- Οι πιο ενθουσιώδεις αναγνώστες διαβάζουν σε δύο μέρες όσα διαβάζουν οι πιο απρόθυμοι σε ένα χρόνο.
- Το πόσο διαβάζει κανείς καθορίζει σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο την ανάπτυξη της αναγνωστικής ικανότητας, αλλά και την ανάπτυξη του λεξιλογίου και των γνώσεών του.
- Αυτά που ξέρει κανείς σχετίζονται άμεσα με το πόσο διαβάζει.
Τα παιδιά με φτωχές αναγνωστικές ικανότητες και συνήθειες μπορεί να αποκτήσουν τελικά χαμηλό μορφωτικό επίπεδο. Τι μπορούμε να κάνουμε σαν γονείς για να αποφευχθεί αυτός ο κίνδυνος;
Διάβασμα, διάβασμα, διάβασμα!
Τα βιβλία είναι η βασική πηγή των περισσότερων νέων λέξεων που μαθαίνουν τα παιδιά κατά τα σχολικά τους χρόνια. Φυσικά μαθαίνουν λέξεις και από την τηλεόραση ή τις συζητήσεις, αλλά οι έρευνες δείχνουν ότι η πλειοψηφία των λέξεών μας προέρχεται από τα βιβλία.
Οι έρευνες επίσης δείχνουν ότι τα παιδιά που διαβάζουν περισσότερο έχουν πιο πλούσιο λεξιλόγιο. Το λεξιλόγιο δεν εξαρτάται μόνο από την κοινωνική προέλευση και την γνωστική ικανότητα του παιδιού. Η σύνδεση του διαβάσματος και του λεξιλογίου μάλιστα δεν επηρεάζονται από τη νοητική ικανότητα του ατόμου.
Αρχίστε νωρίς!
Το διάβασμα από μικρή ηλικία βοηθά τα παιδιά να αποκτήσουν γρήγορα τις δεξιότητες που χρειάζονται για να εμπλουτίσουν τις λέξεις και τις γνώσεις τους.
Οι παρακάτω δύο δεξιότητες είναι πολύ σημαντικές: α) έμφαση στη φωνολογική ενημερότητα για την αποκωδικοποίηση των λέξεων, δηλαδή βοήθεια προκειμένου το παιδί να αναγνωρίσει και να κατανοήσει τους ήχους που αντιστοιχούν σε κάθε γράμμα ή συνδυασμό γραμμάτων, β) υποστήριξη και ενθάρρυνση των παιδιών για να ασχοληθούν με το διάβασμα.
Το να μπορεί το παιδί να αποκωδικοποιεί (να διαβάζει) δεν είναι αρκετό. Αν δεν εξασκηθεί στο διάβασμα και δεν αποκτήσει σχετικές εμπειρίες, δεν θα μπορέσει να χρησιμοποιήσει προς όφελός του αυτές τις δεξιότητες αποκωδικοποίησης.
Ενισχύστε το διάβασμα από μικρή ηλικία!
Οι έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά έχουν μεγάλο όφελος όταν τους διαβάζουν οι άλλοι από μικρή ηλικία, καθώς έτσι μαθαίνουν πώς «λειτουργούν» τα βιβλία και αναπτύσσουν σχέσεις οικειότητας με την γραπτή μορφή της γλώσσας. Αυτή η γνώση και η εμπειρία κάνει τα πράγματα πιο εύκολα όταν τα ίδια τα παιδιά έρχονται σε επαφή με τον γραπτό λόγο σαν αναγνώστες.
Όταν τα παιδιά ακούν κάποιον άλλο να τους διαβάζει εκτίθονται σε γραπτές λέξεις και αρχίζουν να αναπτύσσουν δεξιότητες αναγνώρισης των λέξεων. Αρχίζουν να βλέπουν την σχέση ανάμεσα στα γράμματα και τους ήχους τους. Η ικανότητα αυτή, που ονομάζεται φωνολογική ενημερότητα, είναι βασική προϋπόθεση για την κατάκτηση της ανάγνωσης και την απόκτηση αναγνωστικής ευχέρειας.
Παιδιά που δυσκολεύονται στην ανάγνωση ή δεν τους αρέσει να διαβάζουν
Για τα παιδιά που δυσκολεύονται να αποκτήσουν τις αρχές της αποκωδικοποίησης, η πρώιμη παρέμβαση είναι πολύ σημαντική καθώς μπορεί να υπάρχει κάποια σοβαρή μαθησιακή δυσκολία. Όσο περισσότερο αφήσουμε ένα παιδί να παιδεύεται – χωρίς βοήθεια – τόσο πιο δύσκολη είναι η βελτίωση των σχετικών δεξιοτήτων.
Πολύ σημαντικοί παράγοντες στην ανάπτυξη της αναγνωστικής ικανότητας είναι η αυτοπεποίθηση και τα κίνητρα. Υπάρχουν πάρα πολλά βιβλία πολύ ενδιαφέροντα που δεν είναι ιδιαίτερα απαιτητικά σε επίπεδα αναγνωστικής ικανότητας προκειμένου να εξασκηθούν τα παιδιά και να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση.
Πώς να βοηθήσετε ένα παιδί στην ανάγνωση
1) Διαβάστε του: με αυτό τον τρόπο βελτιώνεται η ικανότητα ακρόασης του, εμπλουτίζεται το λεξιλόγιό του και αυξάνεται το ενδιαφέρον του για το διάβασμα.
2) Ωθήστε το παιδί να συμμετέχει στην ανάγνωση: όταν διαβάζει ο ενήλικας και το παιδί συμμετέχει ενεργά, αποκομίζει πολλά οφέλη. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να συμμετέχει με τους εξής τρόπους:
- Συζητώντας το περιεχόμενο των βιβλίων μαζί τους.
- Συζητώντας τις εικόνες και ζητώντας του να περιγράψει τι βλέπει και τι νομίζει ότι συμβαίνει.
- Δείχνοντας με το δάχτυλό σας τις λέξεις που διαβάζετε.
- Ζητώντας από το παιδί να διαβάσει και εκείνο κάποιες λέξεις.
- Ζητώντας από το παιδί να πει την ιστορία με δικά του λόγια.
3) Βοηθήστε το στο διάβασμα: Η τεχνική αυτή ενθαρρύνει το παιδί να διαβάζει στον ενήλικα και μπορεί να εφαρμοστεί όταν το παιδί μπορεί να διαβάζει 9 από τις 10 λέξεις που περιέχονται στο βιβλίο. Ενθαρρύνετέ το με τους εξής τρόπους:
- Κοιτάζοντας το βιβλίο και τις εικόνες μαζί.
- Ρωτώντας το παιδί να σας πει τι νομίζει ότι θα λέει το βιβλίο, ποια θα είναι η ιστορία του.
- Επιλέγοντας 2-3 λέξεις ή κύριους χαρακτήρες για να μιλήσετε για αυτούς.
- Αφήνοντας στο παιδί χρόνο για να καταφέρει να διαβάσει τις λέξεις (είναι καλό να του λέτε εσείς τη λέξη που δεν μπορεί να διαβάσει μετά από 5 δευτερόλεπτα).
-Βοηθώντας το με την ακρίβεια: ενθαρρύνετέ το παιδί σας να ελέγχει τις λέξεις που μαντεύει βλέποντας τα γράμματα ένα – ένα.
4) Διαβάζοντας το ίδιο βιβλίο ξανά και ξανά: Μολονότι μπορεί να το βρίσκετε άσκοπο και κουραστικό, ωστόσο στην πραγματικότητα είναι καλό να διαβάζετε το αγαπημένο βιβλίο του παιδιού ξανά και ξανά. Το βοηθάτε να εξοικειωθεί μαζί του. Στην περίπτωση που έχει φτωχή βραχυπρόθεσμη μνήμη, το βοηθάτε με αυτό τον τρόπο να καταλάβει την ιστορία.
5) Σιωπηλή ανάγνωση: Τα παιδιά χρειάζονται να διαβάζουν και μόνα τους. Τα μικρά παιδιά χρειάζονται χρόνο για να ξεφυλλίσουν το βιβλίο και οι πιο ικανοί αναγνώστες χρειάζονται ανεξαρτησία και χρόνο για να αναπτύξουν μεγαλύτερη ευχέρεια. Ενθαρρύνετε συζητήσεις σχετικά με το βιβλίο που διάβασε το παιδί σας, όχι μόνο σχετικά με το περιεχόμενο της ιστορίας, αλλά και σχετικά με το αν του άρεσε.
6) Διασκεδάστε το: το διάβασμα πρέπει να είναι διασκέδαση. Αν εσείς το ευχαριστιέστε, τότε και το παιδί σας θα κάνει το ίδιο.
- Βεβαιωθείτε ότι είστε και οι δύο άνετοι και χαλαροί.
- Κάντε το διάβασμα μέρος της καθημερινής ρουτίνας του παιδιού σας.
- Αλλάξτε τη φωνή σας σε κάθε πρόσωπο της ιστορίας.
- Παίξτε την ιστορία σαν θεατρικό έργο, διαλέγοντας ένα ρόλο εσείς και έναν το παιδί σας.
Απόδοση του άρθρου "Why children need to read and how parents can help- Advice from Dyslexia Action"
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου