Η παιδική ηλικία αποτελεί την κρισιμότερη περίοδο για την διαμόρφωση και υιοθέτηση των σωστών διατροφικών συνηθειών. Ωστόσο οι νέες επιστημονικές μελέτες μας πληροφορούν ότι τα σημερινά παιδιά αναπτύσσουν λανθασμένες αντιλήψεις τόσο για την ποσότητα όσο και για την ποιότητα του φαγητού. Σε ποιους παράγοντες οφείλεται η διαμόρφωση των κακών αυτών συνηθειών;
1. Οι «κακές συνήθειες» στην οικογένεια
Οι γονείς αποτελούν τα σημαντικότερα πρότυπα για τις διατροφικές επιλογές των παιδιών και περισσότερο η μητέρα η οποία είναι εκείνη που κυρίως φροντίζει για την καθημερινή προετοιμασία του οικογενειακού φαγητού. Όσο όμως είναι οι γονείς υπεύθυνοι για τις υγιεινές συνήθειες των παιδιών άλλο τόσο ευθύνονται και για τις «ανθυγιεινές» τους επιλογές. Για παράδειγμα, η ενθάρρυνση για κατανάλωση τροφής, όταν ένα παιδί είναι χαρούμενο ή λυπημένο, σημαίνει υιοθέτηση λανθασμένης αντίληψης για τη σχέση τροφής και συναισθήματος. Αυτό μπορεί να έχει σοβαρό αντίκτυπο στην μετέπειτα ζωή του παιδιού, αφού η παραμικρή συναισθηματική πίεση θα οδηγεί στο φαγητό ως μέσο ανακούφισης και παρηγοριάς. Άλλος ένας αρνητικός παράγοντας για τις ανθυγιεινές επιλογές είναι η μη υιοθέτηση της συνήθειας για κατανάλωση πρωινού γεύματος. Για να μπορέσει ένα παιδί να ανταποκριθεί στις πνευματικές αλλά και σωματικές δραστηριότητες της καθημερινότητάς του, είναι απαραίτητο να μάθει να καταναλώνει ένα ισορροπημένο πρωινό, που θα του προσφέρει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.
2. Οι λάθος επιρροές από το φιλικό και συγγενικό περιβάλλον
Εκτός φυσικά από την οικογένεια, ένα παιδί μπορεί να επηρεαστεί και από όλους όσους το φροντίζουν και πλαισιώνουν το συγγενικό και μη περιβάλλον του. Η προτροπή για λανθασμένες και μη διατροφικές επιλογές από τους φίλους κατά την παιδική ηλικία είναι σύνηθες παράδειγμα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η τάση για μιμητισμό που χαρακτηρίζει τα παιδιά, μιας και σε αυτήν την ηλικία δεν έχουν αναπτύξει πλήρως ακόμη την ατομική τους κρίση και προσωπικότητα. Επίσης η προτροπή που συνήθως προέρχεται από τους παππούδες για κατανάλωση μεγαλύτερων από τις κανονικές ποσότητες με την γνωστή σε όλους επιρροή του λεγόμενου «κατοχικού συνδρόμου» είναι ένας ακόμη παράγοντας που ωθεί σε λανθασμένες διατροφικές συνήθειες στην μετέπειτα ζωή. Είναι σε όλους γνώριμο το παράδειγμα του παιδιού που πιέζεται να καταναλώνει μεγαλύτερες ποσότητες φαγητού με την δικαιολογία «είναι στην ανάπτυξη, το χρειάζεται». Μεγαλύτερες ποσότητες, ισοδυναμούν με άμεση πρόσληψη βάρους. Τα παιδιά με υπερβάλλον σωματικό βάρος σε αυτή την ηλικία έχουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να γίνουν ενήλικες με υπερβάλλον σωματικό βάρος και αυξημένο ρίσκο για πληθώρα παθήσεων, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης ή η υπέρταση.
3. Η «κακή» επιρροή της τηλεόρασης και των διαφημίσεων
Τόσο η τηλεόραση όσο και η επιρροή των διαφημίσεων αποτελούν αρνητικούς παράγοντες για την υιοθέτηση μιας σωστής διατροφής. Όσα παιδιά γευματίζουν παρακολουθώντας τηλεόραση, φαίνεται να είναι περισσότερο ευάλωτα στα διαφημιστικά μηνύματα, γεγονός που τα επηρεάζει αρνητικά στις διατροφικές τους επιλογές με ιδιαίτερα αυξημένη ροπή στην υψηλή κατανάλωση κόκκινου κρέατος και λιπαρών τροφών, χαμηλή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και ψαριού και υψηλή κατανάλωση ανθυγιεινών τροφίμων π.χ. πατατάκια, γαριδάκια, αναψυκτικά, κρουασάν κ.α. Είναι προτιμότερο λοιπόν τουλάχιστον ένα κύριο γεύμα να πραγματοποιείται στο σπίτι με όλη την οικογένεια παρούσα, χωρίς εντάσεις, σε ήρεμο περιβάλλον και χωρίς τηλεόραση.
4. Το σχολείο
Ακόμη, τα προσφερόμενα από τα κυλικεία των σχολείων προϊόντα και οι δραστηριότητες των παιδιών είναι ιδιαίτερα σημαντικοί παράγοντες για την διαμόρφωση υγιεινών συμπεριφορών καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής των παιδιών. Η ύπαρξη υγιεινών επιλογών στα σχολικά κυλικεία, οι ποικίλες δραστηριότητες και η συμμετοχή σε αθλήματα θα επηρεάσουν θετικά τις διατροφικές επιλογές των παιδιών. Όταν ένα παιδί συμμετέχει σε αθλητικές δραστηριότητες από μικρή ηλικία, είναι πιο πιθανό να υιοθετήσει υγιεινές διατροφικές συνήθειες που θα το ακολουθούν και αργότερα ως ενήλικα.
5. Ο οικονομικός παράγοντας
Ο οικονομικός παράγοντας είναι εξίσου σημαντικός, ειδικά στην εποχή που διανύουμε. Είναι σύνηθες φαινόμενο τα περισσότερα ανθυγιεινά τρόφιμα να είναι σε πιο προσιτές τιμές, γεγονός που συντελεί σε λανθασμένη επιλογή ευκολότερα. Καλό λοιπόν θα ήταν να αποφεύγουμε αυτές τις τροφές. Γίνεται, το μόνο που χρειάζεται είναι σωστή ενημέρωση και σωστός οικογενειακός προγραμματισμός. Για παράδειγμα αντί να προτιμήσετε τη λύση μιας φτηνής κατεψυγμένης πίτσας, φτιάξτε ένα υγιεινό μπριάμ που στοιχίζει το ίδιο αλλά υπερέχει σε βιταμίνες
Συμπερασματικά, τόσο η ισορροπημένη διατροφή στο σχολείο, αλλά κυρίως στο σπίτι, όσο και η ενημέρωση των παιδιών, των γονέων και των εκπαιδευτικών, είναι αναγκαία. Η σωστή διατροφική επιμόρφωση όλων όσων βρίσκονται στο άμεσο αλλά και έμμεσο κοινωνικό περιβάλλον του παιδιού, είναι ο κύριος παράγοντας για τη διαμόρφωση σωστών και υγιεινών διατροφικών συνηθειών.
Από την Ελένη Χαδιαράκου με τη συνεργασία της Νίκης Τσίγκρη, διαιτολόγος-διατροφολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου