Τρίτη 11 Απριλίου 2017

Εκπαίδευση μετ’ εμποδίων για μετανάστες

Πίσω από κάθε αλλοδαπό έφηβο που σήκωσε την ελληνική σημαία ως αριστεύσας μαθητής –προκαλώντας αντιδράσεις– υπάρχουν χιλιάδες άλλοι που είτε αντιμετωπίζουν σημαντικές μαθησιακές δυσκολίες είτε εγκαταλείπουν το σχολείο πριν ολοκληρώσουν την εγκύκλιο μόρφωση. Ειδικά στην Ελλάδα, οι οποιεσδήποτε πολιτικές ένταξης που εφαρμόστηκαν αποσπασματικά –οι οποίες φυσικά ξεκινούν από το σχολείο– είχαν κύριο στόχο να μην προξενούνται μεγάλες αντιδράσεις στον γηγενή πληθυσμό. Σε αυτό το πλαίσιο τα βγάζουν πέρα μόνο όσοι είναι πραγματικά αποφασισμένοι να τα καταφέρουν όσο δυσμενές και εχθρικό και να είναι το περιβάλλον που αντιμετωπίζουν.

Σήμερα, με βάση τα επίσημα στοιχεία, ζουν στην Ελλάδα 577.359 νόμιμοι μετανάστες. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Φόρουμ Μεταναστών, η πολυπληθέστερη ομάδα αλλοδαπών στη χώρα με διαφορά είναι οι Αλβανοί, 401.402 άτομα, και ακολουθούν οι Ουκρανοί 19.850, οι Γεωργιανοί 19.196, οι Πακιστανοί 16.961 και οι Ρώσοι 15.207.

Η Ελλάδα αποτελεί χώρα υποδοχής μεταναστών εδώ και 25 χρόνια πλέον, και αυτό σημαίνει ότι στη χώρα μας διαμένουν, ζουν και εργάζονται ενήλικοι αλλοδαποί δεύτερης γενιάς.

Η πλειονότητα των νομίμων μεταναστών που βρίσκονται στην Ελλάδα, περίπου το 76%, έχει ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Οι περισσότεροι από αυτούς, συγκεκριμένα 325.528 ήταν (2014) Αλβανοί υπήκοοι και ακολουθούν οι Ουκρανοί, 17.387, οι Γεωργιανοί, 15.485, και οι Πακιστανοί, 14.623. Ωστόσο, οι διάφορες εθνοτικές ομάδες παρουσιάζουν μεγάλη ανομοιομορφία όσον αφορά το φύλο και τις ηλικίες. Για παράδειγμα, οι γυναίκες αποτελούν λιγότερο από το 9,6% των μεταναστών από το Πακιστάν και το Μπανγκλαντές, ενώ αντίθετα ξεπερνούν το 83% των μεταναστών από την Ουκρανία και το 76% από τη Ρωσία και το 75,7% από τη Γεωργία.

Τα παιδιά των μεταναστών αποτελούσαν το 13%-14% του συνολικού πληθυσμού του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, ωστόσο σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί μείωση, στο 8%, των παιδιών μεταναστών που φοιτούν στο ελληνικό σχολείο (στοιχεία από έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος ASSESS για την αξιολόγηση των πολιτικών ένταξης μεταναστών σε 10 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, υπεύθυνες για την Ελλάδα οι ερευνήτριες του ΕΛΙΑΜΕΠ δρ Ντία Αναγνώστου, Αννα Κανδύλα και Εντα Γκέμη).

Συχνά επίσης, τα παιδιά μεταναστών εγκαταλείπουν το σχολείο στο τέλος του Γυμνασίου, κάτι που συμβαίνει όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Οι μετανάστες συνεχίζουν να βρίσκονται «πίσω» σε εκπαιδευτικό επίπεδο και δεξιότητες σε σχέση με τους συνομηλίκους τους στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ωστόσο οι μετανάστες πρώτης γενιάς που έφτασαν στη χώρα υποδοχής σε μικρή ηλικία –κάτω των 15 ετών– και οι μετανάστες δεύτερης γενιάς εμφανίζουν πολύ καλύτερες επιδόσεις, συχνά περίπου ίδιες με εκείνες των γηγενών συνομηλίκων τους, σύμφωνα με σχετική έρευνα της Ε.Ε.

Αντίθετα, η πρώτη γενιά μεταναστών εμφανίζει χαμηλές επιδόσεις στα μαθηματικά, στις επιστήμες και στη γλώσσα. Στην πρώτη γενιά μεταναστών είναι πολύ υψηλό το ποσοστό των παιδιών που εγκαταλείπουν το σχολείο, ειδικά αν έφτασαν στη χώρα υποδοχής μετά τα 15 τους. Σε κάθε περίπτωση οι μετανάστες σε μια χώρα, ακόμα και αν διαθέτουν τα ίδια προσόντα και δεξιότητες με τους γηγενείς, αμείβονται λιγότερο από αυτούς.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου