Τρίτη 22 Μαρτίου 2016

Η συνταρακτική αφήγηση της «Αννας Φρανκ της Θεσσαλονίκης»

Τ​​ο ημερολόγιο έγραφε 15 Μαρτίου του 1943 όταν σφύριξε στον σταθμό της Θεσσαλονίκης το πρώτο τρένο με προορισμό το Αουσβιτς. Μέχρι τον Αύγουστο του 1943 είχαν αναχωρήσει συνολικά 19 τρένα, μεταφέροντας περισσότερους από 45.000 Εβραίους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, ενώ λιγότεροι από 2.000 κατάφεραν να επιβιώσουν και να επιστρέψουν στην πόλη τους.

Τα τελευταία χρόνια έχουν γραφτεί σχεδόν τα πάντα, αν και παραμένουν ακόμα χωρίς απάντηση σημαντικά κεφάλαια αυτής της ανείπωτης τραγωδίας. Μια άγνωστή της πτυχή έφερε πρόσφατα στο φως με την ταινία

«Φιλιά εις τα παιδιά» ο σκηνοθέτης Βασίλης Λουλές. Το ντοκιμαντέρ, προϊόν εξαντλητικής ερευνητικής δουλειάς διάρκειας έξι ετών, παρακολουθεί τις ιστορίες επιβίωσης πέντε Εβραιόπουλων από τη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα, τα Γιάννενα και τα Χανιά.

Ωστόσο είναι η αφήγηση της Ροζίνας Ασσέρ – Πάρδο που συνταράζει τον θεατή ακριβώς γιατί φέρνει στο μυαλό τη θρυλική περίπτωση της Αννας Φρανκ. Η οικογένειά της κατόρθωσε να ξεφύγει από το γκέτο και να κρυφτεί στον τρίτο όροφο μιας πολυκατοικίας της οδού Τσιμισκή, εκεί όπου τους φυγάδευσε η οικογένεια του γιατρού Καρακώτσου. Από τις χαραμάδες των κατάκλειστων παραθύρων «παρακολουθούσαν» όλες τις δραματικές εναλλαγές της κατοχικής Θεσσαλονίκης, με αποκορύφωμα την εικόνα μιας βουβής πορείας άλλων Εβραίων της πόλης που οδηγούνταν στα τρένα θανάτου. Δεν ήταν λίγες φορές που η οικογένεια της μικρής Ροζίνας έζησε τον τρόμο του δικού της τέλους ξανά και ξανά. Οπως εκείνη τη φρικιαστική νύχτα των βομβαρδισμών από τους Συμμάχους. Οταν όλοι οι υπόλοιποι (Χριστιανοί) ένοικοι της πολυκατοικίας έτρεξαν στα καταφύγια για να γλιτώσουν, αυτοί παρέμειναν στωικά στην κρυψώνα τους. Την απόφαση είχε πάρει ο πατέρας της από τον φόβο μήπως τους προδώσουν. «Προκειμένου να συμβεί αυτό και να πάρουμε στον λαιμό μας και τους σωτήρες μας», είπε ο μπαμπάς μου, «καλύτερα να πάμε από τις βόμβες των Συμμάχων...».

Η πιο συγκλονιστική, ίσως, στιγμή της αφήγησης της «Αννας Φρανκ της Θεσσαλονίκης» ήταν η διστακτική έξοδος στους δρόμους της πόλης την ημέρα της Απελευθέρωσης. Καθώς αγνοούσαν εντελώς τη σκληρή μοίρα για τη συντριπτική πλειονότητα των ομοθρήσκων τους, αυτή και η οικογένειά της άκουγαν με τρομερή επιφύλαξη τα όσα «υπερβολικά» τους μετέφεραν γνωστοί και άγνωστοι. Θα περνούσε αρκετός καιρός μέχρι να συνειδητοποιήσουν πως ήταν οι μόνοι Εβραίοι που επέζησαν στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Ελάχιστα από τα 15.000 παιδιά που μεταφέρθηκαν στα στρατόπεδα επέζησαν. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, μόνο 25 επέστρεψαν στη Θεσσαλονίκη, ενώ περίπου εκατό κρύφτηκαν και κατάφεραν να επιβιώσουν κατά τη διάρκεια της Κατοχής.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου