Όχι, μη, δεν…

Έτσι δεν μεγαλώνει σωστά ένα παιδί, το οποίο πρέπει να γνωρίσει και τη χαρά της πρωτοβουλίας και τη δυσκολία

Η εκπαίδευση ενός παιδιού για έναν γονέα στις περισσότερες χώρες του κόσμου βασίζεται πάνω στον κανόνα τού πως θα μπουν τα όρια. Και όμως δεν είναι πάντα η σωστή μέθοδος

ΟΙ ΛΟΓΟΙ που κάποιες λέξεις έχουν συνδεθεί μόνο με αρνητικά ερεθίσματα και ποιες οι συνέπειές τους στην ψυχολογία μας

Όχι, μη, δεν… Είναι όλες λέξεις που στο άκουσμά τους μας προκαλούν αποστροφή. Από μικροί μάθαμε με τον τρόπο μας να αποφεύγουμε το άκουσμα των λέξεων αυτών. Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που λέξεις σαν αυτές έχουν συνδεθεί μόνο με αρνητικά ερεθίσματα και ποιες οι συνέπειές τους στην ψυχολογία μας;

Η εκπαίδευση ενός παιδιού για έναν γονέα σε πολλές χώρες του κόσμου βασίζεται πάνω σε έναν βασικό κανόνα: Του πως θα μπουν τα όρια. Είναι εκπληκτικό το τι συμβαίνει όταν κάποιος γίνεται γονιός, και μέσα στη χαρά του τα πρώτα πράγματα που σκέφτεται είναι το πώς θα προστατεύσει το παιδί. Σαν ένα λουλούδι που πρέπει να ποτίζεται και να φροντίζεται συνεχώς μέσα στη γλάστρα. Το θέμα είναι, όμως, ότι παραμένει ένα όμορφο λουλούδι… ριζωμένο μέσα στη γλάστρα.

Ο λόγος που ένα παιδί συνδέει τις λέξεις με κάτι αρνητικό δεν είναι άγνωστος. Αυτό γίνεται επειδή απλώς μετά από το άκουσμα της λέξης αυτής, σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις συνεπάγεται μια αρνητική συνέπεια. Π.χ. «Δεν άκουσες αυτό που είπα; Δεν έχει βόλτα… Μη βάζεις το δάχτυλο στη μύτη σου, δεν θα σου πάρω παιχνίδι αν συνεχίσεις… Δεν κάνουν έτσι τα καλά παιδάκια κ.λπ κ.λπ…».

Έχω ακούσει συχνά τη φράση «άμα δεν γίνεις πατέρας ή μητέρα, δεν ξέρεις πώς είναι». Και μια ερώτηση μού έρχεται στο μυαλό: «Πώς θα αναλάβεις το κόστος να συνεχίσεις να είσαι πατέρας ή μητέρα, σε ένα παιδί που έφτασε στην ενηλικίωση;».

Τα παιδιά δεν ξεχνούν…

Όσο και να περνούν τα χρόνια, βλέποντας τον τρόπο που οι περιορισμοί περνούν από την κοινωνία στην οικογένεια, τόσο βλέπω να μεγαλώνει η ανάγκη να υπάρχει μια ισορροπία, αν όχι εξάλειψη, μεταξύ του ναι και του όχι. Πολλοί γονείς συνεχίζουν να θεωρούν δεδομένο το ότι έκανε κάτι σωστό ένα παιδί. Όσο για πρωτοβουλία, ελάχιστα παραδείγματα γονέων που ξεχωρίζουν από τον άγραφο κανόνα υπάρχουν.

«Μα να αφήσω το παιδί μου να μπλέξει, να πέσει, να χτυπήσει, να, να, να…;». Πολλές φορές μού δίνεται η εντύπωση ότι ένα παιδί μεγαλώνει όχι από τη στενή οικογένεια, αλλά με βάση του τι θα πούνε οι απ' έξω. Οι γονείς αισθάνονται στο πετσί τους τις πιέσεις της κοινωνίας, και η ντροπή ενός λανθασμένου χειρισμού τούς ακολουθεί.

Έτσι δεν μεγαλώνει, όμως, σωστά ένα παιδί. Το παιδί πρέπει να γνωρίσει τόσο τη χαρά της πρωτοβουλίας όσο και τη δυσκολία. Είναι καλό να γνωρίζει τι μπορεί να κάνει, και όχι τι ΔΕΝ μπορεί. Να πέσει κάποια φορά κάτω και να του πεις «μπράβο σου που σηκώθηκες, πόσο δυνατός μπορείς να είσαι». Να δημιουργήσει κάτι και να του πεις συγκεκριμένα «Μπράβο που το έφτιαξες μόνο σου αυτό. Πώς τα κατάφερες;».

Και κάτι τελευταίο. Να μπορεί να καταλαβαίνει την ευθύνη τού να τηρεί κάποιους κανόνες ΜΟΝΟ του. Ένα παιδί ωριμάζει καλύτερα όταν εκείνο μπορεί να διατηρεί κάποιους σωστούς κανόνες με σωστή ψυχολογία, και όχι όταν απλώς ακολουθεί γιατί τα υπόλοιπα τα κάνουν οι άλλοι για κείνο. Όσο μεγαλώνουμε, μένουμε σε ένα κομμάτι μας παιδιά. Ένα κομμάτι που πάντα θα μας ακολουθεί. Το χτίσιμο της σωστής αυτοπεποίθησης είναι τεράστια ευθύνη. Η αντιμετώπιση ενός παιδιού - ενήλικα με έναν αρνητικό ορίζοντα προβλημάτων ψυχικής υγείας, είναι επίσης ευθύνη που δεν τελειώνει στα 18. Σκεφτείτε και αποφασίστε το καλύτερο για το παιδί σας…

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΟΡΦΗΣ

Ψυχολόγος, Απόφοιτος Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών

Πηγή: SigmaLive