Ο αμετανόητος πολεμιστής Αρης Ταστάνης

Ο αμετανόητος πολεμιστής Αρης Ταστάνης

Η αναγνώριση του σημαντικού έργου του εξακολουθεί στην χώρα μας ζητούμενη ...

Μιά μυϊκή δυστροφία των άκρων, η αντιστασιακή δράση του πατέρα και οι διώξεις του εμφυλίου, έφεραν τον μυτιληνιό Αρη Ταστάνη στην Αθήνα εκεί λίγο πριν από τον ερχομό της μεταπολίτευσης. Τον Αρη που έμελλε να εξελιχτεί στον σημαντικότερο έλληνα ποιητή με αναπηρία της τελευταίας τριακονταετίας.

Σχεδόν άγνωστος στο λεγόμενο ευρύ κοινό, όπως πάρα πολλοί σημαντικοί άνθρωποι της σύγχρονης νεοελληνικής περιόδου...

Επ’ αφορμή της αφιερωμένης στην ποίηση 20ης Μαρτίου, παραθέτουμε δυό βασικά λόγια για τον γεννηθέντα στα Παράκοιλα Λέσβου το 1953 σημαντικό νεοέλληνα ποιητή. Το έργο του οποίου επιβάλλεται κάποια στιγμή να αναγνωριστεί με τις τιμές που του πρέπει . Οχι μόνο το αμιγώς λογοτεχνικό που αποτυπώνεται στα 12 βιβλία που στο διάβα των χρόνων έχει εκδόσει, αλλά – ίσως και κατά κύριο λόγο - το ευρύτερο κοινωνικό/πολιτιστικό/πολιτικό, που μακριά από κάθε είδους διαπλοκές, εξαρτήσεις και χρηματοδοτήσεις , επί χρόνια υλοποίησε και συνεχίζει ακούραστα να υλοποιεί.

Συνοπτικά: Το πρώτο ποίημα του Αρη Ταστάνη υπό τον τίτλο “Μπορείς” χρονολογείται το 1974. Ως προϊόν της άγουρης ακόμα νιότης του θεωρήθηκε αριστουργηματικό και επιλέχτηκε να αντιπροσωπεύσει τους έλληνες δημιουργούς με αναπηρία στο ημερολόγιο της διεθνούς Ενωσης Αναπήρων Καλλιτεχνών. Κυκλοφόρησε και διαβάστηκε σε 14 γλώσσες, καθιστώντας τον Αρη από τα 21 μόλις χρόνια του άτυπο πρεσβευτή πολιτισμού των ελλήνων αναπήρων. Ο Ταστάνης ανταποκρίθηκε στην πράξη στο βάρος του απονεμηθέντος άτυπου ρόλου παράγοντας πολιτισμό με ρυθμούς αμείωτους επί σειρά χρόνων. 

Η μιά καλύτερη από την άλλη και όλες τους πολυβραβευμένες οι 12 ποιητικές συλλογές που εξέδωσε, ομιλούν για την οικουμενικότητα του συναισθήματος υπό συνθήκες κοινωνικού αποκλεισμού με τρόπο έντονα συναισθηματικό αλλά και πολιτικοποιημένο συνάμα. Το εξαίρετο μείγμα έμφυτου ταλέντου και ανάγκης για κοινωνική προσφορά που χαρακτηρίζει τους πραγματικούς διαχρονικούς ποιητές όπου γης. Διότι ο Ταστάνης δεν έγραφε και συνεχίζει να γράφει απλώς για να γράφει, αλλά φλεγόταν εσωτερικά και συνεχίζει να φλέγεται για να αφήσει κοινωνικό στίγμα και παρακαταθήκη. Γι΄αυτό και δεν αρκέστηκε ποτέ στο λογοτεχνικό έργο ούτε και επεδίωξε την αναγνώριση μέσω των τυπικών - σε μιά τέτοια των πραγμάτων εκδοχή – δημοσίων σχέσεων. Το πεδίο του ήταν και είναι η κοινωνία, την σχέση του μ’ αυτήν μιά ζωή δούλεψε και συνεχίζει να δουλεύει. Ωσάν βγαλμένος από παλαιές αγνές εποχές όπου οι ποιητές δεν προσωποποιούσαν παρά την αντανάκλαση ενός άδηλου εσωτερικευμένου ανθρώπινου χρέους να τραβήξουν πάση θυσία οι κοινωνίες μπροστά.

Ο Ταστάνης, λοιπόν, παράλληλα με το πλούσιο λογοτεχνικό έργο του, ξεκινά απ’ το 1983 να επιμελείται και παρουσιάζει σειρά εκπομπών σε δημόσιες ραδιοφωνικές συχνότητες με θέματα αναπηρίας. Τον ίδιο χρόνο εκδίδει το λαογραφικό περιοδικό “Παράκοιλα”, μια πρόταση πολιτισμού αφιερωμένη εξαιρετικά στην αγαπημένη γενέτειρα. Τα πάντα δίχως αμοιβή, αντίθετα χρηματοδοτούμενα από την μονίμως άδεια και τρύπια τσέπη του, όπως ακριβώς θα έπρεπε να συμβαίνει, όπως επί αιώνες συνέβαινε με τους πραγματικούς του κόσμου ποιητές.

Δύσκολη υπόθεση η συνεχής αφαίμαξη ειδικά στους κυνικούς καιρούς που έζησε και ζει ο Ταστάνης, γι’ αυτό και ληξιπρόθεσμες οι πολιτιστικές παρεμβάσεις του παρά το βαθύ στίγμα που καθεμιά τους άφησε και αφήνει. Απτόητος πολεμιστής ο Μυτιληνιός ποιητής ποτέ δεν τα παρατά. Συνεργάζεται σε μόνιμη βάση με τα λεγόμενα βιώσιμα έντυπα της αγαπημένης γενέτειρας, αρθρογραφεί σε εφημερίδες, επιχειρεί να δημιουργήσει ένα νέο βήμα πολιτισμού στην μάλλον αλλοτροιωμένη και απρόσωπη νέα πατρίδα του Γλυφάδα. Το πολιτιστικό περιοδικό ΑΝΩ – ΚΑΤΩ Γλυφάδα που εκδίδει το 2002 είναι ό,τι καλύτερο πολιτιστικού χαρακτήρα έχει ουδέποτε εκδοθεί στο κοσμοπολίτικο αθηναϊκό προάστειο. Μοιάζει γροθιά στην υποκουλτούρα που επικρατεί στον τοπικό τύπο, η εμφάνισή του και μόνο γίνεται αντιληπτή ως ευκαιρία από τις μειονοτικές πολιτιστικές δυνάμεις της πόλης να έρθουν όντως τα κάτω ... άνω, μετέχουν λοιπόν στην διαμόρφωσή του αφιλοκερδώς οι εντιμότεροι, σημαντικότεροι και ποιοτικότεροι. Στην πορεία αποδεικνύεται ότι η ουσιαστική παρεμβατικότητα δεν είναι βιώσιμη, ο φόβος και η απειλή της ποιότητας υπερισχύει της καθολικής αναγνώρισής της. Απαντες ομιλούν με περίσσειο σεβασμό για το περιοδικό – ευκαιρία χειραφέτησης της βουτηγμένης στην καταναλωτική υποκουλτούρα πόλης, άπασες όμως ταυτόχρονα οι πηγές χρηματοδότησης στερεύουν, το εγχείρημα οδηγείται σε αδιέξοδο, λίγα τεύχη μετά την πρώτη του εμφάνιση αναστέλλεται. “Επ’ αόριστον αλλά όχι για πάντα” τα τότε γλυκόπικρα λόγια του ποιητή αφήνουν όπως πάντοτε ο Αρης το συνηθίζει μισάνοιχτη μιά πόρτα για το μέλλον.

Συνεχίζει και τα τελευταία χρόνια να πολεμά ο Αρης Ταστάνης με την ίδια ένταση και αυτοπεποίθηση που εδώ και τρισήμισι δεκαετίες το πράττει. Τα τελευταία βιβλία του – ένα αφιέρωμα στον μυτιληνιό ήρωα αντιστασιακό Προκόπη Πανταζή και ένα περιεκτικό ανθολόγιο από τα καλύτερα και επαναστατικότερά του – αναδύουν στον υπαρξιακό παρεμβατισμό του μιά απίστευτη κεκτημένη ωριμότητα. “Οι εποχές ξαναγίνονται οριακές, η ανάγκη της χειραφέτησης είναι επιτακτικότερη από ποτέ, οι ψευδαισθήσεις διαλύονται η μιά μετά την άλλη, φτάνει η στιγμή που όσοι παλεύουμε για κοινωνική πρόοδο θα πρέπει υπεύθυνα και απενοχοποιημένα να ξανακοιταχτούμε” εξομολογείται και εξομολογεί τους πάντες μας ο ποιητής, πιθανώς κουρασμένος όσο ποτέ αλλά σίγουρα και αποφασισμένος όσο ποτέ. Γράφει, συνέχεια γράφει , προετοιμάζοντας και προετοιμαζόμενος για αυτά που δεν γνωρίζει αλλά ξέρει με σιγουριά πως θα έρθουν, δραστηριοποιούμενος παράλληλα και στην κινηματική “παρέμβαση αναπήρων πολιτών”, την οποία με τον ξέχωρο δημιουργικό του τρόπο από ψυχής προσδιορίζει : Ως “πείραμα, προεργασία για τα χρόνια που έρχονται, άσκηση ετοιμότητας με ζητούμενο την αρπαγή της ευκαιρίας χειραφέτησης όταν και όποτε αυτή έρθει”. Ο Αρης Ταστάνης, ένας από τους ελάχιστους αληθινούς ποιητές των σύγχρονων καιρών, είναι ταγμένος να πορεύεται ως ποιητής ενάντια στα των όποιων καιρών σημάδια οπισθοδρόμησης. Να πολεμά μέχρι τέλους. Να υπομένει και επιμένει – αυτό ορίζει τους αληθινούς διαχρονικούς ποιητές – μέχρι να δικαιώσει των ανθρώπων τα ανομολόγητα δίκαια και να δικαιωθεί και ο ίδιος ...

Πηγή : Επί Ίσοις Όροις, Ελευθεροτυπία, 19/3/2010