Παιδιά Κωφών γονέων: από την πλευρά ενός πατέρα

Γεννήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2002, στο Maryland. Το όνομά της: Autumn Savana. Μία εβδομάδα αργότερα εμφανίστηκαμε σε μια συγκέντρωση κωφών. Επειδή ήμασταν νέοι γονείς, μας πλησίασσαν αρκετά άτομα που ανυπομονούσαν να γνωρίσουν την κόρη μας. Άρχιζαν με τα κλασικά "ωωω" και "αααα" θαυμασμού κι έπειτα περνούσαν στο ερώτημα που τους απασχολούσε:
"Παιδί ακούον ή κωφό;" (μάτια γεμάτα περιέργεια και ανυπομονησία).

Η Autumn είναι ακούουσα.
"Α!" (έκφραση απογοήτευσης στο πρόσωπο)

Θυμάμαι πάρα πολλές φορές που μας πλησίαζαν άτομα κάνοντας αυτήν την ερώτηση. Κάθε πρόσωπο που γνώριζε η Autumn ρωτούσε το ίδιο:
"Παιδί ακούον ή κωφό;" (με κρυφή ελπίδα).
Η Autumn ακούει.
"Σημαίνει ότι κληρονόμησε τα γονίδια του πατέρα, γιατί η μητέρα της φέρει το γονίδιο. Τελοσπάντων. Όπως και να έχει είναι ένα όμορφο μωρό, αξιαγάπητο"

Θυμάμαι ότι αισθανόμουν σαν να έφταιγα εγώ που δεν γεννήθηκε κωφή. Σαν να είμαι άνθρωπος δεύτερης κατηγορίας σε μια κοινωνία που απαρτίζεται μόνο από άτομα πρώτης κατηγορίας (δεν προέρχομαι από οικογένεια κωφών). Συνεχίζοντας τη ζωή μας τόσο στο Maryland όσο και στην Ουάσινγκτον, η κοινότητα των κωφών εξακολουθούσε να κάνει την ίδια ερώτηση:
"Παιδί ακούον ή κωφό;" (ανυπομονησία).
Είναι ακούουσα.
"Ξέρετε είναι πολύ σημαντικό να της νοηματίζετε γιατί είναι KODA και μέρος της κοινότητάς μας"
Ευχαριστώ πολύ για την ενημέρωση. Ήμουν έτοιμος να εκραγώ προτού δεχθώ για ακόμη μία φορά τη γνωστή ερώτηση. Ναι, η κόρη μου μπορεί να ακούσει και όχι, δεν πρόκειται να τη μεγαλώσουμε ως ακούουσα. Στην τελική είναι KODA.

σημείωση: KODA= Kid Of Deaf Adult ή CODA= Children Of Deaf Adult
Ο ένας ή και οι δύο γονείς των ατόμων αυτών είναι κωφοί και, φυσικά, χρησιμοποιούν τη μητρική τους γλώσσα που είναι η νοηματική. Υπάρχουν ωστόσο εξαιρέσεις, κατά τις οποίες ένα ακούον παιδί με κωφούς γονείς δεν χρησιμοποιεί νοηματική γλώσσα και αυτό οφείλεται στο ότι οι γονείς του δεν τη χρησιμοποιούν. Κατανοητό; Ένα CODA ενδέχεται να είναι περήφανο για τη σχέση του με την κοινότητα των κωφών, ή να ντρέπεται γι' αυτήν.

Ας σας αφηγηθώ ένα άλλο περιστατικό που μου συνέβη ενώ ήμουν με την κόρη μου, αυτή τη φορά με ένα ακούον άτομο: Περπατούσαμε σε μια χιονισμένη οδό στο Colorado και μας πλησιάζει βιαστική μια γυναίκα που φαινόταν να χρειάζεται κάποιου είδους βοήθεια. Πριν αρχίζει να εξηγεί με λεπτομέρειες τι θέλει, της ζητώ να το γράψει. Με κοίταξε και το πρόσωπό της πήρε μια απαξιωτική έκφραση. Το επόμενο που αποφάσισε ήταν να απευθυνθεί στην τετράχρονη κόρη μου:
"Πες στον μπαμπά σου..."
Μισό λεπτό κυρία μου. Αρχικά, ο ενήλικας είμαι εγώ. Δεύτερον, η κόρη μου είναι τεσσάρων και δεν είναι διερμηνέας. Και, τέλος, σου ζήτησα να γράψεις αυτά που λες.
"Μπορείς να πεις στον μπαμπάκα σου..."
Κάποιοι άνθρωποι έχουν την αίσθηση της ακοής, αλλά δεν ξέρουν να ακούνε. Απομακρυνθήκαμε και κρατώντας το χέρι της κόρης μου, της εξήγησα ότι κάποιοι άνθρωποι απλώς δεν καταλαβαίνουν.

Εκεί που θέλω να καταλήξω είναι το εξής: Οι κωφοί ανατρέφουν τα ακούοντα παιδιά τους ως κωφά, γιατί τα βλέπουν σαν μια μορφή ελπίδας για την κοινότητα. Την ελπίδα ότι ο κόσμος των ακουόντων θα ενημερωθεί και θα σταματήσει να ζει μέσα στην άγνοια. Απευθυνόμενος στην κοινότητα των κωφών έχω να τονίσω μόνο ότι, εάν θέλετε να διατηρηθεί η ελπίδα αυτή, αντί για την τετριμμένη ερώτηση που κάνετε, ρωτήσετε  το παιδί αν "είναι CODA ή Κωφό".

Τέλος, φανταστείτε ένα 7χρονο CODA να κάθεται με την οικογένειά του σε έναεστιατόριο και να ακούει τη διπλανή παρέα να κοροϊδεύει τα άτομα που χρησιμοποιούν νοηματική γλώσσα ή συμπεριφέρονται στους γονείς του με τρόπο που να του προκαλούν κλάματα. Φανταστείτε το σαν μία από τις πολλές πιθανές καθημερινές καταστάσεις που αντιμετωπίζει το παιδί αυτό.

Τα CODA βιώνουν την εκμετάλλευση, κακοποίηση, κατάχρηση και από τους δύο κόσμους (ακουόντων και κωφών). Και αυτό είναι το σημείο που εμείς, οι γονείς τους, υποσχόμαστε ότι θα είμαστε αυτόνομοι, ανεξάρτητοι και ικανοί και δεν θα βάλουμε τα παιδιά μας ποτέ ως μεσάζοντες στις διάφορες δουλειές μας. Τους αξίζει να είναι παιδιά. Όταν τα παιδιά μετατρέπονται σε προσωπικούς βοηθούς των γονέων τους, είναι φυσικό να θέλουν να απομακρυνθούν (και) από την κοινότητα (ο παράγοντας ντροπή).

Τέλος, όταν ένας γονιός χρησιμοποιεί το παιδί τους για να επικοινωνήσει με τον κόσμο των ακουόντων, είναι σαν να λέει ότι "οι ακούοντες είναι ανώτεροι άνθρωποι", παρουσιάζεται ως αδαής και ταυτόχρονα διαιωνίζει την άγνοια των ακουόντων.

Προσαρμογή από την ανάρτηση "Children of Deaf Adults and You" του ιστολογίου "The Terlinguan"