Πώς θα είναι μια πόλη χωρίς παιδικές χαρές; Μια υποθετική ερώτηση, που προκαλεί ένα αίσθημα δυσφορίας σαν δυστοπικό σενάριο επιστημονικής φαντασίας, φλερτάρει επικίνδυνα με την πραγματικότητα. Στις 30 Ιουνίου λήγει η προθεσμία για την πιστοποίηση των δημοτικών παιδικών χαρών, σύμφωνα με την εγκύκλιο του υπουργείου Εσωτερικών, η οποία εκδόθηκε μετά το τραγικό δυστύχημα στο λούνα παρκ του δήμου Ελληνικού και καλούσε όλους τους δήμους να ελέγξουν τις παιδικές χαρές τους. Από 1η Ιουλίου όσες δεν έχουν πιστοποιητικό καταλληλότητας, θα κλείνουν.
Το διαφαινόμενο πρόβλημα, όμως, είναι το πρόσχημα για να αναφερθούμε σε ένα θέμα καθοριστικό όσο η σχέση μας με τον δημόσιο χώρο, σημαντικό όσο και η συναναστροφή και η κοινωνική αλληλεπίδραση, πυκνό όσο και ο απόηχος της παιδικής ηλικίας μας. Οι παιδικές χαρές ανήκουν στην κατηγορία των σχεδιασμών, όπου η πολιτική συναντάει την καθημερινότητα των πολιτών, μεταφέροντας προθέσεις και αντιλήψεις. Ετσι, μια παιδική χαρά αφρόντιστη, εγκαταλελειμμένη, επικίνδυνη, κάτι σημαίνει για τη σχέση πόλης - πολιτείας - κατοίκων. Οπως και μια παιδική χαρά ευφάνταστη, σύγχρονη, εξοπλισμένη με τον πιο ενδεδειγμένο και μελετημένο παιδαγωγικά τρόπο, δηλώνει επίσης πολλά για τον (αλληλο)σεβασμό του δημόσιου χώρου, τον έλεγχο των κοινωνικών ανισοτήτων, την έγνοια της τοπικής αυτοδιοίκησης για τους κατοίκους.
Κατ’ αρχάς, τα στοιχεία, όπως προέκυψαν από ημερίδα που διοργάνωσαν την περασμένη Τετάρτη η Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης και το υπουργείο Εσωτερικών, διατυπωμένα και από τις δύο πλευρές: 1. Πολλοί δήμοι έχουν αποστείλει στην αποκεντρωμένη διοίκηση το πιστοποιητικό καταλληλότητας κάθε παιδικής χαράς αλλά η αρμόδια τριμελής επιτροπή δεν έχει συνεδριάσει ακόμα. 2. Ορισμένοι δήμαρχοι έχουν πάρει τα μέτρα τους αφαιρώντας ακατάλληλα όργανα και κάνοντας μετατροπές ώστε να έχει ασφάλεια κάθε παιδί. 3. Η αλλαγή όλων των οργάνων συνεπάγεται μεγάλο οικονομικό κόστος για τους δήμους. 4. Το νομοθετικό πλαίσιο για τις παιδικές χαρές δημιουργήθηκε το 2009. Η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις λίγες χώρες στην Ευρώπη που έχει νομοθετικό πλαίσιο για ασφάλεια παιδικών χαρών. 5. Με αίτημα της ΚΕΔΕ, δόθηκαν παρατάσεις, αλλά οι δήμοι δεν έκαναν τίποτα με τα χρηματοδοτικά προγράμματα του ΕΣΠΑ ή του Πράσινου Ταμείου.
Από τη μία, ευθύνες, πράξεις και παραλείψεις. Από την άλλη, μια πόλη με κατακερματισμένες μνήμες. Τι θυμόμαστε ως παιδιά και τι ως γονείς από τις παιδικές χαρές της Αθήνας; Κούνιες, τραμπάλες, τσουλήθρες, φωνές, γέλια, κλάματα, φιλίες να γεννιούνται και να καταστρέφονται, παρακαλετά για παράταση παραμονής, ο θυμός της μαμάς, του μπαμπά, η αδυναμία της γιαγιάς, του παππού, αναψοκοκκίνισμα και ιδρώτας, χέρια λερωμένα, πόδια ματωμένα, η ανακουφιστική συνύπαρξη, η δύσκολη επιστροφή στο σπίτι. Κάπως έτσι. Σιγά σιγά, τα τελευταία χρόνια, η ανθρωπογεωγραφία στις παιδικές χαρές άλλαξε. Οικογένειες μεταναστών γεμίζουν τους δημόσιους χώρους. Οι καλές γειτονιές, τα σύνορα, οι κακές γειτονιές. Το λουκέτο στην παιδική χαρά του Αγιου Παντελεήμονα. Εγκατάλειψη. Ξεχαρβαλωμένα, επικίνδυνα παιχνίδια. Παιδιά όλο και πιο εγκλωβισμένα σε διαμερίσματα, αναζητούν το οξυγόνο της εξόδου. Ο,τι κι αν αυτό σημαίνει. Ακόμη και με την τραμπάλα διαρκώς υψωμένη από τη μια πλευρά, με τσουλήθρα που σκίζει ρούχα και γρατζουνάει, με κούνια που τρίζει, σκουριασμένη και απρόθυμη. Από τις περίπου 150 παιδικές χαρές του δήμου Αθηναίων, οι περισσότερες ανταποκρίνονται στην περιγραφή. Υπάρχουν εξαιρέσεις· όχι μόνο στα βόρεια προάστια, στο Αττικό Πάρκο ή στον Αλιμο. Αλλά και στο κέντρο της πόλης. Με τη βοήθεια της ιδιωτικής πρωτοβουλίας (το Ιδρυμα Νιάρχου φροντίζει γι’ αυτό), εμφανίζονται σε γειτονιές της Αθήνας πρότυπες παιδικές χαρές.
Τα «πιστοποιητικά καταλληλότητας» ας είναι η αφορμή για να αναζωπυρωθεί ο διάλογος, να αναλάβουν όλο και περισσότεροι ιδιώτες το κόστος ανανέωσης ή ανακατασκευής, να τηρούνται ευλαβικά οι κανόνες προστασίας, να συνεργάζονται οι γείτονες καλλιεργώντας τη σχέση με τον δημόσιο χώρο.
«Θα πρέπει ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός να ενισχύει τις συναντήσεις, τις αναμείξεις και το παιχνίδι, να αποτρέπει τους βανδαλισμούς, να προτείνει λύσεις στοιχειώδεις, απλές, οικείες και αναγνωρίσιμες στους κατοίκους. Θα πρέπει, επίσης, να ανασυγκροτήσει τις συνθήκες εκείνες που θα επιτρέπουν την ανασύσταση της κοινωνικής και πολιτισμικής οικειότητας μεταξύ των ανθρώπων, αποφεύγοντας, στο μέτρο του δυνατού, τις μονοπολιτισμικές γκετοποιήσεις», σημειώνει η αρχιτέκτων - μηχανικός, Αννα Σκιαδά, που ασχολείται με το θέμα.
Παιδική χαρά σημαίνει, πάνω απ’ όλα, ελεύθερος χώρος. Εκεί όπου το παιδί δημιουργεί έναν φαντασιακό κόσμο τον οποίο παίρνει πολύ στα σοβαρά, δηλαδή τον επενδύει με μεγάλη ποσότητα συναισθήματος.
Πηγή: Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου