Ένας τομέας που διαδραμάτισε σημαντικό, αν όχι τον σημαντικότερο ρόλο στην οικοδόμηση της πνευματικής, κοινωνικής και πολιτειακής μας ύπαρξης είναι σίγουρα η Παιδεία αυτού του τόπου. Σε εποχές που η Πατρίδα μας δοκιμάστηκε από κάθε μορφής κινδύνους και βίαιες επεμβάσεις, η Παιδεία ήταν το πρόχωμα της ταυτότητάς μας. Η Παιδεία υπήρξε ο συνεκτικός δεσμός που κράτησε τον λαό μας ενωμένο ενάντια σε κάθε επιβουλή που ήθελε να αλλοτριώσει τη συνείδηση και την οντότητα του τόπου. Η επιβίωση του κυπριακού Ελληνισμού σε τούτο το νησί οφείλεται και στην ανθρωπιστική μας παιδεία, διαχρονικά.
Στα δύσκολα χρόνια της σκλαβιάς, είχε ως εστία τα ιστορικά σχολεία μας, που δημιουργήθηκαν από την Εκκλησία και εμπνευσμένους συμπατριώτες μας οι οποίοι είχαν τη διορατικότητα να αντιληφθούν ότι μόνο με την πνευματική δημιουργία και την ανθρωπιστική παιδεία μπορεί η Κύπρος να συνεχίσει την αδιάλειπτη πορεία της Ιστορίας και της παράδοσης. Τέτοια σχολεία, πραγματικά φυτώρια ανθρωπιστικών σπουδών και ιδανικών, υπήρξαν το Παγκύπριο Γυμνάσιο, το Γυμνάσιο Φανερωμένης, το Δημοτικό Σχολείο Αγίου Αντωνίου, το Δημοτικό του Ελενείου και το Δημοτικό Αγίου Κασσιανού. Σχολεία που γαλούχησαν νέους με τις απόλυτες αξίες, τους πρόσφεραν όλες εκείνες τις αρετές για να ολοκληρωθούν ως προσωπικότητες, ως κοινωνικές και πνευματικές υπάρξεις.
Οι απόφοιτοι των σχολείων αυτών, που είναι δεκάδες χιλιάδες, όταν αναπολούν τα μαθητικά τους χρόνια νιώθουν υπερηφάνεια και δέος. Γνωρίζουν πάρα πολύ καλά ότι στο σχολείο τους οφείλουν τη μόρφωση και την καλλιέργειά τους, στο σχολείο τους χρωστούν το «Ευ ζην». Στην ιστορική πορεία όμως της Πατρίδας, σημειώθηκαν πολλές ανακατατάξεις, μεταβολές, αλλαγές, ιδιαίτερα στο πολιτικοκοινωνικό μας σύστημα.
Αλλαγή συνθηκών
Άλλαξαν οι κοινωνικές δομές, δημιουργήθηκαν νέες πολιτικές συνθήκες, υπερτονίστηκαν φαινόμενα που δεν έχουν τη σημασία που τους αποδίδεται και γενικά εμφανίστηκαν νέα δεδομένα στη συμπεριφορά και στον τρόπο ζωής μας, με αποτέλεσμα να υποβαθμίσουμε, δυστυχώς, τον ρόλο της παιδείας και κατ' επέκτασιν των ιστορικών μας διδακτηρίων. Λάθος, βέβαια, μεγάλο, που οι επιπτώσεις άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους.
Ως αποτέλεσμα των νέων συνθηκών ζωής που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στον τόπο μας, και ιδιαίτερα στην εντός των τειχών Λευκωσία, είναι πέρα από την υποβάθμιση των ιστορικών μας σχολείων και η αποψίλωσή τους, γεγονός που πρέπει να μας προβληματίσει άμεσα και σοβαρά. Τυχόν άλλη υποβάθμισή τους ή κλείσιμο των σχολείων αυτών ή το χειρότερο να μετατραπούν σε ένα άλλο είδος υπηρεσίας, οι επιπτώσεις θα είναι καταλυτικές για τον πολιτισμό και την εκπαίδευσή μας. Πρώτα απ' όλα θα αποκοπεί η παράδοσή μας από μια εξαιρετική και σπουδαία πολιτισμική ταυτότητα, που μας επιτρέπει να λειτουργούμε ως ελεύθερος και δημοκρατικός λαός.
Τα ιστορικά σχολεία της Λευκωσίας είναι χρέος για όλους τους πολιτικούς, κοινωνικούς, θρησκευτικούς και πολιτιστικούς φορείς να τα προστατέψουν, να τα διατηρήσουν και να τα ενισχύσουν για να συνεχίσουν την ιστορική τους πορεία αδιάλειπτα και ανεμπόδιστα από οποιεσδήποτε παρεμβάσεις και σκοπιμότητες.
Το Παγκύπριο Γυμνάσιο
Αρχίζοντας από το Παγκύπριο Γυμνάσιο, το αρχαιότερο σχολείο Μέσης Παιδείας της Κύπρου, και το παλαιότερο από όλα τα εκπαιδευτήριά της, το σχολείο που η προσφορά και η αποστολή του αναγνωρίστηκε πανελλήνια, σήμερα αντιμετωπίζει προβλήματα λειτουργίας, συντήρησης και ικανοποιητικής προσέλευσης μαθητών. Η σημερινή κατάσταση του Παγκυπρίου Γυμνασίου εγκυμονεί κινδύνους και έχει χάσει σε μεγάλο βαθμό την προηγούμενη αίγλη και λαμπρότητά του. Πριν είναι αργά, το ιστορικό αυτό εκπαιδευτήριο θα πρέπει να αναβαθμιστεί, να συντηρηθεί κτιριακά και να προσελκύσει περισσότερο αριθμό μαθητών. Είναι χρέος όλων να διαφυλάξουν την ιστορική παράδοση που περικλείει το σχολείο αυτό και ταυτόχρονα να ενισχυθεί η διαχρονική αποστολή του. Η ίδια η χώρα μας χρωστά πολλά σε αυτό το Πρυτανείο, γι' αυτό θα πρέπει να φροντίσει να διαδραματίσει τον ρόλο που έταξε στην κοινωνία μας αλλά και να συνεχίσει την ιστορική προσφορά του.
Η Φανερωμένη
Το Γυμνάσιο και το Δημοτικό Φανερωμένης αποτελούν έναν ενιαίο στεγαστικό χώρο. Στεγάζονται σε ένα από τα αρχαιότερα και από άποψης αρχιτεκτονικής ομορφότερα κτίρια της πρωτεύουσας. Η ιστορία του σχολείου Φανερωμένης έχει ως αφετηρία το έτος 1852, όταν λειτουργεί για να εξυπηρετήσει ένα αλληλοδιδακτικό σχολείο για αγόρια. Το 1859, η ανάγκη για παροχή μόρφωσης και στα κορίτσια, οδηγεί τον τότε Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Μακάριο Α΄ να παραχωρήσει το κτίριο για να στεγαστεί το πρώτο Παρθεναγωγείο Φανερωμένης. Ως πρώτη διδασκάλισσα διορίζεται η Ερατώ Καρύκη εξ Ελλάδος, η οποία για να μπορέσει ν' ανταποκριθεί στο δύσκολο έργο που της έχει ανατεθεί χρησιμοποιούσε την αλληλοδιδακτική μέθοδο της μάθησης.
Το 1903 στον ίδιο χώρο λειτούργησε το Διδασκαλείο Θηλέων Φανερωμένης. Αυτό αποτέλεσε το πρώτο ίδρυμα προετοιμασίας και κατάρτισης των γυναικών διδασκαλισσών στην Κύπρο. Γύρω στα 1925 το σχολείο αναβαθμίστηκε κτιριακά και πήρε τη νεοκλασσική μορφή που παρουσιάζει σήμερα, δηλαδή την πανέμορφη πρόσοψη με τους ιωνικού τύπου κίονες.
Σήμερα το Δημοτικό και Γυμνάσιο Φανερωμένης συστεγάζονται και είναι μεικτό σχολείο. Στον χώρο της αυλής και σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, στεγαζόταν μέχρι πρόσφατα και το Νηπιαγωγείο Φανερωμένης. Το σχολείο της Φανερωμένης βρίσκεται σε μια περιοχή που κάποτε έσφυζε από ζωή και κοινωνικές δραστηριότητες. Μετά το 1974, τα πράγματα διαφοροποιήθηκαν αφού το κτίριο απέχει λίγα μόνο μέρα από την Πράσινη Γραμμή, που θυμίζει συνεχώς την κατοχή. Η απομάκρυνση των κατοίκων από την περιοχή λόγω της πολιτικής κατάστασης επέφερε μεγάλες κοινωνικοοικονομικές αλλαγές στη γύρω περιοχή. Η έλευση πολλών αλλόγλωσσων εργατών και η κατοίκησή τους σε παρακείμενες προς το σχολείο οικίες επέφερε και την αλλαγή της σύνθεσης και του τρόπου λειτουργίας του σχολείου. Η πλειοψηφία των μαθητών που φοιτούν στα σχολεία Φανερωμένης είναι αλλοδαποί και το σύστημα φοίτησής του εντάσσεται στη Ζώνη Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας (ΖΕΠ).
Μια ακόμη συνέπεια της δημογραφικής αλλαγής που συντελείται στον χώρο γύρω από τη Φανερωμένη και γενικά στην εντός των τειχών Λευκωσία είναι η κατακόρυφη μείωση του αριθμού των μαθητών που φοιτούν στο σχολείο. Το φαινόμενο του σχολείου Φανερωμένης δημιουργεί έναν τεράστιο προβληματισμό και μιαν ανησυχητική κατάσταση για το μέλλον, όχι μόνο της εκπαίδευσής μας αλλά και της πολιτισμικής και κοινωνικής δομής της περιοχής.
Το Ελένειο
Το δημοτικό σχολείο Ελενείου μαζί με το νέο νηπιαγωγείο του, το οποίο βρίσκεται στην καρδιά της Λευκωσίας και είναι ένα από τα ιστορικότερα εκπαιδευτήρια της χώρας μας, αντιμετωπίζει κι αυτό πρόβλημα επιβίωσης και συνέχειας. Έχει αποψιλωθεί σε μεγάλο βαθμό και θα πρέπει το συντομότερο να ξεπεράσει το πρόβλημα. Το Ελένειο έχει ιστορία 150 χρόνων. Είναι από τα ομορφότερα κτίρια της Λευκωσίας από πλευράς αρχιτεκτονικής και κουβαλά μιαν αξεπέραστη εκπαιδευτική παράδοση και μια τεράστια προσφορά στον κοινωνικό και πολιτισμικό τομέα της πρωτεύουσας. Από το σχολείο αυτό αποφοίτησαν σπουδαίες προσωπικότητες της πολιτικής και των γραμμάτων. Είναι χρέος λοιπόν της Πολιτείας να φροντίσει τη διάρκεια και την εύρυθμη λειτουργία αυτού του σχολείου γιατί το δικαιούται.
Ο Άγιος Αντώνιος
Το δημοτικό σχολείο Αγίου Αντωνίου είναι ένα από τα τρία αρχαιότερα δημοτικά σχολεία της Λευκωσίας. Άρχισε τη λειτουργία του το 1926. Το κτιριο είναι πετρόκτιστο, δείγμα νεοκλασικού τύπου, με κίονες και αέτωμα στην πρόσοψή του, καθιστώντας το ένα από τα ομορφότερα κτίσματα της πρωτεύουσας. Εκτός τούτου, το σχολείο αυτό γαλούχησε χιλιάδες νέους ανθρώπους, έδωσε τα φώτα του για να ανοίξουν δρόμοι προόδου και ευημερίας της χώρας μας. Το κράτος θα πρέπει να μεριμνήσει ώστε το ιστορικό αυτό σχολείο, όχι μόνο να κρατηθεί ζωντανό αλλά να συνεχίσει την προσφορά του με νέα δεδομένα και προοπτικές.
Ο Άγιος Κασσιανός
Το δημοτικό σχολείο Αγίου Κασσιανού, που κάποτε ήταν ένα σημαντικό σχολείο της εκπαίδευσής μας, σήμερα στέκεται βουβό δίπλα από τη διαχωριστική γραμμή της ντροπής. Το σχολείο μετά την εισβολή λειτουργεί προσωρινά σε τουρκοκυπριακή περιουσία, αναμένοντας κάποτε να επιστρέψει στο ερειπωμένο κτίριό του που κάποτε για πολλά χρόνια ήταν το προπύργιο της πρωτεύουσας. Αυτό που πρέπει να γίνει σήμερα είναι να γίνουν οι αναγκαίες προσπάθειες και τα άμεσα διαβήματα προς τον Ο.Η.Ε., το Συμβούλιο Ασφαλείας και προς τους Εταίρους της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης, ούτως ώστε το σχολείο να επαναλειτουργήσει.
Χρειάζονται αποφάσεις
Όπως διαφαίνεται, η κατάσταση των ιστορικών σχολείων της Λευκωσίας είναι αρκετά απογοητευτική και καθόλου δεν συνάδει με τη μακρόχρονη προσφορά τους στην εκπαίδευση αλλά και στην κοινωνία ευρύτερα. Οι αποφάσεις θα πρέπει να είναι άμεσες και αποτελεσματικές. Χρειάζονται τολμηροί και ευφάνταστοι, εύστοχοι και επιδέξιοι χειρισμοί για να απομακρυνθεί από τα σχολεία αυτά η απειλή για τερματισμό και εγκατάλειψή τους. Τα σχολεία αυτά σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να θυματοποιηθούν από την αδιαφορία, την αποξένωση και την όποια ολιγωρία.
Η Σχολική Εφορεία Λευκωσίας εδώ και καιρό, μέσα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της αλλά και μέσα από την ευθύνη που απορρέει από τη σχέση της ως ιδιοκτήτης και διαχειριστής των σχολείων αυτών, επαγρυπνεί και δραστηριοποιείται προς όλες τις κατευθύνσεις για ενίσχυση και στήριξή τους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ
Πρόεδρος Σχολικής Εφορείας Λευκωσίας
Πηγή: Σημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου