«Για κάθε μία περίπτωση που καταγγέλλεται, υπάρχουν 99 ακόμη τις οποίες και δε θα μάθουμε ποτέ».
Η παιδική κακοποίηση νοείται ως η σωματική, σεξουαλική ή συναισθηματική κακομεταχείρηση ή παραμέληση ενός παιδιού ή παιδιών από θύτες είτε ενήλικες είτε όχι.
Το 2000, η μη κυβερνητική οργάνωση Women’s World Summit Foundation (WWSF) ξεκίνησε την Παγκόσμια Ημέρα ενάντια στην Κακοποίηση των Παιδιών και καθιερώθηκε να γιορτάζεται στις 19 Νοεμβρίου.
Στο πνεύμα αυτό δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ επεισόδιο της σειράς «Φάσμα» (Η έρευνα στην ΕΡΤ) που διαπραγματεύεται το θέμα της παιδικής κακοποίησης στην οικογένεια και το σχολείο.
ΦΑΣΜΑ (Η ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΕΡΤ): ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ – BULLYING ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ
Πρόκειται για εκπομπή ερευνητικής δημοσιογραφίας που εξετάζει θέματα που απασχολούν την κοινωνία, φωτίζοντας αθέατες πτυχές των γεγονότων και αναδεικνύοντας κρίσιμα ζητήματα που χάνονται μέσα στον καταιγισμό της πληροφόρησης.
Στο επεισόδιο αυτό ανοίγει ο ανοίγει φάκελος της παιδικής κακοποίησης. Μιλούν ειδικοί από το χώρο της ψυχολογίας και της εκπαίδευσης, ενώ καταγράφονται οι πολύ σημαντικές μαρτυρίες δύο θυμάτων.
Το πρώτο μέρος σε έρευνα της Ελβίρας Κρίθαρη τιτλοφορείται «Στο φάσμα της κακοποίησης» και εστιάζει στη δευτερογενή θυματοποίηση ανήλικων θυμάτων μετά τις καταγγελίες τους. Το δεύτερο μέρος, σε έρευνα Έλενας Καρανάτση, εστιάζει στον σχολικό εκφοβισμό και τη σημασία της πρόληψης.
«Στο φάσμα της κακοποίησης»
Αρχικά η Ελβίρα Κρίθαρη ακολουθεί την πορεία ανήλικων θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης μέσα στην οικογένεια μετά την καταγγελία και διαπιστώνει τους τρόπους δευτερογενούς θυματοποίησης τους μέσω των καταθέσεών τους, της δημόσιας έκθεσής τους και της τοποθέτησής τους σε ιδρύματα. Ο Γιώργος Νικολαΐδης , ψυχίατρος, Δ/ντής στη Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού, μιλά για έρευνα του 2018 που έθεσε το ερώτημα αν υπάρχει σύστημα παιδικής προστασίας στην Ελλάδα και η καθηγήτρια Εγκληματολογικής Ψυχολογίας Όλγα Θεμελή μιλά για το «σύστημα προστασίας της ανηλικότητας» που στην χώρας μας «νοσεί βαριά». Αναφέρει πως ένα παιδί που απομακρύνεται από το περιβάλλον του με εισαγγελική εντολή συχνά καταλήγει σε ένα νοσοκομείο ενώ ο Νικολαΐδης συμπληρώνει πως παιδιά θύματα που έχουν υποφέρει από τους θύτες γονείς τους αντί να εντάσσονται σε μια νέα υγιή οικογένεια καταλήγουν σε ιδρύματα. Eρμηνεύοντας στατιστικά δεδομένα εξάγει συμπεράσματα που καταλήγουν μεταξύ άλλων πως σε κάθε σχολική τάξη υπάρχει ένα τουλάχιστον παιδί με εμπειρία κακοποίησης. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει «Για κάθε μία περίπτωση που καταγγέλλεται, υπάρχουν 99 ακόμη τις οποίες και δε θα μάθουμε ποτέ».
Αναφέρεται η περίπτωση της αθλήτριας Αμαλίας που κακοποιούνταν από τον προπονητή της, και η περίπτωση της Μαρίας Μπεκατώρου. Στη συνέχεια η δικηγόρος και συνήγορος της Αμαλίας μιλά για την αποδεικτική δυσχέρεια τέτοιων εγκλημάτων, τον περιορισμό του ιδιωτικού χώρου και την έλλειψη μαρτύρων, αλλά και την διαπόμπευση που υφίστανται τα θύματα, απαντώντας στο γιατί δε φτάνουν όλες οι υποθέσεις στη δικαιοσύνη.
Με βάση το βιβλίο της «Τα παιδία καταθέτει», η Όλγα Θεμελή μιλά για «θαμένα μνημονικά ίχνη» που φέρουν τα θύματα και που οι ειδικοί καλούνται να ανιχνεύσουν με έναν «μη – τραυματικό τρόπο». Μίλα ακόμη για τον κίνδυνο επιμόλυνσης της μνήμης στις περιπτώσεις που τα θύματα, στο πλαίσιο της καταγγελίας τους, καλούνται να επαναλάβουν σε πολύ κόσμο (συνεντευκτές, υπάλληλοι, δικηγόροι, δικαστές κ.α.) τα γεγονότα ενώ τονίζει τον «φοβιστικό» χαρακτήρα των χώρων στους οποίους γίνονται οι καταγγελίες. Τις απόψεις αυτές επιβεβαιώνει με τη μαρτυρία της η Μαρία. Η Ελευθερία, με τη μαρτυρία της, τονίζει τον παράγοντα της ντροπής που νιώθει το θύμα στις υποθέσεις αυτές.
Ο Νικολαΐδης επισημαίνει πως στην Ελλάδα ένα παιδί που καταγέλλει σεξουαλική βία και δεν παρουσιάζει σωματικά ευρήματα θα κληθεί κατά μέσο όρο να καταθέσει 14 φορές, ξανά και ξανά. Η Θεμελή εντοπίζει ως προβληματικό το γεγονός πως τα παιδιά-θύματα καταθέτουν κατά κύριο λόγο στη Γ.Α.Δ.Α. αντί για το Σπίτι του Παιδιού, μια υπηρεσία – ειδική δομή του Χαμόγελου του Παιδιού.
Η Μαρία και η Ελευθερία μιλάνε για τη στιγμή της συνειδητοποίησης της κακοποίησής τους. Μετά λόγος γίνεται για την υπόθεση της κακοποίησης της 12 χρονης στον Κολωνό και παρουσιάζονται επιβλαβείς προς το θύμα κινήσεις που έγιναν, όπως η δημοσιοποίηση της υπόθεσης, της ιατροδικαστικής απόφασης, η διαπόμπευση κ.α. που από τους ειδικούς χαρακτηρίζονται ως «δεύτερο έγκλημα». Η Μαρία και η Ελευθερία τοποθετούνται στο θέμα.
«Σχολικός εκφοβισμός»
Στη συνέχεια παρουσιάζεται το δεύτερο μέρος, σε έρευνα Έλενας Καρανάτση, που εστιάζει στον σχολικό εκφοβισμό και τη σημασία της πρόληψης. Παρουσιάζονται πλάνα από τη σχολική ζωή, παιδιά και κηδεμόνες μιλούν στην κάμερα για το σωματικό, λεκτικό κ.α. εκφοβισμό που βιώνουν στο σχολικό περιβάλλον. Το πρώτο περιστατικό που αναφέρεται είναι από σχολείο της Θεσσαλονίκης, το 2019. Μιλάει η Κατερίνα Φωτιάδου, μητέρα της Θεοδώρας, που βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού και είναι θύμα bullying.
Προβάλλονται τώρα πλάνα από το χώρο της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος (Διεύθυνση ασφάλειας Αττικής), ενώ η καθηγήτρια Βάσω Αρτινοπούλου μιλά για τον διαδικτυακό εκφοβισμό, το σεβασμό στα δικαιώματα του παιδιού, τη σημασία της αναγνώρισης των πρώτων ενδείξεων του εκφοβισμού αλλά και τις επιπτώσεις του σχολικού εκφοβισμού στα θύματα. Ο ψυχολόγος Στέφανος Αλεβίζος μιλά για την αντανάκλαση της ψηφιακής στη σχολική ζωή των παιδιών και εφήβων.
Ο Λεωνίδας Τσούρμας, διευθυντής δημοτικού στο Χαλάνδρι, μιλά για την εργασία του σχολικού ψυχολόγου και τον τεράστιο όγκο υποθέσεων που διαχειρίζεται. Ο Αλεβίζος εξηγεί τις δυσκολίες συνεργασίας με τις οικογένειες των παιδιών ενώ ο διευθυντής σχολείου Νίκος Γάλλος μιλά για την πρόληψη και τα όρια που τίθενται στον εκφοβισμό.
Ο Βαγγέλης Νάκης, μιλά για τον σχολικό εκφοβισμό που βίωσε, ενώ η Αρτινοπούλου μιλά για τα προγράμματα ενδυνάμωσης των νέων και τα δικαιώματα των παιδιών. Προβάλλονται πλάνα από το «Όλα όσα έζησα με οδήγησαν εδώ», ταινία μικρού μήκους για το bullying του Βαγγέλη Νάκη. Ο Τσούρμας μιλά για την επίδραση του bullying στις μαθησιακές επιδόσεις και στη συνέχεια ακούγεται μαρτυρία αδερφού μαθητή που βίωσε σχολικό εκφοβισμό ενώ στη συνέχεια ακούγονται διάφορες απόψεις σχετικά με την μεταμέλεια των ανήλικων θυτών, τον τιμωρητικό χαρακτήρα μιας δίωξης, ενώ ο Αλεβίζος εξηγεί πως δίνοντας σε ένα παιδί το ρόλο του θύτη εκείνο προσπαθεί να τον επαληθεύσει εστιάζοντας από την ψυχολογική διάσταση που παίρνει το θέμα.
Παρουσίαση-έρευνα: Κατερίνα Αντωνοπούλου, Έλενα Καρανάτση, Ελβίρα Κρίθαρη, Γιάννης Παπαδόπουλος
Αρχισυνταξία: Τιτίκα Ανουσάκη
Σκηνοθεσία: Γιάννης Ρεμούνδος
Διεύθυνση παραγωγής: Περικλής Παπαδημητρίου
Σύνταξη Νικόλαος Βογιατζής
Δείτε περισσότερα στο archive.ert.gr
Πηγή: ertnews
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου