Η μάθηση της ανάγνωσης ξεκινά στην πραγματικότητα την στιγμή της γέννησης του ατόμου. Η διαδικασία περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων την ανάπτυξη βασικών γνώσεων, εννοιών, κινητικών δεξιοτήτων, της γλώσσας και της επικοινωνίας. Τα παιδιά που καλούνται να μάθουν Braille χρειάζεται να αναπτύξουν ταυτόχρονα τις δεξιότητες λεπτής κινητικότητας και απτικής διάκρισης.
Διαβάστε 10 πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να προετοιμάσετε το παιδί σας να μάθει Braille:
1) Δώστε στο παιδί σας πρόσβαση στη Braille: Μην ξεχνάτε ότι τα βλέποντα παιδιά έχουν έρθει σε επαφή και έχουν δει εκατομμύρια γραπτές λέξεις πριν αρχίσουν να διαβάζουν. Στα κουτιά και σακουλάκια τροφίμων, στις συσκευασίες σαμπουάν και οδοντόκρεμας στο σπίτι, στα καταστήματα, στην τηλεόραση, στις εφημερίδες, στα περιοδικά, στα βιβλία, στην αλληλογραφία, σε διάφορες λίστες, στον υπολογιστή. Σκεφτείτε πόσο έχει εκτεθεί ένα βλέπον παιδί στον γραπτό λόγο πριν αρχίσει η επίσημη διδασκαλία της ανάγνωσης. Είναι ζωτικής σημασίας να παρέχουμε στο παιδί πρόσβαση σε υλικό γραμμένο σε κώδικα Braille στο περιβάλλον του, με όποιον τρόπο μπορείτε. Όλα τα αντικείμενα στο σπίτι (διάφορα προϊόντα στο μπάνιο και στην κουζίνα, οι ηλεκτρικές συσκευές και τα έπιπλα) μπορούν να έχουν κολλημένη επάνω τους μια ταμπελίτσα με το όνομά τους σε Braille. Και φυσικά θα πρέπει να είναι διαθέσιμο στο παιδί πλούσιο υλικό ανάγνωσης σε Braille (βιβλία, περιοδικά, χαρτιά).
2) Δώστε την ευκαιρία στο παιδί σας να αναπτύξει την λεπτή κινητικότητα και τον έλεγχο των χεριών του. Ενθαρρύνετέ το να ανοίγει και να κλείνει διαφορετικούς τύπους δοχείων και κουτιών. Δώστε του τη δυνατότητα να εξασκηθεί σε κουμπιά, φερμουάρ, κορδόνια. Ζητήστε του να σας βοηθήσει στο μαγείρεμα πχ να ανακατέψει, να κόψει, να πλάσει. Μολονότι όλα αυτά δεν φαίνεται να έχουν σχέση με την ανάγνωση, στην πραγματικότητα βοηθούν πολύ στην εκμάθηση του κώδικα Braille.
3) Ζητήστε από το παιδί σας να ταξινομεί και να ομαδοποιεί αντικείμενα: Ζητήστε από το παιδί να ταξινομήσει διαφορετικούς τύπους υλικών- κουμπιά, φασόλια, καρύδια, κέρματα. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ό,τι έχετε στη διάθεσή σας, αρκεί το παιδί να μπορεί να νιώθει τις μεταξύ τους διαφορές. Ζητήστε του να τα χωρίσει σε μικρά/μεγάλα, λεία/τραχιά, σκληρά/μαλακά. Φροντίστε ο χώρος που δουλεύει το παιδί να είναι οργανωμένος και να υπάρχει ευδιάκριτη θέση για κάθε κατηγορία αντικειμένων. Για παράδειγμα, αν δώσουμε στο παιδί μπερδεμένα διαφορετικά νομίσματα μπορούμε να του ζητήσουμε να βάλει τα ευρώ στο αριστερό μπολ και τα λεπτά στο δεξί μπολ. Δεν χρειάζεται σε αυτή τη φάση να κατανοεί την αξία των κερμάτων. Αρκεί να μπορεί μέσω της αφής να διακρίνει τις διαφορές στο μέγεθος των νομισμάτων.
4) Εξασκήστε το παιδί σας στην αφήγηση ιστοριών και στη χρονική ακολουθία γεγονότων: Η αποκωδικοποίηση της Braille είναι μόνο ένα μέρος της εκμάθησης της ανάγνωσης. Εξίσου σημαντική είναι και η γλωσσική ανάπτυξη. Ζητήστε από το παιδί σας να σας πει τι έκανε. Βάλτε το να σας πει πέντε πράγματα που αγόρασε από το σούπερ μάρκετ. Ρωτήστε το πώς πέρασε και τι έκανε στο σχολείο την προηγούμενη μέρα. Ποιο ήταν το πρώτο πράγμα που έκανε όταν σηκώθηκε το πρωί; Τι έγινε μετά από αυτό; Τι έκανε πριν πάει για ύπνο;
5) Βοηθήστε το να καταλάβει τη θέση, την κατεύθυνση και τον προσανατολισμό στο χώρο: Δώστε στο παιδί την ευκαιρία να εξασκηθεί σε χωρικές έννοιες σχετικές με τη θέση, όπως πάνω/κάτω, μπροστά/πίσω, αριστερά/στο κέντρο/δεξιά. Κάντε εξάσκηση με ένα αντικείμενο και τη θέση του ως προς το παιδί (πχ Βάλε το ποτήρι πίσω σου) ή με δύο αντικείμενα και τις μεταξύ τους θέσεις (πχ Βάλε το βιβλίο δεξιά από το τηλέφωνο). Ζητήστε του να σας δείξει όλες αυτές τις έννοιες και σε μια σελίδα (πχ Δείξε μου το κάτω αριστερό μέρος της σελίδας).
6) Εξασκηθείτε στο μέτρημα: Μετρήστε πράγματα που συναντάτε ή χρησιμοποιείτε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Μετρήστε τον αριθμό πουκαμίσων που υπάρχουν στο καλάθι των απλύτων, τον αριθμό των πηρουνιών στο νεροχύτη, τα βήματα από το ένα σημείο στο άλλο. Μετρήστε πόσοι άνθρωποι θα καθίσετε στο τραπέζι για βραδινό. Μετρήστε τις καρέκλες και τα πιάτα. Βάλτε από ένα πιάτο σε κάθε θέση και ένα φλυτζάνι δίπλα σε κάθε πιάτο. Ρωτήστε το παιδί σας πόσα αντικείμενα έχει κάθε άτομο μπροστά του. Για παράδειγμα, δώστε του 8 κουτάλια και ρωτήστε το πόσα κουτάλια είναι. Στη συνέχεια δώστε του ένα μεγάλο πλήθος αντικειμένων και ζητήστε του να σας δώσει κάποια από αυτά. Πχ Δώστε του 10 καρύδια και ζητήστε του να σας δώσει 6 από αυτά.
7) Δώστε του ευκαιρίες για να αναπτύξει την ικανότητα της απτικής διάκρισης: Δημιουργήστε τα δικά σας απτικά βιβλία. Μπορείτε να πάρετε ιδέες από τους παρακάτω συνδέσμους
Στη συνέχεια δώστε στο παιδί σας δείγματα γραφής Braille. Μπορείτε για παράδειγμα να γράψετε μια σιειρά με α,α,α,Ι,α,α και να του ζητήσετε να βρει ποιο είναι το διαφορετικό γράμμα. Γράψτε το όνομά του στη Braille σε μια ολόκληρη γραμμή, βάζοντας ενδιάμεσα και μια άσχετη λέξη πχ Άρης, Άρης, γάτα, Άρης. Ζητήστε από το παιδί να εντοπίσει ποια λέξη είναι διαφορετική Μπορείτε να αυξήσετε το βαθμό δυσκολίας μετά από λίγο.
8) Δημιουργήστε ιστορίες: Προσκαλέστε το παιδί σας να σας υπαγορεύσει μια ιστορία για κάποιο γεγονός. Γράψτε όσα σας είπε στην Braille και σε γραπτό λόγο βλεπόντων και ζητήστε του να το διαβάσει δυνατά μαζί σας ξανά και ξανά. Με αυτό τον τρόπο θα αρχίσει να συνειδητοποιεί ότι ο κώδικας Braille συνδέεται με κάποιο νόημα και ότι κάθε λέξη γραμμένη σε Braille αντιστοιχεί σε μια λέξη του προφορικού λόγου. Έτσι μπορεί να αποκτήσει κίνητρο για να δημιουργήσει τα δικά του βιβλία.
9) Ενθαρρύνετέ το να «γράφει» στη μηχανή Braille ή σε ειδικές πινακίδες Braille: Η ανάγνωση και η γραφή πάνε χέρι- χέρι κατά την ανάπτυξη των δεξιοτήτων γραμματισμού. Τα βλέποντα παιδιά εξασκούνται στο «γράψιμο» με μαρκαδόρους πολύ πριν αρχίσουν να γράφουν πραγματικά γράμματα. Το ίδιο πρέπει να γίνεται και στα παιδιά με προβλήματα όρασης. Θα πρέπει να εξασκούνται στο «γράψιμο» στη μηχανή Braille ή σε ειδικές πινακίδες Braille πριν μπουν επίσημα στη διαδικασία ανάγνωσης και γραφής.
10) Διαβάστε κάθε μέρα: Στην αρχή του κειμένου αναφέρθηκε η ανάγκη να βρίσκεται το παιδί σε περιβάλλοντα πλούσια σε ερεθίσματα Braille. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να διαβάζετε μαζί κάθε μέρα. Υπάρχει τρόπος να βρει κανείς βιβλία σε Braille από τους Συνδέσμους Τυφλών κάθε περιοχής. Η έκθεση σε Braille γενικά είναι σημαντική, αλλά εξίσου σημαντικό είναι να αρχίσει να καταλαβαίνει το παιδί ότι η Braille είναι ένας κώδικας για την ομιλούμενη γλώσσα. Το διάβασμα ιστοριών δυνατά είναι ο καταλληλότερος τρόπος για να φτάσει το παιδί σε αυτή τη συνειδητοποίηση και να μάθει να αγαπά την ανάγνωση.
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου