Πώς να συμπεριλάβετε τα παιδιά σας με αυτισμό στα πάρτυ των εορτών.

της Lily Spectrum

Η εποχή των διακοπών σημαίνει ότι οι περισσότεροι από εμάς θα περάσουμε πολύ χρόνο με φίλους, συναδέλφους, γείτονες, γνωστούς και την ευρύτερη οικογένεια. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα αυτός ο κύκλος των ανθρώπων που σας περιβάλλει να μπορέσει να αγκαλιάσει και το παιδί σας που έχει αυτισμό.

Γιατί; Περίπου 1 στα 88 παιδιά διαγιγνώσκεται με κάποια νευρολογική διαταραχή, με το ποσοστό των αγοριών να είναι 4 φορές μεγαλύτερο από το αντίστοιχο των κοριτσιών. Μεταξύ των άλλων χαρακτηριστικών τους, τα άτομα με αυτισμό αντιμετωπίζουν προβλήματα στην κοινωνική συνδιαλλαγή και δυσκολεύονται στη διεξαγωγή απλών συζητήσεων με άλλα άτομα. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να μείνουν έξω από αυτές τις γιορτές.

Υπάρχει η λανθασμένη πεποίθηση ότι τα παιδιά με αυτισμό είναι αντικοινωνικά. Ωστόσο, πολλοί νευροτυπικοί δυσκολεύονται πολύ όταν πρέπει να συμπεριλάβουν ένα παιδί με αυτισμό σε μια συνομιλία. Κάποια που προσπαθούν να το πετύχουν αποτυγχάνουν, γιατί δεν ξέρουν κάποια βασικά πράγματα που καθιστούν την επικοινωνία και την αλληλεπίδραση με τα αυτιστικά άτομα δυνατή και ευχάριστη.

1) Μην αρχίζετε την συζήτηση με μια ερώτηση, αλλά με μια τοποθέτηση. Ακόμα και μια απλή ερώτηση του τύπου «Ποιο είναι το αγαπημένο σου χρώμα;» μπορεί να είναι κάτι σαν εξετάσεις για κάποια παιδιά με αυτισμό. Αν αποτύχουν στην πρώτη ερώτηση, η συζήτηση έχει τελειώσει πριν καν αρχίσει. Δεν είναι ότι δεν ξέρουν την ερώτηση, αλλά η απάντηση μερικές φορές «παγιδεύεται» ανάμεσα στην σκέψη και την λεκτική τους έκφραση. Μια λύση είναι να αρχίζετε την συζήτηση με μια τοποθέτηση. Μπορούν να χτίσουν πάνω στη δική σας δήλωση εκφράζοντας μια δική τους. «Μου αρέσει η μπλούζα σου» ή «υπέροχος δεινόσαυρος» είναι τέτοιου είδους δηλώσεις που στηρίζονται σε κάτι που βλέπετε επάνω του και προσκαλούν το παιδί να πει και αυτό κάτι. Κάθε δήλωση λειτουργεί σαν ένα τουβλάκι Lego, όπου προσθέτουμε το ένα πάνω στο άλλο για να γίνει η συζήτηση.

2) Περιμένετε περισσότερη ώρα για να πάρετε απόφαση. Στα παιδιά με αυτισμό, δεν χρειάζεται να μιλάτε πιο αργά, αλλά είναι αναγκαίο να τους αφήνετε περισσότερο χρόνο για να απαντήσουν. Πολύ συχνά βλέπω ενήλικες να περιμένουν λίγο για την απάντηση του παιδιού και θεωρώντας ότι δεν θα πάρουν κάποιου είδους απάντηση, τελικά να διατυπώνουν μια νέα ερώτηση. Αν περίμεναν άλλα 20 δευτερόλεπτα ίσως να έπαιρναν την απάντηση που ζητούσαν. Τώρα όμως που υπάρχει και δεύτερη ερώτηση, το παιδί βρίσκεται σε πολύ πιο δύσκολη θέση, αφού δεν ξέρει σε ποια από τις δύο πρέπει να απαντήσει. Το πιο πιθανό είναι να «παγώσει» και τελικά να μην πει τίποτα. Κάθε παιδί έχει τον δικό του χρόνο αντίδρασης, επομένως ίσως σας πάρει λίγο χρόνο και μερικές ερωτήσεις για να καταλάβετε πόσο χρόνο πρέπει να περιμένετε κάθε φορά.

3) Μην το παίρνετε προσωπικά και δοκιμάστε πάλι αργότερα. Ξέρω ενήλικες που προσπάθησαν ανεπιτυχώς να συζητήσουν με παιδιά με αυτισμό και θεώρησαν ότι τελικά τα παιδιά δεν τους συμπαθούν ή ότι είναι αντι- κοινωνικά γενικά. Συνήθως τίποτα από τα 2 δεν ισχύει. Μπορεί το παιδί απλά να σκέφτεται κάτι – πχ ένα βίντεο που είδε ή μια ιστορία- και οι εικόνες που φαντάζεται να είναι τόσο δυνατές που να μην μπορεί να βγει από την σκέψη του για να προσέξει τι λέτε και να καταφέρει να απαντήσει. Ή μπορεί απλά το περιβάλλον να έχει τόσα ερεθίσματα που να προκαλεί «υπερφόρτωση» και ανησυχία στο παιδί, εμποδίζοντάς το να ανταποκριθεί. Ή μπορεί απλά εκείνη τη στιγμή να μην θέλει να μιλήσει. Ό,τι και αν ισχύει, δοκιμάστε ξανά. Αν και πάλι δεν απαντήσει, δεν φταίτε εσείς, αλλά ούτε και εκείνο. Μάλλον φταίει η στιγμή. Μην το παίρνετε προσωπικά και δοκιμάστε πάλι αργότερα.

Τελικό συμπέρασμα: Μην αφήνετε ποτέ ένα παιδί με αυτισμό έξω από τη συζήτηση. Το πιο πιθανό είναι να θέλουν να συμμετέχουν αλλά να πρέπει να το κάνουν με τους δικούς τους όρους, με βάση τις δικές τους ικανότητες. Κάντε την προσπάθεια και όχι μόνο θα κάνετε ένα παιδί ευτυχισμένο, αλλά θα φτιάξει και η μέρα σας.

Ιωάννα Αγγέλου

Ειδική Παιδαγωγός (Παν. Θεσσαλίας)

Νηπιαγωγός (Α.Π.Θ.)

MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση