Άποψη: Τζίνα Δαβιλά "Σχολικά βιβλία: σιγά την έλλειψη"

Να ξεκαθαρίσω ότι λατρεύω τη μυρωδιά των βιβλίων, ακόμα και αν είναι από υλικό που σε κάνει να ανατριχιάζεις. Χώνω την καθόλου γαλλική μυτούλα μου εκεί μέσα και απαθανατίζω οσφρητικά τις σελίδες τους. Η χαρά μου ως μαθήτρια και ως μάνα ήταν η επίσκεψη στο βιβλιοπωλείο, επιπροσθέτως και τα σχολικά βιβλία, όπου την ήμερα της παραλαβής στηνόταν ένα πανηγύρι ‘ντυσίματος’ που απλωνόταν στο τραπέζι της κουζίνας και επεκτεινόταν σε όποιο χώρο και αντικείμενο του σπιτιού μπορούσε κάποιος να απλώσει το διάφανο αυτοκόλλητο.

Απαραίτητο αξεσουάρ οι αυτοκόλλητες, πολύχρωμες, χαρούμενες ετικέτες, όπου αρχικά η αυτού μεγαλειότης απολάμβανε να γράφει ονοματεπώνυμο και τάξη στα σχολικά εγχειρίδια των παιδιών, στη συνέχεια μου κλέψαν τη χαρά γιατί έμαθαν να γράφουν ονοματεπώνυμο, τάξη και τηλέφωνο του σπιτιού ο πιτσιρικάς – φάτσα φόρα ο δεκαψήφιος αριθμός- για την περίπτωση- λέει- που θα χανόταν το βιβλίο. «Ε, να μην ξέρουν πού θα απευθυνθούν;» με είχε αποστομώσει, θυμάμαι.

Όπως επίσης θυμάμαι πως στην πρώτη σελίδα των σχολικών εγχειριδίων αναγράφονταν οι συγγραφείς του: τάδε, τάδε, δείνα και πάει λέγοντας. Κάποια, επίσης, θυμάμαι, εγχειρίδια, διαθέτουν και αναθεώρηση: τάδε, τάδε, δείνα και δεν συμμαζεύεται. «Στάκα, είπα στην αφεντιά μου, μου φαίνεται ή είναι;». Και ναι, ήταν! Την αναθεώρηση των σχολικών εγχειριδίων έκαναν οι ίδιοι που έκαναν και την αρχική συγγραφή τους. Δηλαδή, πρόσθεσαν, αφαίρεσαν και έδωσαν το ελαφρώς τροποποιημένο υλικό. Το πόσο τροποποιημένο ήταν δεν είμαι σε θέση να το ξέρω, όπως επίσης και τα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν. Θα μου πείτε: αν κάποιος – κάποιοι άλλοι αναθεωρούσαν τα βιβλία μπορεί και να τα έκριναν σε μέγιστο βαθμό άχρηστα. Ο επαρχιωτισμός είναι σύνηθες φαινόμενο της Ελλάδας. Προκειμένου να αναδειχθεί η αφεντιά μου, κατακρίνω τάχα μου με πολιτισμό ό,τι καλό μπορεί να υπάρχει σε κάτι έξω από μένα. Ή – ετέρα μορφή του επαρχιωτισμού - βρίσκω τα πάντα στραβά, κουτσά κι ανάποδα και προτείνω τα δικά μου τα σοφά. Συνεπώς, επελέχθησαν οι ίδιοι οι συγγραφείς για να διορθώσουν τους εαυτούς τους, υποθέτω. Και αναρωτιέμαι: και τι είναι τα σχολικά βιβλία; Κάνε μια στάση ταξιτζή, να κάνω και μια αυτοκριτική; Σε βάρος ποιων; Των μαθητών όλων των βαθμίδων;

Να ξεκαθαρίσω πως αγαπώ την τεχνολογία που είναι ικανή να κρατά σε εγρήγορση το ενδιαφέρον των μαθητών. Τα cd, dvd και λοιπά κυήματα της τεχνολογίας στα σχολεία με βρίσκουν σύμφωνη. Όμως δεν αντικαθιστούν την ύπαρξη του σωστού και χρήσιμου βιβλίου. Του χρήσιμου, επαναλαμβάνω. Συνεπώς, με το αφελέστατο μυαλό μου ερωτώ: ποια ακριβώς βιβλία διεκδικούμε για τους μαθητές; Αυτά που λένε άχρηστα πράγματα, ξεπερασμένα, εκτός εποχής και στατιστικών στοιχείων; Αν ελέγξετε τα κείμενα που αφορούν στο διαδίκτυο στο βιβλίο της Γλώσσας της Γ’ Λυκείου - θέμα των φετινών πανελλαδικών- θα διαπιστώσετε πως τα άρθρα και δοκίμια που έχουν διδαχθεί κατά την σχολική ύλη είναι γραμμένα πριν το 2000, δηλαδή υπάρχει κείμενο που ανήκει κυριολεκτικά στον περασμένο αιώνα. Άρα, για ποια βιβλία μιλάμε; Για εγχειρίδια που θυμίζουν χοιρίδια; Διότι η ετυμολογία των λέξεων αποτελεί επιστήμη βαθιά και αποκαλυπτική. Ο όρος «εγχοιρίδια» ταιριάζει γάντι, μιας και σκοπός τους είναι όχι ο ορθά πληροφορημένος μαθητής που είναι εν δυνάμει αυτόφωτος, αλλά ο κουτρουβαλιασμένος στην γενικότερη κατρακύλα των ελληνικών σχολείων. Ο αναμασών μισές αλήθειες (ιστορία) και αποσπασματικές σελίδες αριστουργημάτων της ελληνικής λογοτεχνίας. Ξαναρωτώ: ποια από τα βιβλία που παρέχονταν μέχρι τώρα στα σχολεία καλλιεργούσαν την κριτική σκέψη και την φαντασία των μαθητών, καταργώντας την αποστήθιση και τα όποια ιδεολογήματα;

Θέλω τα βιβλία στα σχολεία, αλλά όχι τα ίδια. Δεν μπορώ να κλείσω τα μάτια στα προϊόντα του περασμένου αιώνα. Και ποτέ να μην τα ξαναδώ ειλικρινέστατα θα νοιώσω τόσο ελαφριά σαν την κοπέλα της διαφήμισης που έχασε τα περιττά της κιλά και μια ομπρέλα την σηκώνει πάνω από την πόλη. Δεν τα θέλω βρε αδερφέ, μου είναι αηδιαστικά. Εντάξει δέχομαι πως δεν δίνω λύσεις, αλλά δεν είναι η δουλειά μου αυτή. Αν ήμουν εξυπνότερη, θα γινόμουν σύμβουλος στα υπουργεία. Αλλά δεν είμαι, τι να κάνουμε τώρα; Ένα όμως ζητώ στα ίσια: τα σχολικά εγχειρίδια να μην μου στραγγαλίζουν τη φαντασία, την αυτενέργεια και την δυναμική του ακατέργαστου διαμαντιού που διαθέτει η κάθε κοινωνία: του μικρού, νέου ανθρώπου.

Πηγή: protagon