Δώρα και παιδικά ξεσπάσματα θυμού

Γιατί το άνοιγμα των δώρων μπορεί να προκαλέσει έντονα ξεσπάσματα θυμού στα παιδιά με Μαθησιακές Δυσκολίες και Διάσπαση Προσοχής.

• Τα παιδιά με Μαθησιακές Δυσκολίες και Διάσπαση Προσοχής μπορεί να λατρεύουν τα δώρα, αλλά μπορεί να βρίσκουν τη διαδικασία ανταλλαγής δώρων ιδιαίτερα αγχωτική ή έντονη. 
• Η έλλειψη ρουτινών, οι πολλές κοινωνικές συναναστροφές, η πίεση να συμπεριφερθούν σωστά είναι θέματα που πολλά παιδιά δεν μπορούν να τα αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά. 
• Συγκεκριμένες συμπεριφορές μπορούν να γίνουν πιο έντονες κατά την ανταλλαγή δώρων. 

Τα δώρα είναι συνήθως το αποκορύφωμα των διακοπών. Αλλά για κάποια παιδιά με Μαθησιακές Δυσκολίες και Διάσπαση Προσοχής, η ανταλλαγή δώρων μπορεί να οδηγήσει σε ξεσπάσματα έντονου θυμού ή σε προβληματικές συμπεριφορές. Γιατί;

Ο μεγάλος ενθουσιασμός, το χάος, η έλλειψη ρουτίνας που χαρακτηρίζουν τις διακοπές μπορούν να θεωρηθούν βασικές αιτίες αυτών των δυσκολιών. Αν η οικογένειά σας έχει να ταξιδέψει, το παιδί σας μπορεί να νιώθει έξω από τα νερά του/ ανήσυχο στα μη οικεία περιβάλλοντα και ανάμεσα σε ανθρώπους που δεν γνωρίζει καλά. Επιπλέον, δέχεται συνεχώς πίεση για να συμπεριφέρεται σωστά. Αλλά ακόμα και αν περνάτε τις γιορτές ήρεμα στο σπίτι σας, η υπερένταση και η προσμονή μπορεί να καθιστούν δύσκολο τον έλεγχο των συναισθημάτων από το ίδιο το παιδί. Όταν οι προσδοκίες είναι υψηλές, είναι πολύ δύσκολο να διαχειριστεί κανείς τις απογοητεύσεις. 

Γιατί μπορεί να είναι δύσκολο το να ανοίγει κανείς δώρα;

Οι διακοπές συνήθως αυξάνουν την ένταση των προκλητικών συμπεριφορών και των άλλων δυσκολιών που ήδη παρουσιάζουν τα παιδιά με Μαθησιακές Δυσκολίες και Διάσπαση Προσοχής. Δείτε πώς αυτή η τόσο απλή διαδικασία της ανταλλαγής δώρων μπορεί να εξελιχθεί όταν το παιδί σας έχει τις ακόλουθες δυσκολίες:

- Δυσκολία: Ανυπομονησία. Κατάσταση: Από την στιγμή που φτάνετε στο σπίτι της γιαγιάς του, το παιδί σας ρωτάει επανειλημμένα «Ήρθε η ώρα; Μπορούμε να ανοίξουμε τώρα τα δώρα;» Όταν έρθει πραγματικά η ώρα, γκρινιάζει μέχρι να έρθει η σειρά του. 

- Δυσκολία: Παρορμητικότητα. Κατάσταση: Το παιδί αρχίζει να δίνει τα δώρα στα ξαδέρφια του μόλις φτάσουν. Αλλά πριν προλάβουν να τα ανοίξουν, τους λέει τι είναι, χαλώντας τους την έκπληξη.

- Δυσκολία: Έλλειψη ευελιξίας, ακαμψία. Κατάσταση: Μόλις ανοίξει το tablet που του έφερε ο νονός του, αρχίζει τις ερωτήσεις σχετικά με τα μέρη του. Όταν ο νονός δεν ξέρει όλες τις τεχνικές λεπτομέρειες, θυμώνει και αρχίζει να φωνάζει «Ήθελα αυτό με τη μεγαλύτερη μνήμη».

- Δυσκολία: Υπερβολικός ενθουσιασμός. Κατάσταση: Το πρώτο δώρο που ανοίγει το παιδί είναι το videogame που τόσο πολύ ήθελε. Ενθουσιάζεται τόσο πολύ που αρνείται να ανοίξει τα δώρα των άλλων συγγενών μέχρι να παίξει με το νέο του παιχνίδι. 

- Δυσκολία: Υπερβολική ευαισθησία. Κατάσταση: Όλοι οι ενήλικες αρχίζουν να φωνάζουν «Ωωωωω» πάνω από το άλμπουμ φωτογραφιών που μόλις ξετύλιξε το παιδί. Ενοχλημένο, γυρίζει προς την πλευρά τους και τους φωνάζει «Δεν μπορείτε να κάνετε λίγη ησυχία; Θέλω να το δω μόνος μου».

- Δυσκολία: Δυσκολία στην κατανόηση κοινωνικών ενδείξεων. Κατάσταση: Το παιδί σας επιμένει να φορέσει ο φίλος του το καπέλο που μόλις του χάρισε. Ο φίλος του κουνάει ευγενικά το κεφάλι του, αλλά το παιδί σας αρπάζει το καπέλο και του το βάζει. Όταν ο φίλος του νευριάζει, μπερδεύεται γιατί δεν καταλαβαίνει τι έγινε. 

Τι να κάνετε αν λάβει χώρα ένα ξέσπασμα:

Το καλύτερο πάντα είναι να προσπαθείτε να αποφεύγετε την εκδήλωση ξεσπασμάτων θυμού. Αλλά για τα θέματα που προκύπτουν είναι πολύ βοηθητικό αν εκ των προτέρων έχετε συμφωνήσει με το παιδί σας ποιο βλέμμα , ποια λέξη ή ποια χειρονομία θα χρησιμοποιήσετε εκείνη την στιγμή για να αναγνωρίσει το παιδί την λανθασμένη συμπεριφορά του και να σταματήσει. Αν δεν μπορεί να την σταματήσει, μπορείτε να επέμβετε και να «σώσετε» την κατάσταση, αναφερόμενοι και αναγνωρίζοντας τα συναισθήματα και του παιδιού και του άλλου ατόμου (που προσφέρει ή δέχεται το δώρο) «Είναι αλήθεια. Την έχει ήδη αυτή την κούκλα. Η θεία Sue πρέπει να ξέρει πόσο πολύ σου αρέσει. Ευχαριστούμε, θεία Sue”. Μετά, προσπαθήστε να απομακρυνθείτε από το θέμα, είτε περνώντας σε άλλο δώρο ή αρχίζοντας άλλο θέμα συζήτησης. Και φυσικά μπορείτε πάντα να προτείνετε να πάρετε κάτι, να πιείτε κάτι ή να πάτε τον σκύλο βόλτα!

Βρίσκοντας κατάλληλες στρατηγικές για την επόμενη φορά. 

Είναι πολύ σημαντικό να παρατηρείτε το παιδί κατά την διάρκεια τέτοιου είδους γεγονότων, έτσι ώστε να εντοπίζετε σημεία που προκαλούν προβλήματα και επιτυχίες. Μήπως τα καταφέρνει καλά όταν ανοίγει δώρα παρουσία λίγων ατόμων αλλά έχει δυσκολίες όταν υπάρχουν πολλά άτομα; Είναι προτιμότερο να παίρνει ένα δώρο κάθε φορά ή μπορεί να παίρνει περισσότερα;

Μετά την ανταλλαγή των δώρων, συζητήστε σχετικά με το πώς πήγε και ποια μέρη ήταν τα πιο πετυχημένα. Έκανε το παιδί τον παππού να χαμογελάσει όταν άνοιξε το δώρο που του αγόρασε; Έκρυψε καλά την απογοήτευσή του όταν το δώρο που πήρε δεν ήταν αυτό που περίμενε; Επαινέστε το για τις καλές στιγμές του. Με αυτό τον τρόπο το ωθείτε να συμπεριφερθεί με τον ίδιο τρόπο και στο μέλλον. 

Απόδοση του άρθρου Why Opening Presents Can Cause Tantrums for Kids With Learning and Attention Issues της Lexi Walters Wright

Ιωάννα Αγγέλου

Ειδική Παιδαγωγός (Παν. Θεσσαλίας)

Νηπιαγωγός (Α.Π.Θ.)

MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση