Ο Τζόελ, 18 πλέον, είχε διαγνωστεί ως δυσλεξικός στα 7 του. «Η μουσική ήταν πάντα σημαντική για μένα. Αγόρασα μια κιθάρα στα 12, αλλά , όταν ξεκίνησα μαθήματα, δυσκολευόμουν πραγματικά. Στο τέλος ζήτησα από τον δάσκαλό μου να σταματήσει να με διδάσκει από παρτιτούρες και να με διδάξει με το αυτί. Η μέθοδος έπιασε και έγινα τόσο καλός, που έπαιζα πρώτη κιθάρα σε δύο συγκροτήματα. Τώρα είμαι στο κολέγιο και σπουδάζω Μουσική Τεχνολογία και συνθέτω τη δική μου μουσική στον υπολογιστή. Δεν μπορώ να περιγράψω την ικανοποίηση που νιώθω όταν ακούω κάτι που έχω δημιουργήσει εγώ».
«Κάθε φορά που διαβάζω μια χειρόγραφη παρτιτούρα είναι σαν να διαβάζω μια ξένη γλώσσα γραμμένη με d και p. Σταματάει το μυαλό μου. Είναι σαν να προσπαθώ να αναγνωρίζω μια φιγούρα μέσα σε μια σπαζοκεφαλιά»
(Τζέικομπ, 11 ετών)
Λέγεται συχνά ότι οι δυσλεξικοί δυσκολεύονται στη μουσική. Αυτό δεν είναι απόλυτα αληθές. Η μουσική είναι αφηρημένη τέχνη και σχετίζεται με την προσωπική ερμηνεία... Αυτό σημαίνει ότι μερικοί δυσλεξικοί διαπρέπουν και στην εκτίμηση της μουσικής και στη δημιουργία της.
Οι δυσλεξικοί πάντως δυσκολεύονται με τη σημειογραφία. Η αναγνώριση, η απομνημόνευση, η ακολουθία και η χρησιμοποίηση λέξεων και ονομάτων για νότες και σύμβολα συχνά δυσκολεύουν υπερβολικά τους ανθρώπους με δυσλεξία. Και είναι χεριρότερα όταν τα σύμβολα έχουν το ίδιο σχήμα, το οποίο μάλιστα μοιάζει με γράμματα που δημιουργούν προβλήματα στην ανάγνωση και τη γραφή.
Υπάρχουν ορισμένα σημεία στη σημειογραφία που δυσκολεύουν ιδιαίτερα τους δυσλεξικούς μουσικούς :
- Για την ανάγνωση μιας παρτιτούρας, τα μάτια του μουσικού πρέπει να κινηθούν όχι μόνο από τα αριστερά προς τα δεξιά, αλλά και πάνω κάτω ταυτόχρονα.
-Σύμβολα με το ίδιο σχήμα χρησιμοποιούνται σε διαφορετικά μέρη του πενταγράμμου αντιπροσωπεύοντας τον τόνο της νότας.
- Σύμβολα που δείχνουν την διάρκεια μιας νότας έχουν μικρές διαφορές μεταξύ τους.
- Είναι πιθανό τα άτομα να έχουν δυσκολίες ακολουθίας και να μη θυμούνται σε ποια γραμμή βρίσκεται η νότα.
- Είναι επίσης πιθανό οι κλίμακες και οι τονικότητες να επηρεάζονται από τις δυσκολίες με την ακολουθία.
- Πολλοί μουσικοί όροι είναι γραμμένοι στα ιταλικά, κάτι που δημιουργεί επιπλέον δυσκολίες στο άτομο που δυσκολεύεται να διαβάσει ακόμη και στη μητρική του γλώσσα.
Ορισμένες τεχνικές που έχουν βοηθήσει μουσικούς
- Η χρήση εικόνων- βοηθημάτων για να θυμούνται πού βρίσκεται κάθε νότα στο πεντάγραμμο. Είναι πιο χρήσιμο οι εικόνες να ανήκουν στην ίδια κατηγορία, όπως φαγητά ή ζώα (βλ. Παράδειγμα)
- Η χρήση φράσεων απομνημόνευσης είναι άλλος ένας τρόπος για να θυμούνται τις νότες.
- Το μπεζ ή κιτρινωπό χαρτί στις παρτιτούρες δε γυαλίζει και βοηθά στην οπτική επεξεργασία.
Από το πολύ καλό και εύχρηστο βιβλίο "Δυσλεξία" της Paula Wiltshire των Εκδόσεων Σαββάλας (2004)
Θεωρείται πως το 8-10% των ανθρώπων εμφανίζουν δυσλεξία, γεγονός που μπορεί να έχει δυσάρεστες συνέπειες στην καθημερινή τους ζωή. Σε αυτό το βιβλίο μελετώνται τα αίτια της δυσλεξίας, πώς γίνεται η διάγνωσή της και πώς αυτή επηρεάζει την ανάγνωση, τη γραφή και την ορθογραφία καθώς και άλλους τομείς όπως τα μαθηματικά, τη μουσική και τις οργανωτικές δεξιότητες. Παράλληλα, άνθρωποι με δυσλεξία αναφέρονται στις εμπειρίες και τα προβλήματά τους, καθώς και στο πώς κατάφεραν να τα ξεπεράσουν.
Η δυσλεξία ενδέχεται να επηρεάσει ποικιλλοτρόπως την ανάγνωση των παρτιτούρων μουσικής, συμπεριλαμβάνοντας την αντίληψη σχετικά με την οξύτητα του ήχου, το ρυθμό, την ερμηνεία των συμβόλων, ακόμη και την ικανότητα να ακολουθεί κανείς τις γραμμές της παρτιτούρας. Ενδέχεται μαθητές να αντιμετωπίζουν ορισμένες ή όλες τις δυσκολίες. Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα ώστε να αποφευχθεί η υπερπληροφόρηση που ενδέχεται να δυσκολέψει τους δυσλεξικούς μαθητές που δεν μπορούν να παράγουν γρήγορα ή και αποδοτικά τα δεδομένα που λαμβάνουν.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να διευκολύνουμε τους μαθητές μας; Η Judy Bossuat προτείνει:
1. Μεγενθύνετε την παρτιτούρα
2. Κωδικοποιήστε με χρώματα την αρχή και το τέλος των γραμμών (πχ. Πράσινο στο τέλος μιας γραμμής και στην αρχή της επόμενης, μετά μπλε, μετά πάλι πράσινο κλπ), για να διευκολύνεται το μάτι στην αναζήτηση της επόμενης γραμμής.
3. Κάντε πιο έντονη τη μεσαία γραμμή του πενταγράμμου και τις πρώτες βοηθητικές γραμμές από επάνω και κάτω.
4. Ξαναγράψτε την παρτιτούρα με τέτοιον τρόπο ώστε όλες οι κάθετες γραμμές που προεξέχουν από την κορυφή της κάθε νότας να έχουν την ίδια κατεύθυνση.
5. Για να διευκολυνθεί η ανάγνωση του ρυθμού, βεβαιωθείτε ότι η παρτιτούρα είναι γραμμένη με συμμετρική σημειογραφία (πχ. οι μισές νότες καταλαμβάνουν το ίδιο διάστημα με τα τέταρτα).
6. Διατηρείστε τις ίδιες δακτυλοθεσίες στα όμοια μουσικά αποσπάσματα.
Τέλος, ορισμένοι προτείνουν να χρησιμοποιείται ένα χρώμα στην πρώτη γραμμή του περιεχομένου του πενταγράμμου και άλλο χρώμα στην κάτω γραμμή, για να είναι πιο ευκρινής η κατεύθυνση της νότας (προς τα πάνω ή προς τα κάτω).
Διαβάστε στα ελληνικά το άρθρο ΔΥΣΛΕΚΤΙΚΑ ΠΑΙΔΙΑ & ΜΟΥΣΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ: Αναγνωρίζοντας και Ξεπερνώντας τις Δυσκολίες της Βαμβουκλή Μαρίζας που έχει δημοσιευτεί στο «ΟΚ.ΠΕ.», Τριμηνιαία έκδοση της Ομοσπονδίας Καθηγητών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, Αρ. Τεύχους 16, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος-Νοέμβριος 2004
Και στα «Μουσικοπαιδαγωγικά», Ετήσια Επιστημονική Έκδοση της Ελληνικής Ένωσης για τη Μουσική Εκπάιδευση, Τεύχος 2, 2005. Το άρθρο μπορείτε να το διαβάσετε και να το κατεβάσετε σε μορφή pdf από τον ιστότοπο του Συλλόγου Αποφοίτων Τμήματος Μουσικών Σπουδών ΑΠΘ
Διάσημος στιχουργός- συνθέτης με δυσλεξία :
Noel Gallagher - Oasis Rock Group, στιχουργός-συνθέτης. "Έχω πρόβλημα με λέξεις που έχουν πάνω από έξι γράμματα. Φαίνεται ότι όταν με «φτιάξανε» κάποιος έκανε αστεία. Μπορείτε να το φανταστείτε? "Κάνετε αυτόν τον τύπο συγγραφέα, αλλά θα τον κάνουμε να γράφει με το αριστερό χέρι του και να παίξει την κιθάρα με το δεξί!". Οι σχολικές ημέρες ήταν οι χειρότερες της ζωής μου. Μια φορά ο δάσκαλος της μουσικής μου είπε: "Δεν έχεις ιδέα από μουσική. Δεν ξέρεις ούτε καν τις κλίμακες" (Πηγή).
Ενδιαφέροντα άρθρα στα αγγλικά :
Βοήθεια στην επιλογή του καταλληλου οργάνου
Πώς ο γιός μου έμαθε να παίζει πιάνο.
Ένας άλλος τρόπος να μάθετε πιάνο
«Κάθε φορά που διαβάζω μια χειρόγραφη παρτιτούρα είναι σαν να διαβάζω μια ξένη γλώσσα γραμμένη με d και p. Σταματάει το μυαλό μου. Είναι σαν να προσπαθώ να αναγνωρίζω μια φιγούρα μέσα σε μια σπαζοκεφαλιά»
(Τζέικομπ, 11 ετών)
Λέγεται συχνά ότι οι δυσλεξικοί δυσκολεύονται στη μουσική. Αυτό δεν είναι απόλυτα αληθές. Η μουσική είναι αφηρημένη τέχνη και σχετίζεται με την προσωπική ερμηνεία... Αυτό σημαίνει ότι μερικοί δυσλεξικοί διαπρέπουν και στην εκτίμηση της μουσικής και στη δημιουργία της.
Οι δυσλεξικοί πάντως δυσκολεύονται με τη σημειογραφία. Η αναγνώριση, η απομνημόνευση, η ακολουθία και η χρησιμοποίηση λέξεων και ονομάτων για νότες και σύμβολα συχνά δυσκολεύουν υπερβολικά τους ανθρώπους με δυσλεξία. Και είναι χεριρότερα όταν τα σύμβολα έχουν το ίδιο σχήμα, το οποίο μάλιστα μοιάζει με γράμματα που δημιουργούν προβλήματα στην ανάγνωση και τη γραφή.
Υπάρχουν ορισμένα σημεία στη σημειογραφία που δυσκολεύουν ιδιαίτερα τους δυσλεξικούς μουσικούς :
- Για την ανάγνωση μιας παρτιτούρας, τα μάτια του μουσικού πρέπει να κινηθούν όχι μόνο από τα αριστερά προς τα δεξιά, αλλά και πάνω κάτω ταυτόχρονα.
-Σύμβολα με το ίδιο σχήμα χρησιμοποιούνται σε διαφορετικά μέρη του πενταγράμμου αντιπροσωπεύοντας τον τόνο της νότας.
- Σύμβολα που δείχνουν την διάρκεια μιας νότας έχουν μικρές διαφορές μεταξύ τους.
- Είναι πιθανό τα άτομα να έχουν δυσκολίες ακολουθίας και να μη θυμούνται σε ποια γραμμή βρίσκεται η νότα.
- Είναι επίσης πιθανό οι κλίμακες και οι τονικότητες να επηρεάζονται από τις δυσκολίες με την ακολουθία.
- Πολλοί μουσικοί όροι είναι γραμμένοι στα ιταλικά, κάτι που δημιουργεί επιπλέον δυσκολίες στο άτομο που δυσκολεύεται να διαβάσει ακόμη και στη μητρική του γλώσσα.
- Η χρήση εικόνων- βοηθημάτων για να θυμούνται πού βρίσκεται κάθε νότα στο πεντάγραμμο. Είναι πιο χρήσιμο οι εικόνες να ανήκουν στην ίδια κατηγορία, όπως φαγητά ή ζώα (βλ. Παράδειγμα)
- Η χρήση φράσεων απομνημόνευσης είναι άλλος ένας τρόπος για να θυμούνται τις νότες.
- Το μπεζ ή κιτρινωπό χαρτί στις παρτιτούρες δε γυαλίζει και βοηθά στην οπτική επεξεργασία.
Από το πολύ καλό και εύχρηστο βιβλίο "Δυσλεξία" της Paula Wiltshire των Εκδόσεων Σαββάλας (2004)
Θεωρείται πως το 8-10% των ανθρώπων εμφανίζουν δυσλεξία, γεγονός που μπορεί να έχει δυσάρεστες συνέπειες στην καθημερινή τους ζωή. Σε αυτό το βιβλίο μελετώνται τα αίτια της δυσλεξίας, πώς γίνεται η διάγνωσή της και πώς αυτή επηρεάζει την ανάγνωση, τη γραφή και την ορθογραφία καθώς και άλλους τομείς όπως τα μαθηματικά, τη μουσική και τις οργανωτικές δεξιότητες. Παράλληλα, άνθρωποι με δυσλεξία αναφέρονται στις εμπειρίες και τα προβλήματά τους, καθώς και στο πώς κατάφεραν να τα ξεπεράσουν.
Η δυσλεξία ενδέχεται να επηρεάσει ποικιλλοτρόπως την ανάγνωση των παρτιτούρων μουσικής, συμπεριλαμβάνοντας την αντίληψη σχετικά με την οξύτητα του ήχου, το ρυθμό, την ερμηνεία των συμβόλων, ακόμη και την ικανότητα να ακολουθεί κανείς τις γραμμές της παρτιτούρας. Ενδέχεται μαθητές να αντιμετωπίζουν ορισμένες ή όλες τις δυσκολίες. Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα ώστε να αποφευχθεί η υπερπληροφόρηση που ενδέχεται να δυσκολέψει τους δυσλεξικούς μαθητές που δεν μπορούν να παράγουν γρήγορα ή και αποδοτικά τα δεδομένα που λαμβάνουν.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να διευκολύνουμε τους μαθητές μας; Η Judy Bossuat προτείνει:
1. Μεγενθύνετε την παρτιτούρα
2. Κωδικοποιήστε με χρώματα την αρχή και το τέλος των γραμμών (πχ. Πράσινο στο τέλος μιας γραμμής και στην αρχή της επόμενης, μετά μπλε, μετά πάλι πράσινο κλπ), για να διευκολύνεται το μάτι στην αναζήτηση της επόμενης γραμμής.
3. Κάντε πιο έντονη τη μεσαία γραμμή του πενταγράμμου και τις πρώτες βοηθητικές γραμμές από επάνω και κάτω.
4. Ξαναγράψτε την παρτιτούρα με τέτοιον τρόπο ώστε όλες οι κάθετες γραμμές που προεξέχουν από την κορυφή της κάθε νότας να έχουν την ίδια κατεύθυνση.
5. Για να διευκολυνθεί η ανάγνωση του ρυθμού, βεβαιωθείτε ότι η παρτιτούρα είναι γραμμένη με συμμετρική σημειογραφία (πχ. οι μισές νότες καταλαμβάνουν το ίδιο διάστημα με τα τέταρτα).
6. Διατηρείστε τις ίδιες δακτυλοθεσίες στα όμοια μουσικά αποσπάσματα.
Τέλος, ορισμένοι προτείνουν να χρησιμοποιείται ένα χρώμα στην πρώτη γραμμή του περιεχομένου του πενταγράμμου και άλλο χρώμα στην κάτω γραμμή, για να είναι πιο ευκρινής η κατεύθυνση της νότας (προς τα πάνω ή προς τα κάτω).
Διαβάστε στα ελληνικά το άρθρο ΔΥΣΛΕΚΤΙΚΑ ΠΑΙΔΙΑ & ΜΟΥΣΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ: Αναγνωρίζοντας και Ξεπερνώντας τις Δυσκολίες της Βαμβουκλή Μαρίζας που έχει δημοσιευτεί στο «ΟΚ.ΠΕ.», Τριμηνιαία έκδοση της Ομοσπονδίας Καθηγητών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, Αρ. Τεύχους 16, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος-Νοέμβριος 2004
Και στα «Μουσικοπαιδαγωγικά», Ετήσια Επιστημονική Έκδοση της Ελληνικής Ένωσης για τη Μουσική Εκπάιδευση, Τεύχος 2, 2005. Το άρθρο μπορείτε να το διαβάσετε και να το κατεβάσετε σε μορφή pdf από τον ιστότοπο του Συλλόγου Αποφοίτων Τμήματος Μουσικών Σπουδών ΑΠΘ
Διάσημος στιχουργός- συνθέτης με δυσλεξία :
Noel Gallagher - Oasis Rock Group, στιχουργός-συνθέτης. "Έχω πρόβλημα με λέξεις που έχουν πάνω από έξι γράμματα. Φαίνεται ότι όταν με «φτιάξανε» κάποιος έκανε αστεία. Μπορείτε να το φανταστείτε? "Κάνετε αυτόν τον τύπο συγγραφέα, αλλά θα τον κάνουμε να γράφει με το αριστερό χέρι του και να παίξει την κιθάρα με το δεξί!". Οι σχολικές ημέρες ήταν οι χειρότερες της ζωής μου. Μια φορά ο δάσκαλος της μουσικής μου είπε: "Δεν έχεις ιδέα από μουσική. Δεν ξέρεις ούτε καν τις κλίμακες" (Πηγή).
Ενδιαφέροντα άρθρα στα αγγλικά :
Βοήθεια στην επιλογή του καταλληλου οργάνου
Πώς ο γιός μου έμαθε να παίζει πιάνο.
Ένας άλλος τρόπος να μάθετε πιάνο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου