Ε.Ε.: Οι προϋπολογισμοί για την εκπαίδευση υπό πίεση στα κράτη μέλη

Οι επενδύσεις στην εκπαίδευση μειώθηκαν σε οκτώ από τα 25 κράτη μέλη που αξιολογήθηκαν στο πλαίσιο μιας μελέτης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τον αντίκτυπο της κρίσης στους προϋπολογισμούς εκπαίδευσης από το 2010 και μετά. Περικοπές άνω του 5 % περίπου επιβλήθηκαν στην Ελλάδα, την Ουγγαρία1, την Ιταλία2, τη Λιθουανία και την Πορτογαλία, ενώ στην Εσθονία, την Πολωνία3, την Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο (Σκωτία), οι μειώσεις κυμάνθηκαν από 1 έως 5 %. Ωστόσο, πέντε κράτη μέλη αύξησαν τις δαπάνες για την παιδεία κατά άνω του 1 %: η Αυστρία, η Δανία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα και η Σουηδία, καθώς και η γερμανόφωνη περιοχή του Βελγίου. Η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες δεν παρείχαν στοιχεία για την περίοδο από το 2010 και μετά.

Σε άλλα κράτη μέλη οι τάσεις των δαπανών διαφέρουν, και ορισμένα αυξάνουν τους προϋπολογισμούς τους για ένα έτος, ενώ τους μειώνουν κατά το επόμενο έτος ή αντίστροφα. Το Βέλγιο (γαλλόφωνη κοινότητα), η Κύπρος, η Λετονία, η Φινλανδία, η Γαλλία, η Ιρλανδία, η Σλοβενία και το ΗΒ (Ουαλία), όσο και το μελλοντικό κράτος μέλος Κροατία, αύξησαν τον εκπαιδευτικό προϋπολογισμό κατά την περίοδο 2010-2011, αλλά τον μείωσαν κατά την περίοδο 2011-2012. Το αντίθετο συνέβη στη Βουλγαρία, την Τσεχική Δημοκρατία, τη Ρουμανία και τη Σλοβακία, που πραγματοποίησαν περικοπές στους προϋπολογισμούς εκπαίδευσης κατά την περίοδο 2010-2011, αλλά τους αύξησαν κατά την επόμενη περίοδο. Η Φλαμανδική Κοινότητα του Βελγίου κράτησε σταθερό τον προϋπολογισμό της και στα δύο έτη.

«Πρόκειται για δύσκολη περίοδο για τα εθνικά δημόσια ταμεία, αλλά χρειαζόμαστε μια συνεκτική προσέγγιση στις δημόσιες επενδύσεις στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, διότι αυτό, είναι καθοριστικής σημασίας για το μέλλον των νέων μας και τη μακροπρόθεσμη βιώσιμη οικονομική ανάκαμψη. Εάν τα κράτη μέλη αδυνατούν να επενδύσουν στον εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων, θα καταλήξουν ουραγοί των ανταγωνιστών μας σε παγκόσμιο επίπεδο και θα δυσκολευτούν να αντιμετωπίσουν την ανεργία των νέων,» δήλωσε η κ. Ανδρούλλα Βασιλείου, επίτροπος αρμόδια για την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, την πολυγλωσσία και τη νεολαία.

Στη μελέτη αναλύεται η χρηματοδότηση σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης, από την προσχολική έως την τριτοβάθμια, σε 35 εθνικά και περιφερειακά εκπαιδευτικά συστήματα. Από τη μελέτη προκύπτει ότι, το 2011 και το 2012, οι μισθοί και τα επιδόματα των εκπαιδευτικών μειώθηκαν ή πάγωσαν σε 11 χώρες (Βουλγαρία, Κροατία, Εσθονία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Πορτογαλία και Ισπανία). Οι αποδοχές των εκπαιδευτικών αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 70 % του προϋπολογισμού για την παιδεία.

Οι περικοπές οδήγησαν επίσης σε μειώσεις του αριθμού των εκπαιδευτικών σε 10 κράτη μέλη (Βουλγαρία, Κύπρος, Εσθονία, Γαλλία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Πορτογαλία, Ρουμανία και Ηνωμένο Βασίλειο). Εκτός από τον αντίκτυπο της κρίσης, ένας άλλος παράγοντας για τις περικοπές προσωπικού ήταν επίσης η μείωση του αριθμού των σπουδαστών. Από μια πιο αισιόδοξη πλευρά, η χρηματοδότηση στον τομέα της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών, αυξήθηκε σε 18 ευρωπαϊκές χώρες - μια σημαντική εξέλιξη λόγω της διασύνδεσης μεταξύ της ποιότητας της διδασκαλίας και των επιδόσεων των μαθητών.

Η υποστήριξη του δημόσιου τομέα για μαθητές και φοιτητές, όπως υποτροφίες, δάνεια και οικογενειακά επιδόματα, δεν επηρεάστηκε στις περισσότερες χώρες το 2011 και το 2012. Οκτώ κράτη μέλη (η Αυστρία, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Λετονία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο και η Πορτογαλία) προσφέρουν ειδική χρηματοδοτική ενίσχυση για ανέργους και τα άτομα με χαμηλή ειδίκευση ώστε να βελτιώσουν ή να ανανεώνουν τα προσόντα τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι εν λόγω επενδύσεις της συνδυάζονται με το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.

Ιστορικό

Η μελέτη με τίτλο «Χρηματοδότηση της εκπαίδευσης στην Ευρώπη: ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης», εστιάζεται στα ακόλουθα:

• το οικονομικό πλαίσιο
• δημόσιες δαπάνες και τις εθνικές δημοσιονομικές εξελίξεις στην εκπαίδευση
• τάσεις της χρηματοδότησης προσωπικού (μισθοί και επιδόματα)
• εθνικοί προϋπολογισμοί για τις εκπαιδευτικές υποδομές και συστήματα υποστήριξης
• τελευταίες τάσεις της χρηματοδότησης και αλλαγές στις εθνικές πολιτικές για τη χρηματοδοτική στήριξη των μαθητών και των σπουδαστών

Η ανάλυση καλύπτει τις εξής χώρες: Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, Τσεχική Δημοκρατία, Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ισλανδία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Κάτω Χώρες, Νορβηγία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ισπανία, Σουηδία, Τουρκία και Ηνωμένο Βασίλειο. Η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες δεν παρείχαν στοιχεία για την περίοδο 2010-2012.Για το Ηνωμένο Βασίλειο, υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα για τη Σκωτία και την Ουαλία, αλλά όχι για την Αγγλία και τη Βόρειο Ιρλανδία.

Eurydice (Ευρυδίκη)

Η μελέτη πραγματοποιήθηκε για την Επιτροπή από το δίκτυο Eurydice, το οποίο αποτελείται από 40 εθνικές μονάδες που εδρεύουν σε 36 χώρες (τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, η Ελβετία, το Λιχτενστάιν, η Νορβηγία και η Ισλανδία ως μέλη της Ελεύθερης Ζώνης Εμπορικών Συναλλαγών (ΕΖΕΣ), η Τουρκία, η Κροατία, η Σερβία, το Μαυροβούνιο και η πρώην γιουγκοσλαβική δημοκρατία της Μακεδονίας). Συνυπεύθυνος για τον συντονισμό του δικτύου Eurydice είναι ο Εκτελεστικός Οργανισμός Εκαπίδευσης, Οπτικοακουστικών Θεμάτων και Πολιτισμού.

Για περισσότερες πληροφορίες

Η μελέτη είναι διαθέσιμη στα αγγλικά δικτυακό τόπο Eurydice.

Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση

http://ec.europa.eu/commission_2010-2014/vassiliou/index_en.htmAndroulla Vassiliou's website (Δικτυακός τόπος της κυρίας Ανδρούλλας Βασιλείου)

Ακολουθήστε την κυρία Ανδρούλλα Βασιλείου στο Twitter @VassiliouEU

Αρμόδιοι επικοινωνίας:

Dennis Abbott (+32 2 295 92 58)

Dina Avraam (+32 2 295 96 67)

Παράρτημα

Πίνακας 3: Τάσεις των συνολικών δημόσιων δαπανών στον τομέα της εκπαίδευσης από το 2000-2010

Σημ.: Άξονας x = έτη αναφοράς· 2000 έως 2010

Άξονας y = σχετική ποσοστιαία αύξηση, έτος 2000 = 100

«:» = δεν υπάρχουν στοιχεία

Πηγή: Eurostat, στατιστικές εθνικών λογαριασμών (στοιχεία που προέκυψαν Νοεμβρίου 2012).

1:Τα στοιχεία για την Ουγγαρία αφορούν το 2011 σε σύγκριση με το 2010.

2:Η μείωση των προϋπολογισμών της εκπαίδευσης στην Ιταλία ήταν μεταξύ 1 και 5% το 2011 σε σύγκριση με το 2010 και άνω του 5% το 2012 σε σύγκριση με το 2011.

3:Τα στοιχεία για την Πολωνία αφορούν το 2011 σε σύγκριση με το 2010.

4:Τα στοιχεία στον πίνακα 1 είναι σε «σταθερές τιμές» που λαμβάνει υπόψη τις διαφορές των ποσοστών πληθωρισμού.

Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή