Αν είσαι τυφλός πώς ξέρεις πού πρέπει να κοιτάξεις όταν κάποιος σου μιλάει; Ή πότε κάνεις χειραψία; Ή τι σημαίνει «προσωπικός χώρος»;
Αυτές είναι μόνο μερικές από τις δεξιότητες που πρέπει τα τυφλά παιδιά να διδαχθούν συστηματικά αναλυτικά και ξεκάθαρα, καθώς δεν μπορούν να παρατηρήσουν τις ενέργειες και τις αντιδράσεις της οικογένειάς τους και των φίλων τους σε κοινωνικές καταστάσεις, όπως τα βλέποντα παιδιά.
«Δεν είναι ποτέ πολύ νωρίς ή πολύ αργά για να διδάξεις κοινωνικές δεξιότητες» λέει ο Jeff Migliozzi, ο οποίος διδάσκει μαθητές Γυμνασίου στο Perkins School for the Blind’s Secondary Program. “Στην τελική, εναπόκειται στο άτομο να υπερασπιστεί τον εαυτό του, να αποκτήσει πρόσβαση στο κόσμο γύρω του, να κάνει αυτές τις συνδέσεις».
Μολονότι οι κοινωνικές δεξιότητες διδάσκονται στο Perkins ως μέρος του Διευρυμένου Βασικού Προγράμματος Σπουδών (ECC) – δεξιότητες σχετικές με την αναπηρία του ατόμου που τα τυφλά παιδιά πρέπει να αποκτήσουν για το περιβάλλον του σχολείου, της εργασίας και της καθημερινής ζωής – και οι γονείς μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των διαπροσωπικών δεξιοτήτων του παιδιού τους.
Δείτε πέντε τρόπους με τους οποίους μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να γνωρίσει επιτυχία στον κοινωνικό τομέα. Οι τρόποι αυτοί παρουσιάστηκαν και προτάθηκαν από τον Migliozzi σε πρόσφατο webinar του Perkins με τίτλο “Skills for Social Success”:
1) Να εμπλέκετε το παιδί σε διαφορετικές κοινωνικές καταστάσεις: Δώστε στο παιδί ευκαιρίες να συναναστραφεί με άλλους στην κοινότητα. Τέτοιες ευκαιρίες μπορεί να περιλαμβάνουν την αναζήτηση οδηγιών/ κατευθύνσεων κατά τη διάρκεια μιας βόλτας, λέγοντας «συγγνώμη» καθώς ενεργείτε σαν βλέποντας οδηγός μέσα στο πλήθος ή ο χαιρετισμός των γονιών των φίλων του όταν πηγαίνει στο σπίτι του για να παίξουν μαζί.
2) Να εξηγείτε τα κοινωνικά στοιχεία που το παιδί σας δεν μπορεί να δει: ένα παιδί που δεν βλέπει δεν μπορεί να δει ένα κλείσιμο του ματιού ή ένα νεύμα. Πρέπει να του εξηγείτε τι σημαίνουν και πότε είναι κοινωνικά αποδεκτή και κατάλληλη η χρήση τους. Με αυτό τον τρόπο το παιδί θα μπορέσει να τα συμπεριλάβει στα επικοινωνιακά του «εργαλεία» και θα κατανοεί τη σημασία και τη σπουδαιότητά τους όταν συναντούν αυτές τις συμπεριφορές στις κοινωνικές καταστάσεις (ή σε ένα βιβλίο ή σε μια ταινία με ηχητική περιγραφή).
3) Να εξασκείτε το παιδί σε λεκτικές και μη λεκτικές αλληλεπιδράσεις στο σπίτι: Αν το παιδί σας κάνει περιστασιακά κοινωνικές γκάφες όπως πχ να κάνει μεγαλόφωνα ακατάλληλα σχόλια ή να εισβάλλει στον προσωπικό χώρο των άλλων ατόμων, αφιερώστε χρόνο στο σπίτι για να εξηγήσετε και να δείξετε/παρουσιάσετε (σαν πρότυπο) τις κοινωνικά αποδεκτές συμπεριφορές. Επίσης, μπορείτε να εξασκηθείτε στις μη λεκτικές αλληλεπιδράσεις όπως στη χειραψία και την οπτική επαφή καθώς και στις μη λεκτικές αλληλεπιδράσεις, όπως να κάνουν φιλική κουβέντα για όσα συμβαίνουν (πρόσφατα γεγονότα), να ζητούν κάποιον σε ραντεβού ή να απαντούν σε ερωτήσεις σε μια συνέντευξη για δουλειά.
4) Να συνεργάζεστε με τους εκπαιδευτικούς/ ειδικούς για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου σχεδίου: Καθώς συνεργάζεστε με τους εκπαιδευτικούς και τους θεραπευτές για το ατομικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα του παιδιού σας, βεβαιωθείτε ότι περιλαμβάνει και κοινωνικές δεξιότητες. Να φροντίζετε να υπάρχει συχνή επικοινωνία με τους εκπαιδευτικούς/ θεραπευτές του παιδιού σας για να είστε σίγουρα ότι όλοι δουλεύετε με τους ίδιους στόχους και τον ίδιο τρόπο συγκεκριμένες δεξιότητες. Μην διστάζετε να τον ρωτάτε για το πώς μπορείτε να βοηθάτε το παιδί σας ώστε να πετυχαίνει τους συγκεκριμένους στόχους.
5) Να ενισχύετε στα παιδιά την ιδέα της αμοιβαιότητας: Τα παιδιά με οπτική ή άλλου είδους αναπηρία συχνά έχουν επιπλέον προσοχή από την οικογένειά τους, τους δασκάλους και τους φίλους τους. Να του θυμίζετε ότι αυτά τα πράγματα πρέπει να γίνονται και από τις δύο κατευθύνσεις και ότι είναι σημαντικό όχι μόνο να παίρνουν, αλλά και να δίνουν. Αυτό μπορεί να γίνει με πολύ απλούς τρόπους (όπως πχ να λένε «σας παρακαλώ», «ευχαριστώ» στους φροντιστές του) αλλά και με πιο σύνθετους τρόπους όπως πχ να ρωτάνε για τα ενδιαφέροντα ενός ατόμου έτσι ώστε να μπορούν να επιλέξουν το κατάλληλο δώρο για τα γενέθλιά του ή τα Χριστούγεννα.
Απόδοση του άρθρου 5 ways to help a child who is blind develop social skills
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική παιδαγωγός - Νηπιαγωγός
MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου