Οι δάσκαλοι δεν μπορούν να υποθέτουν ότι οι μαθητές λαμβάνουν τα απαραίτητα ερεθίσματα ανάγνωσης στο σπίτι. Στα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα είναι πιθανό να υπάρχουν λιγότερες ευκαιρίες μεγαλόφωνης ανάγνωσης, σύμφωνα με το Scholastic. Επιπλέον, μια έρευνα του Pew Research Center το 2021 διαπίστωσε ότι τα 9χρονα παιδιά διάβαζαν για διασκέδαση λιγότερο συχνά από ότι στο παρελθόν. Όχι μόνο η μεγαλόφωνη ανάγνωση μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση αυτών των προβληματικών σημείων, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να υποστηρίξει και πολλές από τις δεξιότητες που προσπαθούν οι εκπαιδευτικοί να καλλιεργήσουν στην τάξη.
Η συγκέντρωση των μαθητών για να ακούσουν μια ιστορία μπορεί να τους διδάξει συγκεκριμένες στρατηγικές και θετικές συμπεριφορές όσο αφορά την ανάγνωση, να τους εισαγάγει σε διάφορα κείμενα και να καλλιεργήσει μια δια βίου αγάπη για το διάβασμα, καθώς και να δημιουργήσει μια αίσθηση κοινότητας.
1. Ανάπτυξη στρατηγικών ανάγνωσης
Η φωναχτή ανάγνωση προσφέρει την ευκαιρία στους εκπαιδευτικούς να ενισχύσουν στρατηγικές ανάγνωσης όπως την οπτικοποίηση, την εξαγωγή συμπερασμάτων, την πρόβλεψη και την αναγνώριση λέξεων μέσα σε ένα υποστηρικτικό και ελκυστικό πλαίσιο. «Τα βιβλία – ειδικά τα εικονογραφημένα βιβλία – είναι οι καλύτεροι βοηθοί-εκπαιδευτικοί και τα καλύτερα εργαλεία που έχουμε στις τάξεις μας», δήλωσε η ειδικός σε θέματα λογοτεχνίας JoEllen McCarthy στο 2024 EdCollab Gathering.
Η Brenda Krupp, ειδικός στην ανάγνωση και συν-συγγραφέας του Welcome to Reading Workshop, συνέστησε στους δασκάλους να διαβάζουν από πριν το βιβλίο και να κρατούν σημειώσεις σχετικά με τα μέρη στα οποία μπορούν να σταματήσουν για να επιδείξουν στρατηγικές ανάγνωσης. Αυτές οι σημειώσεις μπορεί να περιλαμβάνουν υπενθυμίσεις για να ρωτήσουν τους μαθητές τι πιστεύουν ότι θα συμβεί στην συνέχεια ή ποιες ενδείξεις μπορούν να τους βοηθήσουν να καταλάβουν τη σημασία μιας λέξης.
Για να διατηρήσετε τη ροή της ιστορίας και να κρατήσετε τους μαθητές συγκεντρωμένους σε αυτή, η Dorfman πρότεινε να γίνεται μικρός αριθμός διακοπών κατά τη διάρκεια της φωναχτής ανάγνωσης. «Στοχεύστε σε μια στρατηγική που θέλετε να επισημάνετε, είτε πρόκειται για την οπτικοποίηση, για τα συμπεράσματα, για την πρόβλεψη ή για ερώτηση», συνέστησε.
2. Μοντελοποίηση θετικών αναγνωστικών συμπεριφορών
Όταν οι εκπαιδευτικοί διαβάζουν φωναχτά, μπορεί να φαίνεται ότι εκείνοι κάνουν όλη τη δουλειά, ωστόσο, και οι εγκέφαλοι των μαθητών είναι ενεργοί. «Λειτουργείτε σαν μοντέλο, δείχνοντας στα παιδιά πώς μοιάζει και ακούγεται ένας ικανός αναγνώστης», εξηγεί η Dorfman. «Η διαδικασία της κατανόησης είναι εντελώς αόρατη. Λαμβάνει χώρα στον εγκέφαλό σας όλη την ώρα ενώ αλληλεπιδράτε με λέξεις. Η μεγαλόφωνη ανάγνωση είναι μια τέλεια ευκαιρία να κάνετε τη σκέψη σας ορατή στους μαθητές σας». Όταν οι δάσκαλοι μοντελοποιούν την καλή ανάγνωση, τον κατάλληλο τονισμό και την εκφραστική αφήγηση, παρέχουν στους μαθητές τα εργαλεία που χρειάζονται για να γίνουν και εκείνοι ικανοί αναγνώστες.
Η Dorfman τονίζει τη σημασία της εμφάνισης γνήσιων συναισθηματικών αντιδράσεων κατά την ανάγνωση. Εξηγεί ότι ποτέ δεν φοβάται να γελάσει, να κλάψει ή να «του κοπεί η ανάσα» κατά τη διάρκεια μιας φωναχτής ανάγνωσης για να διδάξει στους μαθητές ότι τα βιβλία μπορούν και πρέπει να προκαλούν συναισθήματα. Η Krupp γυρίζει πίσω και ξαναδιαβάζει κομμάτια του κειμένου κατά τη διάρκεια της μεγαλόφωνης ανάγνωσης για να δείξει στους μαθητές ότι είναι φυσιολογικό να διαβάζουν ξανά ένα απόσπασμα προκειμένου να είναι σίγουροι ότι το έχουν κατανοήσει.
3. Δημιουργώντας μια κοινότητα
Πριν από την ώρα της ανάγνωσης, η Dorfman ζητάει από έναν μαθητή να κρεμάσει την ταμπέλα στην πόρτα της τάξης που λέει, «Ώρα για ανάγνωση. Παρακαλώ μην ενοχλείτε." Αυτή η απλή πράξη γνωστοποιεί στους μαθητές και στα άλλα άτομα ότι αυτή είναι μια προστατευμένη, ιδιαίτερη στιγμή. Καθώς οι μαθητές συγκεντρώνονται για να ακούσουν μια ιστορία, μοιράζονται μια συλλογική εμπειρία. «Η μεγαλόφωνη ανάγνωση βάζει τους μαθητές σε ίσους όρους ανταγωνισμού», λέει η Dorfman, εξηγώντας ότι οι εκπαιδευτικοί μπορούν να διαβάσουν υλικό που μπορεί να είναι πάνω από τα επίπεδα ανάγνωσης ορισμένων μαθητών καθώς όλα τα παιδιά μαζί αποκωδικοποιούν το κείμενο.
Όταν η Krupp διαβάζει δυνατά, προτιμά να κάθεται κοντά στους μαθητές της σε κάτι ελαφρώς υπερυψωμένο, έτσι ώστε να μπορούν όλοι να βλέπουν τις εικόνες στο βιβλίο. Αυτή η συνθήκη δημιουργεί μια αίσθηση κοινότητας και βοηθά στην ελαχιστοποίηση των περισπασμών. Στην αρχή της χρονιάς, η Krupp και οι μαθητές της δημιουργούν από κοινού ένα συμβόλαιο συμπεριφοράς που περιγράφει λεπτομερώς τι αναμένεται κατά τη διάρκεια της φωναχτής ανάγνωσης, όπως να κρατάμε τα μάτια μπροστά, να αποφεύγουμε να μιλάμε με φίλους κοκ. Με τη σειρά τους, οι μαθητές συχνά ρυθμίζουν ο ένας τη συμπεριφορά του άλλου επειδή θέλουν να ακούσουν την ιστορία. Είναι αποδεκτή η ύπαρξη μιας μικρής αναταραχής κάποιες στιγμές, καθώς ορισμένοι μαθητές κάνουν dooding ή ξαπλώνουν. Αλλά όταν υπάρχει αρκετή φασαρία και ένταση, η Krupp ελέγχει αν τα παιδιά ενδιαφέρονται πραγματικά για το βιβλίο. «Αν δεν ενδιαφέρονται, δεν έχω κανένα πρόβλημα να το εγκαταλείψω», εξηγεί.
4. Παρουσίαση διαφορετικών κειμένων
Οι εκπαιδευτικοί μπορούν με τη μεγαλόφωνη ανάγνωση για να μυήσουν τους μαθητές τους σε μια ποικιλία κειμένων που ταιριάζουν με τα ενδιαφέροντά τους και διευρύνουν τους ορίζοντές τους. «Ένιωθα ότι ήταν δουλειά μου να μυήσω τα παιδιά σε μύθους, στη μυθολογία, στην επιστημονική φαντασία και σε μη αφηγηματικά κείμενα πεζού λόγου», εξηγεί η Dorfman, ο οποίος παρακολουθεί τι διαβάζουν οι μαθητές του χρησιμοποιώντας ένα υπολογιστικό φύλλο. Επιπλέον, οι εκπαιδευτικοί δεν πρέπει να διστάζουν να διαβάζουν το πρώτο βιβλίο μιας σειράς, κάποια κεφάλαια ενός βιβλίου και φυσικά εικονογραφημένα βιβλία.
Για την επιλογή βιβλίων, η Dorfman χρησιμοποιεί την τεχνική «παράθυρα και καθρέφτες» της Rudine Sims Bishop. Αυτή η προσέγγιση εξασφαλίζει μια ισορροπία βιβλίων που αντικατοπτρίζουν τις εμπειρίες των μαθητών (καθρέφτες) και βιβλίων που τους εισάγουν σε νέες προοπτικές (παράθυρα). «Πρέπει να διαβάζουμε βιβλία στα παιδιά που τους ανοίγουν παράθυρα σε άλλους πολιτισμούς, τους δίνουν εμπειρίες διαφορετικές από αυτές που έχουν», εξηγεί η Dorfman. Επιπλέον, η ανάγνωση βιβλίων στα οποία οι μαθητές μπορούν να δουν τους εαυτούς τους αυξάνει τη δέσμευσή τους στη διαδικασία της ανάγνωσης. «Υπάρχει μεγάλη συμμόρφωση στο σχολείο, αλλά πρέπει να μετατρέψουμε αυτή τη συμμόρφωση σε πραγματική δέσμευση», λέει.
Η Krupp ξεκινά τη σχολική χρονιά κάνοντας μια έρευνα για να μάθει τις αναγνωστικές προτιμήσεις των μαθητών της. Τους ζητάει να φέρουν τα βιβλία που διάβασαν το καλοκαίρι. Όταν εντοπίζει συγκεκριμένες τάσεις, επιλέγει βιβλία για μεγαλόφωνη ανάγνωση που ταιριάζουν με αυτά τα ενδιαφέροντα. Εάν χρειάζεται βοήθεια για να βρει ένα βιβλίο που θα έχει απήχηση σε μια συγκεκριμένη ομάδα μαθητών, συμβουλεύεται τη βιβλιοθηκονόμο του σχολείου, που γνωρίζει τους μαθητές στο συγκεκριμένο θέμα περισσότερο.
5. Καλλιέργεια αγάπης για το διάβασμα
Όταν η Dorfman τελειώνει ένα βιβλίο κατά τη διάρκεια των συνεδριών μεγαλόφωνης ανάγνωσης, συχνά οι μαθητές ζητούν από τους γονείς τους να τους το αγοράσουν ή να το δανειστούν από τη βιβλιοθήκη για να το διαβάσουν ξανά. Η φωναχτή ανάγνωση μπορεί να δημιουργήσει μια χαρούμενη ανάμνηση ή μια θετική εμπειρία με ένα βιβλίο που οι μαθητές θέλουν να ξαναζήσουν. «Στόχος μας είναι να επιτρέψουμε στα παιδιά να διαβάζουν ανεξάρτητα», είπε η Dorfman.
Η μεγαλόφωνη ανάγνωση εισάγει επίσης τους μαθητές σε νέους συγγραφείς και είδη βιβλίων, διευρύνοντας τους λογοτεχνικούς τους ορίζοντες και βοηθώντας τους να ανακαλύψουν ότι υπάρχουν πολλά είδη βιβλίων. «Για να είσαι παγκόσμιος πολίτης, πρέπει να είσαι αναγνώστης», εξηγεί. «Είναι σημαντικό τα παιδιά να αγαπούν το διάβασμα, ή τουλάχιστον να τους αρέσει αρκετά ώστε να παίρνουν βιβλία, περιοδικά και άλλο υλικό ανάγνωσης εκτός σχολείου».
Απόδοση του άρθρου 5 Reasons To Keep Up Read-Alouds Beyond Kindergarten
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός (Παν. Θεσσαλίας)
Νηπιαγωγός (Α.Π.Θ.)
MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου