Συμμετέχοντας στο μάθημα

Απλές στρατηγικές που μπορούν να εξασφαλίσουν την συμμετοχή όλων των μαθητών στο μάθημα, ειδικά των παιδιών με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με και χωρίς υπερκινητικότητα.
Τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα όταν συμμετέχουν στις συζητήσεις στο μάθημα. Ωστόσο, υπάρχουν παιδιά που δεν παίρνουν το λόγο για να απαντήσουν μια ερώτηση ή να εκφράσουν την άποψή τους, είτε επειδή είναι πολύ ντροπαλά, είτε επειδή δυσκολεύονται να οργανώσουν τις σκέψεις τους και τις απαντήσεις τους στο λιγοστό χρόνο που έχουν στη διάθεσή τους. Από την άλλη, υπάρχουν παιδιά που πετάγονται συνέχεια, απαντώντας ακόμα και σε ερωτήσεις που απευθύνονται σε άλλους μαθητές.

Πώς μπορούμε να εξασφαλίσουμε την σωστή συμμετοχή όλων των παιδιών μέσα στην τάξη; Να μερικές ιδέες....

- Απαντώντας όλοι μαζί.
Αντί να ρωτάτε έναν – έναν κάθε μαθητή, δοκιμάστε να πάρετε μια απάντηση από όλους μαζί (ταυτόχρονα), μόλις δώσετε το κατάλληλο «σύνθημα».
Σηκώστε το χέρι σας. Στη συνέχεια, αργά και καθαρά, κάντε την ερώτηση (προσέξτε η απάντηση που απαιτείται να είναι μια λέξη ή μια φράση). Περιμένετε (με το χέρι σκωμένο) τουλάχιστον 5 δευτερόλεπτα προκειμένου να μπορέσουν όλοι να σκεφτούν την απάντηση. Στην συνέχεια πείτε «όλοι μαζί» και κατεβάστε ταυτόχρονα το χέρι σας. Την στιγμή αυτή, οι μαθητές πρέπει να δώσουν την απάντηση όλοι μαζί ταυτοχρονα («με μια φωνή»).
Μια άλλη παρόμοια τεχνική είναι και η εξής : ο δάσκαλος κάνει μια ερώτηση και ζητάει από τους μαθητές να σηκώσουν τον αντίχειρά τους όταν βρουν την απάντηση. Περιμένει μέχρι να σηκωθούν πολλοί αντίχειρες ψηλά και τότε δίνει το σύνθημα να απαντήσουν όλοι μαζί.
Αν τα 5 δευτερόλεπτα δεν είναι αρκετός χρόνος για ένα παιδί για να συγκεντρωθεί και να βρει την απάντηση, μπορείτε να χωρίσετε τους μαθητές σε ζευγάρια. Με αυτό τον τρόπο, οι 2 μαθητές θα μοιράζονται τις σκέψεις τους, ενώ θα καλείται να μιλήσει μόνο ο ένας.

- Προφυλάξτε τον μαθητή από την ντροπή και την ταπείνωση. Αν το παιδί στεναχωριέται επειδή θεωρεί ότι οι συμμαθητές του θα το θεωρήσυν βλάκα επειδή δεν σηκώνει χέρι και δεν μπορεί να απαντήσει στις ερωτήσεις σας, δημιουργήστε ένα μυστικό σημάδι. Για παράδειγμα, μπορείτε να πείτε στο παιδί να σηκώνει το χέρι του κάθε φορά που κάνετε μια ερώτηση (ή όταν το σηκώνουν πολλά παιδιά μέσα στην τάξη). Αν ξέρει πραγματικά την απάντηση, να το σηκώνει δείχνοντας την παλάμη (για να το σηκώνετε). Αν δεν ξέρει την απάντηση, να το σηκώνει σφιγμένο σε μπουνιά (έτσι ώστε να καταλαβαίνετε ότι δεν θέλει να το σηκώσετε).

- Χρησιμοποιείστε μη λεκτικές τεχνικές. Μην ξεχνάτε ότι κάποιος μπορεί να συμμετέχει στην τάξη, χωρίς απαραιτήτως να μιλάει. Μπορεί να γράφει την απάντηση σε μια κάρτα ή σε ένα πινακάκι που σβήνει και να το σηκώνει έτσι ώστε να το βλέπετε.

Εναλλακτικά, μπορείτε να έχετε ετοιμάσει εσείς σχετικές κάρτες με το μάθημα και να τις μοιράσετε στα παιδιά, τα οποία σε κάθε ερώτηση θα απαντούν σηκώνοντας την σωστή κάρτα (πχ όταν κάνετε προβλήματα μαθηματικών και το παιδί πρέπει να αποφασίσει τι πράξη θα κάνει, μπορείτε να ετοιμάσετε κάρτες με την πρόσθεση, την αφαίρεση, τον πολλαπλασιασμό και τη διάιρεση).

- Δώστε σε όλους μια ευκαιρία. Όλοι οι μαθητές θα είναι πιο προσεκτικοί όταν περιμένουν θα τους ζητ’ησετε να απαντήσουν σε μια ερώτηση. Προσπαθείστε να δινετε σε όλους ίσες ευκαιρίες να συμμετέχουν. Μια λύση είναι να κάνετε κάρτες με τα ονόματα των μαθητών και να τραβάτε κάθε φορά μια κάρτα, επιλέγοντας στην τύχη (και δίκαια) το παιδί που θα απαντήσει ή θα λύσει την άσκηση στον πίνακα.

- Διατηρήστε την προσοχή και τη διάθεση των μαθητών απευθύνοντας ερωτήσεις σε συγκεκριμένες ομάδες της τάξης πχ σε όσους έχουν γενέθλια τον Απρίλιο, ασε όσους φοράνε πορτοκαλί μπλούζα κοκ

Πηγή: Sandra Rief , "Speaking Up in class", ADDitude Magazine, Δεκέμβριος 2006/ Ιανουάριος 2007