Εισήγηση του Συνήγορου του Παιδιού για αλλαγές στους σχολικούς κανονισμούς

Δόθηκε στη δημοσιότητα από το Συνήγορο του Παιδιού (υπηρεσία που ανήκει στο πλαίσιο του Συνηγόρου του Πολίτη) κείμενο παρατηρήσεων και προτάσεων, αφού πρώτα είχε αποσταλεί στο Υπουργείο Παιδείας και τη δημοκρατική διοίκηση στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, το οποίο εμπεριέχει εμπειρία έξι ετών, δεκάδων επισκέψεων σε σχολεία, την εξέταση εκατοντάδων υποθέσεων σχετικών με την Ομάδα Εφήβων Συμβούλων. Μεταξύ άλλων, επισημαίνονται τα εξής:

- Συχνά δεν είναι σαφείς για τους μαθητές οι κανόνες που ισχύουν στα σχολεία.

- Στα περισσότερα σχολεία που έχουν συνταχθεί σχολικοί κανονισμοί συνήθως επιβάλλονται από τη διεύθυνση, χωρίς να έχει προηγηθεί ουσιαστικός διάλογος με τοους μαθητές.

- Οι κανονισμοί αναφέρονται κυρίως στις υποχρεώσεις των μαθητών και όχι στα δικαιώματά τους ή αντίστοιχα στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των καθηγητών.

- Η γνώμη των μαθητών για θέματα που τους αφορούν δεν ακούγεται συστηματικά.

- Οι ποινές που επιβάλλονται στους μαθητές συχνά είναι υπερβολικές, χωρίς προειδοποίηση ή χρήση άλλων παιδαγωγικών μέτρων.

- Στους εκπαιδευτικούς που παραβαίνουν αντίστοιχους κανόνες (λχ βίαιης συμπεριφοράς, χρήσης κινητών, καπνίσματος κλπ) δεν φαίνεται να επιβάλλονται κυρώσεις.

- Οι εκπαιδευτικοί δεν υποστηρίζονται ούτε επιμορφώνονται σχετικά με τις παιδαγωγικές μεθόδους που είναι σκόπιμο να χρησιμοποιούν για τη συμμόρφωση των μαθητών και την εξασφάλιση καλού κλίματος στη σχολική κοινότητα.

Στο κείμενο γίνεται επίσης αναφορά στις απόψεις που διατύπωσαν οι μαθητές προς το Συνήγορο του Παιδιού κατά τις επισκέψεις του σε σχολεία, στη διάρκεια των "Ημερών Διαλόγου" και στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της Ομάδας Εφήβων Συμβούλων.

Με βάση τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, την υπόλοιπη εθνική νομοθεσία αλλά και τις συστάσεις- προτροπές του Συμβουλίου της Ευρώπης, ο Συνήγορος του Παιδιού προτείνει προς το Υπουργείο Παιδείας:

- Να ρυθμίσει με νόμο την υποχρέωση των σχολείων να συντάσσουν σχολικό κανονισμό με τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών, των μαθητών και των γονέων.

- Να δώσει κατευθύνσεις στους διευθυντές σχολείων και τους εκπαιδευτικούς για το πιθανό περιεχόμενο των σχολικών κανονισμών καθώς και για τον τρόπο με τον οποίο θα εξασφαλιστεί η συμμετοχή των μαθητών στη διαμόρφωση και την εφαρμογή τους.

- Να προβλέψει τη διαδικασία ψήφισης του σχολικού κανονισμού με συμμετοχή στις αποφάσεις των τριών μερών της εκπαιδευτικής κοινότητας (εκπαιδευτικών, γονέων, μαθητών).

- Να προβλέψει ότι στο ξεκίνημα κάθε σχολικής χρονιάς θα αφιερώνονται, σε όλες τις τάξεις, ώρες συζήτησης για τον σχολικό κανονισμό και για το ρόλο των μαθητών στη διαμόρφωση και εφαρμογή του, όπως και για τη λειτουργία των μαθητικών κοινοτήτων.

- Να προβλέψει τη διαδικασία υποβολής παραπόνων από μαθητές, σε ανεξάρτητο φορέα, για την παραβίαση του σχολικού κανονισμού, όταν θεωρούν ότι η διεύθυνση του σχολείου δεν λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα.