Τρίτη 20 Ιανουαρίου 2015

Οργισμένο κατηγορώ των εφήβων προς τους γονείς

Τα φώτα σβήνουν και τα παιδιά επιτέλους ησυχάζουν. Οι δάσκαλοι κάθονται στις πίσω γραμμές, κάποιοι υπεύθυνοι της Στέγης που οδήγησαν τους μαθητές στον χώρο δίνουν μερικές τελευταίες οδηγίες, η παράσταση αρχίζει. Μία ώρα περίπου διαρκεί το έργο «Οχι αθώος πια», ένα από τα πιο σκληρά και ειλικρινή του είδους θεάτρου που απευθύνεται σε εφήβους, το οποίο παρουσιάζεται στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών από την ομάδα Happy End σε σκηνοθεσία και κείμενο της Γεωργίας Μαυραγάνη.

Είχα την ευκαιρία να δω την παράσταση παρέα με τους μαθητές της πρώτης γυμνασίου γνωστού ιδιωτικού σχολείου. Η εμπειρία ήταν αποκαλυπτική όσο και εξοντωτική. Κατ’ αρχάς να τονίσω ότι το έργο, μεταξύ αστείου και σοβαρού, είναι ακατάλληλο για ενηλίκους... Οσοι γονείς την παρακολουθήσετε Σαββατοκύριακα, που παρουσιάζεται για το κοινό, θα καταλάβετε τι εννοώ. Φανταστείτε ένα γράμμα των εφήβων προς τους μεγάλους, προς τους γονείς τους, ένα δριμύ κατηγορώ κατά της καταπίεσης, των ενοχών, των απαιτήσεων, των φωνών, των τσακωμών, των αναμονών. «Είναι φρικτό να μοιάζεις στους γονείς σου, μοιάζει με ταινία που ξέρεις το τέλος», λέει ένας από τους ηθοποιούς κοιτάζοντας κατάματα τις κρυμμένες σκέψεις και ζωές των θεατών.

«Θα ήθελες να είμαι αλλιώς, το βλέπω στο βλέμμα σου», «Εγώ δεν θέλω να γεννήσω παιδί, γιατί είναι σίγουρο πως όπως κι εσύ θα τα κάνω χάλια», «μαμά, ήθελα να σου πω ότι τελικά μου αρέσουν τα αγόρια», «θα φύγω από το σπίτι, γιατί δεν αντέχω τις φωνές σας», «τον αγαπώ τον θυμό μου, είναι ό,τι πιο δικό μου έχω». Φράσεις, λόγια, μουσική, κίνηση. Δυναμική στακάτο, νευρική, σαν μαχαίρι που μπαίνει βαθιά στην πληγή.

Λυτρωτική διάσταση

Ενα καυστικό μιούζικαλ, ταξίδι στα πιο ενδόμυχα, σκέψεις και αισθήματα, θα μπορούσε να περιγράψει κανείς την πρωτοποριακή δουλειά της Μαυραγάνη, που δεν σε αφήνει να χαμογελάσεις ούτε μια στιγμή παρά μόνον όταν, καθώς τελειώνει η παράσταση και ανεβαίνουν οι ίδιοι οι έφηβοι για να παίξουν, καταλαβαίνεις πραγματικά τον στόχο του έργου και τη λυτρωτική του διάσταση για τους εφήβους.

Εκπληκτικοί στις ερμηνείες τους, αλλά και στη διάδρασή τους με τα παιδιά, οι πέντε ηθοποιοί: Θεανώ Μεταξά, Αντώνης Παναγόπουλος, Ρομάνα Λόμπατς, Μικές Γλύκας και Κωνσταντίνος Πλεμμένος.

«Η παράσταση λειτουργεί εκτονωτικά», μου λέει η Γεωργία Μαυραγάνη, «πάνω απ’ όλα, η δική τους εκδοχή που παρουσιάζεται μετά το κυρίως έργο. Είναι φοβερό αυτό που βγάζουν. Ενα παιδί διάβασε μια επιστολή που έγραψε στη μητέρα του που πέθανε, μια κοπέλα απευθύνθηκε στους συμμαθητές της και δημόσια είπε ότι της αρέσουν τα κορίτσια. Κυρίως οι μαθητές του λυκείου ταυτίζονται με την παράσταση και κατά τη διάρκειά της επικρατεί η απόλυτη σιωπή και ύστερα συνήθως μας λένε ότι τα είπαμε ακριβώς όπως είναι».

Ενα θέατρο που βλέπει τα πράγματα από την πλευρά των εφήβων και απευθύνεται σε αυτούς, χωρίς διδακτισμό, είναι η επιθυμία της Γεωργίας Μαυραγάνη, η οποία μιλάει για το πόσα της αποκάλυψε η ενασχόλησή της τα τελευταία χρόνια με το εφηβικό θέατρο και πόσο άλλαξε η δουλειά της καλλιτεχνικά.

«Δεν θέλω να τους πω ψέματα. Προτιμώ να τους πω ότι δεν ξέρω. Πάντως, καθόλου δεν θέλουμε να πούμε ότι φταίνε οι γονείς», με καθησυχάζει. «Επιλέγουμε συνειδητά να πάρουμε την πλευρά των εφήβων». Η παράσταση, εξάλλου, δημιουργήθηκε από το υλικό των συνεντεύξεων που πήρε η ομάδα από ένα σχετικά μεγάλο αριθμό εφήβων.

​​ Το έργο «Οχι αθώος πια» παρουσιάζεται κάθε Σαββατοκύριακο στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση (Αίθουσα Εφηβικού Θεάτρου +5) από την ομάδα Happy End.

Να ακουστεί η φωνή τους

Ζητώ από τη Γεωργία Μαυραγάνη να μου σχολιάσει την αντίδραση μιας από τις καθηγήτριες στην παράσταση που παρακολούθησα, ειδικά σε σχέση με τη σκηνή όπου στο παιχνίδι της μπουκάλας ένα κορίτσι αρχίζει να φιλάει ένα άλλο. «Εμείς οι μεγάλοι είμαστε που ταραζόμαστε. Στο έργο δεν έχει τόσο σημασία η συγκεκριμένη σκηνή, η οποία έτσι κι αλλιώς κάθε φορά έχει διαφορετική έκβαση. Αυτό που θέλουμε να πούμε είναι πόσο ανοιχτός είσαι σε αυτή την ηλικία, βοηθάει να το νιώσουμε».

«Για τους εφήβους είναι σημαντικό να ακουστεί η φωνή τους, να εκφράσουν τα έντονα συναισθήματά τους, καλύτερα τώρα παρά αργότερα», τονίζει η Γεωργία Μαυραγάνη, η οποία τα τελευταία χρόνια συνεργάζεται με τη Σοφία Βγενοπούλου, υπεύθυνη του Φεστιβάλ Εφηβικού Θεάτρου της Στέγης.

Για τα θέματα που απασχολούν τους εφήβους στη σημερινή ελληνική κοινωνία λέει χαρακτηριστικά: «Πιστεύω πως είναι θέματα που απασχολούν κι εμάς τους μεγάλους: η φοβερή έλλειψη ειλικρίνειας και το γεγονός ότι δεν καταλαβαίνουμε πώς λειτουργεί ο κόσμος»...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου