Τι γυρεύει μία ανοικτή δανειστική βιβλιοθήκη για το κοινό μέσα σε ένα Πρόγραμμα έγκαιρης παρέμβασης για εξαρτητικές συμπεριφορές? Πώς στήνεται μία βιβλιοθήκη χωρίς καθόλου χρήματα? Μπορείς να πας-και να ξαναπάς σε μια βιβλιοθήκη, ενώ δε διαβάζεις?
Αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς προς τα μέλη του προσωπικού του ΚΕΘΕΑ ΠΙΛΟΤΟΣ όταν γίνεται γνωστή η ύπαρξη μιας βιβλιοθήκης και ενός στεκιού πολιτισμού στο Πρόγραμμα. Και η κλασσική μας απάντηση είναι: «ελάτε και θα καταλάβετε».
Πως γεννήθηκε η ιδέα;
Από το 2012 με αφορμή μία δωρεά βιβλίων, άρχισε να μπαίνει η ιδέα για τη δημιουργία μιας βιβλιοθήκης για τα μέλη του θεραπευτικού προγράμματος, με στόχο να τους παρακινήσει να ανοίξουν ένα βιβλίο για να χαλαρώσουν και να διασκεδάσουν, κάτι στη συντριπτική πλειοψηφία τελείως έξω από τις συνήθειές τους. Η πρώτη συλλογή απέκτησε σταδιακά μία μεγαλύτερη δυναμική, προσελκύοντας μία σειρά από δωρεές από αρκετούς φίλους στο Βόλο αλλά και άλλες περιοχές της Ελλάδας.
Το μεγάλο ορόσημο ήταν το 2016. Τότε δημιουργήθηκε εντός του προγράμματος το στέκι πολιτισμού Μετα-μορφώσεις, που ονομάστηκε έτσι τόσο επειδή αρχικά στεγάστηκε σε ενοικιαζόμενο κατάστημα επί της οδού Μεταμορφώσεως, όσο και για το έργο που συντελείται εντός της δομής και αλλάζει-μεταμορφώνει τις ζωές των ανθρώπων που το αξιοποιούν.
Τότε επίσης αποφασίστηκε η συστηματική διαμόρφωση και το άνοιγμα της βιβλιοθήκης προς το κοινό του Βόλου. Το σκεπτικό πίσω από την απόφαση ήταν ότι:
– ένα πρόγραμμα παροχής ψυχικών υπηρεσιών οφείλει να έχει μία πόρτα ανοικτή προς την κοινωνία, να επικοινωνεί διαρκώς, να συνεργάζεται και να συνδράμει με το κοινωνικό και πολιτιστικό γίγνεσθαι, καταπολεμώντας τον απομονωτισμό και το στιγματισμό για όποιον περνάει την πόρτα του.
-στηρίζοντας την επικοινωνία και τη συμμετοχή των πολιτών σε δημιουργικές, πολιτισμικές και κοινωνικές δραστηριότητες συντελούμε ώστε να διαμορφωθεί εκείνη η κοινωνική καθημερινότητα που θα είναι πιο κοντά στις ανάγκες και τις προσδοκίες τους.
– όλα εδράζονται στη βάση μίας στάσης ζωής με πρεσβεύουσες αξίες την αλληλεγγύη, την κοινωνική δικαιοσύνη, την κοινωνική συμμετοχή και τον εθελοντισμό**, που αποτέλεσε και την κινητήρια δύναμη-6 εθελόντριες εργάστηκαν συστηματικά- για την καταγραφή των βιβλίων, τη σήμανση και γενικότερα το στήσιμο και τη λειτουργία της βιβλιοθήκης.
Η βιβλιοθήκη-Κέντρο Πολιτισμού ως επίκεντρο της κοινότητας
Το μοντέλο Βιβλιοθήκες-Κέντρα Πολιτισμού στο επίκεντρο της κοινότητας είναι ευρύτατα διαδεδομένο και με μεγάλη επιτυχία εδώ και πολλά χρόνια στην Ευρώπη αλλά και στις ΗΠΑ και μπορεί να αποτελέσει και στη χώρα μας ένα σημαντικό παράγοντα για την προώθηση/ενίσχυση της εκπαίδευσης και του πολιτισμού.
-Όσον αφορά την εκπαιδευτική αξία, ενισχύοντας και υποστηρίζοντας την παιδεία ως επιθυμία για δημιουργική ψυχαγωγία, ελεύθερη γνώση, πειραματισμό, ανάπτυξη κριτικής σκέψης, αλλά και ως μέσον ένταξης σε κοινότητες κοινών ενδιαφερόντων, επικοινωνίας, εκπαίδευσης/κατάρτισης.
-Όσον αφορά τον πολιτισμό, ως χώρος για την καλλιτεχνική έκφραση και δημιουργία των μελών της κοινότητας, για τη συμμετοχή σε πολιτιστικά κοινά και εκδηλώσεις, για τη διάσωση της ιστορικής και πολιτισμικής κληρονομιάς, για την προσωπική και συλλογική ανάπτυξη του πολιτιστικού ορίζοντα προσδοκίας.
-Και βέβαια συνδυαστικά, ως δομές που επενδύουν στη μόρφωση, εκπαίδευση, πολιτισμό, ψυχαγωγία όλο τον χρόνο σε κάθε κοινότητα, ως χώροι που προωθούν την καταπολέμηση των κοινωνικών ανισοτήτων και εξασφαλίζουν τη συνύπαρξη ανεξαρτήτως πεποιθήσεων, φύλου, φυλής, θρησκεύματος, γλώσσας.
-Ως χώροι που προάγουν και διασυνδέουν την προσωπική ανάπτυξη με τη δια βίου μάθηση, τον πολιτισμό, τη συνεργασία μεταξύ πολιτών αλλά και την επικοινωνία ομάδων, νέων και ηλικιωμένων, που διαβιούν επίσης σε ιδρύματα, χώρους νοσηλείας, σωφρονιστικά καταστήματα και άλλα.
Η βιβλιοθήκη είναι πρώτα απ’ όλα σχέση
Έχοντας ως αφετηρία όλα τα παραπάνω η βιβλιοθήκη των Μεταμορφώσεων κατάφερε στα 4,5 χρόνια από την απόκτηση της μόνιμης στέγης της στο ανακαινισμένο κτίριο Στρεφτάρη, Γ. Καρτάλη 48, να αναπτύξει μία μεγάλη δυναμική, η οποία αποτυπώνεται σε δύο καθόλα κατά τη γνώμη μας μετρήσιμα αποτελέσματα:
Πρώτον, στη δραστηριότητα: ένας σεβαστός αριθμών βιβλίων και περιοδικών–περισσότερα από 4000, ελληνικής και διεθνούς πεζογραφίας, τέχνης, ανθρωπιστικών επιστημών, ταξιδιωτικά, μια μικρή συλλογή με έργα βολιωτών συγγραφέων κ.α. Ένας σημαντικός αριθμός επισκεπτών όλο το χρόνο σε σταθερή βάση, που δανείζεται συστηματικά βιβλία, αλλά και που προσφέρει συστηματικά βιβλία. Όλα τα αποκτήματα είναι δωρεές και αυτό αποτυπώνεται ονομαστικά για τον κάθε δωρητή στη σφραγίδα κάθε βιβλίου.
Τα βιβλία είναι καταλογογραφημένα και ταξινομημένα με το σύστημα Dewey, σύμφωνα με το θέμα, το είδος, τη γλώσσα του πρωτοτύπου όσο και αλφαβητικά, και η λειτουργία της βιβλιοθήκης είναι καθημερινή, 08:30-16:00 και απογεύματα σε μέρες εκδηλώσεων.
Εκτός από το διαδανεισμό βιβλίων οργανώνονται μία σειρά από δράσεις για την προώθηση της φιλαναγνωσίας και την ανάπτυξη δημιουργικών δραστηριοτήτων: βιβλιοπαρουσιάσεις, εκθέσεις, λέσχη ανάγνωσης, κινηματογραφικές προβολές, δημιουργικά εργαστήρια κ.α.
Η δεύτερη αποτύπωση της δυναμικής είναι η πλέον μετρήσιμη και αναγνωρίσιμη για εμάς και προήλθε εκτός των άλλων από στέλεχος άλλης βιβλιοθήκης στο Βόλο. «Η δική σας βιβλιοθήκη είναι πρώτα απ’ όλα σχέση!». Εδώ οι άνθρωποι θέλουμε να γνωρίζονται, να ανταλλάσσουν, να περνούν σε τακτικά ραντεβού, όπως ο κος Γιώργος κάθε Δευτέρα πρωί στις 9 ή ο κος Πέτρος παλιότερα κάθε Τετάρτη πριν τη λαϊκή, συχνά φέρνοντας στο καλάθι και 1-2 βιβλία δώρα. Κι ας μην πάρουν βιβλίο! Ή «εγώ πως μπορώ να βοηθήσω, να γίνω εθελοντής στο έργο σας?
Όπως είχε πει ο Ντέιβιντ Λάνγκερς, καθηγητής Ιστορίας και Οικονομικών στο Χάρβαρντ, «Οι κακές βιβλιοθήκες χτίζουν συλλογές. Οι καλές χτίζουν υπηρεσίες και οι μεγάλες βιβλιοθήκες χτίζουν κοινότητες». Εμείς ξεκινάμε πάντα από το τρίτο.
Του Ξενοφώντα Σελπεσάκη*
*Ο Ξενοφώντας Σελπεσάκης είναι υπεύθυνος Εκπαίδευσης/Έρευνας στο ΚΕΘΕΑ ΠΙΛΟΤΟΣ και εμψυχωτής του στεκιού πολιτισμού Μεταμορφώσεις
**Η ανάπτυξη του εθελοντισμού και της κοινωνικής συμμετοχής αποτελούν πάγιο στόχο ενός προγράμματος όπως το ΚΕΘΕΑ ΠΙΛΟΤΟΣ και αναπτύσσονται τόσο «προς τα έξω»-κοινωνική συμμετοχή των μελών, όσο και «προς τα μέσα»-αξιοποίηση εθελοντών για εκπαιδευτικές/δημιουργικές δραστηριότητες και συμμετοχή εθελοντών στο Σύλλογο Φίλων, εθελοντών και Οικογένειας του ΚΕΘΕΑ ΠΙΛΟΤΟΣ.
Πηγή: Γεγονότα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου