Ο Βασίλης Οικονόμου, ιδρυτής, της Ομάδας ΘΕΑΜΑ, αλλά, και ηθοποιός και σκηνοθέτης των περισσότερων παραστάσεων του πλέον επιτυχημένου θεατρικού σχήματος με ανάπηρους και μη ανάπηρους καλλιτέχνες, αποκαλύπτει στο DEBATER τα όσα τον οδήγησαν να συνδημιουργήσει την παράσταση “Είσαι ευτυχισμένος τώρα Αγαμέμνονα;”.
Μιλά για τις γυναικοκτονίες, την κακοποίηση και την “τσιμενταρισμένη” νοοτροπία της ελληνικής κοινωνίας ως προς τα πρότυπα που έχουν δημιουργηθεί.
Αλήθεια, τι έχει να “πει” η Κλυταιμνήστρα μέσα από την Ομάδα ΘΕΑΜΑ και πόσο μπορεί να δώσει μια σύγχρονη ματιά για τη γυναίκα του σήμερα;
Η συνέντευξη του Βασίλη Οικονόμου στον Ορέστη Βέλμαχο:
“Είσαι ευτυχισμένος τώρα Αγαμέμνονα;”, διερωτάται η “ηχώ” της Κλυταιμνήστρας μέσα από το καινούριο σας έργο. Τι θα παρακολουθήσουμε σε αυτή την παράσταση;
Πρόκειται για μια performance που έχει δουλευτεί για τουλάχιστον 8 μήνες μέσα από πρόβες με τη μοναδική Βάσια Βασιλείου και αποτελεί μια σύγχρονη ανάγνωση της ιστορίας της Κλυταιμνήστρας, που εκφράζεται βέβαια μέσα από τη διαχρονικότητα συγγραφέων και ποιητών. Υπάρχουν, δηλαδή, κομμάτια από τον Καμπανέλλη και Λουντέμη, αλλά και μέχρι την “Ορέστεια” του Αισχύλου φυσικά.
Τι καινούριο μας δίνει αυτή η αφήγηση για εκείνη; Πέρασε στην ιστορία ως η ατιμασμένη σύζυγος του Αγαμέμνονα, που δολοφόνησε τον άντρα της
Ήταν η σύζυγος του Αγαμέμνονα, εστιάζουμε στη σχέση αυτών των δύο. Καμιά γυναίκα δεν γεννήθηκε φονιάς, κανένας άνθρωπος δεν γεννήθηκε φονιάς, όσο και αν έχει “τερατοποιηθεί” μέσα από τους αρχαίους συγγραφείς, αλλά και από τη λογοτεχνική γραφή. Χωρίς να δικαιολογούμε την δολοφονία του Αγαμέμνονα, ρίχνουμε φως για το πως δημιουργούνται και χτίζονται οι συνειδήσεις, πως χτίζονται οι πράξεις. Ρίχνουμε φως στα αρχέτυπα, στο πόσο άσχημα και στερεοτυπικά λειτουργούν μέχρι σήμερα. Στο πως χτίζονται οι συνειδήσεις και οι πράξεις.
Ο κόσμος θα είναι πολύ όμορφος χωρίς στερεότυπα. Δηλαδή, το πρωτότυπο/αρχέτυπο της Πατριαρχείας, είναι αυτό που εκπροσωπεί ο Αγαμέμνονας και ο κάθε άντρας. Όμως, δεν πρόκειται μόνο για άντρες, μιλάμε για τον κάθε άνθρωπο. Που λειτουργεί μονομερώς και φασιστικά, θεωρώντας “κτήμα” του κάποιον άλλο άνθρωπο. Μιλάμε για ανθρώπους που δημιουργούν πόνο σε άλλους ανθρώπους. Για ανθρώπους που, για κάποιο λόγο, θεωρούν πως έχουν κερδίσει κάποιου είδους δικαίωμα να προκαλούν πόνο σε άλλους ανθρώπους.
Η παράσταση ανεβαίνει σε μια χρονική περίοδο που οι γυναικοκτονίες τείνουν να καταλήξουν “φυσιολογικό φαινόμενο”. Ήταν αυτός ένας από τους λόγους πουν επιλέξατε να ανεβάσετε αυτή την παράσταση τώρα;
Η καταπολέμηση των στερεοτύπων και αυτού του είδους των συμπεριφορών, δεν είναι μόδα. Είναι κάτι που έχει βγει στο προσκήνιο εδώ και χρόνια. Όπως γνωρίζεις, επειδή μας ξέρεις και σε ξέρουμε χρόνια, ασχολούμαστε με τον στιγματιστικό λόγο και με αυτά τα στερεότυπα. Αγωνιζόμαστε για την εξάλειψη τους, αγωνιζόμαστε απέναντι σε κάθε τέτοια μορφή “ιδεολογίας” που μας πηγαίνει πίσω ως κοινωνία.
Σε αυτή την περίπτωση, ο κάθε Αγαμέμνονας είναι αυτός που μπορεί εν δυνάμει να σκοτώνει τη γυναίκα του. Αυτό αφορά τον κάθε άνδρα που ασκεί καταχρηστικά εξουσία, επειδή η κοινωνία που ζούμε του το “δίνει” λόγω φύλου. Ξαναλέω, ως προς την κατάχρηση εξουσίας ή την όποια μορφή κακοποίησης, δεν είναι μόνο θέμα αντρών, είναι θέμα ανθρώπου. Αλλά δεν γίνεται να κλείσουμε τα μάτια και να μη δούμε πως σε αυτή την κοινωνία η εξουσία έχει φύλο.
Τι ακριβώς είναι το συμπεριληπτικό θέατρο;
Είναι σημαντικό να το εξηγήσουμε αυτό. Είναι το θέατρο που δίνει βήμα σε όλες, όλους και όλα, ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού, χρώματος, αναπηρίας. Είναι η μορφή θεάτρου που τα αγκαλιάζει όλα. Έχουμε κατηγορηθεί πολλές φορές για το ότι λεγόμαστε συμπεριληπτικό θέατρο. Μα, το θέατρο είναι από τη φύση του συμπεριληπτικό και δεν χρειάζεται κανείς να το τονίσει.
Καταλαβαίνω ότι ίσως πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν μάλλον να καταλάβουν τον ρόλο της προσβασιμότητας, αλλά για εμάς είναι πολύ σημαντικό να μπορούν να νιώσουν όλοι οι άνθρωποι πως είναι ευπρόσδεκτοί στην παράσταση. Υπάρχει διερμηνεία για κωφά άτομα στη σκηνή, πολύ σημαντικό να γίνεται, και μακάρι αυτός να ήταν ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Εσύ το γνωρίζεις φυσικά, αλλά δεν το γνωρίζουν όλοι οι άνθρωποι.
Μα ρε παιδί μου, αυτό καταντά παράλογο. Είναι γελοίο… Γιατί ένας μη ανάπηρος άνθρωπος να μπορεί να βγει να χαρεί και να ψυχαγωγηθεί και να περάσει ένα όμορφο βράδυ, ενώ ένας άνθρωπος με αναπηρία δεν μπορεί να έχει αυτό το δικαίωμα; Γελοίο είναι μωρέ, είναι ανήκουστο…
Ζούμε σε μια κοινωνία, που ο στιγματιστικός λόγος είναι εμφανής σε όλα τα επίπεδα, το λιγότερο που οφείλουμε να κάνουμε είναι να τονίζουμε το δικαιωματικό κομμάτι της ύπαρξης μας. Όταν τα πράγματα θα μπορούν να λειτουργούν σωστά και όμορφα για όλους τους ανθρώπους, τότε και εμείς δεν θα το προτάσσουμε και θα λέμε ότι είμαστε μια καλλιτεχνική ομάδα και τίποτε άλλο.
Υπάρχει μια αμηχανία στην ελληνική κοινωνία όταν η κουβέντα έρχεται στα άτομα με αναπηρία. Ακούμε φράσεις όπως “άτομα με ειδικές ικανότητες” ή “άτομα με ειδικές δεξιότητες”…
Βασιζόμαστε στο κοινωνικό μοντέλο της αναπηρίας και όχι στο ιατροκεντρικό. Δεν βασιζόμαστε στη φιλανθρωπία. Δεν βασιζόμαστε και δεν θέλουμε φυσικά την προσέγγιση οίκτου. Αντιμετωπίζουμε όλα τα άτομα που εργάζονται σε ένα θίασο, ανάπηρα και μη, ως ισότιμα μέλη με τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες υποχρεώσεις. Στην εκπαίδευση και στη καλλιτεχνική δημιουργία, δεν υπάρχει καμία έκπτωση.
Σε αυτό το κομμάτι, λοιπόν, να ξεκαθαρίσουμε πως δεν υπάρχει θέμα ειδικών αναγκών και ικανοτήτων. Δεν φοράω την κάπα μου και πετάω στον ουρανό, ούτε εγώ ούτε κάποιος από τους ανθρώπους που συνεργαζόμαστε στην ομάδα. Στην ελληνική κοινωνία, που δυστυχώς προχωρά με αρχέτυπα και στρεβλώσεις, να πούμε πως δεν έχουμε ειδικές ικανότητες;
Ναι να το πούμε. Ο κωφός είναι κωφός, ο τυφλός είναι τυφλός, ο ανάπηρος είναι ανάπηρος. Τέλος. Δεν υπολείπεται σε κάτι. ο άνθρωπος με αναπηρία. Εμένα με λένε Βασίλη, εσένα σε λένε Ορέστη. Είναι τόσο ξεκάθαρα τα πράγματα. Τι άλλο να συζητήσουμε;
Η Ομάδα ΘΕΑΜΑ είναι πρωτοπόρα στην Ελλάδα, έχει κάνει πράγματα που δεν γνωρίζει το ευρύ κοινό. Πες μας λίγο πώς ξεκίνησε αυτό το ταξίδι και πώς συνεχίζεται
Αυτό ξεκίνησε πριν από πολλά χρόνια από τον δήμο Αχαρνών, όπου έτυχε να είμαι εκεί ως αρχαιολόγος, ενώ βέβαια ήμουν και ηθοποιός. Αν και αρχικά ο δήμος το αγκάλιασε, μετά από πέντε μήνες το εγκατέλειψε. Ξεκινήσαμε από μια μικρή ομάδα 4 -5 ατόμων, που θέλαμε να κάνουμε πράξη το όνειρό μας.
Το συνεχίσαμε, ήταν δύσκολο, αλλά το καταφέραμε. Συνεργαστήκαμε με την ομάδα ΕΞΙΣ, ομάδα χορού που καταφέραμε να φέρουμε πράγματα καινούρια, να βγάλουμε πράγματα.
Από εκεί και πέρα είχαμε την εκπαίδευση και κυρίως την συνεκπαίδευση. Βγήκαμε στο εξωτερικό, είδαμε πως είναι τα πράγματα. Έχουμε περάσει από πολλά, έχουμε δει πράγματα και μέσα από προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουμε πάρει ευκαιρίες και έχουμε ανοίξει τα φτερά μας.
Δύσκολο ακούγεται σε αυτό το περιβάλλον και στη συντηρητική ελληνική κοινωνία…
Δύσκολο λες ε; Εντάξει δύσκολα είναι γενικά τα πράγματα που φτιάχνονται από την αρχή. Ναι, τι να πούμε τώρα για την ελληνική κοινωνία. Δύσκολα τα πράγματα. Ωστόσο, εδώ είμαστε, για αυτό μαχόμαστε, ο καθένας από το δικό του πόστο και με το δικό του τρόπο.
Έλα τώρα, εντάξει να συνεννοούμαστε ανθρώπινα. Τέρμα τα ψέματα μωρέ, τι να λέμε τώρα. Δηλαδή οκ. Όλα καλά, αλλά ναι, η ορατότητα δεν έρχεται μόνη της έτσι. Πρέπει να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις και να βοηθήσουμε σε αυτό.
Σε συνεργασία με το 3ο Γυμνάσιο Περιστερίου, δημιουργείται ένα πολύ όμορφο πρόγραμμα, που “επενδύει” στην ορατότητα και δίνει και στα μικρά παιδιά την ευκαιρία να “μπουν” σε αυτό
Ναι είναι στην ουσία σεμινάρια που γίνονται. Ναι, είναι μια όμορφη συνεργασία. Πολύ όμορφο να μπορούν γονείς και παιδιά να “βλέπουν” πράγματα που γίνονται πέρα από τον “κλειστό κύκλο” που υπάρχει γύρω τους. Όμορφο είναι να ανοίγουμε αυτιά και μάτια.
Τα μελλοντικά σας σχέδια στο ΘΕΑΜΑ;
Για κάθε Σάββατο και Κυριακή του Οκτώβρη είμαστε στο θέατρο ΙΣΟΝ και συνεχίζουμε με την “Φαλακρή τραγουδίστρια” του Ιονέσκο, πάλι στο θέατρο ΙΣΟΝ.
Πληροφορίες για την παράσταση “Είσαι Ευτυχισμένος τώρα Αγαμέμνονα;”
Σκηνοθεσία/Δραματουργία: Βασίλης Οικονόμου
Σύλληψη ιδέας: Βάσια Βασιλείου – Βασίλης Οικονόμου
Κλυταιμνήστρα: Βάσια Βασιλείου
Αγαμέμνων: Βασίλης Οικονόμου
Πρωτότυπη μουσική: Φίλιππος Περιστέρης
Ενδυματολόγος: Μιχάλης Σδούγκος
Φωτογραφία: Γκίκας Μελαχροινός
Trailer: Ηλίας Κουρτπαρασίδης
Επικοινωνία: Ζέτα Θεοδωρέλου
Παραγωγή: ΘΕΑΜΑ 2022
Διάρκεια: 60′
Εισιτήρια
Γενική Είσοδος: 12 ευρώ
Πηγή: debater
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου