Ζούγκλα» ακόμη και οι αυλές δημοτικών σχολείων!

Πριν από λίγες ημέρες, η μητέρα του μικρού Λευτέρη, μαθητή της Δ' τάξης δημοτικού σχολείου της δυτικής Θεσσαλονίκης, ειδοποιήθηκε στη δουλειά της ότι ο γιος της είχε χτυπήσει στο διάλειμμα. Εντρομη έσπευσε στο σχολείο και βρήκε το παιδί της χτυπημένο. Ο μαθητής είχε πέσει θύμα ξυλοδαρμού από ομάδα παιδιών της ΣΤ' τάξης, όταν αρνήθηκε να τους... χαρίσει ένα παιχνίδι του.

Κάποιος από τους μαθητές που τον ξυλοφόρτωσαν του ράγισε το χέρι, όταν τον έσπρωξε και τον έριξε στην αυλή του σχολείου, πέφτοντας μάλιστα από πάνω του, με αποτέλεσμα ο μικρός Λευτέρης να μεταφερθεί στο νοσοκομείο και να βάλει γύψο...

Καθημερινά καταγράφονται δεκάδες περιστατικά σε δημοτικά σχολεία, γυμνάσια και λύκεια όλης της χώρας, όπου μαθητές πέφτουν θύματα ψυχικής ή σωματικής βίας από συμμαθητές τους. Πολλές φορές, κάτι που ξεκινούν τα παιδιά και οι έφηβοι για... πλάκα, καταλήγει σε σπασμένα δάχτυλα, πληγές και μώλωπες, όπως επίσης και σε κοινωνικό αποκλεισμό των παιδιών.

«Πριν από λίγες εβδομάδες, μπήκε στο γραφείο ένας από τους μαθητές μου. Το παιδί έκλαιγε γοερά και προσπάθησα να το ηρεμήσω για περισσότερα από δέκα λεπτά. Συμμαθητές τους από άλλο τμήμα της ίδιας τάξης είχαν στριμώξει το παιδί στις τουαλέτες κατά τη διάρκεια του διαλείμματος και το ανάγκασαν να πετάξει το εσώρουχό του και να περιφέρεται χωρίς αυτό. Επαθα σοκ», περιγράφει στον «Α» δασκάλα δημοτικού σχολείου της δυτικής Θεσσαλονίκης.

Από την πλευρά του, ο εκπαιδευτικός Βασίλης Χατζής υπογραμμίζει το ρόλο του... πυροσβέστη των εκπαιδευτικών, οι οποίοι φροντίζουν να δώσουν τέλος σε κάποια περιστατικά στο σχολείο. «Πολλές φορές οι μαθητές προκαλούν και θέλουν να συνεχίσουν τον καβγά εκτός σχολείου. Ο εκπαιδευτικός πρέπει να επεμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις», λέει.

Υψηλά τα ποσοστά του bullying

Σύμφωνα με πανελλαδική έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε από την καθηγήτρια του τμήματος Ψυχολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Βασιλική Δεληγιάννη - Κουιμτζή, και την επίκουρη καθηγήτρια του τμήματος Βρεφονηπιοκομίας ΑΤΕΙΘ Νατάσα Ψάλτη, στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση το 8% - 14% των μαθητών έχουν δεχθεί κάποιον τύπο εκφοβισμού από συμμαθητές τους, όταν το ποσοστό στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση κινείται στο 10% - 13%. Θύτες στα δημοτικά σχολεία είναι το 3% - 4% των μαθητών (κυρίως αγόρια), ενώ στα γυμνάσια και λύκεια, όπου οι παρέες μεγαλώνουν, οι θύτες είναι ένα στα δέκα παιδιά. Στο στόχαστρο των... νταήδων μπαίνουν συνήθως αγόρια τα οποία είναι καλοί μαθητές. Τα στοιχεία της έρευνας αναφέρουν πως στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση τα θύματα μιλούν για τον εκφοβισμό κυρίως στους φίλους και τους γονείς τους και συνήθως παρεμβαίνει το ίδιο το σχολείο και σπάνια η οικογένεια. Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, τα παιδιά μιλούν για το πρόβλημά τους κυρίως στους φίλους και λιγότερο στην οικογένειά τους, σπάνια ζητούν την παρέμβαση του σχολείου ή κάποιου μέλους της οικογένειάς τους, ενώ από το 10% των μαθητών η βία θεωρείται επιτρεπτή και δικαιολογημένη αντίδραση.

«Ο εκφοβισμός δεν αποτελεί ένα νέο φαινόμενο στα σχολεία της χώρας. Τα παιδιά που τον προκαλούν είναι αυτά που παλιότερα οι δάσκαλοι και οι καθηγητές αποκαλούσαν “άτακτα” και “ζωηρά”. Τα βασικά χαρακτηριστικά του bullying είναι τρία: η πρόθεση ενός παιδιού να βλάψει κάποιο άλλο, η συστηματικότητα και η επανάληψη της συμπεριφοράς και η εκμετάλλευση της ανισορροπίας δύναμης, είτε σωματικής, είτε κοινωνικής», εξηγεί στον «Α» η κ. Ψάλτη. Σημειώνεται ότι ο όρος «bullying» χρησιμοποείται στη διεθνή ορολογία και σημαίνει «σχολικός εκφοβισμός».

Η έρευνα διεξήχθη με δείγμα 1.830 μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, 2.027 μαθητές δημοτικού, 160 μαθητές προσχολικής αγωγής και 202 εκπαιδευτικούς.

Τα είδη εκφοβισμού

«Τα βασικά είδη εκφοβισμού χωρίζονται στη σωματική βία, στο λεκτικό εκφοβισμό με διάφορες μορφές (κοροϊδία, σεξουαλικά σχόλια, διακρίσεις, φήμες) και στον κοινωνικό αποκλεισμό του παιδιού», αναφέρει στον «Α» η σχολική ψυχολόγος Μαρία Κυριακίδου. Στην έρευνα των κ.κ. Δεληγιάννη - Κουιμτζή και Ψάλτη, σχετικά με τις μορφές του bullying, οι 202 εκπαιδευτικοί είπαν πως το 68,5% των παιδιών στο δημοτικό δέχονται λεκτικό εκφοβισμό με τη μορφή κοροϊδίας (38,4% στη δευτεροβάθμια), το 45,1% είναι θύματα κοινωνικού αποκλεισμού (16% στη δευτεροβάθμια), 0% είναι δέκτες σεξουαλικών σχολίων (11,4% στη δευτεροβάθμια), 14% έχουν δεχθεί λεκτικό εκφοβισμό με τη μορφή διακρίσεων (10,9% στη δευτεροβάθμια), 29,7% των μαθητών είναι αποδέκτες σωματικής βίας (8% στη δευτεροβάθμια) και ποσοστό 14,8% έχουν δεχθεί εκφοβισμό με τη μορφή φημών που διαδίδονται (6,7% στη δευτεροβάθμια).

Σχολιάζοντας τα στοιχεία, ο σχολικός σύμβουλος Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης Νίκος Ακριτίδης τόνισε ότι το ποσοστό της σωματικής βίας στα δημοτικά σχολεία είναι τόσο υψηλό, εξαιτίας του περιορισμένου χώρου τον οποίο έχουν στη διάθεσή τους τα παιδιά για παιχνίδι. «Οι αύλειοι χώροι είναι μικροί, με αποτέλεσμα τα παιδιά να έχουν πρόβλημα στα διαλείμματα, καθώς πολύ απλά δεν χωρούν. Ετσι, δημιουργούνται παρεξηγήσεις και... καβγάδες», επισημαίνει ο ίδιος.

Το... προφίλ του δράστη

Η έρευνα αναφέρει κάποια από τα βασικά χαρακτηριστικά των θυτών. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις μαρτυρίες των παιδιών, οι δράστες είναι σε ποσοστό 50,8% αγόρια, σε ποσοστό 27,5% κορίτσια, ενώ σε ποσοστό 20,7% πρόκειται για παρέες που συμπεριλαμβάνουν και τα δύο φύλα. Το 61,3% είναι Ελληνόπουλα και το 32,8% άτομα άλλης υπηκοότητας. Το 56% των ερωτηθέντων παιδιών απάντησαν πως οι θύτες είναι άτομα ίδιας ηλικίας με το θύμα, το 18,4% πρόσωπα μεγαλύτερης ηλικίας και το 4,3% είπε πως ο δράστης ήταν άτομο μικρότερης ηλικίας. Οσον αφορά σε περαιτέρω ποιοτικά στοιχεία, οι ερωτηθέντες μαθητές απάντησαν πως οι δράστες συνήθως είναι αγόρια, κάνουν φασαρία στο μάθημα και στην αυλή, είναι χαμηλών επιδόσεων στα μαθήματα και ότι η γενικότερη συμπεριφορά τους είναι άσχημη.

Ακόμη, το 72,3% των περιπτώσεων εκφοβισμού σημειώνεται στην αυλή, κατά τη διάρκεια του διαλείμματος, το 43,4% στους διαδρόμους και στις σκάλες, το 31,3% στη σχολική αίθουσα, όταν δεν είναι εκεί ο εκπαιδευτικός, το 22,9% κατά τη διάρκεια του μαθήματος και το 10,8% στις τουαλέτες.

Πηγή : "Ζούγκλα" ακόμη και οι αυλές δημοτικών σχολείων!, Αγγελιοφόρος, 20/3/2010