Σάββατο 25 Νοεμβρίου 2023

Γιατί τα μωρά δεν πρέπει να παραλείπουν τη φάση του μπουσουλήματος

Το μπουσούλημα φαίνεται να είναι ένα προσωρινό στάδιο από το οποίο περνούν τα μωρά. Είναι χαριτωμένο και συναρπαστικό. Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, το μπουσούλημα, το πρώτο «βήμα» του παιδιού μας στην κινητικότητα, συνοδεύεται αρχικά με μια σειρά από τηλεφωνήματα σε αγαπημένα πρόσωπα και καταλήγει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Είναι ένα στάδιο από το οποίο υποθέτουμε ότι θα περάσουν όλα τα παιδιά. Αλλά καθώς ένας αυξανόμενος αριθμός παιδιών παρακάμπτουν αυτό το στάδιο, έχει ξεκινήσει μια συζήτηση για το κατά πόσο το μπουσούλημα είναι απαραίτητο ή όχι για την ανάπτυξη.

Για ορισμένα παιδιά, το μπουσούλημα είναι απαραίτητο και κρίσιμο για την ανάπτυξή τους. Θα μπορούσε να σημαίνει τη διαφορά μεταξύ του να κρατούν ένα μολύβι αργότερα στο σχολείο, να έχουν τη σωστή δύναμη στο πάνω μέρος του σώματός τους για να σηκωθούν από το πάτωμα ή να κάνουν την πλευρική κίνηση που χρειάζεται ο εγκέφαλος για να διαβάσει, να γράψει και να κατανοήσει. Τα οφέλη του μπουσουλήματος δεν περιορίζονται μόνο στο πεδίο της εκπαίδευσης.

Αυτό σημαίνει ότι αν ένα παιδί παραλείψει το στάδιο του μπουσουλήματος θα έχει στο μέλλον κάποια μορφή μαθησιακής δυσκολίας;

Όχι απαραίτητα. Μερικά παιδιά που δεν μπουσουλούν, δεν αντιμετωπίζουν καμία δυσκολία στο μέλλον. Ωστόσο, οι γονείς αρκετών παιδιών με μη ανεπτυγμένες κινητικές δεξιότητες αναφέρουν ότι τα παιδιά τους παρέλειψαν ορισμένα αναπτυξιακά ορόσημα, όπως το μπουσούλημα, κάτι που φαίνεται να έχει αντίκτυπο στη μαθησιακή τους ικανότητα μέσα στην τάξη.

Εάν το παιδί σας δείχνει σημάδια ότι θέλει να περπατήσει κατευθείαν χωρίς να περάσει από το στάδιο του μπουσουλήματος, ενθαρρύνετέ το όσο το δυνατόν περισσότερο να μπουσουλήσει. Ίσως χρειαστεί να κατεβείτε στο πάτωμα και να μπουσουλήσετε μαζί του. 

Οφέλη του μπουσουλήματος 

Σωματικά/ Κινητικά οφέλη:

Τα σωματικά/ κινητικά οφέλη είναι πολλά. Το μπουσούλημα ενισχύει μεταξύ άλλων τις αδρές και λεπτές κινητικές δεξιότητες (μεγάλες και εκλεπτυσμένες κινήσεις), την ισορροπία, τον συντονισμό χεριού-ματιού και την δύναμη του παιδιού. Η ανάπτυξη και η τελειοποίηση αυτών των δεξιοτήτων θα βοηθήσει το παιδί σας αργότερα στη ζωή του σε δραστηριότητες όπως το τρέξιμο, το άλμα, το γράψιμο, το ντύσιμο και τα παιχνίδια με μπάλες. Η δύναμη επίσης που αποκτούν, ενισχύει την στάση του σώματός τους και τα προετοιμάζει για περπάτημα.

Χωρικά οφέλη:

Ποιος θα φανταζόταν ότι το μπουσούλημα μπορεί να βελτιώσει τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων ενός παιδιού; Καθώς ένα παιδί κάνει ελιγμούς στο χώρο, ανακαλύπτει την απόσταση και την θέση των αντικειμένων. Μέσω της μεθόδου «δοκιμή και λάθος» μαθαίνει ότι πρέπει να κινείται γύρω από εμπόδια και όχι πάνω από αυτά. Έτσι βρίσκει ένα νέο μονοπάτι εφαρμόζοντας τις βασικές δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων.


Οπτικά οφέλη:

Η ανακάλυψη της απόστασης και η θέσης των αντικειμένων βοηθά επίσης στην όραση του παιδιού. Η εξέταση ενός απομακρυσμένου αντικειμένου και στη συνέχεια η εκ νέου εστίαση στα χέρια του προκειμένου να φτάσει σε αυτό το αντικείμενο αναγκάζει τα μάτια του να προσαρμοστούν στις διάφορες αποστάσεις και να συνεργαστούν μεταξύ τους. Αυτό το βοηθά αργότερα σε δεξιότητες όπως το πιάσιμο, η οδήγηση ή η αντιγραφή λέξεων από έναν πίνακα.


Γνωστικά και ψυχικά οφέλη:

Έχετε ακούσει για τη δεξιά και την αριστερή πλευρά του εγκεφάλου; Για να λειτουργήσουμε όσο το δυνατόν καλύτερα, αυτές οι δύο πλευρές πρέπει να είναι σε πλήρη επικοινωνία μεταξύ τους. Η ικανότητά τους να επικοινωνούν δεν είναι μια εντελώς εγγενής ικανότητα. Υπάρχουν πράγματα που πρέπει να κάνουμε για να ενθαρρύνουμε την συνεργασία μεταξύ των δύο πλευρών και το μπουσούλημα είναι πολύ σημαντικό. Οι κινήσεις που απαιτούνται για το μπουσούλημα κάνουν τις δύο πλευρές του εγκεφάλου να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, κάτι που, με τη σειρά του, βελτιώνει τον συντονισμό.

Ένα άλλο όφελος είναι η αυτοπεποίθηση. Τα παιδιά μαθαίνουν να παίρνουν ρίσκα και βιώνουν την αποτυχία ή την επιτυχία που τα συνοδεύουν. Μαθαίνουν επίσης να λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με τον προορισμό και την ταχύτητα και νιώθουν ευχαρίστηση όταν επιτυγχάνουν τους στόχους τους, κάτι που φαίνεται εύκολα καθώς τα παιδιά γίνονται πιο ικανά και αποφασιστικά στις κινήσεις τους. Το χαμόγελο και το χειροκρότημα που ακολουθεί όταν φτάνουν στο αγαπημένο τους παιχνίδι ή άτομο είναι επίσης θετικό. 

Τρόποι για να βοηθήσετε το μωρό σας να μπουσουλήσει

Τώρα που γνωρίζετε τη σημασία του μπουσουλήματος, πιθανότατα αναρωτιέστε πώς μπορείτε να ενθαρρύνετε το παιδί σας να μπουσουλήσει αντί να περάσει αμέσως στο επόμενο αναπτυξιακό στάδιο. 

Χρόνος στην κοιλίτσα του

Ένας εξαιρετικός τρόπος για να αρχίσετε είναι να διασφαλίσετε ότι το μωρό σας περνάει άφθονο χρόνο στην κοιλίτσα του. Ο χρόνος στην κοιλιά επιτρέπει στα μωρά να λικνίζονται μπρος-πίσω, κάτι που τα βοηθά να αισθάνονται καλύτερα την κίνηση του μπουσουλήματος. Τους επιτρέπει επίσης να τεντώνονται, να παίζουν με παιχνίδια και να εξερευνούν το περιβάλλον τους. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι ο χρόνος στην κοιλιά δίνει στο μωρό σας την ευκαιρία να σηκώσει το κεφάλι του για να ενισχύσει τους μύες του κεφαλιού και του λαιμού. Άλλωστε αν το παιδί είναι πολλές ώρες ανάσκελα, υπάρχει περίπτωση να αλλάξει το σχήμα του κεφαλιού του (και πίσω να γίνει επίπεδο). 


Βρείτε μια καλή θέση στο πάτωμα μακριά από αιχμηρά και επικίνδυνα αντικείμενα και στρώστε μια μαλακή κουβέρτα. Εάν δεν αρέσει στο παιδί σας να περνάει χρόνο μπρούμυτα στην κοιλίτσα του, ξαπλώστε και εσείς στο πάτωμα μαζί του για να το κάνετε πιο διασκεδαστικό. Μιλάτε του ή βάλτε έναν καθρέφτη μπροστά στο πρόσωπό του, ώστε να διασκεδάζει κοιτάζοντας τη δική του αντανάκλαση. Τα παιχνίδια που κάνουν ήχο όταν τα πατάς, τραβούν την προσοχή των μωρών και μπορείτε να βάζετε το αγαπημένο τους παιχνίδι λίγο πιο μακριά από αυτά για να σέρνονται προς το μέρος του.


Παιχνίδια

Τα παιχνίδια είναι ένα από τα πιο δελεαστικά αντικείμενα για τα μωρά και τα ενθαρρύνουν να μπουσουλάνε. Τα παιχνίδια που μπορείς να σπρώξεις ή οι μπάλες που κυλάνε στο πάτωμα δίνουν ισχυρό κίνητρο στα παιδιά να τα κυνηγήσουν μπουσουλώντας. 

Διαδρομές με εμπόδια

Δοκιμάστε να κάνετε μια διαδρομή με εμπόδια από μαλακά μαξιλάρια για να σκαρφαλώνει και να μπουσουλάει το μωρό σας. Στην ίδια διαδρομή, μπορείτε επίσης να το κυνηγήσετε μπουσουλώντας και εσείς για να αποκτήσει αυτοπεποίθηση στο συγκεκριμένο τρόπο κίνησης. 

Τύποι μπουσουλήματος 

Δεν υπάρχει σωστός ή λάθος τρόπος για να κάνετε το μωρό σας να μπουσουλήσει, αλλά υπάρχουν διαφορετικοί τύποι μπουσουλήματος που πρέπει να ενθαρρύνετε το μωρό σας να κάνει. 

Υπάρχει η παραδοσιακή μέθοδος όπου το μωρό κινείται προς τα μπροστά, αλλά πολύ σημαντική είναι και η αντίστοιχη κίνηση προς τα πίσω. Με το προς τα πίσω μπουσούλημα ενεργοποιούνται διαφορετικοί μύες, ενθαρρύνεται περισσότερο η κίνηση του κεφαλιού και του λαιμού και τα πόδια κινούνται με διαφορετικά μοτίβα. 

Καθώς το μωρό σας μαθαίνει να μπουσουλάει, βάλτε το κάνει το μπουσούλημα τα αρκούδας, δηλαδή να κινηθεί με χέρια και πόδια τεντωμένα (και όχι λυγισμένα). Μπορείτε ακόμη να το βάλετε να μετακινηθεί σερνόμενο στον ποπό του. Όλες αυτές οι ασκήσεις βοηθούν το παιδί σας να αναπτύξει τις λεπτές και αδρές κινητικές του δεξιότητες.

Απόδοση του άρθρου Why Babies Should Not Skip the Crawling Phase

Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός (Παν. Θεσσαλίας)
Νηπιαγωγός (Α.Π.Θ.)
MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου