Χειλεανάγνωση

Η χειλεανάγνωση είναι η ικανότητα κατανόησης της ομιλίας με την προσεκτική παρακολούθηση των μορφών των χειλιών και των κινήσεων της γλώσσας και του προσώπου του ομιλητή.

Από πολύ μικρή ηλικία, τα παιδιά αρχίζουν να αναγνωρίζουν τα patterns σχέδια των χειλιών στις λέξεις με τις οποίες έρχονται συχνά σε επαφή. Τα περισσότερα κωφά παιδιά προσπαθούν να διαβάζουν τα χείλη όταν επικοινωνούν με άτομα που χρησιμοποιούν τον προφορικό λόγο.

Η χειλεανάγνωση από μόνη της δεν αρκεί.

Υπολογίζεται ότι μόνο το 30% με 40% των ήχων της ομιλίας μπορούν να γίνουν κατανοητοί μέσω της χειλεανάγνωσης ακόμα και κάτω από τις καλύτερες συνθήκες. Ένα κωφό άτομο συνήθως χρειάζεται επιπλέον πληροφορίες για να καταλάβει τι λέγεται.

Ενώ η χειλεανάγνωση μπορεί να είναι μια σημαντική δεξιότητα για τα κωφά παιδιά, το να βασίζεστε μόνο σε αυτή δεν είναι αρκετή για να αναπτύξει το παιδί σας καλές δεξιότητες επικοινωνίας. Η χειλεανάγνωση έχει συχνά σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη άλλων προσεγγίσεων επικοινωνίας, όπως για παράδειγμα στην Ολική Επικοινωνία.

Πώς να κάνετε την χειλεανάγνωση πιο εύκολη για το παιδί σας

Η χειλεανάγνωση είναι μια πρόκληση. Καθώς το παιδί σας εξακολουθεί να αναπτύσσει τη γλώσσα, είναι λογικό ότι δυσκολεύεται να διαβάσει στα χείλη σας λέξεις που δεν γνωρίζει. Και η χειλεανάγνωση σε ομιλητές με άγνωστες προφορές είναι επίσης πάρα πολύ δύσκολη.

Μερικά παιδιά είναι πολύ καλά στην χειλεανάγνωση. Άλλα όχι. Τα κωφά παιδιά με πρόσθετες και σύνθετες ανάγκες/αναπηρίες μπορεί να δυσκολεύονται ακόμα περισσότερο.

Η χειλεανάγνωση απαιτεί πολλή συγκέντρωση και είναι ιδιαίτερα κουραστική όταν πρέπει να γίνεται για μεγάλες χρονικές περιόδους. Τα παιδιά που διαβάζουν τα χείλη χρειάζονται συχνά διαλείμματα.

Μπορείτε να διευκολύνετε την χειλεανάγνωση κάνοντας τα εξής:

• Βεβαιωθείτε ότι τα ακουστικά βαρηκοΐας ή όποια τεχνολογία ακοής χρησιμοποιεί το παιδί σας λειτουργούν σωστά.
• Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας γνωρίζει για τι πράγμα μιλάτε (δώστε του το πλαίσιο).
• Φροντίστε να υπάρχει καλός φωτισμός.
• Καθίστε έτσι ώστε να μπορεί να βλέπει καθαρά το πρόσωπό σας. Μην στέκεστε με την πλάτη σας σε έντονο φως, καθώς αυτό μπορεί να κάνει τα χαρακτηριστικά του προσώπου σας ασαφή.
• Μιλήστε καθαρά και με φυσικό ρυθμό. Το να μιλάτε πολύ αργά ή με έντονες/υπερβολικές κινήσεις χειλιών καθιστά τη διαδικασία πιο δύσκολη. Οι φυσικές χειρονομίες και οι φυσικές – μη υπερβολικές - εκφράσεις του προσώπου σας θα διευκολύνουν την κατανόηση.
• Προσπαθήστε να μην κινείστε πολύ, για να μπορεί το παιδί να παρακολουθεί πιο εύκολα τα χείλη σας.
• Αποφύγετε μουστάκι και γένια έτσι ώστε το στόμα σας (και η γύρω περιοχή) να φαίνεται καθαρά.
• Μην καλύπτετε το στόμα σας ενώ μιλάτε.
• Μην τρώτε και μην μασάτε ενώ μιλάτε.

Απόδοση του άρθρου Lip-reading

Ιωάννα Αγγέλου

Ειδική Παιδαγωγός (Παν. Θεσσαλίας)

Νηπιαγωγός (Α.Π.Θ.)

MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση