Το 16% των παιδιών στην Κρήτη έχει πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού από συμμαθητή του, το υψηλότερο ποσοστό σε επίπεδο χώρας και ανάλογο με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Κοινωνικός αποκλεισμός, λεκτική και σωματική βία, ηλεκτρονικός εκφοβισμός, μέσω μηνυμάτων, ο σχεσιακός αποκλεισμός, είναι οι βασικές μορφές του σχολικού εκφοβισμού.
Το φαινόμενο bulling όπως είναι γνωστό διεθνώς και παρουσιάζει έξαρση στις ηλικίες 10-14, στο τέλος του δημοτικού δηλαδή έως το γυμνάσιο, αφορά αγόρια και κορίτσια και είναι πολυπαραγοντικό. Εμφανίζεται, δε, τόσο με τη μορφή της λεκτικής βίας (κυρίως στα κορίτσια) όσο και της σωματικής που φτάνει μέχρι ξυλοδαρμό (κυρίως στα αγόρια), ενώ σύμφωνα με τις μελέτες το φαινόμενο έχει αρχίσει να εμφανίζεται και στις πολύ μικρές ηλικίες του δημοτικού.
Εκδήλωση για το σχολικό εκφοβισμό και τη θυματοποίηση πραγματοποιήθηκε στο 9ο δημοτικό σχολείο χθες το απόγευμα παρουσία πολλών γονέων αλλά και εκπαιδευτικών που θέλησαν να είναι ενήμεροι για το θέμα. Άλλωστε το φαινόμενο αυτό μπορεί να καταπολεμηθεί μόνο με παρεμβάσεις από τους ειδικούς σε συνεργασία με τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς.
Στο κοινό μίλησαν οι Άκης Γιοβαζολιάς, επίκουρος καθηγητής συμβουλευτικής ψυχολογίας στο Τμήμα Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και Ηλίας Κουρκούτας, αναπληρωτής καθηγητής Ψυχολογίας και ειδικής αγωγής στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Κρήτης παρουσιάζοντας στοιχεία έρευνας που έχουν κάνει σχετικά με το θέμα, όπως επίσης και η ψυχολόγος του σχολείου Εβεπίνα Παντελέρη.
«Κατά μέσο όρο στις έρευνες που κάνουμε στην Κρήτη, δείχνουν πως το 16% των παιδιών υφίστανται το σχολικό εκφοβισμό σε συστηματική βάση. Σε ένα σχολείο με 200 παιδιά δηλαδή περίπου τα 30 με 32 πέφτουν συστηματικά θύματα σχολικού εκφοβισμού και αυτά είναι τα νούμερα που υπάρχουν σε άλλες χώρες ευρωπαϊκές και την Αμερική», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Γιοβαζολιάς. Αξίζει να σημειώσουμε πως έρευνες για το φαινόμενο, εκτός από την Κρήτη γίνονται και στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα, τη Λάρισα, με το ποσοστό να είναι περίπου στο 15%.
Ο θύτης και το θύμα
Τι μπορεί να οδηγήσει ένα παιδί στο να γίνει θύτης; Πολλοί παράγοντες απαντά ο κ. Γιοβαζολιάς. Προσωπικά χαρακτηριστικά του παιδιού όπως η μεγαλύτερη ευαισθησία, προβλήματα διαγωγής, μεγαλύτερη τάση για επιθετικότητα.
Οικογενειακοί παράγοντες, όπως η επιθετικότητα στο σπίτι- άλλωστε πολλά παιδιά είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας- αυταρχικοί γονείς.
Σχολικοί παράγοντες, όπως το κλίμα της τάξης, η συμπεριφορά των δασκάλων και των συμμαθητών και κοινωνικοί παράγοντες, όπως η εικόνα της βίας που προβάλλεται από τα ΜΜΕ και η βία που συναντάται στην κοινωνία.
Τα παιδιά θύματα συνήθως προέρχονται από ένα υπερπροστατευτικό περιβάλλον. Οι υπερπροστατευτικοί γονείς δηλαδή είναι πιθανό να έχουν παιδιά που θυματοποιούνται πιο εύκολα. Τα παιδιά που φαίνονται πιο ευάλωτα, είναι λιγότερο ενεργητικά ίσως και λιγότερο δημοφιλή. Αυτά τα παιδιά για τα παιδιά – θύτες είναι πιο εύκολος στόχος.
Τα σημάδια
Υπάρχουν μορφές εκφοβισμού που είναι πιο εύκολα αντιληπτές και άλλες που είναι πιο δύσκολο να αντιληφθεί ο γονιός. «Μπορεί να περάσει πολύς καιρός και οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να μην το καταλάβουν. Αυτό συμβαίνει στις πιο έμμεσες μορφές εκφοβισμού, πιο «υπόγειες», με τη συναισθηματική ή λεκτική βία. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι δράστες λειτουργούν υπόγεια και μεθοδευμένα», σημείωσε ο κ. Γιοβαζολιάς.
Υπάρχουν σημάδια όμως να αναγνωρίσει ο γονιός ότι ο παιδί έχει πέσει θύμα εκφοβισμού, με βασικότερο την αλλαγή στη συμπεριφορά, είτε πρόκειται για θύμα είτε για δράστη.
Τραυματική εμπειρία
Τραυματική εμπειρία που «ακολουθεί» το παιδί και στην υπόλοιπη ζωή του, είναι ο εκφοβισμός και ο αποκλεισμός, όταν γίνεται με συστηματικό τρόπο, υπογράμμισε ο Ηλίας Κουρκούτας, αναπληρωτής καθηγητής Ψυχολογίας και ειδικής αγωγής στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Κρήτης:
«Είναι μια εμπειρία που πληγώνει πάρα πολύ το παιδί να βιώνει τον αποκλεισμό από τις παρέες μέσα από συγκεκριμένα άτομα που επηρεάζουν ευρύτατα την ομάδα των συνομηλίκων. Όταν μάλιστα αυτή η κατάσταση είναι χρόνια, έχει ένα χαρακτήρα τραυματογενή στην ψυχολογία του παιδιού. Άλλωστε η θυματοποίηση και ο εκφοβισμός έχουν τις πιο σοβαρές επιπτώσεις και βραχυπρόθεμα και μακροπρόθεσμα. Βραχυπρόθεσμα τα παιδιά μπορεί να αναπτύξουν στρες, άγχος, τάσεις αποφυγής του σχολείο, έλλειψη συγκέντρωσης, χαμηλές επιδόσεις και μακροπρόθεσμα κατάθλιψη, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις παιδιών που προσπάθησαν να βάλουν τέλος στη ζωή τους.
Οι οποιεσδήποτε δυσκολίες μπορεί να έχουν αυτά τα παιδιά, είτε κοινωνικές, είτε μαθησιακές, είτε ψυχολογικές, διογκώνονται και λαμβάνουν πολλές φορές ένα δραματικό χαρακτήρα στο βάθος του χρόνου, όταν το φαινόμενο εξασκείται με συστηματικό τρόπο και όταν το παιδί δε μιλάει σε γονείς ή εκπαιδευτικούς».
Ο κ. Κουρκούτας έθιξε και μια άλλη πτυχή του θέματος. Ότι οι εκπαιδευτικοί πολλές φορές υποτιμούν αυτό το φαινόμενο. «Πολλοί εκπαιδευτικοί θεωρούν ότι τα παιδιά θα πρέπει να μάθουν να τα βγάζουν πέρα μόνα τους, κάτι που ισχύει ως ένα βαθμό από την άλλη όμως δεν πρόκειται για μια απλή σύγκρουση μεταξύ συμμαθητών αλλά βία σκόπιμη και συστηματική που στοχεύει σε αδύναμες και ευάλωτες ομάδες παιδιών».
Από την πλευρά της η Εβεπίνα Παντελέρη, τόνισε πως: «ο εκφοβισμός μπορεί να είναι λεκτικός, μπορεί να είναι σωματικός και θέλει πολύ ευαίσθητο μάτι για να το εντοπίσεις. Ο γονιός μπορεί να το αντιληφθεί, ανάλογα βέβαια τη σχέση και την επικοινωνία που έχει αναπτύξει με το παιδί.
Όταν είσαι δίπλα στο παιδί και αφουγκράζεσαι πράγματα και μπορείς να μιλήσεις μαζί του, τότε μπορεί να είσαι ενήμερος για το τι συμβαίνει στο σχολείο, να σου μπουν κάποιες υποψίες, να μιλήσεις με τους εκπαιδευτικούς και να γίνουν οι απαραίτητες παρεμβάσεις».
Κοινωνικός αποκλεισμός, λεκτική και σωματική βία, ηλεκτρονικός εκφοβισμός, μέσω μηνυμάτων, ο σχεσιακός αποκλεισμός, είναι οι βασικές μορφές του σχολικού εκφοβισμού.
Το φαινόμενο bulling όπως είναι γνωστό διεθνώς και παρουσιάζει έξαρση στις ηλικίες 10-14, στο τέλος του δημοτικού δηλαδή έως το γυμνάσιο, αφορά αγόρια και κορίτσια και είναι πολυπαραγοντικό. Εμφανίζεται, δε, τόσο με τη μορφή της λεκτικής βίας (κυρίως στα κορίτσια) όσο και της σωματικής που φτάνει μέχρι ξυλοδαρμό (κυρίως στα αγόρια), ενώ σύμφωνα με τις μελέτες το φαινόμενο έχει αρχίσει να εμφανίζεται και στις πολύ μικρές ηλικίες του δημοτικού.
Εκδήλωση για το σχολικό εκφοβισμό και τη θυματοποίηση πραγματοποιήθηκε στο 9ο δημοτικό σχολείο χθες το απόγευμα παρουσία πολλών γονέων αλλά και εκπαιδευτικών που θέλησαν να είναι ενήμεροι για το θέμα. Άλλωστε το φαινόμενο αυτό μπορεί να καταπολεμηθεί μόνο με παρεμβάσεις από τους ειδικούς σε συνεργασία με τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς.
Στο κοινό μίλησαν οι Άκης Γιοβαζολιάς, επίκουρος καθηγητής συμβουλευτικής ψυχολογίας στο Τμήμα Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και Ηλίας Κουρκούτας, αναπληρωτής καθηγητής Ψυχολογίας και ειδικής αγωγής στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Κρήτης παρουσιάζοντας στοιχεία έρευνας που έχουν κάνει σχετικά με το θέμα, όπως επίσης και η ψυχολόγος του σχολείου Εβεπίνα Παντελέρη.
«Κατά μέσο όρο στις έρευνες που κάνουμε στην Κρήτη, δείχνουν πως το 16% των παιδιών υφίστανται το σχολικό εκφοβισμό σε συστηματική βάση. Σε ένα σχολείο με 200 παιδιά δηλαδή περίπου τα 30 με 32 πέφτουν συστηματικά θύματα σχολικού εκφοβισμού και αυτά είναι τα νούμερα που υπάρχουν σε άλλες χώρες ευρωπαϊκές και την Αμερική», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Γιοβαζολιάς. Αξίζει να σημειώσουμε πως έρευνες για το φαινόμενο, εκτός από την Κρήτη γίνονται και στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα, τη Λάρισα, με το ποσοστό να είναι περίπου στο 15%.
Ο θύτης και το θύμα
Τι μπορεί να οδηγήσει ένα παιδί στο να γίνει θύτης; Πολλοί παράγοντες απαντά ο κ. Γιοβαζολιάς. Προσωπικά χαρακτηριστικά του παιδιού όπως η μεγαλύτερη ευαισθησία, προβλήματα διαγωγής, μεγαλύτερη τάση για επιθετικότητα.
Οικογενειακοί παράγοντες, όπως η επιθετικότητα στο σπίτι- άλλωστε πολλά παιδιά είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας- αυταρχικοί γονείς.
Σχολικοί παράγοντες, όπως το κλίμα της τάξης, η συμπεριφορά των δασκάλων και των συμμαθητών και κοινωνικοί παράγοντες, όπως η εικόνα της βίας που προβάλλεται από τα ΜΜΕ και η βία που συναντάται στην κοινωνία.
Τα παιδιά θύματα συνήθως προέρχονται από ένα υπερπροστατευτικό περιβάλλον. Οι υπερπροστατευτικοί γονείς δηλαδή είναι πιθανό να έχουν παιδιά που θυματοποιούνται πιο εύκολα. Τα παιδιά που φαίνονται πιο ευάλωτα, είναι λιγότερο ενεργητικά ίσως και λιγότερο δημοφιλή. Αυτά τα παιδιά για τα παιδιά – θύτες είναι πιο εύκολος στόχος.
Τα σημάδια
Υπάρχουν μορφές εκφοβισμού που είναι πιο εύκολα αντιληπτές και άλλες που είναι πιο δύσκολο να αντιληφθεί ο γονιός. «Μπορεί να περάσει πολύς καιρός και οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να μην το καταλάβουν. Αυτό συμβαίνει στις πιο έμμεσες μορφές εκφοβισμού, πιο «υπόγειες», με τη συναισθηματική ή λεκτική βία. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι δράστες λειτουργούν υπόγεια και μεθοδευμένα», σημείωσε ο κ. Γιοβαζολιάς.
Υπάρχουν σημάδια όμως να αναγνωρίσει ο γονιός ότι ο παιδί έχει πέσει θύμα εκφοβισμού, με βασικότερο την αλλαγή στη συμπεριφορά, είτε πρόκειται για θύμα είτε για δράστη.
Τραυματική εμπειρία
Τραυματική εμπειρία που «ακολουθεί» το παιδί και στην υπόλοιπη ζωή του, είναι ο εκφοβισμός και ο αποκλεισμός, όταν γίνεται με συστηματικό τρόπο, υπογράμμισε ο Ηλίας Κουρκούτας, αναπληρωτής καθηγητής Ψυχολογίας και ειδικής αγωγής στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Κρήτης:
«Είναι μια εμπειρία που πληγώνει πάρα πολύ το παιδί να βιώνει τον αποκλεισμό από τις παρέες μέσα από συγκεκριμένα άτομα που επηρεάζουν ευρύτατα την ομάδα των συνομηλίκων. Όταν μάλιστα αυτή η κατάσταση είναι χρόνια, έχει ένα χαρακτήρα τραυματογενή στην ψυχολογία του παιδιού. Άλλωστε η θυματοποίηση και ο εκφοβισμός έχουν τις πιο σοβαρές επιπτώσεις και βραχυπρόθεμα και μακροπρόθεσμα. Βραχυπρόθεσμα τα παιδιά μπορεί να αναπτύξουν στρες, άγχος, τάσεις αποφυγής του σχολείο, έλλειψη συγκέντρωσης, χαμηλές επιδόσεις και μακροπρόθεσμα κατάθλιψη, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις παιδιών που προσπάθησαν να βάλουν τέλος στη ζωή τους.
Οι οποιεσδήποτε δυσκολίες μπορεί να έχουν αυτά τα παιδιά, είτε κοινωνικές, είτε μαθησιακές, είτε ψυχολογικές, διογκώνονται και λαμβάνουν πολλές φορές ένα δραματικό χαρακτήρα στο βάθος του χρόνου, όταν το φαινόμενο εξασκείται με συστηματικό τρόπο και όταν το παιδί δε μιλάει σε γονείς ή εκπαιδευτικούς».
Ο κ. Κουρκούτας έθιξε και μια άλλη πτυχή του θέματος. Ότι οι εκπαιδευτικοί πολλές φορές υποτιμούν αυτό το φαινόμενο. «Πολλοί εκπαιδευτικοί θεωρούν ότι τα παιδιά θα πρέπει να μάθουν να τα βγάζουν πέρα μόνα τους, κάτι που ισχύει ως ένα βαθμό από την άλλη όμως δεν πρόκειται για μια απλή σύγκρουση μεταξύ συμμαθητών αλλά βία σκόπιμη και συστηματική που στοχεύει σε αδύναμες και ευάλωτες ομάδες παιδιών».
Από την πλευρά της η Εβεπίνα Παντελέρη, τόνισε πως: «ο εκφοβισμός μπορεί να είναι λεκτικός, μπορεί να είναι σωματικός και θέλει πολύ ευαίσθητο μάτι για να το εντοπίσεις. Ο γονιός μπορεί να το αντιληφθεί, ανάλογα βέβαια τη σχέση και την επικοινωνία που έχει αναπτύξει με το παιδί.
Όταν είσαι δίπλα στο παιδί και αφουγκράζεσαι πράγματα και μπορείς να μιλήσεις μαζί του, τότε μπορεί να είσαι ενήμερος για το τι συμβαίνει στο σχολείο, να σου μπουν κάποιες υποψίες, να μιλήσεις με τους εκπαιδευτικούς και να γίνουν οι απαραίτητες παρεμβάσεις».
Πηγή: infomathisi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου