Ξέρετε τα βασικά: ξεκάθαροι και απλοί κανόνες και συνέπειες, σταθερότητα και συνέπεια, συμμετοχή των παιδιών. Ωστόσο, ακόμα και αν τα τηρείτε όλα αυτά, υπάρχουν μερικά πολύ απλά πραγματάκια που μπορούν να φέρουν το χάος.
Δείτε μερικές συνήθειες που μπορεί να σαμποτάρουν κάθε προσπάθειά σας καθώς και πιο αποτελεσματικές συμπεριφορές που μπορείτε να υιοθετήσετε.
1) Χαμογελώντας την λάθος στιγμή: Αυτό ήταν μεγάλο πρόβλημα για μένα. Νόμιζα ότι οι μαθητές μου ήταν αρκετά αστείοι τύποι, έτσι όταν κάποιο παιδί άρχιζε τα αστεία χαμογελούσα. Και έτσι το ενθάρρυνα να συνεχίσει. Η ειρωνεία είναι ότι 5 λεπτά αργότερα φώναζα σε όλη την τάξη
Εναλλακτική: Προσπαθήστε να έχετε μια ουδέτερη, «απασχολημένη» έκφραση προσώπου όταν πρέπει να μείνουν συγκεντρωμένα τα παιδιά σε αυτό που κάνουν. Ακόμα πιστεύω ότι είναι σημαντικό να δείχνετε στους μαθητές σας ότι έχετε την αίσθηση του χιούμορ και ότι εκτιμάτε και απολαμβάνετε το δικό τους, ωστόσο όλοι πρέπει να καταλάβουν ότι υπάρχει συγκεκριμένη μέρα και μέρος για τα αστεία. Κάντε μια προσωπική κουβέντα με τους «κλόουν» της τάξης σας, εξηγώντας τους ότι κάποιες φορές δεν θα αντιδράτε στα αστεία τους και αυτό θα είναι ένα σημάδι ότι είναι «σοβαρή» ώρα και θα πρέπει να σταματήσουν.
2) Αντιμετωπίζοντας τα προβλήματα δημοσίως: Το να συζητάτε τα προβλήματα συμπεριφοράς ενός παιδιού δημοσίως ενέχει τον κίνδυνο να το προσβάλετε, να νιώσει ντροπή και να αντιδράσει αντιμιλώντας και δημιουργώντας ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα. Εσείς ανταποδίδετε και πριν το καταλάβετε η κατάσταση έχει κλιμακωθεί και είναι εκτός ελέγχου.
Εναλλακτική: Όποτε είναι δυνατό, συζητήστε με το παιδί για τη μη αποδεκτή/απαράδεκτη συμπεριφορά του κατ΄ιδίαν, μακριά από άλλους. Κάποιοι δάσκαλοι βάζουν ένα χαρτάκι (post-it) στο θρανίο του μαθητή για να του δείξουν ότι έχει προχωρήσει σε κάτι μη αποδεκτό και στη συνέχεια βάζουν ένα ν στο χαρτάκι κάθε φορά που συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο. Άλλοι δάσκαλοι πλησιάζουν στο θρανίο του παιδιού και ψιθυριστά του εφιστούν την προσοχή του για την συμπεριφορά του ή το καλούν στην έδρα τους. Η μέθοδος δεν έχει μεγάλη σημασία. Το θέμα είναι να μην υπάρχουν άλλοι μαθητές.
3) Μόνο ήχος και μόνο εικόνα: Πολλά προβλήματα συμπεριφοράς προκύπτουν από το γεγονός ότι τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν τι πρέπει να κάνουν, ιδίως όταν δίνετε οδηγίες μόνο προφορικά.
Εναλλακτική: Δώστε τις οδηγίες στα παιδιά και με κάποιο οπτικό τρόπο. Αν είστε στο εργαστήριο και θέλετε να κάνουν τα βήματα 1 έως 4, να καθαρίσουν τα υλικά και μετά να διαβάσουν σιωπηλά το μάθημα, γράψτε στον πίνακα: βήματα 1-4, καθάρισμα, διάβασμα. Με αυτό τον τρόπο θα γλιτώσετε από τις συνεχείς ερωτήσεις των παιδιών για το τι πρέπει να κάνουν μετά και θα τα βοηθήσετε να ακολουθήσουν το πρόγραμμά σας.
4) Δεν περιμένετε να ησυχάσουν όλοι: Όταν παρατηρώ τους δασκάλους βλέπω ότι πολύ συχνά κάνουν το εξής λάθος: αρχίζουν να μιλούν στην τάξη χωρίς να περιμένουν να σταματήσουν τις ομιλίες τους οι μαθητές. Για να είμαστε δίκαιοι, συνήθως περιμένουν μέχρι να ησυχάσουν σχεδόν όλοι, αλλά αυτές οι λίγες κουβεντούλες που συνεχίζουν δημιουργούν πρόβλημα. Οι μαθητές που δεν ακούν αυτά που τους λέτε είτε γυρίζουν σε κάποιο συμμαθητή τους για να ρωτήσουν τι ειπώθηκε, είτε ακολουθούν λανθασμένα τις οδηγίες. Είναι εύκολο να κατηγορήσουμε τα παιδιά που δεν «ακούν». Στην πραγματικότητα όμως για το πρόβλημα αυτό είναι η έλλειψη συγχρονισμού δασκάλου- μαθητών.
Εναλλακτική: Πριν απευθυνθείτε στην τάξη, αναγκάστε τον εαυτό σας να περιμένει μερικά δευτερόλεπτα ακόμα (περίπου 5) μέχρι όλοι να ησυχάσουν τελείως.
5) Ζητώντας από τα παιδιά να διαλέξουν ανάμεσα στο να ακούσουν και να διαβάσουν : Όταν δίνετε κάποιο φυλλάδιο στους μαθητές σας τους αφήνετε να το διαβάσουν; Κάνετε ησυχία ή συνεχίζετε να μιλάτε διακόπτοντάς τους συνέχεια; Αν ακολουθείτε τη δεύτερη τακτική, τότε είναι σίγουρο ότι τα παιδιά είτε δεν θα προσέξουν κάποια σημαντική πληροφορία του κειμένου ή θα χάσουν κάτι από όσα λέτε εσείς. Ο εγκέφαλός τους δεν μπορεί να τα κάνει και τα δύο ταυτόχρονα!
Εναλλακτική: Αν θέλετε να κάνετε κάποια εισαγωγικά σχόλια πριν αρχίσουν τα παιδιά να ασχολούνται με το φυλλάδιο, μιλήστε πρώτα και μετά μοιράστε τα χαρτιά. Μόλις οι μαθητές πάρουν το φυλλάδιο, εξηγήστε τους ότι θα τους αφήσετε λίγο χρόνο να το διαβάσουν και κάντε ησυχία. Αν πρέπει να τους πείτε κάτι απαραιτήτως, ζητήστε τους να γυρίσουν από την ανάποδη τα φυλλάδια και να σας κοιτάξουν.
6) Μιλώντας μόνο με ΜΗ: Αν σας πει κανείς να μην σκέφτεστε το παγωτό, τι σας έρχεται στο μυαλό σας συνέχεια; Μα φυσικά το παγωτό! Παρομοίως, αν πείτε σε ένα 12χρονο παιδί να μην χτυπάει το μολύβι στο θρανίο του, αυτό θα του καρφωθεί στον εγκέφαλο.
Εναλλακτική: Να λέτε στους μαθητές σας τι πρέπει να κάνουν (και όχι τι να μην κάνουν). Μπορείτε να απευθύνεστε άμεσα στο πρόβλημα (πχ Jake, βάλε το μολύβι σου κάτω από το βιβλίο μέχρι να σου πω να το χρησιμοποιήσεις) ή έμμεσα, κατευθύνοντας την προσοχή του μαθητή κάπου αλλού (πχ Jake, διάβασε της σελίδα 4 σε παρακαλώ).
7) Δαπανάτε πολύ χρόνο: Όταν ένας μαθητής ξεχνιέται και ασχολείται την ώρα του μαθήματις με κάτι άσχετο, ένας μη αποτελεσματικός δάσκαλος θα ξοδέψει 5 λεπτά κάνοντάς του κήρυγμα. Έτσι, όχι μόνο χάνεται πολύτιμος χρόνος διδασκαλίας, αλλά ενοχλούνται και οι υπόλοιποι μαθητές που αναγκάζονται να διακόψουν την εργασία τους και να ακούν το κήρυγμα.
Εναλλακτική: Αν συνειδητοποιήσετε ότι χρησιμοποιείτε αυτή τη λανθασμένη τακτική, έχετε κάνει το πρώτο βήμα για την αντιμετώπισή του. Να θυμάστε ότι δεν χρειάζεται να τακτοποιείτε κάθε θέμα στην στιγμή που προκύπτει. Αν μια αλληλεπίδραση τραβάει πολύ, πείτε στο μαθητή ότι θα συνεχίσετε μετά το μάθημα.
8) Μένοντας μόνο μπροστά: η εγγύτητα είναι ένας πολύ σημαντικός τρόπος για να ελέγξετε και να πολεμήσετε την μη επιθυμητή συμπεριφορά. Αν μένετε πάντα μπροστά στην τάξη, στη μεριά του πίνακα, δεν μπορείτε να αντιλαμβάνεστε τα προβλήματα μόλις εμφανίζονται. Την στιγμή που συνειδητοποιείτε την ύπαρξη μας μη αποδεκτής συμπεριφοράς, αυτή έχει ήδη προχωρήσει, γεγονός που καθιστά δύσκολο τον έλεγχό της.
Εναλλακτική: Να κινείστε καθώς διδάσκετε. Εντάξτε το στη ρουτίνα της τάξης έτσι ώστε να το περιμένουν οι μαθητές σας.
9) Εστιάζοντας στα προβλήματα: Είναι φυσικό να δίνετε την ενέργειά σας στις μη αποδεκτές συμπεριφορές, να κάνετε σχόλια όταν κάτι δεν πάει καλά, αλλά θα κερδίσετε περισσότερα αν δίνετε εξίσου (ή και μεγαλύτερη) προσοχή στην καλή συμπεριφορά των παιδιών, ιδίως εκείνων που δυσκολεύονται στον αυτο – έλεγχο.
Εναλλακτική: Έχετε πιθανότατα ακούσει την φράση «Πιάστε το όταν συμπεριφέρεται καλά», αλλά το να το καταφέρετε απαιτεί συγκέντρωση. Για μερικούς μαθητές, πρέπει να περιμένουμε αρκετά πριν εμφανιστεί η επιθυμητή συμπεριφορά. Δείτε τον Daniel που χτυπάει το μολύβι του στο θρανίο: Μόλις του πείτε να ακουμπήσει το μολύβι του κάτω, το αφήνει εκεί για λίγα λεπτά; Πριν το ξαναπάρει, πείτε του «Σε ευχαριστώ που άφησες το μολύβι κάτω». 9 στις 10 φορές με αυτό τον τρόπο θα παρατείνετε το διάστημα καλής συμπεριφοράς του.
10) Παίρνοντας τα πράγματα προσωπικά: Ό,τι και αν συμβαίνει στην τάξη, το να παίρνετε προσωπικά την άσχημη συμπεριφορά των μαθητών σας, μπορεί να κάνει τα πράγματα πολύ χειρότερα. Βέβαια, το να μην παίρνουμε τα πράγματα προσωπικά δεν είναι και τόσο εύκολο.
Εναλλακτική: Ένα κόλπο που χρησιμοποιώ και με έχει βοηθήσει πολύ προκειμένου να μην πληγώνομαι είναι το εξής: σκέφτομαι τον εαυτό μου σαν να παρέχω κάποια υπηρεσία πχ σαν οδοντίατρος και τους μαθητές μου σαν ασθενείς. Αν ο ασθενής μου έχει χαλασμένο δόντι, θα κάνω ό,τι μπορώ για αυτόν, αλλά δεν θα το πάρω προσωπικά. Αν τα πράγματα δεν πηγαίνουν πάντα καλά, δεν φταίω απαραίτητα εγώ.
Η διαχείριση της τάξης είναι τόσο πολύπλοκη που χρειάζεται χρόνια για να αναπτύξει κανείς ένα στυλ και ένα σχέδιο που να είναι αποτελεσματικό. Αντικαθιστώντας αυτές τις συνήθειες με πιο αποτελεσματικές τεχνικές, μπορείτε να φτιάξετε μια καλύτερη τάξη για όλους.
Απόδοση του άρθρου 10 Ways to Sabotage Your Classroom Management της Jennifer Gonzalez
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου