Παρασκευή 18 Ιουλίου 2014

Πακιστάν: Όταν οι μητέρες είναι επίσης παιδιά

Οι περισσότερες χώρες της Νότιας Ασίας βρίσκονται αντιμέτωπες με το διπλό πρόβλημα των πρόωρων γάμων και της εφηβικής εγκυμοσύνης. Οι ειδικοί τονίζουν ότι είναι απαραίτητη η ταυτόχρονη αντιμετώπιση τους. Στο Πακιστάν, σχεδόν 7,3 εκατομμύρια έφηβες μένουν έγκυες κάθε χρόνο - από αυτές, δύο εκατομμύρια είναι ηλικίας 14 ετών ή νεότερες. 

Επιμέλεια: Μικαέλα Κόλλια 

Αν η 22χρονη Ράσντα Ναουρέν μπορούσε να πάει το χρόνο πίσω έξι χρόνια, δεν θα είχε συμφωνήσει ποτέ να παντρευτεί στην τρυφερή ηλικία των 16. «Κοιτάζοντας πίσω, ξέρω ότι δεν ήμουν έτοιμη για γάμο. Πώς θα μπορούσα να είμαι; Ήμουν απλώς ένα παιδί» δήλωσε η ίδια στο Inter Press Service.

Η ιστορία της Ράσντα 

Έχοντας ολοκληρώσει μόνο το ένα τρίτο της εκπαίδευσης, η Ναουρέν έγινε μητέρα στα 17 και πήρε διαζύγιο αμέσως αφού γέννησε.

Σύμφωνα με τη μητέρα της Ναουρέν, Περούεν Μπίμπι, η οποία εργάζεται για ένα μικρό μεροκάματο ως καθαρίστρια στο Πακιστάν, η οικογένεια έχει ακόμα δυο κόρες και δυο γιους, και πάντρεψαν την Ναουρέν για να έχουν λιγότερες ευθύνες.

Αλλά τελικά, συνέβη το αντίθετο. Σήμερα η Μπίμπι και ο σύζυγός της, ο οποίος είναι ιδιωτικός σοφέρ, πρέπει να βρουν έναν τρόπο να φροντίσουν και τον εγγονό τους, σε μια οικογένεια που ήδη αγωνίζονται να θρέψουν επτά άτομα. Ίσως το πιο ατυχές μέρος της ιστορίας είναι ότι θα μπορούσε εύκολα να είχε αποφευχθεί η εγκυμοσύνη της Ναουρέν.

«Πριν από το γάμο η καλύτερη φίλη μου, μου πρότεινε να πάρω αντισυλληπτικά χάπια, αλλά αρνήθηκα να την ακούσω» ομολόγησε η Ναουρέν και πρόσθεσε ότι, ακόμα κι ο σύζυγός της, ο οποίος είχε αναγκαστεί από τους γονείς του να την παντρευτεί, πίστευε ότι έπρεπε να περιμένουν αλλά εκείνη δεν είχε δώσει προσοχή. «Νόμιζα ότι με ένα παιδί θα εδραιωνόταν η σχέση μας, και ο σύζυγός μου θα άρχιζε να μ’ αγαπά» λέει σχετικά. 

Έλλειψη παιδείας και πρόνοιας

Ο Δρ Ταουσέφ Αχμέτ, διευθυντής του Pathfinder International, μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που εργάζεται για την πρόσβαση των νέων σε υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας σε περισσότερες από 30 χώρες, τονίζει ότι η εγκυμοσύνη δεν είναι ασυνήθιστο φαινόμενο μεταξύ των έφηβων κοριτσιών που παντρεύονται. Όπως δήλωσε στο Inter Press Service, στην πραγματικότητα, το μωρό είναι ένας τρόπος απόδειξης της γονιμότητας τους.

Σύμφωνα με το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Πληθυσμό (UNFPA), περίπου 7,3 εκατομμύρια έφηβες μένουν έγκυες κάθε χρόνο - από αυτά, δύο εκατομμύρια είναι ηλικίας 14 ετών ή νεότερες. Στο μεταξύ, περίπου 70.000 έφηβες στις αναπτυσσόμενες χώρες πεθαίνουν κάθε χρόνο από επιπλοκές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναφέρει ότι οι πιθανότητες θνησιγένειας και θανάτων νεογέννητων μωρών είναι 50% περισσότερες μεταξύ των βρεφών των έφηβων μητέρων σε σχέση με τις μητέρες ηλικίας 20 έως 29, καθώς τα βρέφη που επιβιώνουν είναι πιο πιθανό να έχουν χαμηλό βάρος γέννησης και να είναι πρόωρα.

Η περίπτωση του Πακιστάν

Τα τελευταία στοιχεία της Δημογραφικής Έρευνας Υγείας του Πακιστάν, για το 2012 - 2013, δείχνουν ότι το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο στη χώρα, αφού, με 180 εκατομμύρια κατοίκους, το 35% των παντρεμένων γυναικών, μεταξύ 25 και 49 ετών, είχαν παντρευτεί πριν από την ηλικία των 18.

Οι ειδικοί θεωρούν ότι ένας από τους βασικούς λόγους των εκτεταμένων εφηβικών γάμων και της εφηβικής εγκυμοσύνης, είναι η έλλειψη παιδείας. Η Ναουρέν συμφωνεί, λέγοντας ότι η διακοπή της εκπαίδευσής της ξεχωρίζει ως ένας «χαμένος κρίκος» στην πρώιμη ανάπτυξη της.

Ο Δρ Φαρίντ Μιντχέντ, ο οποίος είναι επικεφαλής του προγράμματος Μητρικής και Παιδικής Υγείας (MChip) στο Πακιστάν, σημειώνει ότι υπάρχει μια ισχυρή σχέση μεταξύ της εφηβικής εγκυμοσύνης και του γυναικείου αναλφαβητισμού.

«Όλα αυτά μαζί συμβάλλουν στην υψηλή βρεφική και παιδική θνησιμότητα και νοσηρότητα, στον αναλφαβητισμό γενικότερα, και στην παραγωγή παιδιών που θεωρούνται βάρος για την κοινωνία» δήλωσε στο Inter Press Service. Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι αυτό επιδεινώνει τη φτώχεια, η οποία με τη σειρά της τροφοδοτεί ένα φαύλο κύκλο εγκληματικότητας και κοινωνικής αναταραχής.

Ο Δρ Ταουσέφ Αχμέτ, διευθυντής του προγράμματος Pathfinder International, πιστεύει ότι το ισχυρό συντηρητικό ρεύμα στην πακιστανική κοινωνία, όπου το 97% του πληθυσμού χαρακτηρίζεται ως μουσουλμανικό, επηρεάζει αρνητικά τη ζώη των κοριτσιών, καθιστώντας τους πρόωρους γάμους και την εφηβική εγκυμοσύνη ως δεδομένο για χιλιάδες κορίτσια.

«Εδώ, ο πρόωρος γάμος και η άδεια να μην πηγαίνουν στο σχολείο είναι οι δύο κύριοι δείκτες των συντηρητικών δυνάμεων», τόνισε, προσθέτοντας ότι ο «φόβος των συντηρητικών δυνάμεων και αρχών έχει οδηγήσει σε μια κραυγαλέα έλλειψη θετικών πρωτοβουλιών στο πλαίσιο του δημόσιου τομέα για την αντιμετώπιση του προβλήματος».

Από την πλευρά του, ο Ζέμπα Σαθάρ, διευθυντής του Λαϊκού Συμβουλίου του Πακιστάν, ερωτηθείς για το πώς αντιμετωπίζουν την κρίση που προκαλούν ο εφηβικές εγκυμοσύνες στην υγεία του πληθυσμού, απάντησε αμέσως ότι θα πρέπει, πρώτα απ’ όλα, το κράτος να επενδύσει στην εκπαίδευση των κοριτσιών.

Επιπλέον, ανέφερε ότι, σε παγκόσμιο επίπεδο, στρατηγικές που περιλαμβάνουν την υποχρεωτική εκπαίδευση των έφηβων κοριτσιών περιλαμβάνουν τη χρήση οικονομικών κινήτρων αλλά και διαφόρων επιμορφωτικών προγραμμάτων για τα κορίτσια. Επίσης υπογραμμίζει ως απαραίτητη την ενημέρωση των οικογενειών και των κοινοτήτων σχετικά με τις δυσμενείς επιπτώσεις της εφηβικής εγκυμοσύνης, και την κινητοποίησή τους, ώστε να παρέχουν υποστήριξη στις νεαρές κοπέλες που θα της υποβοηθά να αναπτυχθούν ως γυναίκες και ως μητέρες. 

Η τοπική διάσταση: αυστηρές παραδοσιακές κοινωνικές αξίες

Το φαινόμενο δεν συναντάται αποκλειστικά στο Πακιστάν. Οι περισσότερες χώρες της Νότιας Ασίας έχουν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των πρόωρων γάμων και της εφηβικής εγκυμοσύνης, γεγονός που, σύμφωνα με τους ειδικούς, καθιστά ζωτικής σημασίας την αντιμετώπιση και των δύο ταυτόχρονα. Καθώς, όμως, οι νόμοι γύρω από το «επίσημο» όριο ηλικίας γάμου είναι δύσκολο να επιβληθούν και περιπλέκονται με τις παραδοσιακές κοινωνικές αξίες, το πρόβλημα δε μπορεί να λυθεί τόσο εύκολα.

Σύμφωνα με μια έκθεση του 2013 από το UNFPA με τίτλο «Η μητρότητα στην παιδική ηλικία», η Ινδία και το Μπαγκλαντές παραμένουν μεταξύ των χωρών όπου ένα κορίτσι είναι πιο πιθανό να παντρευτεί πριν τα 18. Το Πακιστάν και η Σρι Λάνκα, από την άλλη πλευρά, παρουσιάζουν πολύ χαμηλότερα ποσοστά εγκυμοσύνης στις γυναίκες ηλικίας 15 έως 19.

Το Τμήμα των Ηνωμένων Εθνών Οικονομικής και Κοινωνικής Πολιτικής (UNDESA) δημοσίευσε μια έκθεση που αναφέρει ότι τα ποσοστά εγκυμοσύνης μεταξύ 15-19 ετών είναι 87 ανά 1.000 γυναίκες στο Αφγανιστάν, 81 στο Μπαγκλαντές, 74 στο Νεπάλ, σε 33 Ινδία, 27 στο Πακιστάν, και μόλις 17 στη Σρι Λάνκα.

Εντούτοις, τα πιο δυσοίωνα ποσοστά εφηβικών/παιδικών γάμων παρουσιάζει το ανατολικό κρατίδιο Μπιχάρ της Ινδίας. Μια έρευνα του υπουργείου Υγείας της Ινδίας, που διεξήχθη σε περισσότερα από 600.000 νοικοκυριά μεταξύ 2007 και 2008, έδειξε ότι σχεδόν το 70% των γυναικών γύρω στα είκοσι έτη δήλωσαν ότι είχαν παντρευτεί μέχρι την ηλικία των 18. Την ίδια στιγμή, στο Μπαγκλαντές, ένας στους δέκα εφήβους έχει ένα παιδί από την ηλικία των 15, ενώ ένα στα τρία κορίτσια παντρεύεται από την ηλικία των 15.

Οι αριθμοί δεν λένε όλη την ιστορία

Πάντως σύμφωνα με τον Δρ Ταουσέφ Αχμέτ, οι αριθμοί δεν λένε όλη την ιστορία. «Στο Πακιστάν, οι πρόωροι γάμοι, κατά την παιδική ηλικία, και τα ποσοστά γεννήσεων μπορεί να είναι τέσσερις φορές υψηλότερα από ό, τι στο Μπαγκλαντές», δήλωσε ο διευθυντής του προγράμματος Pathfinder International. Εξηγώντας τη θεωρία του, ανέφερε ότι, στο Μπαγκλαντές οι γυναίκες παρουσιάζουν ένα αυξημένο ενδιαφέρον επιστροφής στο σχολείο, με τις εμπειρίες των πρόωρων γάμων και γεννήσεων να εντείνουν τη θέληση τους για καλύτερη εκπαίδευση και εργασία. Αυτό, όμως δε συμβαίνει στο Πακιστάν.

Πράγματι, το Γραφείο Δεδομένων του Πληθυσμού στο Μπαγκλαντές, δημοσίευσε, το 2013, μια έκθεση για τη νεολαία, η οποία αναφέρει ότι η συμμετοχή των γυναικών στο εργατικό δυναμικό του Μπαγκλαντές είναι 51%. Σε σύγκριση με το μόλις 20% του Πακιστάν, το ποσοστό φαίνεται να είναι αρκετά υψηλό. Επιπλέον, το ποσοστό των γυναικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο Μπαγκλαντές ήταν 55%, ενώ στο Πακιστάν ήταν μόλις 29%.

Για τις γυναίκες, όπως η Ναουρέν, η παραμονή στο σχολείο θα μπορούσε, ίσως, να την έχει γλιτώσει από μια ζωή γεμάτη βάσανα και πόνο. Η ίδια τονίζει ότι, αν είχε συνεχίσει το σχολείο, «δεν θα είχα παντρευτεί ούτε θα είχα γίνει μητέρα σε τόσο νεαρή ηλικία. Θα είχα χρόνο να σκεφτώ τι θα έκανα με τον εαυτό μου. Θα ήμουν λίγο πιο σοφή».

Πηγή: tvxs

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου