Τι μπορείτε να κάνετε αν το παιδί σας αντιδρά έντονα κάθε φορά που πάτε να του κόψετε τα νύχια των χεριών ή των ποδιών; Είναι ένα πολύ συνηθισμένο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι οικογένειες παιδιών στο Φάσμα του Αυτισμού και παιδιών με Διαταραχή Αισθητηριακής Επεξεργασίας. Συνήθως οι γονείς δοκιμάζουν ανεπιτυχώς τα πάντα μέχρι που ξεμένουν από ιδέες. Έτσι, μία απλή ρουτίνα στα περισσότερα νοικοκυριά, αποτελεί αιτία που φέρνει τις οικογένειες των παιδιών αυτών στα όρια της απόγνωσης.
Είναι ένα θέμα που προκύπτει συχνά σε συζητήσεις μεταξύ ειδικών και γονέων. Και όταν είναι γονιός παιδιού με αναπηρία, καταλαβαίνεις πολύ γρήγορα ότι πολλές φορές οι καλύτερες (πιο αποτελεσματικές) συμβουλές προέρχονται από τους άλλους γονείς που έχουν περάσει τις ίδιες δυσκολίες με σένα και κατάφεραν να τις ξεπεράσουν.
Διαβάστε τι απαντούν οι ίδιοι οι γονείς παιδιών με αυτισμό ή διαταραχή αισθητηριακής επεξεργασίας σχετικά με το κόψιμο των νυχιών.
Κόψιμο νυχιών όταν το παιδί κοιμάται:
- Μια λύση που αναφέρθηκε από πολλούς γονείς και φαίνεται ότι είναι σε πολλές περιπτώσεις αποτελεσματική, ακόμα και αν πρέπει να μπουν κάτω από το πάπλωμα με φακό.
- Σύμφωνα με έναν γονιό, η καλύτερη στιγμή είναι 15 λεπτά αφού αποκοιμηθεί το παιδί.
- Ένας άλλος γονιός ανέφερε ότι μολονότι είναι αποτελεσματική η τεχνική αυτή τις περισσότερες φορές, υπάρχει ο κίνδυνος να ξυπνήσει το παιδί και μάλιστα με άσχημο τρόπο, στοιχείο που θα του δημιουργήσει μεγάλη ένταση και δεν θα το αφήσει να ξανακοιμηθεί.
- «Έχω δοκιμάσει και εγώ το κόψιμο νυχιών στον ύπνο, αλλά επειδή φοβάμαι μην το ξυπνήσω, κόβω 1-2 νύχια κάθε φορά. Έτσι, μέχρι να τα κόψω όλα σε χέρια και πόδια χρειάζομαι 2-3 εβδομάδες εντατικής και προσεκτικής δουλειάς, με αποτέλεσμα μόλις τελειώνω να πρέπει να ξαναρχίσω».
Κόψιμο νυχιών κατά τη διάρκεια του μπάνιου:
- Το μούλιασμα στο μπάνιο (soaking) κάνει τα νύχια των χεριών και των ποδιών πιο μαλακά και κόβονται εύκολα.
- Μια μητέρα κόβει τα νύχια του παιδιού της κατά τη διάρκεια του μπάνιου, κάτω από το νερό, αφού έτσι «πνίγεται» ο ήχος.
- ‘Ένας πατέρας ανέφερε τη λύση της μπανιέρας, αφού έτσι το παιδί δεν μπορεί να το σκάσει εύκολα για να το αποφύγει.
- Ένας άλλος γονιός ανέφερε ότι κόβει τα νύχια του παιδιού αμέσως μετά το μπάνιο, επειδή είναι τότε πιο μαλακά και το παιδί έχει χαλαρώσει από το ζεστό νερό.
(Προσοχή! Αν αποφασίσετε να κόψετε τα νύχια του παιδιού στο μπάνιο ή όσο το παιδί είναι βρεγμένο, πρέπει να λάβετε υπόψη σας το γεγονός ότι μπορεί να γλιστρούν τα δαχτυλάκια του. Άρα θα πρέπει να τα πιάνετε σταθερά για να είστε αποτελεσματικοί).
Δοκιμάστε διαφορετικά εργαλεία:
- Κάθε παιδί είναι διαφορετικό. Δοκιμάστε πολλά εργαλεία πχ νυχοκόπτης για μωρά, ψαλίδι νυχιών, ψαλίδι νυχιών με στρογγυλεμένες άκρες κτλ.
- Κάποιοι γονείς προτιμούν να λιμάρουν τα νύχια αντί να τα κόβουν. αφού το παιδί το δέχεται πολύ καλύτερα.
Βοηθήστε το παιδί σας να νικήσει την υπερευαισθησία του (Απευαισθητοποίηση)
- Προσπαθήστε να κατανοήσετε τι είναι αυτό που ενοχλεί το παιδί σας στο κόψιμο των νυχιών. Για κάποια παιδιά είναι η αίσθηση, για άλλα ο ήχος του ψαλιδιού ή του νυχοκόπτη και για άλλα είναι ο φόβος του πόνου και του τραυματισμού.
- Κάποιοι γονείς προσλαμβάνουν άτομα για μασάζ στα πόδια, προκειμένου τα παιδιά να αρχίσουν να ανέχονται διάφορα ερεθίσματα στα πόδια τους.
- Παίξτε παιχνίδια με γαργαλητό και μετά προχωρήστε στη χρήση λίμας.
- Βοηθήστε τα να συνηθίσουν τον ήχο του νυχοκόπτη και του ψαλιδιού νυχιών.
- Αγγίξτε τα νύχια των παιδιών με νυχοκόπτες ή λίμες, χωρίς όμως να κάνετε κάτι άλλο. Κάντε το σαν παιχνίδι- μετρώντας πχ τα δαχτυλάκια του και τραγουδώντας.
- Μερικά παιδιά βρίσκουν πιο εύκολο το κόψιμο των νυχιών όταν ακούνε μουσική, καθώς αφενός τα χαλαρώνει και αφετέρου «πνίγει» και τον ήχο του νυχοκόπτη/ψαλιδιού.
- Πολλοί γονείς αναφέρουν ότι το τρίψιμο/ το μασάζ των χεριών και των ποδιών των παιδιών (δάχτυλα- παλάμη- πατούσα) τα βοηθάει στο να μην είναι τόσο ευαίσθητα στις συγκεκριμένες περιοχές.
- Ένα παιδί τελικά αποκάλυψε στη μαμά του ότι δεν θέλει τα νύχια του κομμένα (κοντά) γιατί δεν νιώθει το μαχαίρι και το πιρούνι με τον ίδιο τρόπο. Μόλις κατανοήσετε τις βαθύτερες αιτίες της αντίστασης/ αντίδρασης στο κόψιμο των νυχιών, έχετε φτάσει ήδη στη μέση της διαδρομής για την επιτυχία. Κάντε μικρούς συμβιβασμούς και έξυπνες προσαρμογές πχ μην κόβετε τα νύχια του τόσο κοντά.
- Μια μητέρα συμμετείχε σε μια ομάδα γονέων παιδιών με αυτισμό σχετικά με τα αισθητηριακά ζητήματα, όπου έμαθε μια τεχνική για να γυαλίζει τα νύχια σαν άσκηση απευαισθητοποίησης. Συστήνει ανεπιφύλακτα και σε άλλους γονείς να παίρνουν μέρος σε τέτοια σεμινάρια.
Ζητήστε βοήθεια.
-Σαν γονείς, συχνά είμαστε πολύ κοντά και πολύ αναμεμειγμένοι συναισθηματικά, τα παιδιά μας νιώθουν άνετα με μας και επομένως είναι πιο πιθανό να αντιδράσουν πιο άσχημα/ με μεγαλύτερη αντίθεση στις προσπάθειές μας να τους κόψουμε τα νύχια. Επίσης, είναι πραγματικά δύσκολο για τους γονείς να είναι ο «κακός» και με τη βία να συγκρατήσουν ένα αγχωμένο παιδί που αντιστέκεται.
- Μήπως υπάρχει κάποιος στενός φίλος ή μέλος της οικογένειας που θα μπορούσε να κόψει με επιτυχία τα νύχια του παιδιού;
- Μπορείτε να μιλήσετε στο σχολείο του παιδιού; Μερικοί γονείς δέχονται πολύ αποτελεσματική υποστήριξη από τους εκπαιδευτικούς που τους βοηθούν να επινοούν προγράμματα απευαισθητοποίησης ή εισάγουν Αισθητηριακές Ιστορίες για την αντιμετώπιση του ζητήματος.
Τεχνικές για κράτημα των δαχτύλων.
- Πολλοί γονείς αναφέρουν ότι αν κρατούν το δάχτυλο του παιδιού τους με σταθερό, αλλά απαλό τρόπο, το παιδί το ανέχεται πολύ πιο εύκολα.
- Μερικοί γονείς διαπίστωσαν ότι πιάνοντας το δάχτυλο σφιχτά, η αίσθηση του κοψίματος μειωνόταν δραστικά.
- Η μητέρα που παρακολουθούσε το σεμινάριο σχετικά με τα αισθητηριακά ζητήματα του Αυτισμού έμαθε μια τεχνική, όπου σφίγγοντας/ πιέζοντας την κορυφή του δαχτύλου του παιδιού πριν το κόψιμο του νυχιού, μειωνόταν σημαντικά η αίσθηση του κοψίματος. Έβαζε και το παιδί να σφίγγει. Πιέζει και τα δικά της δάχτυλα (μια ο ένας, μια ο άλλος, καθιερώνοντας ένα παιχνίδι μεταξύ τους).
Περισπασμός/ απόσπαση της προσοχής:
- Μουσική κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
- Μερικοί γονείς αναφέρουν ότι το χάιδεμα κατοικιδίων ζώων (πχ κουνέλι), η ενασχόληση με το αγαπημένο παιχνίδι, η πρόσβαση στο ipad κατά τη διάρκεια του κοψίματος των νυχιών, λειτουργεί αποτελεσματικά για πολλά παιδιά.
- Άλλοι γονείς αναφέρουν ότι το να τραγουδάνε βοηθάει, καθώς επίσης και διάφορα παιχνίδια γαργαλήματος.
- Ένας γονιός χρησιμοποιεί χρονόμετρο. Έτσι το παιδί γνωρίζει ότι όταν το buzzer σταματήσει, η όλη διαδικασία θα έχει ολοκληρωθεί. Με αυτό τον τρόπο όλη αυτή η ταλαιπωρία γίνεται πιο ανεκτή και το παιδί νιώθει ότι έχει κάποιο έλεγχο στην κατάσταση.
Δώστε του κίνητρο με ανταμοιβές.
- Μια οικογένεια έκανε τρομερή πρόοδο σε διάστημα αρκετών μηνών όταν «έσπασε» την όλη διαδικασία σε πολύ μικρά βήματα και χρησιμοποίησε ανταμοιβές όπως τα γλυκά. Αρχικά το παιδί κέρδιζε αμοιβή αν επέτρεπε μία λιμα να αγγίξει ένα νύχι του. Στη συνέχεια, έπρεπε να ανέχεται τον ήχο του ωυχοκόπτη κοντά στο χέρι και στο πόδι του. Στη συνέχεια έκαναν έναν πίνακα ανταμοιβών με το περίγραμμα των χεριών και των ποδιών του. Σε κάθε δάχτυλο του πίνακα στερέωναν με βέλκρο μια μάρκα, την οποία έπαιρνε το παιδί μόλις έκοβε το αντίστοιχο νύχι και στη συνέχεια την αντάλλαζε με κάποια αμοιβή. Με το πέρασμα του χρόνου, οι ανταμοιβές μειώνονταν και έπρεπε να κοπούν όλα τα νύχια των χεριών ή των ποδιών σε μια προσπάθεια να πάρει το παιδί την ανταμοιβή του.
- Μια άλλη οικογένεια χρησιμοποιούσε γλυκά σε σχήμα δαχτυλιδιού (jelly rings), τοποθετώντας ένα τέτοιο δαχτυλίδι σε κάθε δάχτυλο. Μόλις κοβόταν το νύχι του ενός δαχτύλου, το παιδί μπορούσε να φάει το γλυκό που αντιστοιχούσε σε αυτό το δάχτυλο.
Αφήστε τα να το κάνουν μόνα τους.
Μερικά παιδιά, ακόμα και στην ηλικία των 6 ή 7 ετών, μπορούν υπό την επίβλεψη των ενηλίκων να κόβουν μόνα τους τα νύχια τους και βρίσκουν έτσι την όλη διαδικασία λιγότερο επώδυνη και αγχωτική.
Μερικές ακόμα σκέψεις:
-Ένας γονιός σταμάτησε να προσπαθεί να κόψει όλα τα νύχια του παιδιού του μαζί και τώρα πια τον πλησιάζει ο γιος του με ένα ελαφρώς κομμένο/σπασμένο νύχι και του επιτρέπει να του το κόψει απαλά.
- Δεν χρειάζεται να προσπαθείτε να κόψετε όλα τα νύχια του παιδιού σε μια μαραθώνια προσπάθεια. Ένα ή δύο νύχια κάθε βράδυ μπορεί να είναι λιγότερο αγχωτικό για όλους, ανεξάρτητα από τη μέθοδο που χρησιμοποιείται.
-Κάθε παιδί είναι διαφορετικό και αντιλαμβάνεται τα (απτικά) ερεθίσματα με διαφορετικό τρόπο. Ένας τρόπος που είναι αποτελεσματικός για ένα παιδί, μπορεί να μην ταιριάζει καθόλου σε ένα άλλο. Συνεχίστε να δοκιμάζετε διαφορετικά πράγματα και κάποια στιγμή θα βρείτε την λύση.
- Για πολλά από τα παιδιά, ο έλεγχος είναι ένα πολύ βασικό θέμα – μόνο όταν έχουν τον έλεγχο της κατάστασης νιώθουν ασφαλή. Σκεφτείτε τρόπους για να αποκτήσουν κάποιο έλεγχο στη διαδικασία – πχ μπορείτε να συμφωνήσετε ότι θα σταματήσετε αμέσως μόλις σας το ζητήσουν.
- Προσπαθήστε να μειώσετε όσο το δυνατόν περισσότερο (ή ακόμα και να εξαφανίσετε) το άγχος και τις συγκρούσεις που κάνουν την κατάσταση ακόμα πιο δύσκολη και για εσάς και για το παιδί σας. Ποτέ μην προκαλείτε μάχη για κάτι που θα πρέπει να γίνεται συχνά!
- Αν όλα πάνε στραβά, ξεχάστε το κόψιμο των νυχιών εκείνη τη μέρα!
Απόδοση του άρθρου Taking the stress out of cutting children’s fingernails της Yvonne Newbold
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική παιδαγωγός - Νηπιαγωγός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου