Η Όλγα Δαλέκου είναι εκ γενετής κωφή, που από μικρή αγαπούσε το θέατρο και ήθελε να γίνει ηθοποιός. Αν και για τους περισσότερους ανθρώπους αυτό θα αποτελούσε κάτι το ακατόρθωτο, για την Όλγα δεν στάθηκε εμπόδιο. Όχι μόνο υλοποίησε το όνειρό της, αλλά πιστεύει ότι ήρθε η στιγμή η συμπερίληψη να αρχίσει να γίνεται πραγματικότητα, δίνοντας με τον καλύτερο τρόπο σάρκα και οστά στην ενέργεια της Reebok “B the change. B yourself”. Μια ενέργεια που «δένει» με τον καλύτερο τρόπο με το DNA της Reebok, η οποία δίνει το βήμα και τη φωνή σε communities και ανθρώπους που θέλουν να κάνουν τη διαφορά, να φέρουν την αλλαγή στο χώρο τους και να αφήσουν το δικό τους αποτύπωμα.
Σήμερα η Όλγα σπουδάζει στο τμήμα Θεατρικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α). Παράλληλα, είναι υποψήφια δασκάλα Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας (Ε.Ν.Γ). Και φυσικά δεν σταματάει να δηλώνει ανοιχτά ότι η πρόσβαση στη Τέχνη είναι πολιτισμός.
VICE: Πώς ξεκίνησες να ενδιαφέρεσαι για την υποκριτική;
Όλγα Δαλέκου: Θυμάμαι τον εαυτό μου από μικρή, έβλεπα τηλεόραση όπως όλα τα παιδιά. Φυσικά δεν υπήρχαν οι υπότιτλοι τότε, οπότε εγώ απλά παρακολουθούσα τις κινήσεις των ηθοποιών. Έβλεπα τους παππούδες μου να γελάνε με αυτό και θεωρούσα ότι είναι κάτι όμορφο, ένα παιχνίδι. Όταν πήγα στο σχολείο, υπήρχε κάποια θεατρική ομάδα που έκανε παραστάσεις σε γιορτές και μου πρότειναν να συμμετέχω. Δεν ήξερα όμως καθόλου περί τίνος πρόκειται, δεν ήξερα καν τι είναι το θέατρο. Συμμετείχα χωρίς να κάνω νοηματική, απλώς κινήσεις διότι εγώ μεγάλωσα σε σχολείο ακουόντων, όχι σε σχολείο κωφών.
Περνώντας τα χρόνια, έφτασα στο πανεπιστήμιο και είχα αρχίσει πολύ να σκέφτομαι την υποκριτική ως φοιτήτρια. Γνώρισα την εκπαιδευόμενη διερμηνέα Γιούλη Τσαγκαράκη η οποία όμως ήταν ηθοποιός και είχε και πτυχίο θεατρολογίας. Συζητούσαμε για το θέατρο και για τους κωφούς. Είχαμε τις ίδιες απόψεις και κάποια στιγμή μου λέει «Τι θα έλεγες να φτιάξουμε μία θεατρική ομάδα;». Κι έτσι ξεκίνησε, δημιουργήσαμε το 2009 τη θεατρική ομάδα κωφών «Τρέλα Χρώματα».
Φέτος συμμετέχεις στη θεατρική παράσταση «Το Κουκλόσπιτο» στο Θέατρο Πορεία. Πώς είναι η εμπειρία σου εκεί;
Φέτος, για πρώτη φορά συμμετέχω σε επαγγελματικό θίασο και συνεργάζομαι με ακούοντες επαγγελματίες ηθοποιούς οι οποίοι δεν είχαν ποτέ επαφή με κωφούς συναδέλφους. Όπως και όλοι οι συνεργάτες του θιάσου αντίστοιχα.
Όταν μου έγινε αυτή η πρόταση δεν είχα να σκεφτώ τίποτα, η απάντησή μου ήταν αμέσως «ναι». Ήθελα να δω πώς είναι μία τέτοια εμπειρία, καθώς το όνειρό μου ήταν να εργαστώ σε κάτι τέτοιο και να σπουδάσω σε μία Δραματική Σχολή, πράγμα το οποίο δεν γινόταν μέχρι πρότινος επειδή ο νόμος περί «αρτιμέλειας» μου το απαγόρευε. Οπότε, όταν μου έγινε αυτή η πρόταση για μένα ήταν πολύ μεγάλη χαρά. Είχα κίνητρο για μάθηση, δίψα να μάθω περισσότερα. Το μόνο που με κάνει να διαφέρω είναι η έλλειψη ακοής μου και τίποτα άλλο. Χαίρομαι που το κοινό είναι εντυπωσιασμένο για τη δουλειά μας όταν τελειώνει τη παράστασή μας, αλλά και ότι ένας κωφός ηθοποιός βρίσκεται μέσα σε έναν θίασο ακουόντων. Εμένα αυτό μου έδωσε τη δύναμη να συνεχίσω αυτό που κάνω και θεωρώ ότι είναι το έναυσμα για να ανοιχτεί το θέατρο και σε μας και να μαθευτεί ότι υπάρχουν κωφοί ηθοποιοί. Είναι σημαντικό τα θέατρα να ανοίξουν το «μυαλό» τους, να ανοίξουν την «καρδιά» τους και να ανοίξουν την τέχνη τους στους κωφούς ηθοποιούς.
Στη χώρα μας υπάρχει προσβασιμότητα στην Τέχνη;
Πρόσβαση στην Τέχνη σημαίνει να υπάρχουν τα εργαλεία και οι τρόποι αλλά και να έχουν διαμορφωθεί και οι χώροι, ώστε να μπορούν όλοι οι άνθρωποι με αναπηρία ή χωρίς, να συμμετέχουν ως κοινό αλλά και να μπορούν να εργαστούν στο χώρο της Τέχνης. Δυστυχώς, στην Τέχνη υπάρχει πολύ μεγάλη έλλειψη στην προσβασιμότητα και αντίστοιχα οι κωφοί μεγαλώνουν χωρίς επαφή με την τέχνη. Ούτε στο σχολείο διδάσκονται πολλά πράγματα, ούτε βλέπουν πολλή τέχνη γύρω τους. Συμπερίληψη, σημαίνει σεβασμός, κάθομαι και ακούω τον άλλον συνομιλώ με τον άλλον, διαφωνώ με τον άλλον, αλλά το κάνω με σεβασμό. Αυτό πρέπει να συμβαίνει και στη Τέχνη.
Σίγουρα, οι εποχές παλαιότερα ήταν δύσκολες. Δεν είχα πουθενά να μάθω τι είναι υποκριτική, τι είναι το θέατρο. Δεν το είχα δει να διδάσκεται κάπου στα σχολεία για κωφούς. Να φανταστείτε ως παιδί νόμιζα ότι το θέατρο είναι παιχνίδι και όχι Τέχνη ή επάγγελμα. Στη σημερινή εποχή, ευτυχώς ένα κωφό παιδί έχει πρόσβαση σε πολύ περισσότερες πληροφορίες αν είναι κάτι που τον ενδιαφέρει, μπορεί να βρει πού να απευθυνθεί, πού να μάθει. Υπάρχουν οι πληροφορίες και οι δυνατότητες στη συνέχεια που μπορούν να τον στηρίξουν και να τον οδηγήσουν αν θέλει να το κάνει επάγγελμα. Ωστόσο, χρειάζεται βελτίωση και ενίσχυση αλλά, υπάρχουν εργαλεία πλέον. Πιστεύω ότι αν έρθουν όλοι μαζί κωφοί και ακούοντες, θα αυξηθεί η επαφή με την τέχνη θα μπει μέσα στην κουλτούρα μας. Γιατί για μένα η τέχνη ενώνει τους ανθρώπους.
Έχεις αντιμετωπίσει μισαναπηρισμό στο χώρο της Τέχνης;
Όλα αυτά τα χρόνια η τέχνη και οι χώροι είναι φτιαγμένη από τους ακούοντες για τους ίδιους και όχι για τους κωφούς. Οπότε, ναι, έχω αντιμετωπίσει. Ο χώρος της Τέχνης και ειδικότερα του θεάτρου είναι πολύ σκληρός για ένα άτομο με αναπηρία και ειδικά για κωφό ηθοποιό. Έχω νιώσει υποτίμηση, είμαι αόρατη, αισθάνθηκα ότι δεν «με ακούνε».
Έχεις ενεργή δράση στα social media και ενημερώνεις τους κωφούς για τη προσβάσιμη Τέχνη. Πώς ξεκίνησε αυτή η δραστηριότητα και ποιος είναι ο στόχος σου;
Ζούμε στην εποχή της πληροφορίας, του Internet και στην εποχή των social media. Τις περισσότερες πληροφορίες νομίζω τις λαμβάνουν μέσα από αυτά. Πολλοί κωφοί φίλοι και συμπολίτες μου όμως, χάνουν πράγματα από εκδηλώσεις ή events στα οποία θα μπορούσαν να συμμετέχουν ή να παρακολουθήσουν. Η πληροφορία πολλές φορές φεύγει γρήγορα και δεν παρουσιάζεται με τρόπο που μπορεί να γίνει αντιληπτή από τους κωφούς. Με αυτό το σκεπτικό άρχισα να ψάχνω πληροφορίες να δω πού υπάρχει πρόσβαση με υπέρτιτλους και να δίνω την πληροφορία στην κοινότητα μου, ποια εκδήλωση είναι με την ερμηνεία στη νοηματική γλώσσα και να δίνω όλες αυτές τις πληροφορίες ώστε όλοι να μπορούν να πάνε.
Παράλληλα, άρχισα να φτιάχνω βίντεο και strories όπου ενημερώνω τον κόσμο και την κοινότητα των κωφών και για θέματα που αφορούν σε vegan διατροφή, στην κακοποίηση γυναικών. Η ιδέα ήταν να μας φέρουν τα social media σε μία νέα επαφή μεταξύ μας. Ήταν και μία πολύ καλή ευκαιρία και για μένα, να ψάξω και να μάθω πράγματα ώστε να μπορέσω μετά να επικοινωνήσω και στους υπόλοιπους. Τελικά, αυτή η διαδικασία άρχισε να ενδυναμώνει και εμένα την ίδια.
Τι θα έπρεπε να γίνει ώστε να εξαλειφθούν τα στερεότυπα για την αναπηρία;
Περισσότερη συμπερίληψη και καθολική πρόσβαση σε όλους τους χώρους. Επίσης, ενημέρωση, συζήτηση. Και, να δοθούν ευκαιρίες στα άτομα με αναπηρία να δοκιμάσουν να ασχοληθούν με όσα αγαπάνε, θα εκπλαγείτε!
Ποιο είναι το «μήνυμα» που θες να μεταδώσεις από αυτό που κάνεις;
Το μήνυμα που θέλω να απευθυνθεί στους μη ανάπηρους ανθρώπους: «ανοίξτε» τα ματιά σας, υπάρχουμε κι εμείς. Ο κόσμος δεν είναι μόνο για εσάς, είμαστε και εμείς εδώ. Η Τέχνη είναι για όλους και για τον καθένα και μας αφορά όλους. Για μένα το ιδανικό θα ήταν στις δραματικές σχολές να μπουν επιτέλους τμήματα τα οποία να έχουν και άτομα με αναπηρία, μιλάω για δραματικές σχολές στις οποίες καλλιτέχνες με αναπηρία και χωρίς αναπηρία να μπορούν να συνυπάρχουν, να διδάσκονται μαζί, να δουλεύουν μαζί. Νομίζω ότι θα άλλαζε τα πάντα στο επάγγελμα και αυτό είναι το όνειρό μου.
Είναι πολύ σημαντικό ο καθένας να είναι ο εαυτός του, να ενδυναμώνεται, να γνωρίζει τον εαυτό του, να αγαπάει τα θέλω του και να αποφασίζει το δρόμο που θέλει να ακολουθήσει και να παλεύει για αυτόν.
Πηγή: VICE
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου