Ο συνεργάτης του Με Άλλα Μάτια, Παναγιώτης Πιτσίνιαγκας, επισκέφθηκε τον περασμένο Αύγουστο τη χώρα του ανατέλλοντος ηλίου και μας μεταφέρει την εμπειρία του ως χρήστης αμαξιδίου όσον αφορά την προσβασιμότητα —και όχι μόνο— στη χώρα.
Αν λατρεύεις τα ταξίδια, μια επίσκεψη στη μακρινή Ιαπωνία ίσως αποτελεί όνειρο ζωής για σένα. Τι γίνεται όμως αν κινείσαι με αμαξίδιο;
Τότε το να ταξιδέψεις αποτελεί αρκετά δυσκολότερη πίστα, αφού τα εμπόδια προσβασιμότητας είναι απρόβλεπτα και έρχονται να προστεθούν στον ήδη στρεσογόνο προγραμματισμό ενός μεγάλου ταξιδιού. Ωστόσο, η Ιαπωνία όχι μόνο δε θα σε απογοητεύσει από άποψη πρόσβασης, αλλά θα σου ανοίξει έναν κόσμο που μπορεί και να μη φανταζόσουν (ειδικά ζώντας ως ανάπηρο άτομο στην Ελλάδα): αυτόν στον οποίο μπορείτε να ανήκετε και με το παραπάνω.
Μένοντας σε Τόκιο, Οσάκα και Κιότο, και περιδιαβαίνοντας επιπλέον σε Χιροσίμα και Νάρα, συνέλεξα πέρα από μαγικές εικόνες και εμπειρίες, πληροφορίες χρήσιμες για την επίσκεψη ενός ατόμου σε αμαξίδιο στα μεγάλα αστικά κέντρα της Ιαπωνίας.
Μετακίνηση και υποδομές
Για να μεταβείς από την Αθήνα στην Ιαπωνία με άφιξη στο Τόκιο, δεν υπάρχει απευθείας πτήση, όπως είναι αναμενόμενο. Η ανταπόκριση γίνεται μέσω διάφορων πόλεων ενώ η πτήση διαρκεί περίπου 16 ώρες, ανάλογα και τον χρόνο αναμονής στον ενδιάμεσο σταθμό. Έχω κάνει δεκάδες πτήσεις αλλά σχεδόν αποκλειστικά στην Ευρώπη, οπότε η μέγιστη διάρκεια ήταν περίπου 4.5 ώρες. Πριν κάνω τη συγκεκριμένη πτήση με άγχωσε ότι θα χρειαστεί να επισκεφθώ την τουαλέτα κατά τη διάρκεια της πτήσης. Το άγχος μου έφυγε όταν, μετά από επικοινωνία με την αεροπορική εταιρεία, με ενημέρωσαν ότι υπάρχει η στενή καρέκλα (aisle chair) στο αεροπλάνο, και μπορώ με αυτή να επισκεφθώ την τουαλέτα ακριβώς όπως όλοι οι υπόλοιποι.
Εντός της χώρας τώρα, τα μέσα μαζικής μεταφοράς είναι υπόδειγμα προσβασιμότητας αλλά και τεχνολογίας, ειδικά αν κρίνει κανείς από τα υπερσύγχρονα τρένα της χώρας. Ακόμα όμως και όπου το μέσο δεν αποτελεί ακριβώς την επιτομή της τεχνολογικής προόδου, όπως στην περίπτωση του παρακάτω εικονιζόμενου λεωφορείου, η προσβασιμότητα δε θυσιάζεται. Στο βίντεο που θα δεις, μια χρήστρια αμαξιδίου περιμένει υπομονετικά την επιβίβασή της σε ένα λεωφορείο που μοιάζει με τα δικά μας ΚΤΕΛ. Όσο περιμένει, εκείνο κινείται προσεκτικά προς τα πίσω ώστε να διευκολύνει όσο περισσότερο γίνεται τη ρίψη της χειροκίνητης μπάρας. Αξιοσημείωτο μάλιστα για την κουλτούρα των Ιαπώνων είναι ότι ο οδηγός του λεωφορείου με πρόσεξε και με ρώτησε αν περιμένω κι εγώ επιβίβαση. Ίσως ο ορισμός της ορατότητας, κυριολεκτικά.
Μιας και αναφέραμε τα ιαπωνικά τρένα, τις καλύτερες εντυπώσεις έχω να μεταφέρω και για αυτά. Πέραν του ότι είναι ένα πολύ διαδεδομένο μέσο, για τους κατοίκους και τους επισκέπτες της χώρας, με υπερσύγχρονο και ταχύτατο στόλο και δρομολόγια κάθε 5-6 λεπτά, τα τρένα παρέχουν άψογη εξυπηρέτηση στα άτομα με αναπηρία ξεκινώντας κιόλας από την αγορά του εισιτηρίου.
Το προσωπικό στα εκδοτήρια μου παρείχε πρόσβαση σε φωτογραφίες από τους διάφορους τύπους θέσεων ώστε να διαλέξω αυτή που με βόλευε καλύτερα.
Στις ανταποκρίσεις των τρένων μάλιστα, με καθοδήγησε υπάλληλος στην κατάλληλη αποβάθρα, και παρέμεινε δίπλα μου καθ’ όλη τη διάρκεια της αναμονής του για το επόμενο τρένο. Σχετική συνοδεία μπορεί να παρέχεται επίσης κατόπιν αιτήματος από και προς το αεροδρόμιο.
Αντίστοιχη είναι και η εξυπηρέτηση για τα άτομα σε αμαξίδιο στο μετρό: αφού απευθυνθούμε σε υπάλληλο του σταθμού, μπορούμε να επιβιβαστούμε στον συρμό με τη βοήθεια ράμπας. Βέβαια, το διάκενο μεταξύ συρμού και αποβάθρας είναι τόσο μικρό που θα μπορούσε κανείς να μεταβιβαστεί και χωρίς αυτήν αλλά είναι χρήσιμος ο συνοδός ώστε να σε κατευθύνει στους αχανείς σταθμούς των ιαπωνικών μετρό. Υπήρχε πρόβλεψη μέχρι και για βρύση νερού, σε βολικό ύψος για παιδιά και χρήστες αμαξιδίων, με μοναδικό παράπονο ότι το νερό δεν ήταν κρύο.
Τέλος, υπάρχει και φωνητικός χάρτης για τυφλούς χρήστες του μετρό. Δεν είναι πολύ καλά τα γιαπωνέζικα μου αλλά υποθέτω ότι εκφωνούσε τις οδηγίες μετάβασης.
Το ίδιο ισχύει και με τις ράμπες των πεζοδρομίων: τα πεζοδρόμια παντού είναι άψογα δομημένα, ενώ ποτέ δεν υπήρξε θέμα με παρκαρισμένο όχημα να ενοχλεί την ράμπα, είτε μιλάμε για το κέντρο του Τόκιο, είτε για την άκρη της Νάρα. Όταν δε, πετύχαμε έργα επί του πεζοδρομίου, την πορεία μας καθιστούσαν ασφαλή όχι ένας, ούτε δύο, αλλά τρεις υπάλληλοι που μας έδειχναν την εναλλακτική διαδρομή για αποφυγή ατυχημάτων! Αυτή τουλάχιστον ήταν η δική μου εμπειρία, η οποία μάλιστα αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια νυχτερινής βόλτας. Εννοείται και εδώ, το αμαξίδιο πέρασε με τις φορητές ράμπες που είχαν τοποθετήσει, μέχρι την αποκατάσταση του πεζοδρομίου.
Το πιο εντυπωσιακό όμως απ’ όλα είναι αυτό που συμβαίνει με κάποιους μικρότερους δρόμους στις πόλεις της Ιαπωνίας. Όπου δεν χωράνε να κατασκευαστούν πεζοδρόμια, ο χώρος που κινούνται οι πεζοί και τα αμαξίδια σηματοδοτείται με μια απλή γραμμή στην άσφαλτο —και όσο κι αν μας μοιάζει ανήκουστο εμάς αυτό, όλα τα αμάξια τη σέβονται και δεν παρκάρει κανένα εκεί!
Κατά την αναζήτησή μας για κατάλληλη διαμονή στην πόλη του Τόκιο, το Tokyo Inn αναδείχθηκε ως μια λύση που συνδυάζει προσβασιμότητα και οικονομία. Πρόκειται για μια αλυσίδα ξενοδοχείων με πολλά παραρτήματα εντός της πρωτεύουσας αλλά και διεθνώς, που ακολουθεί τις αρχές του καθολικού σχεδιασμού. Στην ιστοσελίδα τους μπορείτε να βρείτε τα πάντα για το Heartful Room τους, τον τύπο δωματίου που απευθύνεται μεταξύ άλλων και σε ανάπηρα άτομα. Ενδεικτικά, το δωμάτιο είναι σχεδιασμένο για άνετη μετακίνηση του αμαξιδίου εντός του, ενώ το άτομο που θα επισκεφθεί τη σελίδα θα μπορέσει να δει και την κάτοψη του χώρου. Για τα άτομα με οπτική βλάβη, υπάρχει διαθέσιμος οδηγός του ξενοδοχείου σε γραφή Braille. Μοναδικό αρνητικό το μέγεθος των δωματίων —είναι μικρότερα από αυτά που έχουμε συνηθίσει στην Ευρώπη.
Εκεί που έχουν δώσει πραγματικό τεχνολογικό μεράκι οι Ιάπωνες είναι στις τουαλέτες —δεν υπάρχει άλλωστε και μια λαϊκή πεποίθηση για το ότι αυτές αποτελούν το κατεξοχήν δείγμα πολιτισμού για έναν λαό;
Ειδικά στο μετρό, οι σχετικές εγκαταστάσεις καλύπτουν όποια ανάγκη έχει (και δεν ξέρει ότι έχει) ο επισκέπτης. Οι αναπηρικές λεκάνες διαθέτουν κουμπάκια για να πλυθείς μετά τη χρήση, με επιλογές μάλιστα που επιτρέπουν τη ρίψη νερού με διαφορετική στόχευση, ανάλογα την επιθυμία και το φύλο σου. Άλλο κουμπί σου επιτρέπει να καλέσεις βοήθεια αν το χρειάζεσαι. Αλλά το κλου είναι ότι υπάρχει επίσης μια αναδιπλούμενη αλλαξιέρα για ενήλικες, σε μέγεθος κανονικού κρεβατιού, όπου μπορείς να κάτσεις και να αλλάξεις άνετα ή να βοηθήσεις κάποιον να αλλάξει.
Σημειωτέον ότι αυτές οι τουαλέτες χρησιμοποιούνται και από γονείς με παιδιά: στη διάθεσή τους θα βρουν μια διαφορετική λεκάνη/νιπτήρα για τα νεαρότερα μέλη της οικογένειας, αλλά και ειδικό παιδικό κάθισμα στον τοίχο που επιτρέπει στον γονιό να χρησιμοποιήσει ελεύθερα την τουαλέτα. Τέλος, υπάρχουν απτικοί χάρτες για τις τουαλέτες, είτε αυτές είναι αναπηρικές, είτε όχι.
Όλα τέλεια, αλλά…
Παρά την ειδυλλιακή εικόνα που περιέγραψα παραπάνω, οφείλω να μοιραστώ και κάποιους προβληματισμούς για την καθημερινότητα των αναπήρων στην Ιαπωνία. Για παράδειγμα, για τη χρήση και του τρένου και του μετρό, χρειάστηκε να αγοράσω κάρτα πολλαπλών διαδρομών, την οποία όμως πλήρωσα σε τιμή γενικού εισιτηρίου μιας και δεν υπήρχε πρόβλεψη για έκπτωση λόγω αναπηρίας. Σε μια περίπτωση εισόδου μου σε πολιτιστικό χώρο, αν και προβλεπόταν έκπτωση ΑμεΑ, αυτή ίσχυε μόνο για τους Ιάπωνες και όχι για τους επισκέπτες. Αντίστοιχα μου ζητήθηκε να πιστοποιήσω τη βλάβη μου με σχετικό έγγραφο, παρά το ότι δεν λες και διακριτικό το αμαξίδιό μου.
Αν κάτι όμως χρειάζεται πραγματικό αναστοχασμό είναι το παρακάτω: σε ταξίδι 12 ημερών και 5 πόλεων, και ενώ βλέπαμε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους καθημερινά, είδαμε μόνο μία κυρία που εκινείτο αυτόνομα με το ηλεκτροκίνητο αμαξίδιο της. Οι υπόλοιποι χρήστες αμαξιδίων που είδαμε ήταν είτε μικρά παιδιά είτε ηλικιωμένοι που τους τσούλαγε κάποιος συνοδός. Δεν ξέρω ποιος είναι ο λόγος που οι Ιάπωνες ανάπηροι δεν κυκλοφορούν αλλά είναι σίγουρα στενάχωρο.
Συνοψίζοντας όμως:
Η χώρα αυτή αξίζει την επίσκεψή σου (αν μπορείς να ανταποκριθείς οικονομικά), μεταξύ άλλων και για το πολύ νόστιμο και οικονομικό φαγητό, που αποτέλεσε ιδιαίτερα ευχάριστη έκπληξη. Ενδεικτικά, για δύο άτομα πληρώναμε συνήθως γύρω στα 20€. Ως προς τα έξοδα μετακίνησης, με έγκαιρη κινητοποίηση μήνες πριν βρίσκεις εισιτήρια μετ’ επιστροφής γύρω στα 700 ευρώ/άτομο. Υπολόγισε ωστόσο ένα επιπλέον ποσό περίπου 200 ευρώ για διαδρομές μίας εβδομάδας με τα τρένα. Τελευταίο ταξιδιωτικό tip: απόφυγε να κλείσεις ταξίδι στην Ιαπωνία το καλοκαίρι, η ζέστη είναι χειρότερη από της Αθήνας και θα σου στερήσει από την ικανοποίηση του να κυκλοφορείς και να θαυμάζεις την υπέροχη μίξη παράδοσης-τεχνολογίας που ενσαρκώνει.
Όσες λεπτομέρειες κι αν μπόρεσα να καταγράψω στο παρόν άρθρο, σίγουρα δεν εξαντλεί όλα όσα θέλεις να γνωρίζεις για ένα προσβάσιμο ταξίδι στην Ιαπωνία. Ένα πολύ ενημερωμένο site με πληθώρα ταξιδιωτικών πληροφοριών γύρω από την προσβασιμότητα στη χώρα είναι το “Accessible Japan”. Σε παραπέμπω λοιπόν εκεί για να μάθεις τα υπόλοιπα.
Πηγή: meallamatia
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου