Ως δυσκοιλιότητα ορίζεται η κατάσταση κατά την οποία υπάρχει δυσκολία ή πόνος στην αποβολή των κοπράνων για πάνω από 2 εβδομάδες σε συνδυασμό με λιγότερες από 3 κενώσεις την εβδομάδα.
Επιδημιολογικά είναι πολύ συχνή κατά την παιδική ηλικία καθώς και μετά την ηλικία των 65 ετών.
Στα βρέφη η δυσκοιλιότητα είναι κυρίως παροδική και οφείλεται σε διαιτητικά αιτία (προσθήκη στερεών τροφών, αλλαγές γαλάτων). Στα παιδιά, δυσκοιλιότητα θα εμφανίσει περίπου το 3-4% μετά το πρώτο έτος της ζωής τους και ως την ενηλικίωση τους.
Η συχνότητα των κενώσεων στα παιδιά αρχίζει να συμβαδίζει με τους μεγάλους μετά τα 4 έτη.
Παιδική Δυσκοιλιότητα
Η παιδική δυσκοιλιότητα διαχωρίζεται με βάση την αιτία σε:
α) λειτουργική σε ποσοστό περίπου 95%,κατά την οποία δεν διαπιστώνεται κάποιο υποκείμενο νόσημα και για αυτό πολλές φορές χαρακτηρίζεται ως ιδιοπαθής.
β) οργανική σε ποσοστό περίπου 5%, η οποία οφείλεται σε κάποια παθολογική αιτία.
Τα παιδιά με λειτουργική δυσκοιλιότητα είναι υγιή με φυσιολογική ανάπτυξη.
Συνήθη αίτια λειτουργικής δυσκοιλιότητας είναι τα ακόλουθα:
Διαιτητικά: διατροφή φτωχή σε φυτικές ίνες, μειωμένη πρόσληψη νερού και υπερβολική κατανάλωση γάλακτος.
Γενετικά: ιστορικό δυσκοιλιότητας στους γονείς προδιαθέτει σε αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης δυσκοιλιότητας στα παιδιά.
Ψυχολογικά: πόνος κατά την αφόδευση, λανθασμένη προσέγγιση κατά την προσπάθεια αφαίρεσης της πάνας (απότομα και ξαφνικά χωρίς ψυχολογική προετοιμασία του παιδιού και χωρίς ενδείξεις από την πλευρά του ότι είναι έτοιμο να την βγάλει), κακή στάση στην λεκάνη (τα γόνατα βρίσκονται πιο χαμηλά από τα ισχία) η οποία συσχετίζεται με δυσάρεστη εμπειρία κατά την κένωση.
Η παρατεταμένη παραμονή μπροστά στις οθόνες των υπολογιστών/τάμπλετς οδηγεί σε αναβολή των κενώσεων με αποτέλεσμα την αφυδάτωση και σκλήρυνση των κοπράνων και τη δημιουργία ενός φαύλου κύκλου.
Η οργανική δυσκοιλιότητα στα παιδιά έχει αίτια ανατομικά, μεταβολικά, φαρμακευτικά ή λοιμώδη. Τα συχνότερα είναι το συγγενές μεγάκολο, ο υποθυροειδισμός, η κοιλιοκάκη, η κυστική ίνωση και η αλλεργία στην πρωτεΐνη του αγελαδινού γάλακτος.
Τα συνήθη συμπτώματα στη δυσκοιλιότητα στα παιδιά είναι η καθυστερημένη κένωση του εντέρου, σκληρά κόπρανα, κοιλιακό άλγος, μειωμένη όρεξη και πιθανή τάση προς έμετο.
Οι γονείς θα πρέπει να ενημερώνουν άμεσα τον παιδίατρο αν τα παιδιά παρουσιάσουν πυρετό, αίμα στα κόπρανα, εμέτους, μετεωρισμό (έντονο φούσκωμα) στην κοιλιά και απώλεια βάρους.
Εκτός από την κλινική εξέταση και το αναλυτικό ιστορικό θα χρειαστεί έλεγχος με περαιτέρω εξετάσεις αν δεν υπάρχει ανταπόκριση στην θεραπεία ή υπάρχει υποψία οργανικής δυσκοιλιότητας.
Στις περιπτώσεις αυτές ο θεράπων παιδίατρος θα πρέπει να προχωρήσει σε αιματολογικές, ενδοκρινολογικές και απεικονιστικές εξετάσεις.
Η οργανική δυσκοιλιότητα αντιμετωπίζεται με παρέμβαση ως προς τα υποκείμενα αίτια.
Η αντιμετώπιση της λειτουργικής παιδικής δυσκοιλιότητας περιλαμβάνει τα ακόλουθα βήματα:
Τρόποι Αντιμετώπισης Λειτουργικής Παιδικής Δυσκοιλιότητας
Τα παιδιά θα πρέπει να ενθαρρύνονται ώστε να γυμνάζονται καθημερινά καθώς η άσκηση βοηθά στην κινητικότητα του εντέρου και στην ταχύτερη κένωσή του.
Εκπαίδευση στην χρήση τουαλέτας μετά τα γεύματα ώστε να γίνεται εκμετάλλευση του γαστροκολικού αντανακλαστικού. Kατά την προσπάθεια αυτή το παιδί δεν πρέπει να αισθανθεί πίεση, αντιθέτως θα πρέπει να είναι χαλαρό και με την κατάλληλη στάση στην τουαλέτα. Τα πόδια είναι απαραίτητο να στηρίζονται σε σκληρή επιφάνεια έτσι ώστε τα γόνατα να βρίσκονται πιο ψηλά από τα ισχία. Πολύ σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της παιδικής δυσκοιλιότητας παίζει η καλή συνεργασία των γονέων με τους δασκάλους στο σχολείο ώστε το παιδί, να μην αισθάνεται άβολα και να επισκέπτεται τακτικά την τουαλέτα.
Τα παιδιά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αντιμετωπίζουν την τουαλέτα ως αγγαρεία αλλά αντίθετα ως κομμάτι της καθημερινότητας που θα τα βοηθήσει να έχουν συστηματικές κενώσεις του εντέρου χωρίς πόνο ή γενικότερα δυσάρεστη εμπειρία κατά την αφόδευση.
Κένωση του εντέρου:
Στα παιδιά με συσσώρευση σκληρών κοπράνων στο ορθό θα πρέπει να υπάρξει άμεσα κένωση του εντέρου με την χρήση καθαρτικών φαρμάκων ή υποκλυσμών. Η χρήση των υποκλυσμών θα πρέπει να γίνει με ιδιαίτερη προσοχή σε ένα ήδη φοβισμένο παιδί και πάντα σε συνεννόηση με τον παιδίατρο Αφού αδειάσει το έντερο θα πρέπει να εξασφαλίσουμε 1-2 κενώσεις καθημερινά με μαλακά κόπρανα.
Διατροφή για δυσκοιλιότητα σε παιδιά
Το πρώτο και πολύ βασικό βήμα είναι η συστηματική ενυδάτωση με άφθονο νερό, φυσικούς χυμούς και ροφήματα. Η διατροφή όσων αντιμετωπίζουν προβλήματα δυσκοιλιότητας θα πρέπει καθημερινά να περιλαμβάνει φυτικές ίνες που μπορούμε να τις βρούμε στα φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ξηρούς καρπούς καθώς και στα προϊόντα ολικής άλεσης.
Οι τροφές που περιέχουν άμυλο και επεξεργασμένους υδατάνθρακες θα πρέπει να περιορίζονται ενώ η κατανάλωση γαλακτοκομικών θα πρέπει να γίνεται σε λογικές ποσότητες.
Φάρμακα για τη Δυσκοιλιότητα:
Φάρμακα χρησιμοποιούνται σε κάποιες περιπτώσεις προκειμένου να διατηρηθούν οι μαλακές κενώσεις. Τα πιο συνηθισμένα σε χρήση είναι τα οσμωτικώς δρώντα υπακτικά όπως οι ημισυνθετικοί πολυσακχαρίτες και τα μαλακτικά κοπράνων (παραφινέλαιο). Η αγωγή δεν πρέπει να διακόπτεται απότομα αλλά σταδιακά και μπορεί να διαρκέσει από 1-2 μήνες έως και περισσότερο ανάλογα με το κάθε παιδί.
Μια ξεχωριστή περίπτωση για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας αποτελεί το φαρμακευτικό προϊόν φυτικής προέλευσης Tamarine, με βασικά συστατικά τα φυτά Σέννα (γνωστή επίσης και ως φύλλα Αλεξανδρείας), Κασσία, Ταμάρινδο και Κορίανδρο, σε μορφή μαρμελάδας το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί από παιδιά άνω των 12 ετών, πάντα σε συνεννόηση με τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό.
Σε όλες τις περιπτώσεις δυσκοιλιότητας σε παιδιά είναι αναγκαία η ψυχολογική υποστήριξη ολόκληρης της οικογένειας .
Παναγιώτης Μ. Ευθυμίου
Παιδίατρος
Πηγή: Βήμα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου