Σε ένα εντυπωσιακό κτίριο του 1906, στον γιαλό Νέας Μαδύτου στη Μύρινα της Λήμνου, στεγάζεται η μόνιμη έκθεση από τη συλλογή του Λήμνιου αρχαιολόγου, ερευνητή και συγγραφέα Χρήστου Μπουλώτη, με περισσότερα από 1.000 παιχνίδια, ενώ άλλα 7.500 βρίσκονται στα… κουτιά, λόγω έλλειψης χώρου.
Παραθαλάσσια της Μύρινας με φόντο το βενετσιάνικο κάστρο, στον γραφικό γιαλό της Νέας Μαδύτου (γνωστός και ως τούρκικος γιαλός). Οδός Χρήστου Μπουλώτη, του οραματιστή για την ίδρυση του καταπληκτικού μουσείου Παιδικού Παιχνιδιού και Βιβλίου, μια ιδέα η οποία γεννήθηκε με την έναρξη της συλλεκτικής δραστηριότητάς του, το 1978.
Εκείνη τη χρονιά ο Χρήστος Μπουλώτης πήγε για το διδακτορικό του στη Νυρεμβέργη, επισκέφθηκε το μουσείο παιδικού παιχνιδιού και βιβλίου και μαγεύτηκε. Τότε ήταν που έβαλε στόχο ζωής να δημιουργήσει ένα αντίστοιχο μουσείο στην πατρίδα του. Αγόρασε το πρώτο του παιχνίδι, μια ατμομηχανή γερμανικού τρένου του 1930. «Αγαπάει πολύ τα τρένα και αυτός είναι ο λόγος που το πρώτο του παιχνίδι ήταν τρένο που το αγόρασε από ένα παλαιοπωλείο» εξηγεί στο GRTimes.gr η Νίτσα Δώρα, η οποία μας έκανε μια εξαιρετική ξενάγηση στα εκθέματα του μουσείου.
Η ίδια ως μέλος του Συλλόγου «Φίλοι Παιδικού Παιχνιδιού και Βιβλίου Λήμνου» – ο οποίος απαρτίζεται από περίπου 100 μέλη- θα μας μεταφέρει με γλαφυρό τρόπο όλα όσα εκτίθενται μέσα στις βιτρίνες της Συλλογής, η οποία, μετά από πολλές προσπάθειες και κόπους εγκαινιάστηκε στις 24 Ιουλίου 2021.
Από το 1978 -ημερομηνία έναρξης της συλλεκτικής δραστηριότητας του κ. Μπουλώτη- μέχρι το 1992 που πραγματοποιήθηκε η πρώτη έκθεση της συλλογής του στη Μύρινα γνωρίζοντας μεγάλη απήχηση, ωρίμαζε η ιδέα και ξεκίνησε η αναζήτηση στέγης.
Το κτίριο, όπου σήμερα στεγάζεται το μουσείο, γνώρισε ποικίλες χρήσεις με τελευταία αυτή του νηπιαγωγείου. Ανήκει πλέον στον Δήμο Λήμνου, ενώ μπήκε σε πρόγραμμα του ΕΣΠΑ και τελικά στεγάζει τη Συλλογή Παιδικού Παιχνιδιού και Βιβλίου.
Από τον Δήμο Λήμνου έχουν παραχωρηθεί άλλα δυο κτίρια κατά μήκος του γιαλού, όπου στο ένα φιλοξενούνται εκθέματα της σχολικής ζωής και το άλλο προορίζεται για θεματικές εκθέσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα.
Κουμπαράδες, συλλεκτικές εκδόσεις, τροχήλατα ζώα
Ο ενθουσιασμός του κόσμου είναι διάχυτος όπως μας ενημερώνει η κα. Δώρα η οποία μας ξεναγεί. Τι περιλαμβάνουν, όμως, οι βιτρίνες της μόνιμης έκθεσης συλλογής παιδικού παιχνιδιού και βιβλίου;
«Από την πρώτη ταπεινή βιτρίνα με τους κουμπαράδες, οι οποίοι είναι είτε τσίγκινοι, είτε μολυβένιοι, εκεί όπου μάζευαν χρήματα, από τις γιαγιάδες, τους παππούδες, με τις γιορτές, τα κάλαντα κλπ. και όταν τον άνοιγαν μπορούσαν να αποκτήσουν ένα παιχνίδι» λέει χαρακτηριστικά, ενώ αναφέρει και τα τροχήλατα ζώα, τις σβούρες, τα καράβια, τα λούτρινα αρκουδάκια και αρνάκια κλπ.
Ο επισκέπτης μπορεί να δει μια βιτρινούλα με πήλινα αντίγραφα παιχνιδιών από το Αρχαιολογικό μουσείο Αθηνών όπως, μια κούκλα με κινούμενα μέλη, τροχήλατα ζωάκια, κουδουνίστρες, σβούρες κλπ.
Σε άλλη βιτρίνα είναι συγκεντρωμένα παιχνίδια από τη βρεφική ηλικία: Κουδουνίστρες απλές, αλλά και ασημένιες της αστικής τάξης, κουκλίτσες όπου έβαζαν τα παιδάκια τα χεράκια τους για να τα ζεστάνουν και ταυτόχρονα αγκάλιαζαν και την κούκλα, καροτσάκια, βαπτιστικά, μέχρι και μια μπομπονιέρα βάφτισης στην οποία ήταν νονός ο Σοφοκλής Βενιζέλος! Ένα πτυσσόμενο παιχνιδοβιβλίο του 1890, μια οικογένεια σκαντζόχοιρων, όπου τη «μαμά» -την Ηρώ Σκατζοχοιρό όπως την ονόμαζε- τη δώρισε στο μουσείο μια κυρία 92 ετών «και έτσι συμπληρώθηκε η οικογένεια σκαντζόχοιρων» συμπληρώνει η κα. Δώρα.
Παιχνίδια με την Κιβωτό του Νώε, δυο βιτρίνες -η μια με λευκώματα των κοριτσιών, η άλλη για τα αγόρια με παίκτες από ποδοσφαιρικές ομάδες, μπίλιες, σβούρες, φλιπεράκια, περιοδικά κλπ. Τσολιάδες χειροποίητοι, κούκλες με παραδοσιακές φορεσιές από διάφορα μέρη της Ελλάδας – δωρεά μιας εκπαιδευτικού-, ιδιόχειρα πολεμικά πλοία, κουζινικά σκεύη, ο κόσμος της κούκλας, τα τρένα, οι σταθμοί, τα αεροπλάνα, τα αυτοκίνητα, τα λεωφορεία, οι πυροσβέστες, οι τσίγκινες καράβες που κατασκεύαζαν από σκουριασμένη λαμαρίνα, συλλογές από στρατιωτάκια από το 1900 κλπ., ρομπότ, πολεμικά παιχνίδια (σ.σ. ο Χρήστος Μπουλώτης έγραψε το βιβλίο «Παιχνίδια με τα Στρατιωτάκια της Ειρήνης»), οι ψεύτες -ο Μινχάουζεν και ο Πινόκιο-, παλιά βιβλία, ο Καραγκιόζης με το θέατρο σκιών, μαριονέτες, Νηρηίδες και Δρυάδες, ο κόσμος του κινηματογράφου με τα view master κλπ. συμπληρώνουν την πλούσια συλλογή Παιδικού Παιχνιδιού και Βιβλίου.
Ο Μαγικός Φανός που μάγεψε τον Ίνγκμαρ Μπέργκμαν
Στεκόμαστε στον Μαγικό Φανό. Μέσα από τον φωτισμό περνούσε η ταινία και έδειχνε την κίνηση, ενώ γίνονταν προβολές και στον δρόμο και στα σπίτια. Όπως μας ενημέρωσαν, από αυτό το παιχνίδι του Μαγικού Φανού εμπνεύστηκε ο Σουηδός Ίνγκμαρ Μπέργκμαν και έτσι έγινε σκηνοθέτης! Ένα δώρο, ένας μαγικός φανός, που πήγε στον αδελφό του, αλλά τον ίδιο τον Ίνγκμαρ, τόσο τον μάγεψε, που ζήτησε να ανταλλάξουν δώρα, προσφέροντάς του 100 μολυβένια στρατιωτάκια, για τον μαγικό φανό.
Το ξύλινο παζλ, οι παλιές φωτογραφίες, το λογοτεχνικά τεύχη
Ένα φλιπεράκι του 1945, αντίγραφο θεάτρου, ο κόσμος του τσίρκου, κόσμος του λούνα παρκ, επιτραπέζια παιχνίδια περιλαμβάνονται στην εξαιρετική συλλογή.
Στεκόμαστε και στο παζλ του 1910 με ξύλινους κύβους. Όπως μας πληροφορεί η κυρία Νίτσα Δώρα, σε μια δημοπρασία ο κ. Μπουλώτης διεκδίκησε το ξύλινο παζλ, ωστόσο η τιμή ανέβαινε σε τέτοιο ποσό, ώσπου εν τέλει σταμάτησε. Κάποια στιγμή ήρθε ένα δώρο, ήταν το ξύλινο παζλ, δωρεά από τον Γιάννη Παρίση καθηγητή καρδιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Επίσης, ένα ακόμη εκτίθεται ως δωρεά από το ίδρυμα Γληνού, καθώς ο Δημήτρης Γληνός (σ.σ. πατέρας του καθηγητή Ανδρέα Γληνού ο οποίος -μαζί με τη σύζυγό του Λόνη- προχώρησε στη σύσταση του Ιδρύματος), υπήρξε, μεταξύ άλλων, δάσκαλος στην Αστική Σχολή της Λήμνου.
Παλιές φωτογραφίες από σχολικές τάξεις, ξεκινώντας από το 1910 με το πρώτο σχολείο, τη λεγόμενη Αστική Σχολή, και ολοκληρώνοντας στην τάξη του 1959 όπου απεικονίζεται και ο κ. Μπουλώτης, ένας πίνακας του 1560 όπου παρουσιάζονται 91 παιχνίδια ενηλίκων με παιδιά συμπεριλαμβάνονται στη συλλογή, αλλά και λογοτεχνικά τεύχη από τη «Διάκριση των παίδων» από το 1879 του Νίκου Παπαδόπουλου, τον οποίο διαδέχτηκε ο Γρηγόρης Ξενόπουλος το 1941 και σταμάτησε να εκδίδεται επί χούντας. Αλογάκια, μικρά ποδηλατάκια, αλλά και μια 10λεπτη προβολή που δείχνει πώς ξεκίνησε το όλο εγχείρημα συμπληρώνουν τα εκθέματα.
Συγκίνηση, νοσταλγία, «παιδοσύνη»
Σκοπός της έκθεσης είναι να ταξιδέψουν οι επισκέπτες της διαχρονικά στη μαγεία της… παιδοσύνης και ό,τι αυτή αντιπροσωπεύει σε πραγματικό και συμβολικό επίπεδο. Κύριος γνώμονας είναι τα παιδιά αλλά στο «ταξίδι» έχουν μερίδιο και οι ενήλικες οι οποίοι όλο και πιο συχνά επιστρέφουν νοσταλγικά στα παιδικά τους χρόνια.
«Οι μεγάλοι συγκινούνται, λένε “α, αυτό το είχα, μ’ αυτό το παιχνίδι έπαιζα”, είναι τα άγια παιδικά μας χρόνια που μας διαμορφώνουν ως προσωπικότητες είτε πρόκειται για παιχνίδι ατομικό που έχεις αφιερώσει ώρες είτε για ομαδικό, μέσα από το οποίο μαθαίνεις τους κανόνες της ζωής, τους όρους συμβίωσης» μας λέει η κα. Δώρα μεταφέροντας τα συναισθήματα των επισκεπτών.
«Ξέρετε τι είπε ένα παιδάκι; “Θα ήθελα να με κλειδώσουν μέσα κατά λάθος και να βγω την άλλη μέρα”» μας διηγείται με συγκίνηση η κα. Δώρα.
Ο πολυβραβευμένος συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας
Ποιος είναι, όμως, ο συλλέκτης ο οποίος είχε βάλει ως στόχο ζωής να δημιουργήσει αυτό το εκπληκτικό μουσείο παιδικού παιχνιδιού και βιβλίου; Ο Χρήστος Μπουλώτης γεννήθηκε το 1952 στη Μύρινα της Λήμνου. Σπούδασε Ιστορία, Αρχαιολογία και Συγκριτική Γλωσσολογία στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Wurzburg στη Γερμανία όπου ως υπότροφος εκπόνησε το 1980 τη διδακτορική του διατριβή. Από το 1985 είναι αρχαιολόγος ερευνητής στην Ακαδημία Αθηνών, ενώ διεξάγει ανασκαφές στην Κρήτη, τη Σαντορίνη, την αρχαία Ήλιδα, καθώς και στη γενέτειρά του τη Λήμνο.
Με την παιδική λογοτεχνία ασχολείται συστηματικά από το 1987. Το πρώτο του βιβλίο «Η παράξενη αγάπη του αλόγου και της λεύκας» τιμήθηκε το 1989 από το πανεπιστήμια της Padova με το πρώτο ευρωπαϊκό βραβείο παιδικής λογοτεχνίας Pier Paolo Vergerio.
Πάνω από 10.000 επισκέπτες στη διετία
Το μουσείο εγκαινιάστηκε στις 24 Ιουλίου του 2021 και έκτοτε το έχουν επισκεφτεί πάνω από 10.000 επισκέπτες. Όπως επισημαίνει στο GRTimes.gr ο Κώστας Δώρας, μέλος του Συλλόγου «Φίλοι Παιδικού Παιχνιδιού και Βιβλίου Λήμνου», φέτος τον Ιούλιο πέρασαν από το μουσείο τουλάχιστον 1.000 άτομα και τον Αύγουστο πάνω από 1.200.
«Το 75% των επισκεπτών είναι Έλληνες, ένα 10% από αυτούς είναι επαναλαμβανόμενοι, και το 25% είναι αλλοδαποί» επισημαίνει ο κ. Δώρας.
Διττός ο ρόλος του Μουσείου
Όπως επισημαίνεται υπάρχουν δυο περίοδοι λειτουργίας του Μουσείου: από 1 Ιουνίου έως 30 Σεπτεμβρίου που είναι για το κοινό, ενώ από 1 Οκτωβρίου έως 31 Μαΐου δέχεται -τις καθημερινές- επισκέψεις από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα του νησιού.
Ένα, επίσης, ενδιαφέρον στοιχείο είναι το γεγονός ότι σε συνεννόηση με την ψυχιατρική κλινική του Νοσοκομείου Λήμνου, επισκέπτονται το μουσείο ως θεραπευτική αγωγή ασθενείς ημερήσιας νοσηλείας, έχοντας τη συνοδεία δυο ψυχολόγων. Αντίστοιχα, το επισκέπτονται και ηλικιωμένοι από το γηροκομείο του νησιού, καθώς και νεοσύλλεκτοι φαντάροι οι οποίοι υπηρετούν τη θητεία τους στο νησί.
Να σημειώσουμε ότι η συμφωνία με την ψυχιατρική κλινική του Νοσοκομείου Λήμνου συνάδει με το γεγονός ότι πρόεδρος του Συλλόγου «Φίλοι Παιδικού Παιχνιδιού και Βιβλίου Λήμνου», είναι ο ψυχίατρος του νοσοκομείου.
Το γλυπτό και το παγκάκι με τα χρωματιστά μολύβια
Στον αύλειο χώρο του μουσείου υπάρχει ένα γλυπτό του αριστούχου μαθητή του κ. Μπουλώτη, στη Σχολή Καλών Τεχνών, Αλντίν Πατσέλη, με δυο παιδάκια που παίζουν και το κοριτσάκι κάθεται πάνω σε τέσσερα βιβλία: στους Μύθους του Αισώπου, στα παραμύθια του Άντερσεν, στις Περιπετειώδεις ιστορίες του Ιουλίου Βερν και στο Βλέμμα των Παιχνιδιών του Χρήστου Μπουλώτη.
Στη συνέχεια, πριν την είσοδο στο εσωτερικό της συλλογής παιδικού παιχνιδιού και βιβλίου, υπάρχει ένα παγκάκι φτιαγμένο με πολύχρωμα μολύβια, δωρεά της Νίτσας Δώρας.
Οι ώρες λειτουργίας της έκθεσης είναι Δευτέρα – Παρασκευή 09.00 – 13.00 και 19.00 – 20.00, ενώ τα σαββατοκύριακα τη λειτουργούν τα μέλη του Συλλόγου «Φίλοι Παιδικού Παιχνιδιού και Βιβλίου Λήμνου».
Η είσοδος είναι ελεύθερη.
Τέλος, να σημειώσουμε ότι τη μόνιμη έκθεση συλλογής Παιδικού Παιχνιδιού και Βιβλίου επισκέφθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2023 και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου και έγραψε τις εντυπώσεις της στο βιβλίο των επισκεπτών.
Ντέπυ Χιωτοπούλου
Πηγή: GR-TIMES
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου