Από την αρχαιότητα τα άλογα χρησιμοποιήθηκαν ως μέσο μετακίνησης και ήταν η βασική κινητήρια δύναμη των αμαξών. Στους πολέμους, στους αθλητικούς αγώνες και στην καλλιέργεια της γης, χρησιμοποιήθηκαν ως εργαλεία. Οι αρχαίοι Έλληνες αγαπούσαν ιδιαίτερα τα άλογα γι’ αυτό και πολλοί διέπρεψαν, όπως ο Μέγας Αλέξανδρος που έφτασε ως την Ινδία με τον ονομαστό «Βουκεφάλα»…
Τα τελευταία χρόνια τα άλογα χρησιμοποιούνται κυρίως για βόλτες αλλά και για ιπποθεραπεία. Ο όρος ιπποθεραπεία καθιερώθηκε από Γερμανούς το 1960, ενώ το 1970 ιδρύθηκε ένα θεραπευτήριο με σκοπό την εκπαίδευση θεραπευτών. Η κτηνίατρος και υποψήφια διδάκτορας της Κτηνιατρικής σχολής του ΑΠΘ Μαριάννα Αγγελίδου-Τσιφίδα, μιλάει στη «ΜτΚ» και μας εξηγεί πώς τα άλογα θεραπεύουν τους ανθρώπους.
Αρχικά πείτε μου πώς ασχοληθήκατε με τα άλογα;
Η σχέση μου τα άλογα είναι βιωματική και αρχίζει από την νηπιακή μου ηλικία, στο αγρόκτημα, που βρίσκεται στα Γιαννιτσά, δημιούργημα των γονέων μου, Θεοχάρη Αγγελίδη , δικηγόρου και Σοφίας Τσιφίδα, ψυχιάτρου, οι οποίοι ήταν και αυτοί που μου έδωσαν τη δυνατότητα να τα γνωρίσω, να τα ζήσω και φυσικά να τα αγαπήσω. Είναι μία σχέση, που ενισχύεται έκτοτε διαρκώς και ίσως μάλιστα να αναβαθμίζεται, η οποία άρχισε με την ιππασία, συνεχίστηκε με το να σπουδάσω κτηνιατρική, εξελίχθηκε με το να πάω στην Γερμανία, όπου εργάστηκα σε κτηνιατρικές κλινικές, εξειδικευμένες στα άλογα και στην μαιευτική – γυναικολογική υποστήριξη των αλόγων, για να καταλήξω σήμερα να είμαι υποψήφια διδάκτορας της Κτηνιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, στον τομέα της Παθολογικής Ανατομικής.
Και η θεραπευτική ιππασία πώς προέκυψε;
Η ώρα της θεραπευτικής ιππασίας ήρθε, όταν ήρθε και η πρόταση μίας μητέρας αυτιστικού παιδιού να ιδρύσουμε στο αγρόκτημα των γονέων μου, ένα Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης Ατόμων με Αναπηρία (ΚΔΑΠ ΑΜΕΑ), βασισμένο στις αρχές της παιδαγωγικής της φύσης και στις εφαρμογές που αυτή βρίσκει στην Ειδική Αγωγή. Το κτήμα, μπορούσε με τις εγκαταστάσεις του καθώς και με το γεγονός ότι ασκείται από πολλά χρόνια η βιολογική γεωργία, να φιλοξενήσει ένα τέτοιο πρωτοπόρο πρόγραμμα, από το οποίο με δεδομένο ότι σε αυτό διατηρούμε δέκα καλά εκπαιδευμένα άλογα, δεν θα μπορούσε να λείπει η θεραπευτική ιππασία. Πράγματι εκπαιδεύτηκα σε κατάλληλο πρόγραμμα, ίσως το καλύτερο στην Ελλάδα, παρακολούθησα σεμινάρια για τον αυτισμό, που είναι ίσως αυτός που παρουσιάζει τις περισσότερες δυσκολίες κατά την άσκηση της θεραπευτικής ιππασίας και ξεκινήσαμε εδώ και δύο χρόνια να την ασκούμε στο ΚΔΑΠ ΑΜΕΑ με την επωνυμία «Χλόη», που ιδρύσαμε και λειτουργούμε στο αγρόκτημα. Ταυτόχρονα, μέλη του προσωπικού του ΚΔΑΠ, προερχόμενα από την επιστήμη της φυσικοθεραπείας, εκπαιδεύτηκαν επίσης με φροντίδα του ΚΔΑΠ και ασκούν την ιπποθεραπεία αλλά και την θεραπευτική ιππασία.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ ιπποθεραπείας και θεραπευτικής ιππασίας;
Η αλήθεια είναι ότι στη χώρα μας, στον κόσμο που δεν είναι εξοικειωμένος με το περιεχόμενο των εννοιών αυτών, υπάρχει μία σύγχυση και μία ταύτιση των εννοιών. Στην πραγματικότητα όμως διαφέρουν. Η διεθνής ορολογία πάντως έχει ως βάσεις τις ελληνικές λέξεις: ίππος, θεραπεία και παιδαγωγική. Μία σύντομη εξήγηση των όρων είναι η εξής: Η Θεραπευτικοπαιδαγωγική ιππασία ή αλλιώς ιπποπαιδαγωγική, σημαίνει υποστήριξη μέσω εντατικής επαφής με το άλογο. Αυτό αφορά όλους τους ανθρώπους με σωματικές ή νοητικές αναπηρίες και τους αντιμετωπίζει ολιστικά, σωματικά, νοητικά, συναισθηματικά και κοινωνικά. Η επαφή αυτή λαμβάνει χώρα τόσο με την ιππασία αυτή καθαυτή όσο και με διάφορες δραστηριότητες εκτός του στίβου όπως η φροντίδα του αλόγου ή εργασίες στον στάβλο. Το Θεραπευτικοπαιδαγωγικό Vaulting, δηλαδή υποστήριξη μέσω ασκήσεων – θα μπορούσε να πει κανείς ακροβατικών ασκήσεων στον συρραγωγέα υπό διάφορους βηματισμούς του αλόγου. Κατά κανόνα ασκείται ομαδικά. Η Θεραπευτική ιππασία παρουσιάζει ομοιότητες με Θεραπευτικοπαιδαγωγική ιππασία και χρησιμοποιείται ενισχυτικά στις ψυχικές και τις ψυχοσωματικές ασθένειες. Σε αυτές ανήκουν και οι τραυματικές διαταραχές καθώς και οι συναισθηματικές εξαρτήσεις, οι καταθλίψεις και η σχιζοφρένειας.
Η Ιπποθεραπεία: είναι η θεραπεία δια της ειδικής θεραπευτικής γυμναστικής. Τέλος το άλογο χρησιμοποιείται και στην Εργοθεραπεία και μάλιστα στην Γερμανία τα ελληνικά άλογα, οι πλαγιοτροχαστές (αυτά που είναι γνωστά ως «αραβάνια» , για τα οποία ο πατέρας μου έχει κάνει αγώνες γιατί είναι περιζήτητα για τη διάσωση τους ως φυλής) αλλά και στη Διαμεσολάβηση, την οποία ασκεί ο πατέρας μου ως δικηγόρος, διαμεσολαβητής και εκπαιδευτής διαμεσολαβητών!
Είναι δηλαδή το άλογο ένα «πολυεργαλείο»;
Η δική μας σχέση με το άλογο δεν είναι εργαλειακή βεβαίως, είναι μία σχέση συναισθηματική, μία σχέση αγάπης και θαυμασμού για το θαυμάσιο αυτό πλάσμα της φύσης, ωστόσο τόσο ιστορικά, όσο και σήμερα το άλογο πράγματι είναι το χρησιμότερο ίσως ζώο για τον άνθρωπο. Χρησιμοποιήθηκε για τις μεταφορές του, είτε για τις επιβατικές είτε για τις εμπορευματικές, για την καλλιέργεια της γης, για τους πολέμους του και τώρα πια, που δεν είναι απαραίτητο γι’ αυτές τις χρήσεις είναι πολύτιμος σύντροφος για την άθληση του ανθρώπου, για την αναψυχή του και για την θεραπεία και εσχάτως και ως καταλύτης για την επίλυση των διαφορών και των συγκρούσεων του. Το άλογο είναι ένα ολικό κοινωνικό φαινόμενο, βοηθάει στην ανάπτυξη των ανθρώπινων σχέσεων, τη σύσφιξη των σχέσεων μέσα σε μια οικογένεια και μας φέρνει κοντά στη φύση.
Περίπου πόσα παιδιά συμμετείχαν στο πρόγραμμα;
Τα παιδιά που συμμετέχουν στις δραστηριότητες του ΚΔΑΠ είναι περίπου 50, από πέντε ετών και φτάνουν μέχρι τα 40… Φυσικά είναι σε ξεχωριστά τμήματα.
Πώς αντιδρούν όταν παρακολουθούν το πρόγραμμα;
Τα παιδιά καταρχάς χαίρονται, χαίρονται αφάνταστα. Ελευθερώνονται τα συναισθήματα τους, εκφράζονται χωρίς περιορισμούς. Φροντίζουν τα άλογα και αυτό τα κάνει να ενδιαφέρονται, χωρίς να φοβούνται τη διάψευση, για τα άλλα πλάσματα της φύσης. Ενεργοποιούνται, δραστηριοποιούνται, γίνονται υπεύθυνα. Βελτιώνεται σε σημαντικό βαθμό η κινητικότητα τους και αποκτούν μία καλύτερη αίσθηση της ισορροπίας και του σώματος τους.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Δεν έχουμε σχέδια! Προσπαθούμε να κάνουμε το καλύτερο για τα παιδιά μας και αυτό μας αρκεί. Όλα τα άλλα έρχονται μόνα τους. Όπως για παράδειγμα το ότι μας «ανακαλύπτουν» σιγά-σιγά άνθρωποι από το εξωτερικό, που μας επισκέπτονται, για να δουν το μοντέλο που εφαρμόζουμε αλλά και για να εκπαιδευτούν, προσφέροντας μάλιστα εθελοντική εργασία. Κλείνοντας θα σας πω δύο αποφθέγματα, που ακούω από παιδί και που θεωρώ ότι τα λένε όλα: «Καβάλα στ’ άλογο μιλάς με το Θεό». Τέτοια είναι η ψυχική ανάταση, όταν κανείς βγαίνει μία βόλτα στη φύση με το άλογο. «Πάνω στο άλογο όλοι έχουν τέσσερα πόδια» τεράστια είναι η χαρά σωματικά αναπήρων, όταν δια του αλόγου αισθάνονται το σώμα τους. Εμείς που ασκούμε φυσική ιππασία, την λεγάμενη natural horsemanship και δεν τα καταπονούμε, ζητώντας «επιδόσεις», από αυτά, χαιρόμαστε τα άλογα, μόνο όταν και αυτά χαίρονται μαζί μας.
με την κτηνίατρο-ιπποθεραπεύτρια
Μαριάννα Αγγελίδου-Τσιφίδα
του Νίκου Ασλανίδη
Πηγή: Εφημερίδα “Μακεδονία της Κυριακής” via meallamatia
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου