Οι οικογένειες πασχίζουν καθημερινά με όλες αυτές τις ειδήσεις. Φέρνουν σε όλα τα μέλη της οικογένειας και ιδιαίτερα στα παιδιά, που είναι τα πιο ευάλωτα μέλη της κοινωνίας καθώς ακόμα δεν έχουν αναπτύξει αμυντικούς μηχανισμούς και τεχνικές διαχείρισης κρίσεων, αισθήματα άγχους, φόβου, θυμού και λύπης όπου και αν ζουν.
Ο κόσμος αλλάζει συνεχώς. Και τα παιδιά ανατρέχουν στους γονείς τους για να νιώσουν ασφάλεια όταν διαταράσσεται η καθημερινότητα τους, πόσο μάλλον σε περιόδους κρίσεων .
Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου στην διαχείριση των απανωτών αλλαγών; Μαθαίνω τι γνωρίζει ήδη για την κατάσταση που το απασχολεί– Τα παιδιά μας εκτίθονται καθημερινά σε κάθε είδους είδηση που σχετίζεται με κάποιον τρόπο με απειλή και θάνατο. Ειδικά τα μικρότερα παιδιά δεν είναι πάντα σε θέση να διαχωρίσουν τη δική τους πραγματικότητας με την πραγματικότητα που βλέπουν να απεικονίζεται στις ειδήσεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μπερδεύονται και να βλέπουν ότι γίνεται πόλεμος κάπου μακριά και να ανησυχούν ότι είναι άμεσος ο κίνδυνος και για εκείνα.
Είναι σημαντικό εδώ να μην υποβιβάσουμε τις ανησυχίες τους όσο ακραίες και αν ακούγονται στα δικά σε εμάς. Στην ερώτηση για παράδειγμα “θα πεθάνουμε όλοι?”, που ήταν πολύ συχνή κατά την διάρκεια της πανδημίας, τα καθησυχάζουμε πώς όχι δεν θα συμβεί κάτι τέτοιο, χωρίς υπερβολές και μεγάλες δηλώσεις όμως. Ταυτόχρονα είναι σημαντικό να δούμε τι γνωρίζουν ήδη για το θέμα που τα ανησυχεί. Αυτό μπορεί να συμβεί σε μια ήρεμη συζήτηση, όταν έχουμε χρόνο, όταν έχουν την αμέριστη προσοχή μας και κατά προτίμηση όχι πριν κοιμηθούν.
Είναι πολύ σημαντικό να αναγνωρίσετε τα συναισθήματα τους, όποια και αν είναι αυτά και να τα καθησυχάσετε πώς ο,τι και αν νιώθουν είναι αναμενόμενο, καθώς όλη τα συναισθήματα είναι μέρος του ψυχισμού μας.Επιτρέπω κάθε ερώτηση– Προτρέψτε τα παιδιά να σας ρωτούν για ο,τι έχουν στο μυαλό τους. Δώστε τους χρόνο αν αυτό χρειάζονται και επιστρέψτε στην συζήτηση κάποια άλλη στιγμή, αν, όταν την ξεκινήσετε, δεν είναι έτοιμα. Πολλά παιδιά υποφέρουν και προβληματίζονται σιωπηλά, οπότε τους αφήνουμε όσο χρόνο και χώρο χρειάζονται και τους δίνουμε και εναλλακτικούς τρόπους έκφρασης, όπως το γράψιμο ή η ζωγραφική.
Δείξτε και την δική σας ευαλωτότητα– Τα παιδιά μαθαίνουν τον κόσμο περισσότερο παρακολουθώντας τους γονείς τους και αντιγράφοντας τι κάνουν εκείνοι και λιγότερο μέσα από τα λόγια. Μπορούν να μάθουν πώς να διαχειρίζονται συναισθηματικά δύσκολες καταστάσεις και πώς να πενθούν παρακολουθώντας πώς οι ίδιοι γονείς διαχειρίζονται αυτές τις καταστάσεις.
Εξηγήστε τους τι συμβαίνει λαμβάνοντας υπόψιν την ηλικία τους– Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να γνωρίζουν τι γίνεται στον κόσμο, αλλά οι μεγάλοι έχουν υποχρέωση να τα ενημερώνουν με τρόπο που θα τα προστατεύουν από αγωνίες και άγχη που δεν είναι σε θέση ηλικιακά να διαχειριστούν. Χρησιμοποιήστε λέξεις κατάλληλες για κάθε ηλικία, παρακολουθήστε τις αντιδράσεις τους όταν μιλάτε και δείξτε ευαισθησία για όποιο συναίσθημα και αν εκδηλώνουν. Θυμηθείτε ότι είναι εντάξει αν δεν έχετε όλες τις απαντήσεις. Αν δεν γνωρίζετε κάτι πείτε τους ότι θα το κοιτάξετε και θα επανέρθετε και αν το παιδί είναι μεγαλύτερης ηλικίας μπορείτε να ψάξετε και μαζί τις απαντήσεις στα ερωτήματα του.
Γεμίστε το « κουτί εργαλείων» τους – Κάθε άνθρωπος είναι χρήσιμο να έχει πολλούς και διαφορετικούς τρόπους διαχείρισης των κρίσεων που συνοδεύονται από πολλά συναισθήματα που συνήθως είναι άβολα. Μαθαίνω στο παιδί πώς όλοι έχουμε ένα κουτί με τεχνικές διαχείρισης , όπως πχ. να πάρει μερικές αναπνοές, να ζωγραφίσει, να κάνει σκοινάκι, να γράψει στο ημερολόγιο του, να βγει μια βόλτα γύρω από το τετράγωνο, να μιλήσει σε κάποιον που αγαπάει και εμπιστεύεται. Αυτό το κουτί-βαλιτσάκι θα το έχει πάντα έτοιμο και ανάλογα με το τι συμβαίνει το ενθαρρύνουμε να βγάζει και το κατάλληλο εργαλείο. Του υπενθυμίζουμε ότι όπως οι τεχνίτες έχουν πολλά εργαλεία και το καθένα κάνει για άλλη δουλειά, έτσι και εκείνα είναι σημαντικό να έχουν πολλές επιλογές , οπότε αν δεν φανεί χρήσιμο ένα εργαλείο να δοκιμάσουν ένα άλλο. Όπως δεν χρησιμοποιούμε σφυρί για όλα τα μερεμέτια, έτσι μπορεί το να παίρνω μερικές αναπνοές να μην λειτουργεί πάντα.
Εστιάστε σε αυτούς που βοηθάνε – Είναι σημαντικό για τα παιδιά να βλέπουν οτι υπάρχει μια ισορροπία στον κόσμο. Υπάρχουν οι συμφορές και οι καταστροφές ,αλλά υπάρχουν και εκείνοι που βοηθούν και φέρνουν την αλλαγή. Βρείτε ιστορίες τέτοιων ανθρώπων, μοιραστείτε τες με τα παιδιά σας και ενισχύστε τα να γίνουν και εκείνα μέρος της αλυσίδας βοήθειας. Αυτό θα τους δώσει ένα αίσθημα ελέγχου των καταστάσεων, θα τα κάνει να καταλάβουν ότι «δεν παρακολουθώ παθητικά, αλλά είμαι ενεργό μέλος της κοινωνίας και συμμετέχω στην αλλαγή».
Φροντίστε τον εαυτό σας – Καλός και επαρκής γονιός είναι εκείνος που πρώτα φροντίζει τον εαυτό του. Αν δείτε ότι δυσκολεύεστε και εσείς με όλες αυτές τις αλλαγές, μην διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια και για τον εαυτό σας.
Έττυ Βαρούχ, Ψυχοθεραπεύτρια- Σύμβουλος Ψυχικής υγείας, Associate member of American Psychological Association, Χειριστής Γραμμής ΕΛΙΖΑ 10454
Πηγή: ΕΛΙΖΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου