Πρόσφατη έκθεση της UNESCO προειδοποιεί ότι, ενώ οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να βελτιώσουν τη διδασκαλία και τη μάθηση, παρουσιάζουν επίσης κινδύνους όπως η παραβίαση της ιδιωτικής ζωής των χρηστών, η απόσπαση της προσοχής από τη μάθηση και ο διαδικτυακός εκφοβισμός. Η έκθεση ρίχνει φως στο πώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ενισχύουν τα στερεότυπα των φύλων, με αρνητικές επιπτώσεις στην ευημερία, τη μάθηση και τις επιλογές σταδιοδρομίας των κοριτσιών.
“Η κοινωνική ζωή των παιδιών ξεδιπλώνεται ολοένα και περισσότερο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αλλά πολύ συχνά, οι πλατφόρμες που βασίζονται σε αλγόριθμους ενισχύουν την έκθεση σε αρνητικά πρότυπα φύλου. Κατά το σχεδιασμό αυτών των πλατφορμών πρέπει να λαμβάνονται υπόψη ηθικοί παράγοντες. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν πρέπει να εγκλωβίζουν τις γυναίκες και τα κορίτσια σε ρόλους που περιορίζουν τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές τους φιλοδοξίες.”
Audrey Azoulay
Γενική Διευθύντρια της UNESCO
Με τίτλο “Technology on Her Terms”, η μελέτη προειδοποιεί ότι το περιεχόμενο που βασίζεται σε αλγόριθμους και εικόνες, ειδικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μπορεί να εκθέσει τα κορίτσια σε υλικό που ποικίλλει από σεξουαλικό περιεχόμενο έως βίντεο που εξυμνούν ανθυγιεινές συμπεριφορές ή μη ρεαλιστικά πρότυπα σώματος. Αυτή η έκθεση μπορεί να έχει ιδιαίτερα επιζήμιες επιπτώσεις στην αυτοεκτίμηση και την εικόνα του σώματος των κοριτσιών. Με τη σειρά τους, αυτές επηρεάζει την ψυχική υγεία και την ευημερία των κοριτσιών, τα οποία είναι απαραίτητα για την ακαδημαϊκή επιτυχία.
Η έκθεση της UNESCO επικαλείται έρευνα του ίδιου του Facebook, η οποία διαπίστωσε ότι το 32% των έφηβων κοριτσιών είπε ότι, όταν ένιωθαν άσχημα για το σώμα τους, το Instagram τα έκανε να αισθάνονται χειρότερα. Υπογραμμίζει επίσης τον εθιστικό σχεδιασμό του TikTok, που χαρακτηρίζεται από σύντομα, συναρπαστικά βίντεο. Αυτό το μοντέλο στιγμιαίας ικανοποίησης μπορεί να επηρεάσει το εύρος της προσοχής και τις μαθησιακές συνήθειες, καθιστώντας τη διαρκή συγκέντρωση σε εκπαιδευτικές και εξωσχολικές εργασίες πιο δύσκολη.
Τα κορίτσια υφίστανται επίσης περισσότερο διαδικτυακό εκφοβισμό από τα αγόρια. Κατά μέσο όρο, σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ με διαθέσιμα δεδομένα, το 12% των 15χρονων κοριτσιών ανέφεραν ότι υπέστησαν διαδικτυακό εκφοβισμό, σε σύγκριση με το 8% των αγοριών. Αυτή η κατάσταση επιδεινώνεται από την άνοδο του σεξουαλικού περιεχομένου που βασίζεται σε εικόνες, των deepfakes που δημιουργούνται από την τεχνητή νοημοσύνη και των σεξουαλικών εικόνων που δημιουργούνται από τους χρήστες και κυκλοφορούν στο διαδίκτυο και στις τάξεις. Μαθήτριες από πολλές χώρες που έλαβαν συνέντευξη για την έκθεση είπαν ότι εκτέθηκαν σε φωτογραφίες ή βίντεο που δεν ήθελαν να δουν.
Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν τη σημασία της μεγαλύτερης επένδυσης στην εκπαίδευση – συμπεριλαμβανομένης της παιδείας στα μέσα επικοινωνίας και στην πληροφόρηση – και την εξυπνότερη ρύθμιση των ψηφιακών πλατφορμών, σύμφωνα με τις Οδηγίες της UNESCO για τη Διακυβέρνηση των Ψηφιακών Πλατφορμών, που κυκλοφόρησαν τον περασμένο Νοέμβριο.
Τα αρνητικά στερεότυπα φύλου μειώνουν τις φιλοδοξίες STEM των κοριτσιών
Όλοι αυτοί οι παράγοντες δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο στον οποίο, τα κορίτσια εκτίθενται σε αρνητικούς κανόνες φύλου που ενισχύονται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, απομακρύνονται από τη μελέτη θεμάτων επιστήμης, τεχνολογίας, μηχανικής και μαθηματικών (STEM) που θεωρούνται πεδία με ανδρικό προσανατολισμό και στερούνται της ευκαιρίας να διαμορφώσουν τα ίδια τα εργαλεία που τους εκθέτουν σε αυτά τα στερεότυπα.
Σύμφωνα με στοιχεία της UNESCO, οι γυναίκες αποτελούν μόνο το 35% των αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης STEM σε όλο τον κόσμο, ποσοστό που δεν έχει αλλάξει τα τελευταία 10 χρόνια. Η έκθεση δείχνει ότι οι αμετάβλητες προκαταλήψεις αποτρέπουν τις γυναίκες από το να ακολουθήσουν σταδιοδρομία STEM – με αποτέλεσμα τελικά την έλλειψη γυναικών στο εργατικό δυναμικό της τεχνολογίας.
Οι γυναίκες κατέχουν λιγότερο από το 25% των θέσεων εργασίας στην επιστήμη, τη μηχανική, τις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών. Αποτελούν μόνο το 26% των εργαζομένων στα δεδομένα και την τεχνητή νοημοσύνη, το 15% στη μηχανική και το 12% στο cloud computing στις κορυφαίες οικονομίες του κόσμου. Μόνο το 17% των αιτήσεων για διπλώματα ευρεσιτεχνίας υποβάλλονται από γυναίκες παγκοσμίως.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός οδηγείται από τους άντρες. Παρόλο που το 68% των χωρών έχουν θεσπίσει πολιτικές για την υποστήριξη της εκπαίδευσης STEM, μόνο οι μισές από αυτές τις πολιτικές υποστηρίζουν συγκεκριμένα κορίτσια και γυναίκες. Οι προσπάθειες πολιτικής θα πρέπει να επιδιώκουν την προώθηση προτύπων προς μίμηση, συμπεριλαμβανομένων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, για την ενθάρρυνση των επαγγελματικών επιλογών στο STEM μεταξύ των νέων γυναικών. Η βελτίωση της πρόσβασης των κοριτσιών στις μελέτες STEM είναι το κλειδί για τη διασφάλιση της συμμετοχής των γυναικών επί ίσοις όροις στον ψηφιακό μετασχηματισμό των κοινωνιών μας και την υποστήριξη του σχεδιασμού τεχνολογιών πραγματικά χωρίς αποκλεισμούς.
Απόδοση του άρθρου New UNESCO report warns social media affects girls’ well-being, learning and career choices
Ευλαμπία Αγγέλου
Διερμηνέας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας
Ανεξάρτητη Ερευνήτρια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου