Η παιδική ζωγραφιά είναι δυσνόητη γλώσσα για τους μεγάλους
Οι καλλιτεχνικές ανησυχίες των παιδιών μπορούν ν' αποκαλύψουν πολλά για τον χαρακτήρα τους και να φέρουν στην επιφάνεια ακόμη και φοβίες, που δεν μπορούν να εκφράσουν διαφορετικά.
«Κάθε παιδί είναι ένας καλλιτέχνης. Το πρόβλημα είναι πώς να παραμείνει έτσι ενώ μεγαλώνει» - Pablo Picasso
Το πραγματικό ταξιδεύει με το φανταστικό. Στα μάτια ενός παιδιού ο κόσμος φαντάζει «μαγικός» και το παιδικό σχέδιο αποτελεί γι’ αυτά το μέσο ώστε ν’ αποτυπωθεί όλο αυτό που «βλέπουν» σε μια λευκή κόλλα με αμεσότητα, πρωτοτυπία και αυθορμητισμό. Τα παιδιά καταφέρνουν να συνδυάσουν μοναδικά όλα αυτά που βιώνουν και τους περιτριγυρίζουν και δεν μπορούν αλλιώς να τα εκφράσουν παρά μόνο μέσα από τη ζωγραφική. Η παιδική ζωγραφιά είναι μια άλλη γλώσσα, πολλές φορές άγνωστη και δυσνόητη για τους μεγάλους, ενώ δεν υπακούει σε κανόνες.
Ο τρόπος που παρατηρούν και ερμηνεύουν μια κατάσταση δεν είναι εύκολο να γίνει αντιληπτός από έναν ενήλικα που μπορεί να μείνει άφωνος μπροστά σε κάθε δημιούργημα ενός παιδιού, που δεν είναι τίποτα άλλο από την προσπάθειά του να επικοινωνήσει όλα όσα αντιλαμβάνεται και νιώθει. Έτσι, σύμφωνα με τους ειδικούς, μια παιδική ζωγραφιά μπορεί να βοηθήσει στην αποτύπωση ορισμένων χαρακτηριστικών του παιδιού και να εκμαιεύσει ακόμη και όλα όσα κρύβει μέσα του, όπως φοβίες και ανησυχίες. Η εικαστική θεραπεύτρια και παιδοψυχολόγος Αριστονίκη Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου εξήγησε στη «Σ» πώς μπορεί μια παιδική ζωγραφιά να γίνει καθρέφτης της ψυχής του παιδιού, αλλά και με ποιους τρόπους η εικαστική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά.
Μια εικόνα ίσον χίλιες λέξεις
Το παιδικό ιχνογράφημα, συμφωνούν οι ειδικοί ότι «διηγείται» κάτι, μεταφέρει κάθε φορά κάποιο μήνυμα που άλλοτε είναι φανερό και άμεσο και άλλοτε έμμεσο και συγκαλυμμένο. Το παιδί απογυμνώνει τα διάφορα αντικείμενα από τα ατομικά τους χαρακτηριστικά, κρατώντας μόνο ό,τι είναι πιο γενικό και εκφραστικό, προσθέτοντας άλλες ιδιότητες, έννοιες και λειτουργίες. Γι’ αυτό η αποκωδικοποίηση των παιδικών σχεδίων μπορεί να προσφέρει πολλές λεπτομέρειες για την ψυχοσύνθεση του παιδιού.
Για παράδειγμα, αν το παιδί καθώς ζωγραφίζει ένα σπίτι δεν βάλει καθόλου παράθυρα, δείχνει ότι αδυνατεί ν' αντιμετωπίσει την πραγματικότητα και ότι πρόκειται για ένα ιδιαίτερα προστατευμένο παιδί, ή αν ζωγραφίσει πάνω στο σπίτι μια καμινάδα που καπνίζει, δηλώνεται η ζεστασιά που επικρατεί μέσα στην οικογένεια. Έτσι, μέσα από το θεματικό περιεχόμενο του σχεδίου και τον τρόπο που έχει αποτυπωθεί, αντικατοπτρίζεται η ροή της συγκινησιακής ζωής του παιδιού. «Είναι αναγκαίο να επικεντρώσουμε την προσοχή μας στον τρόπο χρήσης των χρωμάτων, στην ένταση της γραμμοσκίασης, στον ρεαλισμό των χρωμάτων. Η ζωγραφιά των παιδιών εξετάζεται συνολικά από τις μορφές, το σημείο εκκίνησης, το μέγεθος, το σχήμα, την ένταση, το συναίσθημα που σου βγάζει, τη σύνθεση, τα σχήματα, τη διάσταση, τον τρόπο σχεδίασης κλπ. Η παρουσία έντονων χρωμάτων είναι μια υγιής ένδειξη σε μια ισορροπημένη ζωγραφιά γιατί και το μαύρο θα μπορούσε να είναι υγιές αν το θέμα και ο τρόπος σχεδίασης της ζωγραφιάς ήταν τέτοιος, που ταίριαζε με το θέμα της εικόνας».
Τα πάντα σε ένα σχέδιο μπορεί να αναλυθούν, καθώς έχουν ιδιαίτερη εκφραστική αξία. Π.χ αν σχεδιάσει έντονες γραμμές, φαίνεται ότι είναι ένα παιδί με ενέργεια, ζωτικότητα και έχει ανάγκη από ανοιχτούς χώρους για να κινηθεί, αν όμως οι γραμμές του μετά βίας γίνονται αντιληπτές, εκφράζεται η πολύ ευαίσθητη φύση του. Επίσης, το παιδί που θα καλύψει όλη την επιφάνεια του χαρτιού είναι αρκετά εξωστρεφές, διαχυτικό και θέλει να μεγαλώσει γρήγορα, ενώ το παιδί που καλύπτει πολύ μικρή επιφάνεια του χαρτιού είναι παιδί ντροπαλό, εσωστρεφές, με αρκετές αναστολές.
Φόβοι μέσα από ένα πίνακα
Εφόσον η παιδική ζωγραφιά μπορεί να φωνάξει όλα όσα κρύβει το παιδί μέσα του, η αποκρυπτογράφησή της μπορεί να φανερώσει κάποιες κρυφές φοβίες του. «Οι ζωγραφιές μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί μας κάποιο φοβικό συναίσθημα μέσα από τις μορφές, τη διάσταση, τη σύνθεση και τη χρήση του υλικού. Αν δούμε ένα σχέδιο που μας δημιουργεί κάτι αρνητικό μέσα από τις ανακατωμένες φιγούρες, τα αλλόκοτα σχήματα, την παράλογη χρήση χρωμάτων, τη σκιαγράφηση των μορφών, γενικά μέσα από όλη τη σύνθεση ίσως αυτό να είναι ένα προμήνυμα του παιδιού ότι κάτι το απασχολεί». Η κ. Θεοδοσίου τόνισε ότι οι ζωγραφιές μπορούν να ανησυχήσουν τους γονείς αν για παρατεταμένο χρονικό διάστημα κυριαρχούνται από σύνολα μορφών και συνθέσεις που μας προκαλούν μιαν ανησυχία. «Όταν οι μορφές είναι είτε πολύ μικρές είτε πολύ μεγάλες ή όταν η ζωγραφιά είναι φτωχή τότε μπορεί να υπάρχει κάποιο πρόβλημα.
Παιδιά που σβήνουν συνεχώς τις μορφές που δημιουργούν, που χρησιμοποιούν ανάλαφρες γραμμές, που μαυρίζουν υπερβολικά τα σημεία της φιγούρας, που παρουσιάζουν μορφές με ελλειπτικά στοιχεία, που κάνουν δυσανάλογα σχέδια, που σχεδιάζουν μορφές με γαμψά νύχια, με γροθιές, με εμφανή δόντια και γλώσσα προς τα έξω είναι χαρακτηριστικά σχεδίων που θέλουν να επικοινωνήσουν κάτι αρνητικό που απασχολεί το παιδί». Μικρές φιγούρες συνήθως ζωγραφίζουν τα παιδιά που νιώθουν ανασφάλεια, άγχος, είναι ντροπαλά ή έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, σύμφωνα με την εικαστική θεραπεύτρια, συμπληρώνοντας ότι «ο σχεδιασμός τρομακτικών όντων είναι προμήνυμα μιας επιθετικής διάθεσης του παιδιού, την οποία ενδεχομένως να χρησιμοποιεί για να ξεπεράσει εμπόδια, αλλά από την άλλη, μπορεί να είναι απλώς μια ζωγραφιά που μέσα από αυτήν προσπαθεί το παιδί να καταλάβει κάτι που το απασχολεί, κάτι που είδε σε μια ταινία».
Ένα άλλο στοιχείο, που θα μπορούσε να απασχολήσει τους γονιούς, είναι το δυσανάλογο σχέδιο. «Αν π.χ. ο ένας γονιός είναι μεγαλύτερος στο σχέδιο από τον άλλο, τότε μπορεί το παιδί να φοβάται τον ένα γονέα. Ή αν ζωγραφίζει τεράστια ζώα και τα μουντζουρώνει, τότε μπορεί να φοβάται τα ζώα».
Καλλιτεχνική φλέβα...
Μελετώντας την εξελικτική κλίμακα της ανάπτυξης του παιδιού αλλά και την εικαστική έκφραση, μπορεί κανείς ν’ αντιληφθεί ιδιαίτερα ταλέντα του παιδιού, όπως μας εξήγησε η κ. Θεοδοσίου. «Από την άλλη μπορεί να φανερωθούν κάποια στοιχεία της ιδιοσυγκρασίας του που ενδεχομένως να εξελιχθούν σε κάτι αρνητικό. Η αποκωδικοποίηση των παιδικών σχεδίων μπορεί να προσφέρει πολλές λεπτομέρειες για την ψυχοσύνθεση του παιδιού.
Μέσα από την παρατήρηση μπορούμε να σκιαγραφήσουμε μια συνολική εκτίμηση για την εικαστική αντίληψη του παιδιού η οποία μπορεί να δώσει λύσεις στους γονείς για να βοηθήσουν το παιδί είτε ενθαρρύνοντας το ταλέντο που διαφαίνεται είτε αποτρέποντας τη συνέχιση ενός γνωρίσματος του παιδιού, που μπορεί να το οδηγήσει σε λάθος συμπεριφορά». Καμία αξιολόγηση και ερμηνεία δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι απόλυτη, όπως επεσήμανε η παιδοψυχολόγος, καθώς αυτό που υπάρχει ως ζωγραφιά «μπορεί να είναι είτε αυτό που είναι πραγματικά είτε αυτό που πιστεύουμε ότι είναι είτε αυτό που θα θέλαμε να είναι».
Ζωγραφιές με νόημα
Τα παιδιά ζουν τη ζωή που οι μεγάλοι δεν μπορούν να αντιληφθούν, όπως μας εξήγησε η κ. Θεοδοσίου. «Αυτό συμβαίνει γιατί το αντιληπτικό επίπεδο των μικρών παιδιών δεν συμβαδίζει με αυτό του ενήλικα. Αντιλαμβάνονται μια αλληγορική πραγματικότητα, την οποία ο ενήλικας αργότερα την καταρρίπτει αφού αντιλαμβάνεται τον κόσμο με απόλυτη λογική και σταθερότητα. Αυτό το ξεχωριστό βίωμα των παιδιών για την αποκωδικοποίηση της πραγματικότητας έτσι όπως τη βιώνουν προσπαθούμε ν’ αντιληφθούμε. Όμως τα παιδιά δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν το λόγο για να εκφράσουν απόλυτα αυτό που σκέφτονται, έτσι η ζωγραφιά είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να αντιληφθούμε τα ανείπωτα συναισθήματα των παιδιών αλλά και την ασυνείδητη πλευρά των βιωμάτων των παιδιών».
Τα παιδιά επιλέγουν να «φτιάξουν» τον δικό τους μικρόκοσμο μέσα από τις ζωγραφιές, χρησιμοποιώντας διάφορα χρώματα. Σύμφωνα με την κ. Θεοδοσίου, η χρήση των χρωμάτων αλλά και το συναίσθημα που βγάζει το κάθε χρώμα δεν είναι συνειδητό στο παιδί. «Το παιδί χρησιμοποιεί τα χρώματα γιατί ως ερέθισμα το χρώμα είναι κάτι που εξάπτει τη φαντασία των παιδιών και τα κινητοποιεί». Η κάθε ζωγραφιά μπορεί ν' αποκαλύψει όλα όσα θέλει να πει το παιδί, άρα η σωστή ερμηνεία της μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα ή κάποια φοβία να τ’ αντιμετωπίσουν.
Οι καλλιτεχνικές ανησυχίες των παιδιών μπορούν ν' αποκαλύψουν πολλά για τον χαρακτήρα τους και να φέρουν στην επιφάνεια ακόμη και φοβίες, που δεν μπορούν να εκφράσουν διαφορετικά.
«Κάθε παιδί είναι ένας καλλιτέχνης. Το πρόβλημα είναι πώς να παραμείνει έτσι ενώ μεγαλώνει» - Pablo Picasso
Το πραγματικό ταξιδεύει με το φανταστικό. Στα μάτια ενός παιδιού ο κόσμος φαντάζει «μαγικός» και το παιδικό σχέδιο αποτελεί γι’ αυτά το μέσο ώστε ν’ αποτυπωθεί όλο αυτό που «βλέπουν» σε μια λευκή κόλλα με αμεσότητα, πρωτοτυπία και αυθορμητισμό. Τα παιδιά καταφέρνουν να συνδυάσουν μοναδικά όλα αυτά που βιώνουν και τους περιτριγυρίζουν και δεν μπορούν αλλιώς να τα εκφράσουν παρά μόνο μέσα από τη ζωγραφική. Η παιδική ζωγραφιά είναι μια άλλη γλώσσα, πολλές φορές άγνωστη και δυσνόητη για τους μεγάλους, ενώ δεν υπακούει σε κανόνες.
Ο τρόπος που παρατηρούν και ερμηνεύουν μια κατάσταση δεν είναι εύκολο να γίνει αντιληπτός από έναν ενήλικα που μπορεί να μείνει άφωνος μπροστά σε κάθε δημιούργημα ενός παιδιού, που δεν είναι τίποτα άλλο από την προσπάθειά του να επικοινωνήσει όλα όσα αντιλαμβάνεται και νιώθει. Έτσι, σύμφωνα με τους ειδικούς, μια παιδική ζωγραφιά μπορεί να βοηθήσει στην αποτύπωση ορισμένων χαρακτηριστικών του παιδιού και να εκμαιεύσει ακόμη και όλα όσα κρύβει μέσα του, όπως φοβίες και ανησυχίες. Η εικαστική θεραπεύτρια και παιδοψυχολόγος Αριστονίκη Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου εξήγησε στη «Σ» πώς μπορεί μια παιδική ζωγραφιά να γίνει καθρέφτης της ψυχής του παιδιού, αλλά και με ποιους τρόπους η εικαστική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά.
Μια εικόνα ίσον χίλιες λέξεις
Το παιδικό ιχνογράφημα, συμφωνούν οι ειδικοί ότι «διηγείται» κάτι, μεταφέρει κάθε φορά κάποιο μήνυμα που άλλοτε είναι φανερό και άμεσο και άλλοτε έμμεσο και συγκαλυμμένο. Το παιδί απογυμνώνει τα διάφορα αντικείμενα από τα ατομικά τους χαρακτηριστικά, κρατώντας μόνο ό,τι είναι πιο γενικό και εκφραστικό, προσθέτοντας άλλες ιδιότητες, έννοιες και λειτουργίες. Γι’ αυτό η αποκωδικοποίηση των παιδικών σχεδίων μπορεί να προσφέρει πολλές λεπτομέρειες για την ψυχοσύνθεση του παιδιού.
Για παράδειγμα, αν το παιδί καθώς ζωγραφίζει ένα σπίτι δεν βάλει καθόλου παράθυρα, δείχνει ότι αδυνατεί ν' αντιμετωπίσει την πραγματικότητα και ότι πρόκειται για ένα ιδιαίτερα προστατευμένο παιδί, ή αν ζωγραφίσει πάνω στο σπίτι μια καμινάδα που καπνίζει, δηλώνεται η ζεστασιά που επικρατεί μέσα στην οικογένεια. Έτσι, μέσα από το θεματικό περιεχόμενο του σχεδίου και τον τρόπο που έχει αποτυπωθεί, αντικατοπτρίζεται η ροή της συγκινησιακής ζωής του παιδιού. «Είναι αναγκαίο να επικεντρώσουμε την προσοχή μας στον τρόπο χρήσης των χρωμάτων, στην ένταση της γραμμοσκίασης, στον ρεαλισμό των χρωμάτων. Η ζωγραφιά των παιδιών εξετάζεται συνολικά από τις μορφές, το σημείο εκκίνησης, το μέγεθος, το σχήμα, την ένταση, το συναίσθημα που σου βγάζει, τη σύνθεση, τα σχήματα, τη διάσταση, τον τρόπο σχεδίασης κλπ. Η παρουσία έντονων χρωμάτων είναι μια υγιής ένδειξη σε μια ισορροπημένη ζωγραφιά γιατί και το μαύρο θα μπορούσε να είναι υγιές αν το θέμα και ο τρόπος σχεδίασης της ζωγραφιάς ήταν τέτοιος, που ταίριαζε με το θέμα της εικόνας».
Τα πάντα σε ένα σχέδιο μπορεί να αναλυθούν, καθώς έχουν ιδιαίτερη εκφραστική αξία. Π.χ αν σχεδιάσει έντονες γραμμές, φαίνεται ότι είναι ένα παιδί με ενέργεια, ζωτικότητα και έχει ανάγκη από ανοιχτούς χώρους για να κινηθεί, αν όμως οι γραμμές του μετά βίας γίνονται αντιληπτές, εκφράζεται η πολύ ευαίσθητη φύση του. Επίσης, το παιδί που θα καλύψει όλη την επιφάνεια του χαρτιού είναι αρκετά εξωστρεφές, διαχυτικό και θέλει να μεγαλώσει γρήγορα, ενώ το παιδί που καλύπτει πολύ μικρή επιφάνεια του χαρτιού είναι παιδί ντροπαλό, εσωστρεφές, με αρκετές αναστολές.
Φόβοι μέσα από ένα πίνακα
Εφόσον η παιδική ζωγραφιά μπορεί να φωνάξει όλα όσα κρύβει το παιδί μέσα του, η αποκρυπτογράφησή της μπορεί να φανερώσει κάποιες κρυφές φοβίες του. «Οι ζωγραφιές μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί μας κάποιο φοβικό συναίσθημα μέσα από τις μορφές, τη διάσταση, τη σύνθεση και τη χρήση του υλικού. Αν δούμε ένα σχέδιο που μας δημιουργεί κάτι αρνητικό μέσα από τις ανακατωμένες φιγούρες, τα αλλόκοτα σχήματα, την παράλογη χρήση χρωμάτων, τη σκιαγράφηση των μορφών, γενικά μέσα από όλη τη σύνθεση ίσως αυτό να είναι ένα προμήνυμα του παιδιού ότι κάτι το απασχολεί». Η κ. Θεοδοσίου τόνισε ότι οι ζωγραφιές μπορούν να ανησυχήσουν τους γονείς αν για παρατεταμένο χρονικό διάστημα κυριαρχούνται από σύνολα μορφών και συνθέσεις που μας προκαλούν μιαν ανησυχία. «Όταν οι μορφές είναι είτε πολύ μικρές είτε πολύ μεγάλες ή όταν η ζωγραφιά είναι φτωχή τότε μπορεί να υπάρχει κάποιο πρόβλημα.
Παιδιά που σβήνουν συνεχώς τις μορφές που δημιουργούν, που χρησιμοποιούν ανάλαφρες γραμμές, που μαυρίζουν υπερβολικά τα σημεία της φιγούρας, που παρουσιάζουν μορφές με ελλειπτικά στοιχεία, που κάνουν δυσανάλογα σχέδια, που σχεδιάζουν μορφές με γαμψά νύχια, με γροθιές, με εμφανή δόντια και γλώσσα προς τα έξω είναι χαρακτηριστικά σχεδίων που θέλουν να επικοινωνήσουν κάτι αρνητικό που απασχολεί το παιδί». Μικρές φιγούρες συνήθως ζωγραφίζουν τα παιδιά που νιώθουν ανασφάλεια, άγχος, είναι ντροπαλά ή έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, σύμφωνα με την εικαστική θεραπεύτρια, συμπληρώνοντας ότι «ο σχεδιασμός τρομακτικών όντων είναι προμήνυμα μιας επιθετικής διάθεσης του παιδιού, την οποία ενδεχομένως να χρησιμοποιεί για να ξεπεράσει εμπόδια, αλλά από την άλλη, μπορεί να είναι απλώς μια ζωγραφιά που μέσα από αυτήν προσπαθεί το παιδί να καταλάβει κάτι που το απασχολεί, κάτι που είδε σε μια ταινία».
Ένα άλλο στοιχείο, που θα μπορούσε να απασχολήσει τους γονιούς, είναι το δυσανάλογο σχέδιο. «Αν π.χ. ο ένας γονιός είναι μεγαλύτερος στο σχέδιο από τον άλλο, τότε μπορεί το παιδί να φοβάται τον ένα γονέα. Ή αν ζωγραφίζει τεράστια ζώα και τα μουντζουρώνει, τότε μπορεί να φοβάται τα ζώα».
Καλλιτεχνική φλέβα...
Μελετώντας την εξελικτική κλίμακα της ανάπτυξης του παιδιού αλλά και την εικαστική έκφραση, μπορεί κανείς ν’ αντιληφθεί ιδιαίτερα ταλέντα του παιδιού, όπως μας εξήγησε η κ. Θεοδοσίου. «Από την άλλη μπορεί να φανερωθούν κάποια στοιχεία της ιδιοσυγκρασίας του που ενδεχομένως να εξελιχθούν σε κάτι αρνητικό. Η αποκωδικοποίηση των παιδικών σχεδίων μπορεί να προσφέρει πολλές λεπτομέρειες για την ψυχοσύνθεση του παιδιού.
Μέσα από την παρατήρηση μπορούμε να σκιαγραφήσουμε μια συνολική εκτίμηση για την εικαστική αντίληψη του παιδιού η οποία μπορεί να δώσει λύσεις στους γονείς για να βοηθήσουν το παιδί είτε ενθαρρύνοντας το ταλέντο που διαφαίνεται είτε αποτρέποντας τη συνέχιση ενός γνωρίσματος του παιδιού, που μπορεί να το οδηγήσει σε λάθος συμπεριφορά». Καμία αξιολόγηση και ερμηνεία δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι απόλυτη, όπως επεσήμανε η παιδοψυχολόγος, καθώς αυτό που υπάρχει ως ζωγραφιά «μπορεί να είναι είτε αυτό που είναι πραγματικά είτε αυτό που πιστεύουμε ότι είναι είτε αυτό που θα θέλαμε να είναι».
Ζωγραφιές με νόημα
Τα παιδιά ζουν τη ζωή που οι μεγάλοι δεν μπορούν να αντιληφθούν, όπως μας εξήγησε η κ. Θεοδοσίου. «Αυτό συμβαίνει γιατί το αντιληπτικό επίπεδο των μικρών παιδιών δεν συμβαδίζει με αυτό του ενήλικα. Αντιλαμβάνονται μια αλληγορική πραγματικότητα, την οποία ο ενήλικας αργότερα την καταρρίπτει αφού αντιλαμβάνεται τον κόσμο με απόλυτη λογική και σταθερότητα. Αυτό το ξεχωριστό βίωμα των παιδιών για την αποκωδικοποίηση της πραγματικότητας έτσι όπως τη βιώνουν προσπαθούμε ν’ αντιληφθούμε. Όμως τα παιδιά δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν το λόγο για να εκφράσουν απόλυτα αυτό που σκέφτονται, έτσι η ζωγραφιά είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να αντιληφθούμε τα ανείπωτα συναισθήματα των παιδιών αλλά και την ασυνείδητη πλευρά των βιωμάτων των παιδιών».
Τα παιδιά επιλέγουν να «φτιάξουν» τον δικό τους μικρόκοσμο μέσα από τις ζωγραφιές, χρησιμοποιώντας διάφορα χρώματα. Σύμφωνα με την κ. Θεοδοσίου, η χρήση των χρωμάτων αλλά και το συναίσθημα που βγάζει το κάθε χρώμα δεν είναι συνειδητό στο παιδί. «Το παιδί χρησιμοποιεί τα χρώματα γιατί ως ερέθισμα το χρώμα είναι κάτι που εξάπτει τη φαντασία των παιδιών και τα κινητοποιεί». Η κάθε ζωγραφιά μπορεί ν' αποκαλύψει όλα όσα θέλει να πει το παιδί, άρα η σωστή ερμηνεία της μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα ή κάποια φοβία να τ’ αντιμετωπίσουν.
Πηγή: sigmalive
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου