«Σκασιαρχείο»

Στη διάρκεια της καραντίνας χρησιμοποιήθηκε εκ νέου ως μέσο επικοινωνίας το ραδιόφωνο με τη θεματολογία να περιλαμβάνει ιδιαίτερη γκάμα, από τις σκέψεις για τον κορονοϊό μέχρι τον Αίσωπο κι από έθιμα των τόπων μέχρι τον Νίκο Καζαντζάκη.

Μία απαρατήρητη αλλά σημαντική συνέπεια της πανδημίας και των μέτρων αντιμετώπισής της υπήρξε η αποσιώπηση των παιδιών. Η απώλεια των παιδικών φωνών από τη δημόσια σφαίρα επιτελέστηκε με μια ενοχλητική ανοχή, ως γεγονός αναμενόμενο και φυσιολογικό.

Αλλωστε, ειδικά η κοινωνία της πρωτεύουσας και οι γειτονιές της έχουν αυστηρή οριοθέτηση για τους τόπους των παιδιών: σχολεία, παιδικές χαρές, λιγοστά γήπεδα και πάρκα, όλα αυτά τα μέρη χαρακτηρίζονται από τη λογική της περίφραξης, της κλειστότητάς τους. Ετσι, όταν όλοι οι τόποι κοινωνικής συνύπαρξης αντιμετώπισαν την αναστολή της λειτουργίας τους, ήταν αναπόφευκτο αποτέλεσμα η αδυναμία των παιδιών να επικοινωνήσουν, να ακούσουν, να μιλήσουν και να ακουστούν.

Με μια τέτοια παρατήρηση κατά νου μερικές και μερικοί εκπαιδευτικοί εντάξαμε τον τελευταίο χρόνο στην παιδαγωγική φαρέτρα μας το ραδιόφωνο. Μέσο όχι άγνωστο για την εκπαιδευτική πράξη· εδώ και δεκαετίες άλλωστε ο Σελεστέν Φρενέ το αντιλαμβανόταν ως χρήσιμο και κομβικό εργαλείο μάθησης. Το κύριο εργαλείο, βέβαια, ήταν το πρόγραμμα τηλεκπαίδευσης που δόθηκε από το υπουργείο. Δίχως να γίνει λόγος για την παιδαγωγική αποτελεσματικότητά του, πρέπει να ξεκαθαριστεί πως ούτε προοριζόταν ούτε μπόρεσε να λειτουργήσει ποτέ ως μέσο επικοινωνίας, ως αντιστάθμισμα των χαμένων παιδικών φωνών.

Ετσι, ξεκινήσαμε να επικοινωνούμε ραδιοφωνικά. Τουλάχιστον ηχογραφώντας, στη λογική του διαδεδομένου σήμερα podcast. Κατά τη διάρκεια της καραντίνας, παιδιά κι εκπαιδευτικοί ηχογραφούσαμε για όσα μας απασχολούσαν, διαδίδοντας διαδικτυακά τις σκέψεις μας. Σύντομα στήσαμε δικές μας ιστοσελίδες, όπου συγκεντρώνονται οι δημιουργίες μας.

Η θεματολογία περιελάμβανε ιδιαίτερη γκάμα, από τις σκέψεις μας για τον κορονοϊό μέχρι τον Αίσωπο κι από έθιμα του τόπου μας μέχρι τον Νίκο Καζαντζάκη. Αντίστοιχα μοιράσματα άρχισαν να καταφτάνουν κι από άλλες πόλεις, από το Ρέθυμνο, τα Χανιά, την Αμαλιάδα… Χτίσαμε σιγά σιγά μια μικρή, διαδικτυακή-ραδιοφωνική κοινότητα.

Ομως, δεν ξεχάσαμε τη φυσική μας κοινότητα, τη γειτονιά μας. Καθ’ όλη τη διάρκεια της άνοιξης που μας πέρασε βρισκόμασταν τακτικά στους λόφους της γειτονιάς μας, γιορτάζοντας ιδιαίτερες ημέρες, όπως την παγκόσμια ημέρα κατά του ρατσισμού και την παγκόσμια ημέρα παιδικού βιβλίου. Νιώθαμε λίγο σαν να παίζαμε «κλέφτες κι αστυνόμους», όπως είπε στο μικρόφωνο με αθώα, παιδική ενοχή μια μαθήτρια· ωστόσο, όχι μόνο προσέχαμε διαρκώς να τηρούμε τα προβλεπόμενα, αλλά κυρίως είχαμε πάντοτε –παιδιά, γονείς, εκπαιδευτικοί– τη συνείδησή μας καθαρή για την απόφασή μας.

Κι έτσι συνεχίσαμε μέχρι το τέλος της σχολικής χρονιάς. Με ραδιόφωνο από τις αίθουσες κι από τη γειτονιά μας. Με θέματα που μας απασχολούν γύρω μας, μπαίνουν στην τάξη μας κι επιστρέφουν στον δημόσιο χώρο, επεξεργασμένα κι εκφρασμένα από τα παιδιά, σε μια λογική σχολικής αναπνοής: εισπνοής και εκπνοής. Αυτό είναι το ανοιχτό σχολείο που ονειρευόμαστε και για το οποίο παλεύουμε παιδιά και εκπαιδευτικοί. Ανοιχτό, όχι απλώς χωρίς λουκέτο, αλλά δεκτικό, πολυφωνικό, ζωντανό.

Χρήστος Ποζίδης, Αναπληρωτής δάσκαλος Ειδικής Αγωγής, μέλος της ομάδας «Σκασιαρχείο»

Διαβάστε στο «Σκασιαρχείο:

● Για το Ραδιόφωνο των Παιδιών

● Τώρα

● Ξενοπούλειος Βιβλιοθήκη Ζακύνθου

● «Ακόμη κι αν φοράω τη φούστα μου καπέλο, όταν λέω όχι, σημαίνει πως δεν θέλω!»

● Με τα μάτια των παιδιών

● Ομιλος Cine-Εκπαίδευση

Πηγή: Εφημερίδα Συντακτών