Μια νέα μελέτη διερευνά πώς τα παιδιά ηλικίας τριών έως πέντε ετών αξιολογούν την αξιοπιστία των πληροφοριών από ανθρώπους και ρομπότ.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι τα παιδιά δείχνουν επιλεκτική εμπιστοσύνη με βάση την ακρίβεια του παρελθόντος ενός πληροφοριοδότη, με τα μικρότερα παιδιά να αποδέχονται περισσότερες πληροφορίες από έναν ανακριβή άνθρωπο παρά από ένα ρομπότ, ενώ τα μεγαλύτερα παιδιά δεν εμπιστεύονται αναξιόπιστους πληροφοριοδότες ανεξάρτητα από τη φύση τους.
Αυτή η έρευνα παρέχει πληροφορίες για την ανάπτυξη της εμπιστοσύνης και της κοινωνικής μάθησης στην ψηφιακή εποχή, όπου τα παιδιά αλληλεπιδρούν συχνά με πηγές που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη. Υπογραμμίζει τη σημασία της εξέτασης των σταδίων ανάπτυξης των παιδιών κατά το σχεδιασμό εκπαιδευτικών ρομπότ και εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης.
Στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή, τα παιδιά εκτίθενται σε τεράστιες ποσότητες πληροφοριών στο διαδίκτυο, μερικές από τις οποίες δεν επαληθεύονται και παράγονται όλο και συχνότερα από μη ανθρώπινες πηγές, όπως μοντέλα γλώσσας που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, η ικανότητα αξιολόγησης της αξιοπιστίας μιας πηγής είναι μια σημαντική δεξιότητα για την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης.
Τα παιδιά ηλικίας τριών έως πέντε ετών επιδεικνύουν επιλεκτική εμπιστοσύνη με βάση την προηγούμενη ακρίβεια του πληροφοριοδότη όταν έρχονται αντιμέτωποι με ανθρώπους και ρομπότ, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Child Development με τίτλο: ‘Younger, not older, children trust an inaccurate human informant more than an inaccurate robot informant.’ «Τα μικρότερα, όχι μεγαλύτερα, τα παιδιά εμπιστεύονται έναν ανακριβή άνθρωπο πληροφοριοδότη περισσότερο από ανακριβής πληροφοριοδότης ρομπότ».
«Τα παιδιά δεν εμπιστεύονται οποιονδήποτε για να τα ενημερώσει, εμπιστεύονται αυτούς που ήταν αξιόπιστοι στο παρελθόν. Πιστεύουμε ότι αυτή η επιλεκτικότητα στην κοινωνική μάθηση αντανακλά την αναδυόμενη κατανόηση των μικρών παιδιών για το τι κάνει μια καλή (αξιόπιστη) πηγή πληροφοριών», εξήγησε ο Li Xiaoqian, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας και Σχεδίου της Σιγκαπούρης (SUTD) που συνέγραψε τη μελέτη με την Yow Wei Quin, καθηγήτρια ψυχολογίας και επικεφαλής του τμήματος Ανθρωπιστικών Τεχνών και Κοινωνικών Επιστημών στο SUTD.
«Το ερώτημα που διακυβεύεται είναι πώς τα μικρά παιδιά χρησιμοποιούν τη νοημοσύνη τους για να αποφασίσουν πότε θα μάθουν και ποιον να εμπιστευτούν».
Στη μελέτη, οι συμμετέχοντες από νηπιαγωγεία της Σιγκαπούρης όπως το ChildFirst, το Red SchoolHouse και το Safari House, ηλικίας μεταξύ τριών και πέντε ετών, χωρίστηκαν κάτω και πάνω από τη μέση ηλικία των 4,58 ετών σε «νεότερες» και «μεγαλύτερες» ομάδες (κοόρτες) αντίστοιχα. Συνδυάστηκαν με ένα ρομπότ ή έναν άνθρωπο πληροφοριοδότη, που παρείχαν ακριβείς ή ανακριβείς πληροφορίες σε αντικείμενα, όπως «μπάλα» ή «βιβλίο».
Στη συνέχεια, οι ερευνητές δοκίμασαν αν η ταυτότητα του πληροφοριοδότη (άνθρωπος ή ρομπότ) και το ιστορικό του ως αξιόπιστου πληροφοριοδότη, καθώς και η ηλικία του παιδιού επηρέασαν την εμπιστοσύνη του παιδιού στον πληροφοριοδότη για να επισημάνει σωστά τα πράγματα στο μέλλον.
Στους συμμετέχοντες παρουσιάστηκε μόνο ένας πληροφοριοδότης κατά τη διάρκεια της μελέτης και η εμπιστοσύνη τους μετρήθηκε από την προθυμία τους να δεχτούν νέες πληροφορίες. Ως πληροφοριοδότης ρομπότ χρησιμοποιήθηκε το ανθρωποειδές κοινωνικό ρομπότ της SoftBank Robotics, NAO, το οποίο ρομποτική φωνή παρόμοια με ανθρώπου.
Για να διατηρηθούν οι συνθήκες συγκρίσιμες, ο άνθρωπος- πληροφοριοδότης ταίριαξε τις κινήσεις του με αυτές του ρομπότ. Ένας ερευνητής καθόταν επίσης δίπλα στον συμμετέχοντα για να κάνει τις απαραίτητες ερωτήσεις, έτσι ώστε ο συμμετέχων να μην αισθάνεται πίεση να συμφωνήσει με τον πληροφοριοδότη.
Η μελέτη αποκάλυψε ότι τα παιδιά ήταν πρόθυμα να δεχτούν νέες πληροφορίες τόσο από ανθρώπους όσο και από ρομπότ που είχαν προηγουμένως δώσει ακριβείς πληροφορίες, αλλά όχι από έναν δυνητικά αναξιόπιστο πληροφοριοδότη που είχε κάνει λάθη στο παρελθόν - ειδικά όταν ο πληροφοριοδότης ήταν ρομπότ.
Όσον αφορά την επίδραση της ηλικίας, οι συγγραφείς ανέφεραν ότι τα μικρότερα παιδιά ήταν πιο πιθανό να δέχονται πληροφορίες από έναν αναξιόπιστο άνθρωπο παρά από ένα αναξιόπιστο ρομπότ, αλλά τα μεγαλύτερα παιδιά διαπιστώθηκε ότι δεν εμπιστεύονται ή/και απορρίπτουν πληροφορίες από έναν αναξιόπιστο πληροφοριοδότη, άνθρωπο ή ρομπότ.
«Αυτά τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι τα μικρότερα και τα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να έχουν διαφορετικές στρατηγικές επιλεκτικής εμπιστοσύνης, ειδικά αναφορικά με τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούν τα στοιχεία αξιοπιστίας και ταυτότητας των πληροφοριοδοτών όταν αποφασίζουν ποιον να εμπιστευτούν. Μαζί με άλλες έρευνες σχετικά με την επιλεκτική εμπιστοσύνη των παιδιών, δείχνουμε ότι καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, μπορεί όλο και περισσότερο να βασίζονται σε στοιχεία αξιοπιστίας για να καθοδηγήσουν τη συμπεριφορά εμπιστοσύνης τους», δήλωσε ο Δρ Li.
Προηγούμενη έρευνα έχει δείξει ότι τα παιδιά βασίζονται σε παράγοντες όπως η ηλικία, η οικειότητα και η γλώσσα για να καταλάβουν εάν ένας πληροφοριοδότης είναι αξιόπιστος ή όχι. Μπορεί τα μικρότερα παιδιά να βασίζονται σε στοιχεία ταυτότητας όπως αυτά περισσότερο παρά σε γνωσιολογικά στοιχεία. Καθώς μεγαλώνουν, τα παιδιά δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στο «αυτό που ξέρεις» παρά στο «ποιος είσαι» όταν αποφασίζουν να εμπιστευτούν έναν πληροφοριοδότη.
Αυτή είναι η πρώτη μελέτη που θέτει τα ερωτήματα: (1) Τα παιδιά βγάζουν διαφορετικά συμπεράσματα για τα ρομπότ με διαφορετικά ιστορικά ακριβείας; και (2) Είναι αυτά τα συμπεράσματα συγκρίσιμα με αυτά για τους ανθρώπους;
«Η αντιμετώπιση αυτών των ερωτήσεων θα προσφέρει μια μοναδική προοπτική για την ανάπτυξη της εμπιστοσύνης και της κοινωνικής μάθησης μεταξύ των παιδιών που μεγαλώνουν παράλληλα με διάφορες πηγές πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών ρομπότ», είπε η καθηγήτρια Yow.
Αυτή η έρευνα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην παιδαγωγική, όπου τα ρομπότ και τα μη ανθρώπινα εκπαιδευτικά εργαλεία ενσωματώνονται όλο και περισσότερο στην τάξη.
Τα παιδιά σήμερα μπορεί να μην αντιμετωπίζουν τα ρομπότ τόσο αξιόπιστα όσο τους ανθρώπους, αν δεν έχουν αλληλεπιδράσει πολύ με τα ρομπότ. Ωστόσο, καθώς τα παιδιά αποκτούν μεγαλύτερη έκθεση σε έξυπνες μηχανές, θα μπορούσαν να έχουν την τάση να βλέπουν τα ρομπότ ως έξυπνες και αξιόπιστες πηγές γνώσης.
Μελλοντικές μελέτες θα μπορούσαν να διερευνήσουν τη θεωρία επιλεκτικής ανάπτυξης της μάθησης πέρα από το πεδίο της εκμάθησης λέξεων, όπως η χρήση εργαλείων, η συνάφεια συναισθηματικής έκφρασης ή επεισοδιακά πεδία όπως η εκμάθηση τοποθεσίας. Προς το παρόν, οι ερευνητές ελπίζουν ότι τα ευρήματά τους θα ληφθούν υπόψη στη σφαίρα του παιδαγωγικού σχεδιασμού.
«Οι σχεδιαστές θα πρέπει να εξετάσουν τον αντίκτυπο της αντιληπτής ικανότητας κατά την κατασκευή ρομπότ και άλλων εκπαιδευτικών εργαλείων που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη για μικρά παιδιά. Η αναγνώριση των αναπτυξιακών αλλαγών στην εμπιστοσύνη των παιδιών προς τους ανθρώπους έναντι των ρομπότ μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία πιο αποτελεσματικών περιβαλλόντων μάθησης, διασφαλίζοντας ότι η χρήση τεχνολογιών ευθυγραμμίζεται με τις αναπτυσσόμενες γνωστικές και κοινωνικές ανάγκες των παιδιών», τόνισε η καθηγήτρια Yow.
Απόδοση του άρθρου Kids’ Trust in Robots vs Humans: A Study in Selective Learning
Ευλαμπία Αγγέλου
Διερμηνέας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας
Ανεξάρτητη Ερευνήτρια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου