Μια καλοκαιρινή μέρα που η Α.Δ. χάζευε τον λογαριασμό της στο Instagram έπεσε σε ένα μήνυμα στο inbox που της φάνηκε περίεργο πριν καν το ανοίξει. «Ένας άντρας που ήταν follower μου, μού έγραφε πως ήθελε οπωσδήποτε να με συναντήσει για να κάνουμε σεξ, και ως “συνοδευτικό” είχε στείλει και ένα πορνογραφικό video, συγκεκριμένης κατηγορίας, εμπνεόμενος, όπως έλεγε από τα πόδια μου, τα οποία “χάζευε” στις φωτογραφίες που αναρτούσα» διηγείται η Α.Δ στην «Κ». Η ίδια, έλαβε το παραπάνω υλικό χωρίς να έχει προηγηθεί οποιαδήποτε συζήτηση ή διάδραση με τον συγκεκριμένο άνδρα.
«Άρχισε να μου στέλνει μηνύματα στο Instagram λέγοντάς μου ότι θα με πληρώσει για να του κάνω συγκεκριμένα πράγματα» συνεχίζει η Α.Δ., η οποία μπλόκαρε τον αποστολέα των μηνυμάτων αλλά εκείνος… «άλλαζε προφίλ και ξανάρχιζε τα ίδια. Μου έστελνε διαρκώς video αλλά και φωτογραφίες των γεννητικών οργάνων του. Με ρωτούσε “γιατί δεν του δίνω μια ευκαιρία“. Είχε φτάσει να μου κάνει κλήσεις από το Instagram στις 2, στις 3, στις 5 τα ξημερώματα. Με είχε τρομοκρατήσει λίγο ομολογώ. Άρχισα να σκέφτομαι μήπως ξέρει που μένω ή που δουλεύω. Του είπα στο τέλος ότι θα κάνω καταγγελία και εκεί σταμάτησε».
Σύμφωνα με την Άννα Βουγιούκα, εμπειρογνώμονα για θέματα φύλου στο Κέντρο «Διοτίμα», πάρα πολλές γυναίκες σήμερα έχουν να διηγηθούν μια παρόμοια ιστορία. Με αφορμή την καμπάνια της «Διοτίμα» με τίτλο «Cyber Violece-Υπάρχει» η κ. Βογιούκα σημειώνει πως ενώ αναφερόμαστε διαρκώς στη συναίνεση την ώρα του σεξ, μιλάμε ελάχιστα για τη συναίνεση την ώρα της ηλεκτρονικής επικοινωνίας (η οποία και είναι πια πολύ συχνά ο δρόμος για το σεξ).
Γυναίκες, οι βασικοί αποδέκτες της διαδικτυακής παρενόχλησης
Τα στοιχεία δείχνουν πως αυτή η μορφή βίας πλήττει δυσανάλογα τις γυναίκες και τα νεαρά κορίτσια, αλλά και τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα: 1-4 γυναίκες στην Ευρώπη έχει βιώσει κάποια μορφή κακοποίησης ή παρενόχλησης στο διαδίκτυο, σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του Cybersafe (2021), ενώ 9-15% των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στην Ε.Ε., ηλικίας 15-54 ετών, έχουν βιώσει διαδικτυακή βία, σύμφωνα με την έρευνα του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRSA 2020).
Όπως καταδεικνύει και μια έκθεση που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Springer-Nature τον περασμένο Σεπτέμβριο (Attitudes and Beliefs Associated with Cyberbullying and Non Consensual Sexting in Cisgender and Transgender Adults) οι θύτες είναι κατά βάση άνδρες. Οι γυναίκες, είναι πιο πιθανό να λάβουν ανεπιθύμητα sexts, πιο πιθανό να βιώσουν εξαναγκασμό να στείλουν sexts και πιο πιθανό να δουν τα sexts που έχουν στείλει να χρησιμοποιούνται για να τους βλάψουν τη φήμη ή για να τις απειλήσουν για κάτι.
«Στην εποχή που τα dating apps ξεπηδούν σαν τα μανιτάρια και η τάση είναι οι άνθρωποι να γνωρίζονται και να φλερτάρουν μέσω διαδικτύου, πρέπει και να γίνει σαφές τι επιτρέπεται και τι όχι, στον αχανή χώρο του ίντερνετ, ο οποίος ακόμα δεν έχει κανόνες» υπογραμμίζει η κα Βουγιούκα.
Σύμφωνα με την ίδια, η σεξουαλική παρενόχληση στο διαδίκτυο υποτιμάται. Όπως εξηγεί: «στην γενική αντίληψη της κοινωνίας υπάρχει μια κατηγοριοποίηση: στην κορυφή της πυραμίδας βρίσκονται οι γυναικοκτονίες και αμέσως μετά ο βιασμός. Η σεξουαλική παρενόχληση δεν θεωρείται ακόμα άξια λόγου, παρά τις προόδους. Η ανοχή στην έμφυλη βία είναι ακόμα ισχυρή».
To ενδιαφέρον είναι πως ένα μεγάλο ποσοστό των γυναικών που δέχονται σεξουαλική παρενόχληση στο διαδίκτυο, έχουν θέσεις ευθύνης στον δημόσιο βίο – είναι πολιτικοί, βουλεύτριες, δημοσιογράφοι, κ.τ.λ. «Και ξέρετε γιατί;» ρωτάει η κ. Βουγιούκα, για να απαντήσει ευθύς αμέσως: «Γιατί απευθύνονται σε χιλιάδες πολίτες και γι’ αυτό έχουν πολλούς και ενεργούς λογαριασμούς στα social media. Όσο πιο ορατή είναι μια γυναίκα, τόσο πιο εύκολα στοχοποιείται».
Η παρενόχληση, όμως, είτε μείνει σε πιο χαμηλό επίπεδο (π.χ. αποστολή ακατάλληλου/παραβιαστικού υλικού μέχρι να μπλοκαριστεί ο χρήστης ή να του γίνει ‘αναφορά’), είτε ανέβει επίπεδο (π.χ. απειλές ότι ο παραλήπτης θα πάθει κάτι κακό επειδή δεν ενδίδει ή απειλές ότι θα δημοσιευτεί υλικό που ανταλλάχθηκε στο πλαίσιο συναινετικού sexting) μπορεί να προκαλέσει πολλά προβλήματα στα θύματα. Αυτά περιλαμβάνουν από άγχος, κατάθλιψη και γενικευμένο αίσθημα ανασφάλειας μέχρι απόσυρση από τα social media και το διαδίκτυο, κάτι που στις μέρες μας ισοδυναμεί με κοινωνική απόσυρση και μπορεί να προκαλέσει μεγάλη δυσλειτουργία στην καθημερινότητα και στην εργασία.
Ευάλωτα και τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα
Σε ευάλωτη θέση βρίσκονται όμως και τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, κατ’ αρχάς γιατί σύμφωνα με τους ειδικούς, η συγκεκριμένη ομάδα έχει την αίσθηση ότι τα άτομα θα είναι πιο άνετα και ασφαλή να εκφραστούν σεξουαλικά στο διαδίκτυο. Τελικά, πολλές φορές συμβαίνει το αντίθετο.
Η Νάνσυ Παπαθανασίου, Δρ. Κλινικής Ψυχολογίας και Επιστημονική Συνυπεύθυνη του +Orlando LGBT, επιστημονικού φορέα ψυχοκοινωνικής στήριξης, που ασχολείται κυρίως με ΛΟΑΤΚΙ ζητήματα σημειώνει πως το πρόβλημα των ΛΟΑΤΚΙ -και ειδικά των νεαρών ατόμων- είναι πως σύμφωνα με κοινωνικά στερεότυπα, αυτά τα άτομα πάντα επιθυμούν ή είναι διαθέσιμα για σεξ, γι’ αυτό και δέχονται τόσο συχνές διαδικτυακές παρενοχλήσεις.
«Ειδικά για τους gay άντρες, υπάρχει το σταθερό στερεότυπο της “υπερβολικής σεξουαλικότητας”», λέει η κ. Παπαθανασίου και προσθέτει πως υπάρχουν και άλλα στερεότυπα, όπως ότι: «ένας άντρας για παράδειγμα μπορεί να… βάλει στον σωστό δρόμο μια λεσβία, γι’ αυτό και είναι συχνές οι παρενοχλήσεις που δέχονται και οι λεσβίες, όπως και οι αμφιφυλόφιλες γυναίκες».
Σύμφωνα με την ίδια, η ανωνυμία βοηθάει πάρα πολύ σε αυτού του είδους την παρενόχληση με τη πιο συχνή μορφή μη συναινετικού sexting να είναι η απροειδοποίητη αποστολή, με μήνυμα, μιας φωτογραφίας ή ενός video που δείχνει το γεννητικό όργανο του άνδρα. «Αυτό που βλέπουμε ολοένα και πιο συχνά είναι πως αυτός που φέρει τον φαλλό θεωρεί ότι έχει το δικαίωμα -και πολύ συχνά και κοινωνικά του επιβεβαιώνεται- να τον επιβάλλει σε οποιοδήποτε άλλο άτομο, βάσει της επιθυμίας του», τονίζει η κ. Παπαθανασίου, η οποία εξηγεί πως το άλλο άτομο, είναι σχεδόν πάντα μια θηλυκότητα- είτε straight γυναίκα, είτε τρανς ή cis, λεσβία, ένας gay άνδρας με θηλυκή έκφραση κ.ο.κ.
Όπως συνεχίζει: «και για να προλάβουμε επιχειρήματα περί αντίστροφου σεξισμού, δεν είναι ίδια η φωτογραφία ενός πέους και ενός γυναικείου στήθους. Δεν είναι ίδια η επιθετικότητα που υπονοείται από ένα πέος σε στύση σε σύγκριση με το γυναικείο στήθος».
Το μόνο βέβαιο σύμφωνα με την κ. Παπαθανασίου είναι το να έρχεται κάποιος σε επαφή με ένα τέτοιο υλικό χωρίς τη συναίνεση του, ακόμα και αν αυτό δεν είναι μια “χειροπιαστή” κακοποίηση, μπορεί να γίνει τραυματικό. Όπως το θέτει: «Ας σκεφτούμε έφηβες και εφήβους να έρχονται σε επαφή με αυτό το υλικό για πρώτη φορά στη ζωή τους. Πολλά άτομα που εισπράττουν τις παραπάνω συμπεριφορές νιώθουν τελικά ένοχα – ότι “έδωσαν δικαίωμα” ή ότι δεν μπλόκαραν όσο γρήγορα έπρεπε αυτόν που τα παρενοχλεί. Δυστυχώς, αυτό που κάποτε θεωρούνταν ευγενική απόρριψη έχει φτάσει να εκλαμβάνεται ως πρόσκληση για περισσότερη σεξουαλική παρενόχληση».
Δήμητρα Τριανταφύλλου
Πηγή: Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου