Πέμπτη 13 Οκτωβρίου 2022

Το σύνδρομο της υπερκόπωσης στα παιδιά

Η παιδική ηλικία κατά γενική ομολογία είναι συνώνυμη της χαράς, της ανεμελιάς, της ξεγνοιασιάς και του ξέφρενου παιχνιδιού. Τι συμβαίνει όμως όταν αυτό δεν υφίσταται και όταν τα παιδικά πρόσωπα εμφανίζονται μελαγχολικά και προβληματισμένα;

Η σωματική και ψυχική εξάντληση των παιδιών

Στη σύγχρονη εποχή με την αύξηση των καθημερινών απαιτήσεων, την τεχνολογική πρόοδο και τον «παγκοσμιοποιημένο» τρόπο ζωής, τα παιδιά καλούνται να αναλαμβάνουν όλο και περισσότερες υποχρεώσεις. Δεύτερη ή και τρίτη ξένη γλώσσα, ρομποτική ή ρητορική, αθλήματα ή τέχνες, οι απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας και κυρίως των γονέων που βλέπουν τα παιδιά τους σαν προέκταση του εαυτού τους, μπορούν να εξαντλήσουν τα παιδιά, ψυχικά και σωματικά.

Έτσι, τα παιδιά εμφανίζονται συνοφρυωμένα και βαριεστημένα, επί μονίμου βάσεως. Αυτό είναι το λεγόμενο «σύνδρομο της υπερκόπωσης στα παιδιά».

Το σύνδρομο αυτό, βέβαια, δεν αποτελεί κάποιο πρόβλημα παθολογικής ή ιατρικής φύσεως, αλλά είναι αποτέλεσμα των υπερβολικών και παράλογων προσδοκιών που έχουν ορισμένοι γονείς από τα παιδιά τους.

Το φαινόμενο το συναντάμε σε όλες σχεδόν τις ηλικίες, αλλά είναι πιο συχνό σε παιδιά του δημοτικού. Όταν τα παιδιά πιέζονται για να φέρουν εις πέρας πολλές διαφορετικές δραστηριότητες μέσα στη μέρα ή την εβδομάδα, το αποτέλεσμα είναι να αποθαρρύνονται, να δυσανασχετούν και να αντιδρούν με αρνητικό τρόπο σε οτιδήποτε τους προτείνουν.

Το αίσθημα της αποτυχίας

Η βασική συνέπεια της υπερκόπωσης από ένα «φορτωμένο» πρόγραμμα, που μπορεί να περιλαμβάνει και δραστηριότητες που δεν τους ευχαριστούν, είναι η μείωση της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησης. Τα παιδιά μην μπορώντας να ανταπεξέλθουν στον μεγάλο αριθμό δραστηριοτήτων που τους ανατίθενται, βιώνουν το συναίσθημα της αποτυχίας, με αποτέλεσμα να σταματούν την προσπάθεια.

Στην πραγματικότητα, το πρόβλημα πηγάζει από τις παράλογες επιθυμίες των γονέων, που σε πολλές περιπτώσεις είναι διαφορετικές από εκείνες των παιδιών. Οι γονείς δεν θα πρέπει να βλέπουν το παιδί τους, ως αντανάκλαση του εαυτού τους και δεν θα πρέπει να απαιτούν από το ίδιο να πραγματοποιήσει τα δικά τους ανεκπλήρωτα όνειρα.

Επιπλέον, δεν θα πρέπει να εγκλωβίζονται στην εικόνα του «Super-παιδιού» που υπακούει αδιαμαρτύρητα στις υπέρμετρες απαιτήσεις τους. Αντίθετα, οφείλουν να προσαρμόσουν τις επιθυμίες τους στα μέτρα των παιδιών τους, ακολουθώντας τον ρυθμό ανάπτυξής τους. Οι ανάγκες ενός παιδιού, θα πρέπει να γίνονται σεβαστές, με βάση την ηλικία του και την διάθεσή του για ύπνο, ανάπαυση και ψυχαγωγία.

Ο ρόλος της ενθάρρυνσης

Αξίζει να σημειωθεί ότι, ο ρόλος της ενθάρρυνσης -και όχι μόνο του επαίνου από τους γονείς- αποτελεί παράγοντα που συντείνει στην ανάπτυξη θετικής συμπεριφοράς από το παιδί, περιορίζοντας σημαντικά τις αρνητικές επιδράσεις των πολλαπλών δραστηριοτήτων.

Αφενός, ο έπαινος είναι ένα είδος ανταμοιβής, που καλλιεργεί και αυξάνει το αίσθημα του ανταγωνισμού. Εντούτοις, σε ακραίες καταστάσεις μπορεί να ωθήσει το παιδί στο να αντιληφθεί την προσωπική του αξία, ως ανάλογη της γνώμης των άλλων για αυτό. Αφετέρου, η ενθάρρυνση βοηθά το παιδί να πιστέψει στον εαυτό του και στις ικανότητές του, να αποδέχεται τα λάθη του, να μαθαίνει από αυτά και να συνειδητοποιήσει ότι κανείς δεν είναι τέλειος.

Η ενθάρρυνση σημαίνει αποδοχή του παιδιού όπως είναι και όχι όπως θέλουν οι γονείς του να είναι. Οι κηδεμόνες οφείλουν να εκτιμούν και να αναγνωρίζουν τις προσπάθειες των παιδιών τους, τις βελτιώσεις τους και να μην απαιτούν συνέχεια επιτυχίες και διακρίσεις.

Εντέλει, οι γονείς θα πρέπει να «αφουγκράζονται» τις επιθυμίες των παιδιών τους και να δείχνουν σεβασμό στις προτιμήσεις τους. Όταν ένα παιδί αντιδρά αρνητικά σε σχέση με κάποια δραστηριότητα, η οικογένεια θα πρέπει να προβαίνει σε έναν ήρεμο και διεξοδικό διάλογο μαζί του, για το τι ακριβώς το ενοχλεί στη συγκεκριμένη ενασχόληση.

Αν ο αρνητισμός του παιδιού οδηγεί σε αδιέξοδο, και είναι ανένδοτο αναφορικά με τη δραστηριότητα που το προβληματίζει, οι γονείς οφείλουν να σεβαστούν τη γνώμη του και να του επιτρέψουν να την διακόψει, αν αυτό επιθυμεί.

Αναντίρρητα, οι γονείς δεν θα πρέπει να ξεχνούν ότι η παιδική ηλικία είναι μία περίοδος όπου ο ελεύθερος χρόνος για παιχνίδι και η ξεγνοιασιά αποτελούν αξίες ανεκτίμητες, για τους μικρούς μας φίλους.

Πηγή: flowmagazine

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου