Ο αστείρευτος πλούτος της ελληνικής γλώσσας και η μοναδική της ικανότητα να εμπλουτίζεται επ' αόριστον μέσα από τα βασικά δομικά στοιχεία της αποτελεί το κύριο πεδίο ενδιαφέροντος του νέου λεξικού του Γεωργίου Μπαμπινιώτη, «Λεξικό των Παραγώγων και Συνθέτων της Νέας Ελληνικής "Τα Παιδιά και τα Εγγόνια των λέξεων της γλώσσας μας"» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από το Κέντρο Λεξικολογίας.
Πρόκειται για το ένατο κατά σειρά λεξικό του καταξιωμένου γλωσσολόγου και καθηγητή με το οποίο κλείνει ένας σημαντικός κύκλος πολύχρονων εργασιών του, χάρη στις οποίες το άλλοτε άχρηστο λεξικό μπήκε σε κάθε ελληνικό σπίτι και έγινε πολύτιμο βοήθημα αλλά και συντροφιά για μικρούς και μεγάλους.
Σ' αυτό το νέο λεξικό, το οποίο απευθύνεται σ' ένα ευρύ κοινό, από τον μαθητή και τον δάσκαλο μέχρι όλους όσοι αγαπούν και μελετούν την ελληνική γλώσσα, ανακαλύπτουμε τα ανεξάντλητα όρια της γλώσσας μας. Ακούγεται απίστευτο κι όμως το ρήμα «λέγω» έχει 1.530 σύνθετα και παράγωγα, το «γράφω» 951, το κράτος 253!...
Αυτές τις οικογειακές σχέσεις των λέξεων φωτίζει ο Γ. Μπαμπινιώτης στο νέο λεξικό του μέσα από καταγραφή, σχόλια και ενδιαφέροντα διαγράμματα.
«Εχω πάντοτε μία αγωνία και μία έντονη πρόθεση να δώσω στον αναγνώστη κάτι που να διαβάζεται, κάτι που να το χρησιμοποιεί και να αισθάνεται ότι κερδίζει. Γιατί ως γλωσσολόγος θέλω να επικοινωνήσω με τον αναγνώστη μου ή τον ακροατή μου. Προσπαθώ λοιπόν να είμαι σαφής, να είμαι καίριος, να δίνω τη χρήσιμη πληροφορία και εποπτικά ακόμη να τήν αναδεικνύω ώστε να τραβάει τον αναγνώστη.
Το λεξικό παλαιότερα ήταν συνδυασμένο με κάτι στεγνό και αχρείαστο. Εγώ λοιπόν ήθελα να έρθει πάνω στο τραπέζι, να το συμβουλεύεται κανείς και να το κάνω να είναι ζωντανό. Με αυτόν τον τρόπο το λεξικό έχει την ηδονή της αποκάλυψης», μας λέει με νόημα ο Γ. Μπαμπινιώτης. Ο αγώνας του κ. Μπαμπινιώτη για την ουσιαστική κατανόηση και εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία ειδικά σήμερα που τα παιδιά και οι νέοι μοιάζουν να παρουσιάζουν σημαντικά προβλήματα γλωσσικής επάρκειας.
Ο ίδιος εντοπίζει τις αιτίες του προβλήματος και προτείνει λύσεις: «Το μείζον αυτό πρόβλημα προκύπτει από τη μειωμένη επαφή των παιδιών με τον γραπτό λόγο, με το κείμενο, με τη λέξη, η οποία γίνεται και θανατηφόρα μέσω μιας αποξένωσης που επέρχεται με τα greeklish. Εάν φύγεις από την εικόνα της λέξης, χάνεις πληροφορίες πάρα πολύ σημαντικές. Αυτό που συμβαίνει με τα παιδιά σήμερα είναι μια μεγάλη προσκόλληση στην εικόνα και μείωση της επαφής με τον γραπτό λόγο.
Η αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος δεν μπορεί να γίνει με διακηρύξεις αλλά με δουλειά, όπως είναι αυτό το νέο λεξικό. Δηλαδή δίνω τα βοηθήματα αυτά προκειμένου να βοηθήσω τον φυσικό ομιλητή της ελληνικής γλώσσας να την πλησιάσει από διάφορες πλευρές: από τη σημασία της, την ετυμολογία της, την προέλευσή της, από τη δυσκολία της ή κι από την πλευρά της δύναμης που έχει μία λέξη με όλη της την παραγωγή και τη σύνθεση».
Ωστόσο, η προβληματική σχέση μεγάλης μερίδας μαθητών με την ελληνική γλώσσα συνδυάζεται με την προσπάθεια παράλληλης εκμάθησης ξένων γλωσσών.
«Η εκμάθηση ξένης γλώσσας σε παιδιά μικρής ηλικίας λειτουργεί θετικά ή αρνητικά;», ρωτάμε τον κ. Μπαμπινιώτη κι εκείνος μάς απαντά σε σαφήνεια: «Οταν δεν υπάρχει υπερφόρτωση και καταστάσεις οι οποίες αφαιρούν από το παιδί τον απαιτούμενο χρόνο να ασχοληθεί με τη μητρική του γλώσσα, η οποία είναι προϋπόθεση για μία καλύτερη και ευκολότερη γνώση των άλλων γλωσσών, η εκμάθηση μίας ξένης γλώσσας από μικρή ηλικία δεν αποτελεί πρόβλημα... Οσο λοιπόν καλύτερα ξέρω τη μητρική μου γλώσσα τόσο πιο εύκολα και πιο ουσιαστικά θα μάθω την ξένη γλώσσα».
Στους μαθητές εξάλλου θα απευθύνεται και το νέο σημαντικό εγχείρημα του Γεωργίου Μπαμπινιώτη το οποίο, όπως μας αποκάλυψε, θα κυκλοφορήσει σύντομα: «Τα τελευταία χρόνια δουλεύω παράλληλα με μια Γραμματική. Στόχος μου είναι να δώσω μία σύγχρονη σχολική Γραμματική.
Εχω την αίσθηση πως ο τρόπος που δίνουμε σήμερα τη Γραμματική στους μαθητές είναι έντονα φορμαλιστικός και απωθητικός. Μπήκα σε αυτήν την νέα ενότητα με την ίδια διάθεση να φέρω τα παιδιά να γνωρίσουν, να καταλάβουν και να αγαπήσουν τη Γραμματική».
Αναστασία Κουκά
Πηγή: Έθνος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου