Πώς το αναπηρικό αμαξίδιο δημιούργησε νέες δυνατότητες για εκατομμύρια ανθρώπους
Αναπηρικά αμαξίδια υπάρχουν από τότε που εφευρέθηκε ο τροχός. Η ανάπτυξη της τεχνολογίας έχει φέρει επαναστατικές αλλαγές στη χρήση και τις δυνατότητές τους.
Ως γνωστόν, η Black- Light είναι μια επιχείρηση που αποτελείται κυρίως από τυφλούς εργαζομένους και υλοποιεί υπηρεσίες με γνώμονα τις ανάγκες των τυφλών ατόμων. Αυτό όμως, σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει πως το πεδίο των ενδιαφερόντων της περιορίζεται σε όσα αφορούν την οπτική αναπηρία. Με τη βοήθεια εξωτερικών συνεργατών έχουμε δημιουργήσει πολλές και διαφορετικού τύπου εκπαιδεύσεις για την εξυπηρέτηση πελατών με κινητική αναπηρία. Θεωρήσαμε το παρακάτω άρθρο πολύ ενδιαφέρον και για αυτό το λόγο το μεταφράσαμε για εσάς.
Το Bath, στην Αγγλία, δεν ήταν απλώς χώρος για ρομάντζο και κουτσομπολιό, όπως απεικονίζεται στα μυθιστορήματα της Jane Austen- ήταν τόπος ελευθερίας για άτομα με περιορισμένη κινητικότητα που αναζητούσαν τα ιαματικά νερά των ρωμαϊκών λουτρών του.
Αυτοί οι τουρίστες συχνά έφταναν εκεί πάνω σε μια «καθόλου πρακτική καρέκλα» ή «στην καρέκλα Merlin» – έναν πρόδρομο του αναπηρικού αμαξιδίου. Αυτά τα επαναστατικά οχήματα τους επέτρεπαν να συμμετάσχουν στην κοινωνική ζωή της πόλης, συνήθως με τη βοήθεια υπηρετών που τους μετακινούσαν από μέρος σε μέρος.
Παρά το γεγονός πως αυτά τα οχήματα προσέφεραν στους χρήστες τους σημαντική βοήθεια για την εποχή, θεωρούνταν ταυτόχρονα και σύμβολα ανημποριάς και εξάρτησης – ενώ δεν θα μπορούσαν να διαφέρουν περισσότερο από τα σύγχρονα αναπηρικά αμαξίδια που προσφέρουν ασύγκριτα περισσότερες δυνατότητες μετακίνησης. Πώς εξελίχθηκαν τα αναπηρικά αμαξίδια από άβολα σε φιλικά προς τον χρήστη; Χάρη στους ίδιους τους χρήστες.
«Καρέκλες Merlin» και άλλα πρώιμα αμαξίδια
Τα τροχοφόρα καθίσματα υπήρχαν από την εφεύρεση του τροχού, αλλά χρειάστηκαν αιώνες για να γίνουν προσιτά στο ευρύ κοινό. Στην αρχή, άτομα με κινητική αναπηρία μετακινούνταν με εξοπλισμό που έμοιαζε με καρότσι ή τροχήλατη καρέκλα που κινούνταν από γιατρούς ή υπηρέτες. Όταν ο Φίλιππος Β’ της Ισπανίας, ο οποίος έπασχε από ποδάγρα και αρθρίτιδα, παρήγγειλε μια τροχήλατη καρέκλα στα τέλη του 16ου αιώνα, αυτή έγινε γνωστή ως «η καρέκλα του ανάπηρου».
Πρέπει να φτάσουμε στο 1655 για να εμφανιστεί το πρώτο αυτοκινούμενο αναπηρικό αμαξίδιο. Ο Stephan Farffler, ένας ωρολογοποιός ο οποίος δεν μπορούσε πια να περπατήσει λόγω ενός ατυχήματος στην παιδική του ηλικία, κατασκεύασε μια συσκευή για να μπορεί να μετακινείται προς και από την εκκλησία στη Νυρεμβέργη της Γερμανίας. Η εφεύρεσή του έμοιαζε με ένα μοντέρνο ξαπλωτό ποδήλατο, που βασιζόταν σε μια μανιβέλα χειρός για να κινηθεί προς τα εμπρός. Σήμερα, θεωρείται πρόδρομος του τρίκυκλου, αλλά εκείνη την εποχή, η μοναδική αυτή εφεύρεση ανέδειξε τις πιθανές χρήσεις αυτοκινούμενων τροχοφόρων οχημάτων.
Η πατέντα του Farffler έδωσε ώθηση στην εξέλιξη της τεχνολογίας αναπηρικών αμαξιδίων και αρκετοί εφευρέτες δημιούργησαν παρόμοια σχέδια. Ένας από αυτούς, ο Βέλγος θεατρικός διευθυντής, John Joseph Merlin, δημιούργησε μια καρέκλα ουρικής αρθρίτιδας, που βασιζόταν σε γρανάζια και στρόφαλους για να ωθεί τους χρήστες. Το σχέδιο έγινε τόσο δημοφιλές που τα αναπηρικά αμαξίδια αποκαλούνταν «καρέκλες Merlin» για περισσότερο από έναν αιώνα αργότερα.
Ακόμα και αυτά τα πρώιμα αναπηρικά αμαξίδια χρησιμοποιήθηκαν κυρίως από πλούσιους ανθρώπους με υπηρέτες για να τα κινούν. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ήταν δύσκολο να παραχθούν, βαριά, δύσκολα στη χρήση και σχεδόν εντελώς αναποτελεσματικά σε εξωτερικούς χώρους – χρησιμοποιούνταν περισσότερο σαν έπιπλα εσωτερικού χώρου παρά ως οχήματα. Όπως γράφει η ιστορικός τέχνης και αναπηρίας Elizabeth Guffey, «Ήταν μια εύθραυστη καρέκλα για εύθραυστους ανθρώπους».
Το πρώτο αναπηρικό αμαξίδιο μαζικής παραγωγής
Τα αμαξίδια έγιναν πολύ πιο απαραίτητα με το πέρασμα των χρόνων, ειδικά μετά τον Αμερικανικό Εμφύλιο και τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους, που είχαν ως αποτέλεσμα μεταξύ άλλων εκατοντάδες χιλιάδες βετεράνους με περιορισμένη κινητικότητα. Θεωρούνταν, ωστόσο, ιατροτεχνολογικά προϊόντα, όχι βοηθήματα για ανεξάρτητη διαβίωση, εν μέρει λόγω του μεγέθους και του κόστους τους.
Στη δεκαετία του 1930, ο ανάπηρος μηχανικός ορυχείων Herbert Everest παραπονέθηκε για το βάρος της αναπηρικής του καρέκλας σε έναν άλλο μηχανικό, τον Henry Jennings. Μαζί, στο γκαράζ του Jennings στο Los Angeles, δημιούργησαν ένα πτυσσόμενο αναπηρικό αμαξίδιο που είχε το μισό βάρος και κόστιζε πολύ λιγότερο να παραχθεί. Αποτέλεσε το πρώτο αναπηρικό αμαξίδιο μαζικής παραγωγής—και το πιο δημοφιλές σχέδιο της εποχής του. Πλέον, οι χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων μπορούσαν να κυκλοφορήσουν έξω, να μπουν και να βγουν από τα αυτοκίνητα και να πάνε όπου ήθελαν με ελάχιστη ή καθόλου βοήθεια.
Κατά ειρωνικό τρόπο, όμως, η πρόοδος θα συνέχιζε να εμποδίζει την ανάπτυξη αναπηρικών αμαξιδίων για δεκαετίες, εξαιτίας του μονοπωλίου των εφευρετών στον αναδιπλούμενο σχεδιασμό και της επικρατούσας στάσης σχετικά με την αναπηρία, που προωθούσε την αντίληψη ότι οι χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων έπρεπε να προστατεύονται από το συγχρωτισμό. Ακόμη και επαγγελματίες του ιατρικού κλάδου, αντιτάχθηκαν σε εναλλακτικά σχέδια που έδιναν έμφαση στην ανεξαρτησία του χρήστη.
«Ίσως [οι επαγγελματίες της ιατρικής] να πίστευαν ότι αυτοί ήξεραν καλύτερα», σημειώνει ο Nicholas Watson, Καθηγητής Σπουδών Αναπηρίας και Διευθυντής του Κέντρου Έρευνας για την Αναπηρία στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης.
Αναπηρικά αμαξίδια φτιαγμένα για—και από—τους χρήστες τους
Η χρήση αναπηρικών αμαξιδίων εκτοξεύτηκε στα ύψη με την πανδημία της πολιομυελίτιδας την δεκαετία του 1940 και τον αυξανόμενο αριθμό των σύγχρονων πολέμων, καθώς και την ανάπτυξη αντιβιοτικών που επέτρεψαν σε περισσότερους ανθρώπους να επιβιώσουν από τραυματισμούς του νωτιαίου μυελού, αναφέρει ο Watson.
Για ακόμη μια φορά, μια νέα γενιά χρηστών πάλεψε για περισσότερα – και κατέληξε να φέρει επανάσταση στη χρήση και την έννοια των αναπηρικών αμαξιδίων. Κάποιοι δεν αρκέστηκαν στο να κάθονται στα αμαξίδια. Ήθελαν και να παίξουν. Ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1960, οι αθλητές με αναπηρικό αμαξίδιο που αναζητούσαν καλύτερες αθλητικές επιδόσεις άρχισαν να τροποποιούν τα αμαξίδια τους για να τα κάνουν πιο ελαφριά και πιο εύχρηστα.
Το αυξανόμενο κίνημα για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία πυροδότησε ακόμη μεγαλύτερη ζήτηση για καλύτερα αναπηρικά αμαξίδια από τους ίδιους τους χρήστες. «Όταν οι άνθρωποι κοιτάζουν ένα άτομο με αναπηρία, το αμαξίδιο είναι το πιο εξέχον χαρακτηριστικό και τείνουν να ξεχνούν ότι είναι άτομο», δήλωσε στους Los Angeles Times η αθλήτρια Marilyn Hamilton, η οποία έγινε ανάπηρη μετά από ένα ατύχημα με αλεξίπτωτο πλαγιάς το 1982.
Η Hamilton ήταν μια από τους αθλητές που πίεσαν για καλύτερα αναπηρικά αμαξίδια —ή έφτιαξαν τα δικά τους. Οι αθλητές μείωσαν το βάρος των αμαξιδίων αφαιρώντας τις λαβές που χρησιμοποιούνταν παλαιότερα για να σπρώχνονται από άλλους – μια δήλωση ανεξαρτησίας. Στη συνέχεια, άρχισαν να τροποποιούν τις ρόδες, αυξάνοντας την ταχύτητα και την ευελιξία με προσαρμογές που έρχονταν σε αντίθεση με τα σχέδια που δημιουργήθηκαν για να «προστατεύουν» τους χρήστες από τον έξω κόσμο.
Τελικά, γράφει ο Watson, οι ανάπηροι έφτιαχναν τα δικά τους αμαξίδια. Στις δεκαετίες του 1970 και του 1980, τα αναπηρικά αμαξίδια όπως το Quadra και το Quickie άλλαζαν τον τρόπο με τον οποίο οι χρήστες βίωναν τον κόσμο γύρω τους, δίνοντάς τους άνευ προηγουμένου πρόσβαση σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους.
«Τα αμαξίδιά μας είναι τόσο όμορφα αισθητικά που βοηθούν να αρθούν τα εμπόδια μεταξύ ανθρώπων διαφορετικών ικανοτήτων», τοποθετήθηκε η Hamilton, η οποία βοήθησε στο σχεδιασμό του υπερελαφρού αναπηρικού αμαξιδίου Quickie. «Είναι ένα τεράστιο πλεονέκτημα για τα άτομα με αναπηρία».
Στο μεταξύ, τα μηχανοκίνητα αμαξίδια, που παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στον Καναδά τη δεκαετία του 1950, ήταν επίσης όλο και πιο προσβάσιμα, επιτρέποντας και σε άτομα με περιορισμένη κινητικότητα στα χέρια να τα χρησιμοποιούν.
Η κληρονομιά των καινοτομιών στα αναπηρικά αμαξίδια
Αυτά τα ελαφρύτερα, πιο ευέλικτα αμαξίδια δεν άλλαξαν απλώς την καθημερινή ζωή των ανθρώπων που τα χρησιμοποιούσαν – άλλαξαν την αντίληψή τους για τον εαυτό τους. Η ιστορία της εξέλιξης αναπηρικών αμαξιδίων «αναδεικνύει τα άτομα με αναπηρία ως ενεργά υποκείμενα που έχουν την ικανότητα να δίνουν στη ζωή τους την κατεύθυνση που επιθυμούν», αναφέρει ο Watson, “ζωές που γίνονται πιο δραστήριες και ανεξάρτητες”.
Τι μπορούμε να περιμένουμε λοιπόν στο εξής από το σχεδιασμό των αμαξιδίων; Ο Watson προβλέπει ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο στην πλοήγηση των αναπηρικών αμαξιδίων. Οι μηχανικοί εργάζονται επίσης για την εξεύρεση τρόπων που θα αποτρέπουν τους κινδύνους από λανθασμένες οδηγίες πλοήγησης, εκμεταλλευόμενοι την τεχνολογία που χρησιμοποιείται στα ραντάρ και τις κάμερες. Σήμερα, όλα τα εξαρτήματα ενός αμαξιδίου είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες του χρήστη.
Ποιες νέες δυνατότητες επιφυλάσσουν στο μέλλον τα αμαξίδια για τους χρήστες; Η απάντηση είναι μόνο θέμα χρόνου, τεχνολογικής εξέλιξης και πίστης στις απεριόριστες δυνατότητες των ίδιων των χρηστών.
Πηγή: Black Light
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου