Η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων και η Ταινιοθήκη της Ελλάδος σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Ισπανίας στην Αθήνα και με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών στις 25 Νοεμβρίου, διοργανώνουν ένα 4ήμερο αφιέρωμα ταινιών που θα διαρκέσει από τις 25 έως τις 28 Νοεμβρίου με τίτλο 1ο Πανόραμα ταινιών για τη βία κατά των γυναικών. Το αφιέρωμα εντάσσεται στην καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων.
Η βία κατά των γυναικών είναι ένα ζήτημα που ο κινηματογράφος σε παγκόσμιο επίπεδο έχει θίξει πολλές φορές στο παρελθόν αλλά και μια προβληματική με την οποία εξακολουθεί να καταπιάνεται. Οι ταινίες του αφιερώματος καταγράφουν τις εικόνες γυναικών σε παγκόσμια κλίμακα που εξακολουθούν να υφίστανται διάφορες μορφές βίας (ψυχολογική, σωματική, σεξουαλική, φυλετική, κοινωνική).
Το αφιέρωμα περιλαμβάνει 16 ταινίες μυθοπλασίας: 10 ταινίες ξένων σκηνοθετών/σκηνοθέτιδων, 4 ταινίες Ελλήνων/Ελληνίδων καθώς και 2 ταινίες τεκμηρίωσης Ελλήνων σκηνοθετών. Οι ταινίες Τσιγγάνικη ψυχή και Ο αγώνας του Κρίπαν προβάλλονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Ισπανίας στην Αθήνα, ενώ ο κλασικός Ταξιτζής του Σκορσέζε θα προβληθεί στην ψηφιακή αποκατάστασή του σε 2K.
Την Παρασκευή 25 Νοεμβρίου στις 20.00 η προσκεκλημένη Ισπανίδα σκηνοθέτιδα Τσους Γκουτιέρεζ (Chus Gutierrez), εκπρόσωπος της νέας γενιάς Ισπανίδων σκηνοθετών, θα προλογίσει την ταινία της Τσιγγάνικη ψυχή (Alma gitana, 1996), αλλά και την ταινία Μέσα απ’ τα μάτια σου (Te doy mis ojos, 2003) της Ιθιάρ Μπογέιν, στην οποία συμμετέχει ως ηθοποιός. Μετά την προβολή θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό.
Τις προβολές των ταινιών θα πλαισιώσει μια συζήτηση το Σάββατο 26 Νοεμβρίου στις 20.00 με βασική ομιλήτρια την ακαδημαϊκό Prof. Joanna Bourke. Στη συζήτηση συμμετέχουν (με αλφαβητική σειρά) οι:
- Prof. Joanna Bourke, Καθηγήτρια στο Birkbeck College του Λονδίνου, συγγραφέας του βιβλίου Rape: Sex, Violence, History, αλλά και του βιβλίου Φόβος. Στιγμιότυπα από τον πολιτισμό του 19ου και του 20ου αιώνα που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Σαββάλα.
- Κάτια Γέρου, ηθοποιός
- Chus Gutierrez, Ισπανίδα σκηνοθέτιδα
- Μαρία Στρατηγάκη, Γενική Γραμματέας Ισότητας των Φύλων και Επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστήμιου.
Τη συζήτηση θα συντονίσει η Μαρία Κομνηνού, Γενική Γραμματέας του Δ.Σ. της Ταινιοθήκης της Ελλάδος και Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τμήματος ΕΜΜΕ του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Οι προβολές των ταινιών πραγματοποιούνται σε συνεργασία της Ταινιοθήκης με τις ελληνικές εταιρίες διανομής Audiovisual, Odeon, PCV, Rosebud, Sony, την ξένη εταιρεία διανομής Park Circus, το ΕΚΚ, την ΕΡΤ, το Goethe-Institut Athen καθώς και την εταιρεία παραγωγής Small Planet. Χορηγοί Επικοινωνίας της Ταινιοθήκης της Ελλάδος: MEGA/ Kosmos 93.9 FM/ Στοκόκκινο 105.5 FM/ ελculture.gr/ tvxs.gr/ cinemag.gr/ sevenart.gr/ myfilm.gr/ forfree.gr
Λίγα λόγια για τις ξένες ταινίες
Ο Ταξιτζής (Taxi Driver, 1976) του Μάρτιν Σκορσέζε, πολυβραβευμένη και κλασσική πια ταινία με το Ρόμπερτ Ντε Νίρο στο ρόλο ενός βετεράνου του πολέμου του Βιετνάμ, ενός ανθρώπου αποκομμένου από την κοινωνία που οδηγεί ταξί τις νύχτες στη Νέα Υόρκη. Η ανήλικη Τζόντι Φόστερ υποδύεται την πόρνη που κακοποιείται από το αφεντικό της και αποτελεί το βασικό αντικείμενο των φαντασιώσεων του πρωταγωνιστή, που αφού σκοτώσει τον προστάτη της και την απελευθερώσει θα γνωρίσει μια πρόσκαιρη δόξα. Τέσσερις υποψηφιότητες για Όσκαρ και Χρυσός Φοίνικας για τον Σκορσέζε στις Κάννες. Προβάλλεται σε συνεργασία με τις εταιρείες διανομής Sony και Park Circus.
Η Σούζαν Σάραντον και η Τζίνα Ντέιβις συναντιούνται ως Θέλμα και Λουίζ (Thelma and Louise) στην ομώνυμη ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ που κέρδισε Όσκαρ Σεναρίου το 1991. Οι δύο φίλες αφήνουν πίσω τους συζύγους τους, που τις καταπιέζουν και τις κακομεταχειρίζονται, και ξεκινούν ένα ταξίδι ζωής χωρίς επιστροφή. Μια ταινία αντιστροφή του Ξένοιαστου καβαλάρη -ύμνος στη γυναικεία απελευθέρωση και την ματαίωση της στην αμερικανική κοινωνία. Προβάλλεται σε συνεργασία με τις εταιρείες διανομής Odeon και Park Circus.
Ένας νεαρός που φιλοδοξεί να ασχοληθεί επαγγελματικά με το χορό ερωτεύεται μια νεαρή τσιγγάνα. Η ταινία της Ισπανίδας Τσους Γκουτιέρεζ (Chus Gutierrez, 1962) Τσιγγάνικη ψυχή (Alma gitana, 1996) που προβάλλεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, θίγει ένα μείζον ζήτημα της ισπανικής κοινωνίας, τη θέση των τσιγγάνων. Υποψηφιότητα για το ισπανικό βραβείο Γκόγια Καλύτερης Νέας Ηθοποιού. Προβάλλεται σε συνεργασία με την Ισπανική Πρεσβεία στην Αθήνα.
Τρεις γυναίκες από τη Λατινική Αμερική παντρεύονται τρεις άντρες σε ένα απομονωμένο χωριό της Ισπανίας, ελπίζοντας να βρουν μια καλύτερη ζωή, ένα καλύτερο μέλλον και λιγότερη μοναξιά. Οι τρεις πρωταγωνίστριες, Λουλούδια από έναν άλλον κόσμο (Flores de otro mundo, 1999), φτάνουν στην ισπανική επαρχία και τότε ξεκινά μια ιστορία για τις προσδοκίες και τις σχέσεις των ανθρώπων, τις πολιτισμικές διαφορές και τη «σύγκρουση» μεταξύ επαρχίας και πόλης. Δεύτερη ταινία μεγάλου μήκους της Ισπανίδας Ιθιάρ Μπογέιν (1967), που τιμήθηκε με το βραβείο κριτικών στο Φεστιβάλ των Καννών. Προβάλλεται σε συνεργασία με το Goethe-Institut Athens.
Τις ιστορίες διαφόρων γυναικών στην εξαιρετικά καταπιεστική ιρανική κοινωνία αφηγείται ο Κύκλος (Dayereh, 2000) του Τζαφάρ Παναχί. Η ταινία πήρε το Χρυσό Λέοντα στη Βενετία καθώς και το βραβείο FIPRESCI. Το 2010 ο Παναχί καταδικάστηκε από το ιρανικό καθεστώς σ’ έξι χρόνια φυλάκιση αφού κατηγορήθηκε πως οι ταινίες του στρέφονται εναντίον της ιρανικής κυβέρνησης. Του απαγορεύθηκε επίσης να σκηνοθετήσει ξανά, να ταξιδέψει και να δίνει συνεντεύξεις για είκοσι χρόνια. Η ταινία Ο Κύκλος προβάλλεται σε συνεργασία με την εταιρεία διανομής Rosebud.
Συγγενείς από όλον τον κόσμο συναντιούνται στο Νέο Δελχί την περίοδο των Μουσώνων, για να παρευρεθούν στο Γάμο των μουσώνων (Monsoon Wedding, 2001). Μυστικά που για λόγους τιμής είχαν μείνει κρυφά τώρα αποκαλύπτονται, καθώς οι παραδόσεις συγκρούονται με τα μοντέρνα ήθη στη συναρπαστική ταινία της Μίρα Ναίρ, που θίγει το ζήτημα των γάμων με συνοικέσιο, αλλά και της οικογένειας που συγκαλύπτει ακόμη και την κακοποίηση ανηλίκων μεταξύ των μελών της, συνδυάζοντας την κωμωδία με το δράμα. Η ταινία τιμήθηκε με το Χρυσό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ της Βενετίας. Προβάλλεται σε συνεργασία με την εταιρεία διανομής Audiovisual.
Η Πιλάρ εγκαταλείπει το σύζυγό της, που την κακοποιεί, παίρνοντας μαζί της το γιο τους. Όταν ο Αντόνιο αντιλαμβάνεται ότι εκείνη έφυγε, την αναζητά για να την πείσει να επιστρέψει. Στην ταινία Μέσα απ’ τα μάτια σου (Te doy mis ojos, 2003), η σκηνοθέτιδα Ιθιάρ Μπογέιν αφηγείται μια ιστορία συζυγικής βίας και αποσπά επτά Βραβεία Γκόγια στην Ισπανία αλλά και πολλά διεθνή βραβεία. Προβάλλεται σε συνεργασία με την Ισπανική Πρεσβεία στην Αθήνα και την εταιρεία διανομής PCV.
Ο Βούδας λιποθύμησε από ντροπή στην ομώνυμη ταινία (Buda as sharm foru rikht, 2007), όπου ένα κορίτσι στο Αφγανιστάν θέλει με ενθουσιασμό και περισσό ζήλο να πάει στο σχολείο για να μάθει να διαβάζει και να γράφει. Έρχεται αντιμέτωπη με την αδιαφορία της δασκάλας και των υπολοίπων κοριτσιών στην τάξη, οι οποίες τη διώχνουν. Επιστρέφοντας στο σπίτι συναντά μια παρέα αγοριών που παίζουν «Ταλιμπάν και Αμερικανούς» και τα οποία την «αιχμαλωτίζουν» και σκίζουν τα βιβλία της. Ταινία της Χάνα Μακμαλμπάφ, 23 ετών σήμερα και μικρής κόρης του διάσημου –γεννημένου στο Ιράν- σκηνοθέτη, Μοζέν Μακμαλμπάφ. Κρυστάλλινη Αρκούδα στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου. Προβάλλεται σε συνεργασία με την εταιρεία διανομής Odeon.
Η Φάουστα υποφέρει από μια σπάνια ασθένεια, το γάλα της θλίψης, που μεταδίδεται μέσω του μητρικού γάλακτος εγκύων γυναικών, οι οποίες βιάστηκαν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους. Μέσα στο φόβο, τη σύγχυση και την αγωνία που βιώνει, καλείται να αντιμετωπίσει και το θάνατο της μητέρας της. Η Φάουστα αποφασίζει λοιπόν να λάβει μέτρα, ώστε να μην επαναληφθεί η ιστορία. Περουβιανή ταινία του 2009, Το γάλα της θλίψης (La teta asustada) της Claudia Llosa προτάθηκε για το ξενόγλωσσο Όσκαρ. Βραβεύτηκε επίσης στο Βερολίνο, στο Μεξικό, στην Κούβα και στον Καναδά. Προβάλλεται σε συνεργασία με την εταιρεία διανομής Odeon.
Η δεύτερη ταινία του Όμερ Όκε, Ο αγώνας του Κρίπαν (La causa de Kripan, 2009), που προβάλλεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, διαδραματίζεται στην Αφρική. Περιγράφει τον αγώνα ενός πατέρα να σώσει την εξάχρονη κόρη του από την κλειτοριδεκτομή. Αν και πρόκειται για μυθοπλασία, η ταινία είναι γυρισμένη με ντοκιμαντερίστικο ύφος. Ο Όκε, εκτός από τη σκηνοθεσία, έγραψε και το σενάριο. Η ταινία απέσπασε Ειδική Μνεία αλλά και Βραβείο Κοινού στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Valladolid στην Ισπανία. Προβάλλεται σε συνεργασία με την Ισπανική Πρεσβεία στην Αθήνα.
Λίγα λόγια για τις ελληνικές ταινίες
Ο Άρης ερωτεύεται τη Ζωή, με την οποία βέβαια έχει αισθητή διαφορά ηλικίας. Παντρεύονται και, ενώ στην αρχή όλα πηγαίνουν καλά, σύντομα ο Άρης αρχίζει να ζηλεύει. Οι καβγάδες τους γίνονται με τον καιρό ολοένα και πιο συχνοί. Πάνω σ’ έναν καβγά με ιδιαίτερη ένταση, ο Άρης μαχαιρώνει τη Ζωή, και στη συνέχεια τεμαχίζει το πτώμα, βάζοντας τα κομμάτια σε σακούλες σκουπιδιών, τις οποίες πετάει σε διαφορετικούς κάδους απορριμμάτων. Η δίκη που ακολουθεί τραβάει τα φώτα της δημοσιότητας και ο Άρης γίνεται το πρόσωπο της ημέρας. Η ταινία Ζωή (1995) είναι βασισμένη σε αληθινή ιστορία. Ο σκηνοθέτης Γιώργος Κατακουζηνός συνεργάστηκε στο σενάριο με το Γιώργο Διαλεγμένο. Βραβείο Β’ Γυναικείου Ρόλου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Προβάλλεται σε συνεργασία με το ΕΚΚ.
Το 1922, ένας Αμερικανός φωτογράφος επιστρέφει στην πατρίδα του, έχοντας μπαρκάρει από τη Σμύρνη. Στο υπερωκεάνιο ταξιδεύουν μαζί του 700 περίπου Ελληνίδες που έχουν σαν προορισμό την Αμερική για να παντρευτούν. Ο φωτογράφος θα ερωτευτεί μια νεαρή κοπέλα από τη Σαμοθράκη, και μαζί θα αποκαλύψουν την απάτη που εξυφαίνεται σε βάρος των μη ελληνίδων κοριτσιών που προορίζονται για πορνεία. Οι δυο τους θα αποτρέψουν τα σχέδια του Ρώσου προαγωγού και των Ελλήνων συνενόχων του, η σχέση τους όμως είναι καταδικασμένη να πάρει τέλος μόλις φτάνουν στο τέλος του ταξιδιού. Οι Νύφες (2003) του Παντελή Βούλγαρη, σε σενάριο Ιωάννας Καρυστιάνη και παραγωγή Μάρτιν Σκορσέζε, απέσπασαν εννέα βραβεία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, μεταξύ των οποίων Καλύτερης Ταινίας, Α’ και Β’ Γυναικείου Ρόλου και Φωτογραφίας. Προβάλλεται σε συνεργασία με την ODEON.
Η Λιούμπη, στην ομώνυμη ταινία της Λάγιας Γιούργου του 2005, είναι μια νεαρή Ρωσίδα που αναλαμβάνει να κρατάει συντροφιά σε μια ηλικιωμένη γυναίκα. Ο γιος της οικογένειας, ο Δημήτρης, ψάχνει την ευκαιρία που θα του επιτρέψει να φύγει από το σπίτι, τη μητέρα και την υστερική αδερφή του. Ο Δημήτρης και η Λιούμπη ερωτεύονται αλλά η σχέση τους δε θα προχωρήσει. Η ταινία απέσπασε το Βραβείο Β’ Ανδρικού Ρόλου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, ενώ διακρίθηκε και στο Φεστιβάλ του Χιούστον.
Η Αφροδίτη είναι δεκατρία και μισό. Οι φίλοι της, τη φωνάζουν Τεν-Τεν. Η Αφροδίτη είναι ερωτευμένη με τον Λου. Η Αφροδίτη θέλει να μεγαλώσει. Η ταινία μικρού μήκους 13 ½ του Χάρη Βαφειάδη βραβεύθηκε στο 33ο Φεστιβάλ Ελληνικών ταινιών μικρού μήκους Δράμας & digi2010.
Ο σκηνοθέτης Κυριάκος Κατζουράκης δείχνει το Δρόμο προς τη Δύση (2002) σε ένα δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ. Παρακολουθούμε μαρτυρίες μεταναστών για τα βάσανα και τις ταλαιπωρίες τους από τη χώρα που εγκατέλειψαν αλλά κυρίως στη χώρα που έφτασαν για να βρουν μια καλύτερη ζωή. Η Ιρίνα όμως δεν θα αντέξει την εξαπάτηση και την εξώθηση στην πορνεια και θα δώσει τραγικό τέλος στη ζωή της. Η ηθοποιός Κάτια Γέρου, που πρωταγωνιστεί στο ντοκιμαντέρ θα παρευρεθεί στο αφιέρωμα και θα συμμετάσχει στη συζήτηση που πλαισιώνει τις προβολές.
Από την σκοπιά της ταινίας τεκμηρίωσης επίσης, ο Γιώργος Αυγερόπουλος στο ντοκιμαντέρ Χουάρες - Η πόλη των νεκρών γυναικών της σειράς Εξάντας, προσπαθεί να εξιχνιάσει μια μυστηριώδη σειρά δολοφονιών γυναικών στην πόλη Χουάρες του Μεξικού που ξεκίνησε το 1994. Οι δολοφονίες, που παραμένουν ανεξιχνίαστες και συνεχίζονται, ξεκίνησαν ταυτόχρονα με την εφαρμογή στην περιοχή της Βορειοαμερικανικής Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου (NAFTA), που είχε ως αποτέλεσμα την εγκατάσταση πολλών εργοστασίων μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών, τη συρροή μεταναστών από το Μεξικό σε μία πόλη που ήδη μαστίζεται από τη φτώχεια και τη διακίνηση κοκαΐνης. Η προβολή γίνεται σε συνεργασία με την Small Planet και την ΕΡΤ.
Τις ελληνικές ταινίες του αφιερώματος θα προλογίσουν οι σκηνοθέτες τους.
Chus Gutierrez: Σύντομο βιογραφικό σημείωμα
Σκηνοθέτιδα, σεναριογράφος και ηθοποιός. Γεννημένη στη Γρανάδα το 1962, σπούδασε στη Νέα Υόρκη, όπου και θα γυρίσει την πρώτη της μεγάλου μήκους στα αγγλικά Ο υπενοικιαστής (Sublet o Realquiler,1991) που βραβεύτηκε με το Χρυσό Κοχύλι στην Muestra Cinematografica del Atlantico Alcances στο Κάδιθ της Ισπανίας.Μετά το ντοκιμαντέρ Mιλώντας για το σεξ (Sexo oral, 1994), θα γυρίσει την Τσιγγάνικη ψυχή (Alma gitana, 1996) που εστιάζει στην στάση της ισπανικής κοινωνίας προς τους τσιγγάνους και ιδιαίτερα τις τσιγγάνες γυναίκες. Ακολουθεί η κωμωδία Αγρύπνια (Insomnio, 1998), ενώ το 1999 λαμβάνει το Βραβείο Meridiana από το Ινστιτούτο της Ανδαλουσίας για τη Γυναίκα. Το 2001 θα γυρίσει την ταινία Δύση ηλίου (Poniente) και το 2003 συμμετέχει ως ηθοποιός στην ταινία Μέσα από τα μάτια σου (Te doy mis ojos) της Ιθιάρ Μπογέιν. Η ταινία της El calentito (2005), που διαδραματίζεται την εποχή της Movida Madrilena, λαμβάνει το Βραβείο Platino Καλύτερης Ταινίας, στο Φεστιβάλ Κωμικού Κινηματογράφου του Μόντε Κάρλο. Η Επιστροφή στη Χάνσαλα (Retorno a Hansala, 2008) είναι η τελευταία της ταινία, που θίγει το ζήτημα της μετανάστευσης μέσα από την ιστορία 11 νέων από το Μαρόκο που πνίγονται στην προσπάθεια τους να περάσουν στην Ισπανία.
Prof. Joanna Bourke: Σύντομο βιογραφικό σημείωμα
Καθηγήτρια Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας, Κλασσικών Σπουδών και Αρχαιολογίας στο Birkbeck College του Λονδίνου και συγγραφέας. Γεννήθηκε και σπούδασε στη Νέα Ζηλανδία. Έχει συγγράψει πολλά άρθρα και δοκίμια. Ο τρόπος γραφής της σε συνδυασμό με την τεκμηρίωση των θεμάτων με τα οποία καταπιάνεται την έχουν αναδείξει σε μια από τις πλέον επιτυχημένες συγγραφείς σύγχρονης ιστορίας. Διερευνά επίσης την ιστορία της σεξουαλικής βίας θέτοντας ερωτήματα όπως «Στον ιστορικό χρόνο ποιος είναι ο βιαστής;» και «Πώς εξηγούνται οι βίαιες πράξεις του (και σε ορισμένες περιπτώσεις οι πράξεις της);» Η έρευνά της επικεντρώνεται κυρίως στις βρετανικές, αμερικανικές και αυστραλιανές κοινωνίες από το 19ο έως τον 21ο αιώνα. Ανάμεσα στα πολλά έργα της ξεχωρίζουν τα: Rape: A History from 1860s to the Present (2007), An Intimate History of Killing: Face-to-Face Killing in Twentieth Century Warfare (1999), Dismembering the Male: Men’s Bodies, Britain, and the Great War (1996), Working-Class Cultures in Britain, 1890-1960: Gender, Class and Ethnicity (1994). Για το έργο της έχει βραβευθεί πολλές φορές. Ο Φόβος βρέθηκε στην τελική λίστα για το βραβείο Mind Book of the Year (2006).
Η βία κατά των γυναικών είναι ένα ζήτημα που ο κινηματογράφος σε παγκόσμιο επίπεδο έχει θίξει πολλές φορές στο παρελθόν αλλά και μια προβληματική με την οποία εξακολουθεί να καταπιάνεται. Οι ταινίες του αφιερώματος καταγράφουν τις εικόνες γυναικών σε παγκόσμια κλίμακα που εξακολουθούν να υφίστανται διάφορες μορφές βίας (ψυχολογική, σωματική, σεξουαλική, φυλετική, κοινωνική).
Το αφιέρωμα περιλαμβάνει 16 ταινίες μυθοπλασίας: 10 ταινίες ξένων σκηνοθετών/σκηνοθέτιδων, 4 ταινίες Ελλήνων/Ελληνίδων καθώς και 2 ταινίες τεκμηρίωσης Ελλήνων σκηνοθετών. Οι ταινίες Τσιγγάνικη ψυχή και Ο αγώνας του Κρίπαν προβάλλονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Ισπανίας στην Αθήνα, ενώ ο κλασικός Ταξιτζής του Σκορσέζε θα προβληθεί στην ψηφιακή αποκατάστασή του σε 2K.
Την Παρασκευή 25 Νοεμβρίου στις 20.00 η προσκεκλημένη Ισπανίδα σκηνοθέτιδα Τσους Γκουτιέρεζ (Chus Gutierrez), εκπρόσωπος της νέας γενιάς Ισπανίδων σκηνοθετών, θα προλογίσει την ταινία της Τσιγγάνικη ψυχή (Alma gitana, 1996), αλλά και την ταινία Μέσα απ’ τα μάτια σου (Te doy mis ojos, 2003) της Ιθιάρ Μπογέιν, στην οποία συμμετέχει ως ηθοποιός. Μετά την προβολή θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό.
Τις προβολές των ταινιών θα πλαισιώσει μια συζήτηση το Σάββατο 26 Νοεμβρίου στις 20.00 με βασική ομιλήτρια την ακαδημαϊκό Prof. Joanna Bourke. Στη συζήτηση συμμετέχουν (με αλφαβητική σειρά) οι:
- Prof. Joanna Bourke, Καθηγήτρια στο Birkbeck College του Λονδίνου, συγγραφέας του βιβλίου Rape: Sex, Violence, History, αλλά και του βιβλίου Φόβος. Στιγμιότυπα από τον πολιτισμό του 19ου και του 20ου αιώνα που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Σαββάλα.
- Κάτια Γέρου, ηθοποιός
- Chus Gutierrez, Ισπανίδα σκηνοθέτιδα
- Μαρία Στρατηγάκη, Γενική Γραμματέας Ισότητας των Φύλων και Επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστήμιου.
Τη συζήτηση θα συντονίσει η Μαρία Κομνηνού, Γενική Γραμματέας του Δ.Σ. της Ταινιοθήκης της Ελλάδος και Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τμήματος ΕΜΜΕ του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Οι προβολές των ταινιών πραγματοποιούνται σε συνεργασία της Ταινιοθήκης με τις ελληνικές εταιρίες διανομής Audiovisual, Odeon, PCV, Rosebud, Sony, την ξένη εταιρεία διανομής Park Circus, το ΕΚΚ, την ΕΡΤ, το Goethe-Institut Athen καθώς και την εταιρεία παραγωγής Small Planet. Χορηγοί Επικοινωνίας της Ταινιοθήκης της Ελλάδος: MEGA/ Kosmos 93.9 FM/ Στοκόκκινο 105.5 FM/ ελculture.gr/ tvxs.gr/ cinemag.gr/ sevenart.gr/ myfilm.gr/ forfree.gr
Λίγα λόγια για τις ξένες ταινίες
Ο Ταξιτζής (Taxi Driver, 1976) του Μάρτιν Σκορσέζε, πολυβραβευμένη και κλασσική πια ταινία με το Ρόμπερτ Ντε Νίρο στο ρόλο ενός βετεράνου του πολέμου του Βιετνάμ, ενός ανθρώπου αποκομμένου από την κοινωνία που οδηγεί ταξί τις νύχτες στη Νέα Υόρκη. Η ανήλικη Τζόντι Φόστερ υποδύεται την πόρνη που κακοποιείται από το αφεντικό της και αποτελεί το βασικό αντικείμενο των φαντασιώσεων του πρωταγωνιστή, που αφού σκοτώσει τον προστάτη της και την απελευθερώσει θα γνωρίσει μια πρόσκαιρη δόξα. Τέσσερις υποψηφιότητες για Όσκαρ και Χρυσός Φοίνικας για τον Σκορσέζε στις Κάννες. Προβάλλεται σε συνεργασία με τις εταιρείες διανομής Sony και Park Circus.
Η Σούζαν Σάραντον και η Τζίνα Ντέιβις συναντιούνται ως Θέλμα και Λουίζ (Thelma and Louise) στην ομώνυμη ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ που κέρδισε Όσκαρ Σεναρίου το 1991. Οι δύο φίλες αφήνουν πίσω τους συζύγους τους, που τις καταπιέζουν και τις κακομεταχειρίζονται, και ξεκινούν ένα ταξίδι ζωής χωρίς επιστροφή. Μια ταινία αντιστροφή του Ξένοιαστου καβαλάρη -ύμνος στη γυναικεία απελευθέρωση και την ματαίωση της στην αμερικανική κοινωνία. Προβάλλεται σε συνεργασία με τις εταιρείες διανομής Odeon και Park Circus.
Ένας νεαρός που φιλοδοξεί να ασχοληθεί επαγγελματικά με το χορό ερωτεύεται μια νεαρή τσιγγάνα. Η ταινία της Ισπανίδας Τσους Γκουτιέρεζ (Chus Gutierrez, 1962) Τσιγγάνικη ψυχή (Alma gitana, 1996) που προβάλλεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, θίγει ένα μείζον ζήτημα της ισπανικής κοινωνίας, τη θέση των τσιγγάνων. Υποψηφιότητα για το ισπανικό βραβείο Γκόγια Καλύτερης Νέας Ηθοποιού. Προβάλλεται σε συνεργασία με την Ισπανική Πρεσβεία στην Αθήνα.
Τρεις γυναίκες από τη Λατινική Αμερική παντρεύονται τρεις άντρες σε ένα απομονωμένο χωριό της Ισπανίας, ελπίζοντας να βρουν μια καλύτερη ζωή, ένα καλύτερο μέλλον και λιγότερη μοναξιά. Οι τρεις πρωταγωνίστριες, Λουλούδια από έναν άλλον κόσμο (Flores de otro mundo, 1999), φτάνουν στην ισπανική επαρχία και τότε ξεκινά μια ιστορία για τις προσδοκίες και τις σχέσεις των ανθρώπων, τις πολιτισμικές διαφορές και τη «σύγκρουση» μεταξύ επαρχίας και πόλης. Δεύτερη ταινία μεγάλου μήκους της Ισπανίδας Ιθιάρ Μπογέιν (1967), που τιμήθηκε με το βραβείο κριτικών στο Φεστιβάλ των Καννών. Προβάλλεται σε συνεργασία με το Goethe-Institut Athens.
Τις ιστορίες διαφόρων γυναικών στην εξαιρετικά καταπιεστική ιρανική κοινωνία αφηγείται ο Κύκλος (Dayereh, 2000) του Τζαφάρ Παναχί. Η ταινία πήρε το Χρυσό Λέοντα στη Βενετία καθώς και το βραβείο FIPRESCI. Το 2010 ο Παναχί καταδικάστηκε από το ιρανικό καθεστώς σ’ έξι χρόνια φυλάκιση αφού κατηγορήθηκε πως οι ταινίες του στρέφονται εναντίον της ιρανικής κυβέρνησης. Του απαγορεύθηκε επίσης να σκηνοθετήσει ξανά, να ταξιδέψει και να δίνει συνεντεύξεις για είκοσι χρόνια. Η ταινία Ο Κύκλος προβάλλεται σε συνεργασία με την εταιρεία διανομής Rosebud.
Συγγενείς από όλον τον κόσμο συναντιούνται στο Νέο Δελχί την περίοδο των Μουσώνων, για να παρευρεθούν στο Γάμο των μουσώνων (Monsoon Wedding, 2001). Μυστικά που για λόγους τιμής είχαν μείνει κρυφά τώρα αποκαλύπτονται, καθώς οι παραδόσεις συγκρούονται με τα μοντέρνα ήθη στη συναρπαστική ταινία της Μίρα Ναίρ, που θίγει το ζήτημα των γάμων με συνοικέσιο, αλλά και της οικογένειας που συγκαλύπτει ακόμη και την κακοποίηση ανηλίκων μεταξύ των μελών της, συνδυάζοντας την κωμωδία με το δράμα. Η ταινία τιμήθηκε με το Χρυσό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ της Βενετίας. Προβάλλεται σε συνεργασία με την εταιρεία διανομής Audiovisual.
Η Πιλάρ εγκαταλείπει το σύζυγό της, που την κακοποιεί, παίρνοντας μαζί της το γιο τους. Όταν ο Αντόνιο αντιλαμβάνεται ότι εκείνη έφυγε, την αναζητά για να την πείσει να επιστρέψει. Στην ταινία Μέσα απ’ τα μάτια σου (Te doy mis ojos, 2003), η σκηνοθέτιδα Ιθιάρ Μπογέιν αφηγείται μια ιστορία συζυγικής βίας και αποσπά επτά Βραβεία Γκόγια στην Ισπανία αλλά και πολλά διεθνή βραβεία. Προβάλλεται σε συνεργασία με την Ισπανική Πρεσβεία στην Αθήνα και την εταιρεία διανομής PCV.
Ο Βούδας λιποθύμησε από ντροπή στην ομώνυμη ταινία (Buda as sharm foru rikht, 2007), όπου ένα κορίτσι στο Αφγανιστάν θέλει με ενθουσιασμό και περισσό ζήλο να πάει στο σχολείο για να μάθει να διαβάζει και να γράφει. Έρχεται αντιμέτωπη με την αδιαφορία της δασκάλας και των υπολοίπων κοριτσιών στην τάξη, οι οποίες τη διώχνουν. Επιστρέφοντας στο σπίτι συναντά μια παρέα αγοριών που παίζουν «Ταλιμπάν και Αμερικανούς» και τα οποία την «αιχμαλωτίζουν» και σκίζουν τα βιβλία της. Ταινία της Χάνα Μακμαλμπάφ, 23 ετών σήμερα και μικρής κόρης του διάσημου –γεννημένου στο Ιράν- σκηνοθέτη, Μοζέν Μακμαλμπάφ. Κρυστάλλινη Αρκούδα στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου. Προβάλλεται σε συνεργασία με την εταιρεία διανομής Odeon.
Η Φάουστα υποφέρει από μια σπάνια ασθένεια, το γάλα της θλίψης, που μεταδίδεται μέσω του μητρικού γάλακτος εγκύων γυναικών, οι οποίες βιάστηκαν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους. Μέσα στο φόβο, τη σύγχυση και την αγωνία που βιώνει, καλείται να αντιμετωπίσει και το θάνατο της μητέρας της. Η Φάουστα αποφασίζει λοιπόν να λάβει μέτρα, ώστε να μην επαναληφθεί η ιστορία. Περουβιανή ταινία του 2009, Το γάλα της θλίψης (La teta asustada) της Claudia Llosa προτάθηκε για το ξενόγλωσσο Όσκαρ. Βραβεύτηκε επίσης στο Βερολίνο, στο Μεξικό, στην Κούβα και στον Καναδά. Προβάλλεται σε συνεργασία με την εταιρεία διανομής Odeon.
Η δεύτερη ταινία του Όμερ Όκε, Ο αγώνας του Κρίπαν (La causa de Kripan, 2009), που προβάλλεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, διαδραματίζεται στην Αφρική. Περιγράφει τον αγώνα ενός πατέρα να σώσει την εξάχρονη κόρη του από την κλειτοριδεκτομή. Αν και πρόκειται για μυθοπλασία, η ταινία είναι γυρισμένη με ντοκιμαντερίστικο ύφος. Ο Όκε, εκτός από τη σκηνοθεσία, έγραψε και το σενάριο. Η ταινία απέσπασε Ειδική Μνεία αλλά και Βραβείο Κοινού στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Valladolid στην Ισπανία. Προβάλλεται σε συνεργασία με την Ισπανική Πρεσβεία στην Αθήνα.
Λίγα λόγια για τις ελληνικές ταινίες
Ο Άρης ερωτεύεται τη Ζωή, με την οποία βέβαια έχει αισθητή διαφορά ηλικίας. Παντρεύονται και, ενώ στην αρχή όλα πηγαίνουν καλά, σύντομα ο Άρης αρχίζει να ζηλεύει. Οι καβγάδες τους γίνονται με τον καιρό ολοένα και πιο συχνοί. Πάνω σ’ έναν καβγά με ιδιαίτερη ένταση, ο Άρης μαχαιρώνει τη Ζωή, και στη συνέχεια τεμαχίζει το πτώμα, βάζοντας τα κομμάτια σε σακούλες σκουπιδιών, τις οποίες πετάει σε διαφορετικούς κάδους απορριμμάτων. Η δίκη που ακολουθεί τραβάει τα φώτα της δημοσιότητας και ο Άρης γίνεται το πρόσωπο της ημέρας. Η ταινία Ζωή (1995) είναι βασισμένη σε αληθινή ιστορία. Ο σκηνοθέτης Γιώργος Κατακουζηνός συνεργάστηκε στο σενάριο με το Γιώργο Διαλεγμένο. Βραβείο Β’ Γυναικείου Ρόλου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Προβάλλεται σε συνεργασία με το ΕΚΚ.
Το 1922, ένας Αμερικανός φωτογράφος επιστρέφει στην πατρίδα του, έχοντας μπαρκάρει από τη Σμύρνη. Στο υπερωκεάνιο ταξιδεύουν μαζί του 700 περίπου Ελληνίδες που έχουν σαν προορισμό την Αμερική για να παντρευτούν. Ο φωτογράφος θα ερωτευτεί μια νεαρή κοπέλα από τη Σαμοθράκη, και μαζί θα αποκαλύψουν την απάτη που εξυφαίνεται σε βάρος των μη ελληνίδων κοριτσιών που προορίζονται για πορνεία. Οι δυο τους θα αποτρέψουν τα σχέδια του Ρώσου προαγωγού και των Ελλήνων συνενόχων του, η σχέση τους όμως είναι καταδικασμένη να πάρει τέλος μόλις φτάνουν στο τέλος του ταξιδιού. Οι Νύφες (2003) του Παντελή Βούλγαρη, σε σενάριο Ιωάννας Καρυστιάνη και παραγωγή Μάρτιν Σκορσέζε, απέσπασαν εννέα βραβεία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, μεταξύ των οποίων Καλύτερης Ταινίας, Α’ και Β’ Γυναικείου Ρόλου και Φωτογραφίας. Προβάλλεται σε συνεργασία με την ODEON.
Η Λιούμπη, στην ομώνυμη ταινία της Λάγιας Γιούργου του 2005, είναι μια νεαρή Ρωσίδα που αναλαμβάνει να κρατάει συντροφιά σε μια ηλικιωμένη γυναίκα. Ο γιος της οικογένειας, ο Δημήτρης, ψάχνει την ευκαιρία που θα του επιτρέψει να φύγει από το σπίτι, τη μητέρα και την υστερική αδερφή του. Ο Δημήτρης και η Λιούμπη ερωτεύονται αλλά η σχέση τους δε θα προχωρήσει. Η ταινία απέσπασε το Βραβείο Β’ Ανδρικού Ρόλου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, ενώ διακρίθηκε και στο Φεστιβάλ του Χιούστον.
Η Αφροδίτη είναι δεκατρία και μισό. Οι φίλοι της, τη φωνάζουν Τεν-Τεν. Η Αφροδίτη είναι ερωτευμένη με τον Λου. Η Αφροδίτη θέλει να μεγαλώσει. Η ταινία μικρού μήκους 13 ½ του Χάρη Βαφειάδη βραβεύθηκε στο 33ο Φεστιβάλ Ελληνικών ταινιών μικρού μήκους Δράμας & digi2010.
Ο σκηνοθέτης Κυριάκος Κατζουράκης δείχνει το Δρόμο προς τη Δύση (2002) σε ένα δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ. Παρακολουθούμε μαρτυρίες μεταναστών για τα βάσανα και τις ταλαιπωρίες τους από τη χώρα που εγκατέλειψαν αλλά κυρίως στη χώρα που έφτασαν για να βρουν μια καλύτερη ζωή. Η Ιρίνα όμως δεν θα αντέξει την εξαπάτηση και την εξώθηση στην πορνεια και θα δώσει τραγικό τέλος στη ζωή της. Η ηθοποιός Κάτια Γέρου, που πρωταγωνιστεί στο ντοκιμαντέρ θα παρευρεθεί στο αφιέρωμα και θα συμμετάσχει στη συζήτηση που πλαισιώνει τις προβολές.
Από την σκοπιά της ταινίας τεκμηρίωσης επίσης, ο Γιώργος Αυγερόπουλος στο ντοκιμαντέρ Χουάρες - Η πόλη των νεκρών γυναικών της σειράς Εξάντας, προσπαθεί να εξιχνιάσει μια μυστηριώδη σειρά δολοφονιών γυναικών στην πόλη Χουάρες του Μεξικού που ξεκίνησε το 1994. Οι δολοφονίες, που παραμένουν ανεξιχνίαστες και συνεχίζονται, ξεκίνησαν ταυτόχρονα με την εφαρμογή στην περιοχή της Βορειοαμερικανικής Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου (NAFTA), που είχε ως αποτέλεσμα την εγκατάσταση πολλών εργοστασίων μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών, τη συρροή μεταναστών από το Μεξικό σε μία πόλη που ήδη μαστίζεται από τη φτώχεια και τη διακίνηση κοκαΐνης. Η προβολή γίνεται σε συνεργασία με την Small Planet και την ΕΡΤ.
Τις ελληνικές ταινίες του αφιερώματος θα προλογίσουν οι σκηνοθέτες τους.
Chus Gutierrez: Σύντομο βιογραφικό σημείωμα
Σκηνοθέτιδα, σεναριογράφος και ηθοποιός. Γεννημένη στη Γρανάδα το 1962, σπούδασε στη Νέα Υόρκη, όπου και θα γυρίσει την πρώτη της μεγάλου μήκους στα αγγλικά Ο υπενοικιαστής (Sublet o Realquiler,1991) που βραβεύτηκε με το Χρυσό Κοχύλι στην Muestra Cinematografica del Atlantico Alcances στο Κάδιθ της Ισπανίας.Μετά το ντοκιμαντέρ Mιλώντας για το σεξ (Sexo oral, 1994), θα γυρίσει την Τσιγγάνικη ψυχή (Alma gitana, 1996) που εστιάζει στην στάση της ισπανικής κοινωνίας προς τους τσιγγάνους και ιδιαίτερα τις τσιγγάνες γυναίκες. Ακολουθεί η κωμωδία Αγρύπνια (Insomnio, 1998), ενώ το 1999 λαμβάνει το Βραβείο Meridiana από το Ινστιτούτο της Ανδαλουσίας για τη Γυναίκα. Το 2001 θα γυρίσει την ταινία Δύση ηλίου (Poniente) και το 2003 συμμετέχει ως ηθοποιός στην ταινία Μέσα από τα μάτια σου (Te doy mis ojos) της Ιθιάρ Μπογέιν. Η ταινία της El calentito (2005), που διαδραματίζεται την εποχή της Movida Madrilena, λαμβάνει το Βραβείο Platino Καλύτερης Ταινίας, στο Φεστιβάλ Κωμικού Κινηματογράφου του Μόντε Κάρλο. Η Επιστροφή στη Χάνσαλα (Retorno a Hansala, 2008) είναι η τελευταία της ταινία, που θίγει το ζήτημα της μετανάστευσης μέσα από την ιστορία 11 νέων από το Μαρόκο που πνίγονται στην προσπάθεια τους να περάσουν στην Ισπανία.
Prof. Joanna Bourke: Σύντομο βιογραφικό σημείωμα
Καθηγήτρια Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας, Κλασσικών Σπουδών και Αρχαιολογίας στο Birkbeck College του Λονδίνου και συγγραφέας. Γεννήθηκε και σπούδασε στη Νέα Ζηλανδία. Έχει συγγράψει πολλά άρθρα και δοκίμια. Ο τρόπος γραφής της σε συνδυασμό με την τεκμηρίωση των θεμάτων με τα οποία καταπιάνεται την έχουν αναδείξει σε μια από τις πλέον επιτυχημένες συγγραφείς σύγχρονης ιστορίας. Διερευνά επίσης την ιστορία της σεξουαλικής βίας θέτοντας ερωτήματα όπως «Στον ιστορικό χρόνο ποιος είναι ο βιαστής;» και «Πώς εξηγούνται οι βίαιες πράξεις του (και σε ορισμένες περιπτώσεις οι πράξεις της);» Η έρευνά της επικεντρώνεται κυρίως στις βρετανικές, αμερικανικές και αυστραλιανές κοινωνίες από το 19ο έως τον 21ο αιώνα. Ανάμεσα στα πολλά έργα της ξεχωρίζουν τα: Rape: A History from 1860s to the Present (2007), An Intimate History of Killing: Face-to-Face Killing in Twentieth Century Warfare (1999), Dismembering the Male: Men’s Bodies, Britain, and the Great War (1996), Working-Class Cultures in Britain, 1890-1960: Gender, Class and Ethnicity (1994). Για το έργο της έχει βραβευθεί πολλές φορές. Ο Φόβος βρέθηκε στην τελική λίστα για το βραβείο Mind Book of the Year (2006).
Πηγή: diorismos
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου