Δευτέρα 27 Νοεμβρίου 2023

Πώς ο τόνος της φωνής σας διαμορφώνει την κουλτούρα της τάξης

Η χρήση της φωνής σας στη διαχείριση μιας τάξης είναι ένα από τα πιο ισχυρά εργαλεία που έχετε στη διάθεσή σας. Οι δάσκαλοι φωνάζουν για να μεταδώσουν πληροφορίες κατά τη διδασκαλία, αξιολογούν την κατανόηση των μαθητών κάνοντας ερωτήσεις, διευκολύνουν τη μετάβαση μεταξύ δραστηριοτήτων και επίσης διαχειρίζονται συμπεριφορές ανακατευθύνοντας τους δύστροπους μαθητές και δίνοντας οδηγίες, όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο. Είναι ένα απατηλά πολύπλοκο, πολύπλευρο εργαλείο, που απαιτεί συνεχή διαμόρφωση για να ταιριάζει στις μεταβαλλόμενες συνθήκες της τάξης — και μπορεί να χρειαστούν χρόνια για να τελειοποιήσουν οι εκπαιδευτικοί.

Σε μια μελέτη του 2022, οι ερευνητές ξεκίνησαν να διερευνήσουν τις αποχρώσεις του τόνου, και ειδικά πώς ο τόνος της φωνής ενός δασκάλου μπορεί να διαμορφώσει την κουλτούρα της τάξης. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Έσσεξ και το Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ ανέλυσαν τις αντιδράσεις μαθητών του δημοτικού σε κοινές/ καθημερινές οδηγίες στην τάξη—«Ησυχία» ή «Καθίστε στις θέσεις σας, ξεκινάμε το μάθημα», για παράδειγμα— οι οποίες δόθηκαν σε μία κλίμακα με διάφορους τόνους, από αυταρχικό, ουδέτερο έως υποστηρικτικό. Ενώ οι λέξεις παρέμειναν ίδιες, οι αλλαγές στον τόνο είχαν εκπληκτικά μεγάλη επίδραση σε πολλαπλές διαστάσεις της υγείας στην τάξη, συμπεριλαμβανομένης της αίσθησης του ανήκειν, της αυτονομίας και της απόλαυσης της τάξης των μαθητών, καθώς και της πιθανότητας να εμπιστευθούν κάποιες προσωπικές πληροφορίες στους εκπαιδευτικούς, όπως τα ενδιαφέροντά τους ή τα ακαδημαϊκά τους άγχη.

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι αυταρχικοί τόνοι «υπονόμευαν» την αίσθηση ικανότητας των μαθητών, ενώ οι υποστηρικτικοί τόνοι «ενίσχυσαν» την αίσθηση σύνδεσής τους με τους δασκάλους. Μια αυταρχική διάθεση μπορεί να δημιουργήσει φραγμούς: Ο έλεγχος των φωνών «αποθάρρυνε τα παιδιά από τις προθέσεις να μοιραστούν μυστικά με τους δασκάλους τους», συμπεριλαμβανομένου του εάν οι μαθητές δέχονταν εκφοβισμό, υπέφεραν από δυσκολίες ή είχαν ολοκληρώσει τη δουλειά για την οποία ήταν περήφανοι, είπαν οι ερευνητές, επιβεβαιώνοντας τους δεσμούς και την εμπιστοσύνη που απαιτούνται για τη μάθηση στο κοινωνικό περιβάλλον μιας τάξης.

Ωστόσο, ο τόνος δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμο χαρακτηριστικό, και γίνεται ακόμα πιο δύσκολο να διατηρηθεί σε ένα χαοτικό περιβάλλον στην τάξη. Γι' αυτό είναι χρήσιμο να προσέχετε πώς στοιχεία όπως ο τονισμός, η ένταση και ο ρυθμός της ομιλίας σας μπορούν να επηρεάσουν τη συμπεριφορά και πώς αυτές οι ιδιότητες της φωνής μπορούν να αναπτυχθούν με σύνεση με τρόπους που είναι πιθανό να ενισχύσουν τη μάθηση.

Καναρίνια στο ανθρακωρυχείο 

Οι ανεπαίσθητες αλλαγές στον τόνο της φωνής ενός δασκάλου μπορεί να είναι το πρώτο σημάδι ότι κάτι δεν πάει καλά στην τάξη. Μια νότα πανικού που εμφανίζεται σε λεκτικές οδηγίες, μια αύξηση της έντασης ή ένας ξαφνικός καταιγισμός επαναλαμβανόμενων οδηγιών μπορεί να υποδηλώνει στους μαθητές ότι τα πράγματα αρχίζουν να ξεφεύγουν από τον έλεγχο και να πυροδοτούν μια απάντηση, αυξάνοντας το άγχος και οδηγώντας σε ξεσπάσματα.

Τα συναισθήματα είναι μεταδοτικά, εξηγούν οι ερευνητές σε μια μελέτη του 2021. Όταν οι δάσκαλοι μεταφέρουν ζεστασιά και εκφράζουν ενδιαφέρον για ένα θέμα, οι μαθητές είναι πιο πιθανό να παραμείνουν αφοσιωμένοι και να μείνουν μακριά από φασαρίες. Αντίθετα, οι δάσκαλοι που αντιδρούν υπερβολικά στις αναταραχές των μαθητών ή είναι συναισθηματικά απομακρυσμένοι μπορούν άθελά τους να δημιουργήσουν μια εχθρική ατμόσφαιρα. Η εκδήλωση πάθους για το θέμα κάνει θαύματα: Οι δάσκαλοι που απολαμβάνουν να βρίσκονται στην τάξη «διατήρησαν τη θετική τους στάση όταν οι μαθητές δυσκολεύονταν και ανέφεραν ότι αφιέρωσαν περισσότερο χρόνο στη διδασκαλία», αναφέρουν οι ερευνητές.

Εν τω μεταξύ, η ανάπτυξη μιας σταθερής, ήρεμης συμπεριφοράς σε ένα δυναμικό περιβάλλον στην τάξη απαιτεί χρόνο και εξάσκηση, ιδιαίτερα όταν οι μαθητές ξέρουν πώς να πατούν τα κουμπιά σας. Πάρτε τα πράγματα αργά και δουλέψτε από τη σκοπιά της ενσυναίσθησης και της συμπόνιας. Ένας τρόπος για να προετοιμαστείτε για τις αναπόφευκτες δοκιμασίες της υπομονής σας είναι να εκτελέσετε σενάρια στο μυαλό σας ή με έναν συνάδελφο. «Σκεφτείτε τα σενάρια που μπορεί να συμβούν στην τάξη σας και πώς θέλετε να ανταποκριθείτε πριν από την έναρξη της χρονιάς», προτείνει η δασκάλα και η καθηγήτρια λυκείου Emily Terwilliger. «Θα κάνει αυτές τις πρώτες ααλλαγές και παρεμβάσεις λιγότερο εκφοβιστικές».

Όπως πάντα, το να εστιάσουμε πρώτα στις σχέσεις είναι μια βασική αρχή: «Τράπεζα χρόνου» με τους μαθητές και να τους γνωρίσουμε καλύτερα, καθώς αυτές οι “καταθέσεις” μπορούν να συμβάλουν στη διευκόλυνση των μελλοντικών συγκρούσεων. Τέλος, είναι σημαντικό να αφεθείτε και να ξεκινήσετε από την αρχή. Είναι εύκολο να αντιδράσετε υπερβολικά εάν ένας μαθητής συνεχίζει να πιέζει τα κουμπιά σας. Προσπαθήστε να ξεκινάτε κάθε μέρα από το μηδέν.

Βρείτε τη θερμοκρασία που οι καταστάσεις “παίρνουν φωτιά”

Η διαχείριση μιας τάξης με τη φωνή σας απαιτεί επιδεξιότητα. Η έρευνα εδώ και δεκαετίες είναι ξεκάθαρη: αν χρησιμοποιήστε έναν τόνο που είναι πολύ αυστηρός και απαιτητικός, ιδιαίτερα οι μεγαλύτεροι μαθητές θα το εκλάβουν ως πρόκληση και θα επαναστατήσουν. Ωστόσο, οι μαθητές θα περάσουν πολύ χρόνο δοκιμάζοντας τα όρια σας και μέχρι πού μπορούν να τη γλιτώσουν.

Ο ιδανικός τόνος είναι ένα μείγμα και των δύο προσεγγίσεων, λέει η δασκάλα του γυμνασίου Kristine Napper. «Ούτε οι υψηλές προσδοκίες ούτε οι ευγενικές καρδιές μπορούν να κάνουν τη δουλειά μόνες τους», γράφει η Napper, η οποία συνιστά να υιοθετήσετε έναν ζεστό απαιτητικό τόνο που εστιάζει πρώτα «στην οικοδόμηση ισχυρών σχέσεων με τους μαθητές» και στη συνέχεια «βάζει σε αυτήν την πηγή εμπιστοσύνης για να κρατήσει τους μαθητές σε υψηλό επίπεδο εμπλοκής με το περιεχόμενο των μαθημάτων».

Όταν οι μαθητές συμπεριφέρονται άσχημα στην τάξη της Nina Parrish, το βλέπει ως ευκαιρία να κάνει στοχαστικές ερωτήσεις και να αναζητήσει μοτίβα. Μήπως κάτι πυροδότησε την αναστάτωση; Προσπαθούν οι μαθητές να τραβήξουν την προσοχή από τους φίλους τους ή βαριούνται; «Οι συμπεριφορές βοηθούν τους μαθητές να αποκτήσουν κάτι επιθυμητό ή να ξεφύγουν από κάτι ανεπιθύμητο», εξηγεί. Αντί να απαιτείτε τη συμμόρφωση ως πρώτο βήμα, συναντήστε τους μαθητές σας στα μισά του δρόμου: Θέστε υψηλές προσδοκίες, αλλά και αφιερώστε χρόνο προσπαθώντας να κατανοήσετε τι τους κάνει να ξεχωρίζουν.

Αναμφίβολα θα υπάρξουν στιγμές που θα χρειαστεί να υψώσετε τη φωνή σας ή να μιλήσετε απότομα σε έναν μαθητή, αλλά η τακτική θα πρέπει να χρησιμοποιείται με φειδώ. «Η ανάπτυξη μιας ήρεμης, ουδέτερης, διεκδικητικής φωνής είναι μέρος της αυτορρύθμισης του ίδιου του δασκάλου, η οποία τους επιτρέπει να βοηθούν τους μαθητές να αυτορυθμίζονται και να είναι ασφαλείς έχοντας στο μυαλό τους ότι ο δάσκαλος θα είναι δεκτικός σε αυτούς, αλλά και θα έχει τον έλεγχο. », λέει η Linda Darling-Hammond, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του Ινστιτούτου Learning Policy.

Μία δόση μη λεκτικής επικοινωνίας

Είναι εύκολο να ξεχάσετε ότι ο τόνος δεν μεταφέρεται μόνο μέσω της φωνής σας - μπορεί επίσης να μεταφερθεί με εκφράσεις του προσώπου, χειρονομίες και γλώσσα του σώματος, που «βοηθούν στη διευκόλυνση της μάθησης των μαθητών», λέει η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Samford, Lisa Gurley σε μελέτη της το 2018. Οι δάσκαλοι συχνά υιοθετούν μια επίσημη συμπεριφορά στην τάξη, θεωρώντας ότι αυτή ταιριάζει σε ένα επαγγελματικό περιβάλλον. Ωστόσο, η διαφορά μεταξύ του αυταρχικού και του αυστηρού συχνά βασίζεται όχι μόνο σε αυτό που λέγεται, αλλά στις συνοδευτικές μη λεκτικές ενδείξεις που μπορούν να αμβλύνουν τις αντιλήψεις.

Συνοφρυώνεστε άθελά σας ή φαίνεστε εξοργισμένοι όταν ένας μαθητής μιλάει; Φαίνεσαι περιφρονητικός; Η σύγχρονη έρευνα παρακολούθησης ματιών δείχνει ότι οι δάσκαλοι τείνουν να έχουν οπτική επαφή με μαθητές στην πρώτη σειρά και στο μεσαίο τμήμα, επομένως σκεφτείτε να κυκλοφορείτε στο δωμάτιό σας και να προσπαθήσετε να τονίσετε με την παρουσία σας ότι βλέπετε και σε όσους κάθονται πίσω (και περιφερειακά).

Μπορείς να είσαι τυπικός με τυπικότητα στην ομιλία, και να δημιουργείς δεσμούς και συνδέσεις με τους μαθητές σου. Οι μαθητές μπορούν να εντοπίσουν και να εκτιμήσουν την αυθεντικότητα της διδασκαλίας με πολλές μορφές, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα. Και οι μαθητές συνήθως «ανταποκρίνονται θετικά σε καθηγητές που τους αντιμετωπίζουν με αξιοπρέπεια και φαίνονται προσιτοί, ακόμα κι αν αυτοί οι καθηγητές είναι πιο τυπικοί στην ομιλία και τη συμπεριφορά τους», λέει η Amber Dickinson, καθηγήτρια πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα, σε μια μελέτη του 2017. Η αναγνώριση των μαθητών με οπτική επαφή ή ένα νεύμα επιδοκιμασίας μπορεί να «μειώσει την ψυχολογική απόσταση» και να βοηθήσει στη δημιουργία μιας σχέσης εμπιστοσύνης χωρίς να ειπωθεί ούτε μια λέξη, γράφει.

Η περίπτωση της φωνής πέρα από το σώμα 

Η φωνή δεν είναι ο μόνος τρόπος που εκφράζεται ο τόνος. Η φωνή μας συνεχίζει να έχει επιρροή ακόμη και απουσία της φυσικής μας παρουσίας. Όταν δίνετε σχόλια για μια εργασία, γράφετε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή κάνετε μια διαδικτυακή συζήτηση, μπορεί κατά την επικοινωνία με τους μαθητές να είναι πιο δύσκολο να προσδιοριστεί ο σωστός τόνος, αλλά παραμένει σημαντικός.

«Ένας καθηγητής σε μια τάξη μπορεί να παρέχει συνοπτικές οδηγίες που οι μαθητές κατανοούν και εκτιμούν, αλλά ένα σύντομο email από έναν καθηγητή μπορεί να ερμηνευθεί ως ψυχρό ή αδιάφορο», λέει η Dickinson. Στη μελέτη της, ανακάλυψε ότι οι προσπάθειες να είναι αποτελεσματική επικοινωνώντας με ακριβή τρόπο -όπως το να δίνει σαφείς οδηγίες για το πώς να ανεβάσουν οι μαθητές μια εργασία- συχνά ερμηνεύονταν από αυτούς ως σκληρές. Απογυμνωμένη από τις μη λεκτικές ενδείξεις που συνήθως συνοδεύουν μια συνομιλία πρόσωπο με πρόσωπο, η διαδικτυακή της προσωπικότητα έγινε αυστηρή και απόμακρη, με αποτέλεσμα να βλέπει τους μαθητές της να αφοσιώνονται λιγότερο .

Όταν γράφετε μηνύματα σε μαθητές, φροντίστε να συμπεριλάβετε προσωπικές πινελιές, προτείνει η Dickinson. Όχι μόνο θα τους κάνει να αισθάνονται πιο άνετα αλλά μπορεί επίσης να δημιουργήσει μια πιο θετική κουλτούρα στην τάξη και να ενθαρρύνει τους μαθητές να αναζητήσουν βοήθεια. «Για παράδειγμα, συμπεριέλαβα περιεχόμενο για να προσφέρω γενική ενθάρρυνση λέγοντας πράγματα όπως «Μην τα παρατάς, το εξάμηνο έχει σχεδόν τελειώσει και η σκληρή δουλειά σου θα αποδώσει» ή υπενθυμίζοντας στους φοιτητές ότι ήμουν ευτυχής να τους βοηθήσω με οποιονδήποτε τρόπο ," επισημαίνει.

Απόδοση του άρθρου How Tone of Voice Shapes Your Classroom Culture του Youki Terada


Ευλαμπία Αγγέλου
Ανεξάρτητη Ερευνήτρια
Διερμηνέας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου