Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2014

Όταν το παιδί αναλαμβάνει το ρόλο του γονιού που έφυγε από τη ζωή…

Ο θάνατος ενός γονέα αποτελεί πάντα ένα επώδυνο και μη αναστρέψιμο γεγονός, τόσο για τα παιδιά όσο και για τον άλλο γονέα που μένει μόνος του. Ο θρήνος και το πένθος είναι φυσιολογικό να διαταράσσουν τις καθεστηκυίες ισορροπίες τις οικογένειας και κάθε μέλος βιώνει αυτή τη διαδικασία με διαφορετικό τρόπο και σε διαφορετικό ρυθμό. Πολλές φορές, δε, παρατηρείται τα μέλη της οικογένειας να προσκολλούνται το ένα στο άλλο, αφού ο γονέας που πέθανε αφήνει ένα ομολογουμένως μεγάλο κενό, πραγματικό αλλά και ψυχικό. Τα παιδιά, ειδικά, φοβούνται πως υπάρχει κίνδυνος να χάσουν και τον άλλο γονέα τους και το άγχος και η ανασφάλεια τα κάνει, ορισμένες φορές, να προσκολλούνται σε έντονο βαθμό στον γονέα και να νιώθουν την ανάγκη να τον φροντίζουν και να τον παρηγορούν, για να μην τον χάσουν.

Υπάρχουν, όμως, περιπτώσεις όπου η προσκόλληση ξεπερνά τα όρια και το παιδί, ιδιαίτερα μετά την ηλικία των επτά ετών, οπότε και αντιλαμβάνεται την έννοια του θανάτου ως μια μόνιμη κατάσταση, καταλήγει να αναλαμβάνει τον ρόλο του γονέα που έφυγε από τη ζωή. Ειδικότερα το μεγαλύτερο παιδί της οικογένειας είναι αυτό που τις περισσότερες φορές μπαίνει σ’ αυτόν τον ρόλο, προκειμένου από τη μία να σταθεί στον γονέα, να τον βοηθήσει σε πρακτικά ζη­τήματα, να τον φροντίσει και να τον προστατεύσει από ενδεχόμενα καταθλιπτικά συ­ναι­σ­θή­μα­τα και από την άλλη να στηρίξει τα μικρότερα αδέρφια του και να αποτελέσει πρότυπο για εκείνα κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής τους. Πιο συγκεκριμένα τα κορίτσια αναλαμβάνουν το ρόλο της μητέρας, που πέθανε, στο νοικοκυριό και τη φροντίδα της οικογένειας, στηρίζοντας ταυτόχρονα συναισθηματικά τον πενθούντα πατέρα τους, ενώ το αγόρι φροντίζει κι αυτό την οικογένειά του ταυτιζόμενο με τον θανούντα πατέρα του και κάποιες φορές καλείται να βγει ακόμα και στην αγορά εργασίας για να βοηθήσει οικονομικά την οικογένειά του.

Έτσι, τα παιδιά μεγαλώνουν πιο γρήγορα απ’ ό,τι θα έπρεπε, σε έναν ρόλο που δεν αναλογεί ούτε στη θέση τους μέσα στην οικογένεια, αλλά ούτε και στην ψυχοσυναισθηματική διαδικασία της ανάπτυξής τους. Ένας γονεϊκός ρόλος αφομοιωμένος από ένα παιδί μπορεί να το βάλει σε μια κατάσταση παντοδυναμίας και ταύτισης με τον εκλιπόντα γονέα, ικανής να το εγκλωβίσει σε ένα «κόσμο» με τον γονέα εν ζωή, όπου δεν υπάρχουν τρίτα πρόσωπα. Αυτή η σχέση εξάρτησης μπορεί να εμποδίσει την ψυχική ωρίμανση του παιδιού ή αντίθετα να του στερήσει την ομαλή ψυχική ανάπτυξη που δικαιούται, ενώ παράλληλα εμποδίζει τη δημιουργία της δικής του ατομικής ταυτότητας. Ως εκ τούτου, το παιδί αυτό είναι πολύ πιθανό να παρουσιάσει προβλήματα στις κοινωνικές και διαπροσωπικές του σχέσεις στο μέλλον και ελλείμματα στην ψυχοσυναισθηματικά αναπτυξιακή του διαδικασία.

Καταλήγοντας, καλό θα ήταν οι γονείς που αντιμετωπίζουν τον θάνατο του/της συντρόφου τους να συζητούν με τα παιδιά τους τα συναισθήματα που βιώνουν, το άγχος και τους φόβους τους και να ζητούν στήριξη από το περιβάλλον τους, π.χ. παππούδες, θείοι κ.τλ., οι οποίοι όχι μόνο μπορούν να βοηθήσουν και να στηρίξουν τα μέλη της οικογένειας, αλλά και να αποτελέσουν πρότυπα για τα παιδιά του ίδιου φύλου, στη θέση του γονέα που πέθανε. Είναι γεγονός πως ένας γονέας που έχει να αντιμετωπίσει το δικό του άγχος και τον δικό του πόνο απέναντι σ΄ αυτό το τραυματικό γεγονός έχει ανάγκη από στήριξη, είναι όμως σημαντικό να κρατά μια ομαλή «απόσταση» από την προσκόλλησή του στα παιδιά του και το αντίθετο, προκειμένου -μεγαλώνοντας-να είναι δυνατή και η ομαλή αυτονόμησή τους.

Ψυχολόγος

Πηγή: Singleparent

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου