Πέμπτη 7 Νοεμβρίου 2024

Το παιδί μου έχει εμβοές (ένας οδηγός για γονείς)

Τι είναι οι εμβοές;

Οι εμβοές είναι η αίσθηση της ακρόασης ενός ήχου όταν δεν υπάρχει εξωτερική πηγή για αυτόν τον ήχο. Παράγεται από τις ακουστικές οδούς του εγκεφάλου.

Οι εμβοές σπάνια είναι σημάδι σοβαρού σωματικού προβλήματος. Ωστόσο είναι αναγκαία η περαιτέρω ιατρική διερεύνησή τους, καθώς μπορεί να σχετίζονται με υγρό ή λοιμώξεις στο αυτί και απώλεια ακοής. Οι παλμικές εμβοές που ο ήχος ακολουθεί τον χτύπο της καρδιάς θα πρέπει πάντα να διερευνώνται.

Παθαίνουν τα παιδιά εμβοές;

Οι εμβοές είναι πολύ συχνές στα παιδιά. Πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι ένα παιδί στα 30 έχει κλινικά σημαντικές εμβοές.

Η συχνότητα εμφάνισης είναι υψηλότερη σε παιδιά με απώλεια ακοής (περίπου διπλάσια). Υπάρχουν κάποια στοιχεία που υποδηλώνουν ότι μπορεί να είναι συχνή σε παιδιά με μέση ωτίτιδα.

Η πλειοψηφία των παιδιών δεν ενοχλείται από τις εμβοές και δεν επηρεάζεται η απόδοσή τους στο σχολείο. Ωστόσο, ένας μικρός αριθμός παιδιών μπορεί να δυσκολεύεται σημαντικά και να χρειάζεται υποστήριξη.

Πώς ακούγονται οι εμβοές;

Οι εμβοές του καθενός είναι διαφορετικές. Πολλοί άνθρωποι ακούνε έναν ήχο κουδουνίσματος, ενώ άλλοι ακούνε σφύριγμα, βουητό, τρίξιμο ή έναν συνδυασμό από αυτά.

Ο θόρυβος μπορεί να:
  • ακούγεται μόνο στο ένα αυτί, και στα δύο αυτιά ή στη μέση του κεφαλιού. Κάποιοι δυσκολεύονται να προσδιορίσουν την ακριβή τοποθεσία του
  • είναι χαμηλής, μεσαίας ή υψηλής συχνότητας
  • είναι ένας ή δύο ή περισσότεροι
  • συνεχής ή να έρχεται και να φεύγει
  • είναι σιγανός, πολύ δυνατός ή η έντασή του να παρουσιάζει διακυμάνσεις.

Πώς μπορώ να καταλάβω αν το παιδί μου έχει εμβοές;

Ρωτήστε το! Μπορεί να μην σας το πει διαφορετικά. Τα παιδιά απαντούν αξιόπιστα όταν τα ρωτάμε για το συγκεκριμένο θέμα (αν ακούνε δηλαδή θορύβους στα αυτιά τους). Συνήθως είναι σε θέση και να τους περιγράψουν. Τα μικρότερα παιδιά χρησιμοποιούν όρους με τους οποίους είναι εξοικειωμένα, π.χ. «όπως οι μέλισσες που βουίζουν».

Η ερώτηση στο παιδί σας σχετικά με το εάν ακούει θορύβους στα αυτιά ή στο κεφάλι του, πρέπει να γίνεται με διακριτικότητα και ευαισθησία. Τα παιδιά, ιδιαίτερα τα πολύ μικρά, δίνουν απαντήσεις που πιστεύουν ότι θα σας ευχαριστήσουν, ειδικά αν δεν κατανοούν πλήρως την ερώτηση. Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να διστάζουν να μιλήσουν για τις εμβοές τους, καθώς δεν θέλουν να διαφέρουν από τους συνομηλίκους τους ή επειδή φοβούνται ότι δεν θα τα πιστέψετε.

Σημάδια που θα πρέπει να προσέχετε:

Οι εμβοές επηρεάζουν διαφορετικούς τομείς της ζωής του παιδιού σας. Εάν αντιληφθείτε κάποιες από τις δυσκολίες που αναφέρονται παρακάτω, καλό είναι να το ρωτήσετε αν έχει θορύβους στα αυτιά του. Μην ξεχνάτε ωστόσο ότι αυτές οι δυσκολίες μπορεί να εμφανίζονται και για άλλους λόγους.
  • Δυσκολίες στον ύπνο (ιδιαίτερα στα μικρά παιδιά): Το παιδί μπορεί να θέλει να ακούγεται κάποιος ήχος για να κοιμηθεί (όπως μουσική ή τηλεόραση), να αρνείται να κοιμηθεί μόνο του (χωρίς εσάς) ή σε ένα ήσυχο υπνοδωμάτιο.
  • Αποφυγή θορύβου: μπορεί να αποδιοργανώνεται ή να αγχώνεται σε θορυβώδη περιβάλλοντα ή να αποφεύγει θορυβώδεις καταστάσεις.
  • Αποφυγή ησυχί : αντίθετα, μπορεί να αισθάνεται άσχημα σε ήσυχα μέρη ή αποφεύγει τα ήσυχα περιβάλλοντα.
  • Δυσκολίες στη συγκέντρωση και στην ακρόαση : Οι δυσκολίες αυτές μπορεί να είναι γενικευμένες ή συγκεκριμένες. Για παράδειγμα, το μπορεί να δυσκολεύεται να μιλήσει όταν υπάρχει θόρυβος στο περιβάλλον ή συνθήκες ησυχίας.
  • Αισθήματα θυμού, απογοήτευσης, φόβου ή αδυναμίας.
  • Δυσκολία στη χρήση ακουστικών βαρηκοΐας: τα περισσότερα παιδιά με ακουστικά βαρηκοΐας εμφανίζουν λιγότερες εμβοές όταν τα φοράνε. Αν συμβαίνει το αντίθετο (δηλαδή οι εμβολές του παιδιού είναι πιο έντονες όταν φοράει το ακουστικό του, πρέπει να γίνει επανέλεγχος της ακουστικής τους ικανότητας).
  • Ασυνήθιστη αίσθηση στο αυτί π.χ. αίσθηση ότι είναι γεμάτο.

Τι πρέπει να κάνω εάν το παιδί μου λέει ότι ακούει θορύβους;

Τα περισσότερα παιδιά με εμβοές δεν ενοχλούνται από αυτές. Μια απλή εξήγηση και κάποια διαβεβαίωση είναι το μόνο που απαιτείται. Υπάρχουν στην αγγλική γλώσσα ενημερωτικά φυλλάδια – στοχευμένα ανά ηλικιακή ομάδα – τα οποία εσείς και το παιδί σας μπορεί να βρείτε χρήσιμα (https://tinnitus.org.uk/understanding-tinnitus/support-people/my-child-has-tinnitus/)

Εάν το παιδί σας αποδιοργανώνεται από τις εμβοές και παραπονιέται επίσης για πόνο, περίεργη αίσθηση στα αυτιά, ίλιγγο, ζάλη, απώλεια ακοής ή εάν οι εμβοές αυξομειώνονται χρονικά ακολουθώντας τον καρδιακό παλμό του παιδιού σας, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.

Αν και οι εμβοές σπάνια αποτελούν ένδειξη ότι χρειάζεται επείγουσα ιατρική φροντίδα, η ενόχληση που μπορεί να προκαλέσει στο παιδί σας σημαίνει ότι συνιστάται έγκαιρη παρέμβαση. Εάν οι ενοχλητικές εμβοές αφεθούν χωρίς θεραπεία, μπορεί να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη σωματική και συναισθηματική ευημερία του παιδιού σας και στην εκπαιδευτική του πρόοδο.

Το να ρωτήσω το παιδί μου για τις εμβοές του δεν θα το αγχώσει;

Μερικοί γονείς (και επαγγελματίες υγείας) ανησυχούν ότι αν ρωτήσουν ένα παιδί για τις εμβοές μπορεί να το αγχώσουν ή να μετατρέψουν τις μη ενοχλητικές εμβοές σε ενοχλητικές. Ωστόσο, οι ειδικοί έχουν διαπιστώσει ότι συμβαίνει το αντίθετο: η ερώτηση για τις εμβοές μας δίνει την ευκαιρία να καθησυχάσουμε το παιδί και να απαντήσουμε στις απορίες/ ανησυχίες που μπορεί να το ταλαιπωρούν. Συχνά είναι χρήσιμο να αναφέρετε το θέμα στα πλαίσια μια ήρεμης και χαλαρής συνομιλίας, δείχνοντας στο παιδί ότι ενδιαφέρεστε για το τι σκέφτεται για τις εμβοές και πώς το κάνουν να νιώθει.

Εάν οι εμβοές ήταν παρούσες από πολύ μικρή ηλικία, το παιδί μπορεί να νομίζει ότι παρόμοιους ήχους ακούνε όλοι οι άνθρωποι.

Πώς επηρεάζουν οι εμβοές τα παιδιά;

Στην πλειονότητα των παιδιών οι εμβοές δεν επηρεάζουν την καθημερινότητά τους με κανέναν τρόπο. Ωστόσο, ένας μικρός αριθμός παιδιών θα χρειαστούν υποστήριξη για να βοηθήσουν με την αγωνία ή τον αντίκτυπο που έχει στη ζωή τους.

Οι εμβοές μπορεί να είναι μια δύσκολη κατάσταση και να προκαλούν άγχος, το οποίο με την σειρά τους τις επιδεινώνει και δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος.

Πολλά παιδιά με εμβοές αισθάνονται απομονωμένα επειδή δεν ξέρουν σε ποιον να μιλήσουν. Η εμπειρία της παρουσίας ήχων που δεν μπορούν να ελέγξουν, να εξηγήσουν ή να μοιραστούν μπορεί να είναι πολύ τρομακτική.

Τα πολύ μικρά παιδιά μπορεί να μην καταλαβαίνουν γιατί ακούνε ήχους στο κεφάλι ή στα αυτιά τους. Μπορεί να πιστεύουν ότι υπάρχει πράγματι κάτι εκεί, για παράδειγμα, μέλισσες που βουίζουν, έντομα ή τέρατα.

Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να ανησυχούν ότι υπάρχει κάτι μέσα στο κεφάλι τους, ότι χάνουν την ακοή τους, ότι «τρελαίνονται» ή ότι δεν θα μπορέσουν να πάνε στο πανεπιστήμιο ή να βρουν δουλειά όταν μεγαλώσουν.

Πώς μπορείτε να βοηθήσετε:

Αφιερώστε χρόνο για να ακούσετε το παιδί σας να μιλά για τους θορύβους που ακούει, τις ερωτήσεις και τις ανησυχίες του. Εάν έχετε οι ίδιοι μη ενοχλητικές εμβοές, μοιραστείτε με το παιδί τις εμπειρίες σας. Αυτό θα το καθησυχάσει σε μεγάλο βαθμό.

Εάν το παιδί επιχειρήσει να σας μιλήσει για τις εμβοές και αισθανθεί ότι αποφεύγετε να θίξετε το θέμα, μπορεί αγχωθεί και να ανησυχήσει. Θα αρχίσει να φοβάται για το τι σημαίνουν ή θα του δημιουργηθεί η πεποίθηση ότι θα γίνει ρεζίλι αν οι άλλοι μάθουν ότι ακούει ήχους. Αντιθέτως, χρειάζεται την υπομονή και την κατανόησή σας. Ακόμα και μια μικρή αναφορά ότι ξέρετε τι περνάει μπορεί να είναι τεράστια ανακούφιση.

Υπάρχουν ενημερωτικά φυλλάδια και τα βιβλία δραστηριοτήτων στα αγγλικά που έχουν σχεδιαστεί για να σας βοηθήσουν να συζητήσετε τις εμβοές με το παιδί σας.

Τεχνικές διαχείρισης:

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να μειωθεί ο αντίκτυπος των εμβοών στο σπίτι, στο σχολείο ή σε άλλα περιβάλλοντα. Πολλοί γονείς αναπτύσσουν ένα σχέδιο διαχείρισης μαζί με το παιδί τους και το μοιράζονται με τους δασκάλους του και όποιους άλλους κρίνουν απαραίτητο. Έτσι το παιδί δέχεται συνεχώς τη βοήθεια που χρειάζεται.

Μερικές συχνές στρατηγικές είναι οι παρακάτω:

Οι απλές ασκήσεις αναπνοής ή τεχνικές χαλάρωσης που είναι ιδιαίτερα χρήσιμες όταν τα παιδιά αισθάνονται στενοχωρημένα ή ανήσυχα.

Ένας χαμηλής έντασης θόρυβος ή απαλή μουσική καθώς το άτομο εργάζεται σε κάτι ή προσπαθεί να κοιμηθεί. Το να βρίσκεται το παιδί σε ένα ήσυχο μέρος για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να είναι ιδιαίτερα ενοχλητικό για αυτό και να εμποδίζει την συγκέντρωσή του.

Μια «κάρτα υποστήριξης» για το παιδί σας την οποία πρέπει να έχει μαζί του. Η κάρτα μπορεί να του υπενθυμίζει πώς να χαλαρώνει και να αναπνέει για να σταματά να σκέφτεται τις εμβοές. Μπορεί να έχει και αγαπημένες φωτογραφίες του.

Προστασία της ακοής όταν εκτίθεται σε δυνατά ήχους. Αποθαρρύνετε την παρατεταμένη έκθεση σε ήχο, δυνατή μουσική, παιχνίδια στον υπολογιστή κ.λπ

Απόδοση του άρθρου My child has tinnitus

Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός (Παν. Θεσσαλίας)
Νηπιαγωγός (Α.Π.Θ.)
MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου