ΔΕΠΥ και διατροφή

Έρευνες δείχνουν ότι μια δίαιτα/διατροφή πλούσια σε πρωτείνη, χαμηλή σε ζάχαρη , χωρίς προσθετικά, σε συνδυασμό με φιλικά στη ΔΕΠΥ συμπληρώματα, μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ. 

Τροφές για ανακούφιση/ μείωση των συμπτωμάτων:

Έχω χρησιμοποιήσει διατροφικές παρεμβάσεις σε εκατοντάδες άτομα με ΔΕΠΥ τα τελευταία 24 χρόνια. Οι διατροφικές αλλαγές μπορεί να έχουν σημαντική θετική επίδραση στα συμπτώματα της υπερκινητικότητας, της συγκέντρωσης, της παρορμητικότητας, ακόμα και της εναντιωματικής συμπεριφοράς. 

Πολλά άτομα είναι πρόθυμα να δοκιμάσουν τροφές και συμπληρώματα για να μπορέσουν να ελέγξουν τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ, αλλά συχνά δεν ξέρουν από πού να αρχίσουν. Δείτε μερικές διατροφικές αλλαγές που σύμφωνα με την προσωπική μου εμπειρία έχουν την καλύτερη επίδραση στα συμπληρώματα της ΔΕΠΥ. 

1) Καταναλώστε πρωτεϊνη: Οι τροφές πλούσιες σε πρωτεϊνη, όπως το άπαχο βοδινό κρέας, το χοιρινό, το κοτόπουλο, το ψάρι, τα αυγά, τα φασόλια, τα καρύδια, η σόγια και τα χαμηλά σε λιπαρά γαλακτοκομικά προϊόντα μπορεί να έχουν μεγάλη θετική επίδραση στα συμπτώματα με ΔΕΠΥ. Οι πλούσιες σε πρωτεϊνη τροφές χρησιμοποιούνται από τον εγκέφαλο για τη δημιουργίαPr νευροδιαβιβαστών – χημικών ουσιών που βοηθούν τα κύτταρα του εγκεφάλου να μιλούν το ένα στο άλλο. Η κατανάλωση πρωτεϊνών για πρωινό βοηθά το παιδί να σχηματίσει νευροδιαβιβαστές που ξυπνούν τον εγκέφαλο. Οι πρωτεϊνες παράλληλα εμποδίζουν την απότομη αύξηση του σακχάρου στο αίμα, κάτι που αυξάνει την υπερκινητικότητα. 

2) Περιορίστε σημαντικά τη ζάχαρη : το πιο σημαντικό στοιχείο που προτείνω πάντα στα άτομα με ΔΕΠΥ είναι ο περιορισμός της ζάχαρης που προσλαμβάνουν. Η κατανάλωση απλών επεξεργασμένων υδατανθράκων, όπως το άσπρο ψωμί, οι βάφλες, το άσπρο ρύζι είναι περίπου το ίδιο με το να ταΐζετε το παιδί σας ζάχαρη. Μπορεί να το κάνουν ευέξαπτο, αγχωμένο και να μειώσουν την ικανότητα συγκέντρωσής του. Δώστε στο παιδί αντί για αυτά πρωινό και μεσημεριανό πλούσιο σε πρωτεϊνη, πολύπλοκους υδατάνθρακες και ίνες για να αυξήσετε την ικανότητα συγκέντρωσής του και να βελτιώσετε την συμπεριφορά του. 

3) Δώστε τροφές πλούσιες σε Ωμέγα 3: Τα Ωμέγα 3 λιπαρά οξέα που υπάρχουν στο λάδι των ψαριών μπορεί να βελτιώσουν την υπερκινητικότητα, την παρορμητικότητα και την συγκέντρωση. Οι έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά με ΔΕΠΥ έχουν στο αίμα τους χαμηλότερα ποσοστά Ωμέγα 3 σε σχέση με τα υπόλοιπα παιδιά. Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι το 25 % των παιδιών με ΔΕΠΥ είχαν μείωση των συμπτωμάτων τους σε 3 μήνες (μετά την έναρξη διατροφής πλούσιας σε Ωμεγα -3). Το 50 % έδειξε βελτίωση μέσα σε 6 μήνες. Ποια είναι η καλύτερη δόση και μορφή Ωμέγα 3; Τα 2 βασικά Ωμέγα 3 λιπαρά οξέα που περιέχονται σε συμπληρώματα είναι το EPA και το DHA. Φαίνεται ότι καλύτερα αποτελέσματα υπάρχουν από τα συμπληρώματα που περιέχουν περισσότερο EPA. Γενικά, μια συνολική δόση 700- 1000 mg φαίνεται καλή για τα μικρότερα παιδιά ενώ συνίστανται 1500-2000 mg για τα μεγαλύτερα παιδιά. Επειδή οι μορφές των Ωμέγα 3 που μπορεί κανείς να τις μασήσει (πχ τσίχλες) δεν περιέχουν πολύ λάδι ψαριού, είναι καλύτερο να παίρνετε τα Ωμέγα 3 με την μορφή χαπιού ή υγρού. 

4) Διατηρήστε τα επίπεδα σιδήρου: πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν πόσο σημαντικό ρόλο παίζει ο σίδηρος στον έλεγχο των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ. Μια έρευνα του 2004 βρήκε ότι κατά μέσο όρο τα επίπεδα σιδήρου στα παιδιά με ΔΕΠΥ (μετρημένα ως φεριτίνη) ήταν 22, ενώ στα παιδιά χωρίς ΔΕΠΥ ήταν 44. Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι αύξηση στα επίπεδα σιδήρου σε παιδιά με ΔΕΠΥ, βελτίωσε τα συμπτώματά τους σχεδόν τόσο όσο και η λήψη διεγερτικού. Επειδή ο πολύ σίδηρος μπορεί να είναι επικίνδυνος, ελέγξτε αρχικά με τον παιδίατρό σας τα επίπεδα σιδήρου του παιδιού στο αίμα πριν του χορηγήσετε συμπλήρωμα. 

5) Ελέγξτε τα επίπεδα ψευδαργύρου και μαγνησίου: αυτά τα στοιχεία είναι πολύ σημαντικά για την υγεία γενικά και παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στον έλεγχο των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ. Πολλά παιδιά με και χωρίς ΔΕΠΥ δεν προσλαμβάνουν αρκετά από τα στοιχεία αυτά. Ο ψευδάργυρος ρυθμίζει τον νευροδιαβιβαστή ντοπαμίνη και ίσως βοηθά την μεθυλφαινιδάτη να λειτουργεί πιο αποτελεσματικά. Το μαγνήσιο χρησιμοποιείται επίσης για τη δημιουργία νευροδιαβιβαστών και επιδρά ηρεμιστικά στον εγκέφαλο. Ζητήστε από τον γιατρό σας να ελέγξει τα επίπεδα αυτών των στοιχείων στον οργανισμό του παιδιού σας. 

6) Βγάλτε από την διατροφή των παιδιών σας τα χημικά : Πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι τα τεχνητά πρόσθετα κάνουν τα παιδιά χωρίς ΔΕΠΥ πιο υπερκινητικά και τα υπερκινητικά παιδιά ακόμα χειρότερα. Gatorade, γαριδάκια και τα ζαχαρωτά περιέχουν τεχνητά χρώματα και συντηρητικά, αλλά οι συγκεκριμένες ουσίες περιέχονται και σε άλλες τροφές. Διαβάζετε τα συστατικά που περιέχονται σε κάθε προϊόν- συσκευασία και επιλέγετε τροφές χωρίς προσθετικά. Οι φρέσκιες, μη επεξεργασμένες τροφές είναι η καλύτερη λύση. Αποφεύγετε τα χρωματιστά δημητριακά και αντί για αναψυκτικά επιλέγετε 100% φυσικούς χυμούς. 

7) Ευαισθησία σε συγκεκριμένες τροφές : Πολλά παιδιά με ΔΕΠΥ έχουν ευαισθησία σε συγκεκριμένες τροφές, που όταν καταναλωθούν προκαλούν επιδείνωση των συμπτωμάτων τους. Οι πιο συνηθισμένες υπαίτιες τροφές είναι τα γαλακτοκομικά, το σιτάρι και η σόγια. Αν υπάρχουν δύο τροφές που υποψιάζεστε ότι επιδεινώνουν τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ του παιδιού σας, αποκλείστε τα από την διατροφή τους για 2-3 εβδομάδες και παρατηρήστε τα συμπτώματά του για να δείτε αν υπάρχει οποιαδήποτε βελτίωση. Αν το παιδί σας πρέπει να ακολουθεί συγκεκριμένο διαιτολόγιο, ζητήστε τη βοήθεια κάποιου ειδικού. 

8) Ελέγξτε για προβλήματα στη γλουτένη: μια αλλεργία στη γλουτένη- μια πρωτεϊνη που βρίσκεται στο σιτάρι, το κριθάρι και την σίκαλη- μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ, προκαλώντας ταυτόχρονα και αρκετά άλλα προβλήματα. Πολλά άτομα με ΔΕΠΥ εμφανίζουν μεγάλη βελτίωση όταν ακολουθούν δίαιτα χωρίς γλουτένη. Αν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας έχει αλλεργία στη γλουτένη, δείτε τον γιατρό σας και ζητήστε του να ελέγξει το ζήτημα και να σας συστήσει κατάλληλη διατροφή. 

9) Δοκιμάστε βοηθητικά βότανα: Τα περισσότερα βότανα που προτείνονται για τον έλεγχο των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ δεν έχουν μελετηθεί σε βάθος, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις. Για παράδειγμα, μεταξύ αυτών που έχουν εξεταστεί σε βάθος και έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά είναι ένας συνδυασμός βαλεριάνας και μελισσόχορτου, που φαίνεται να ηρεμεί τα παιδιά με ΔΕΠΥ μειώνοντας την ανησυχία τους. Αναζητήστε τα συσκευασμένα βότανα που είναι καθαρά και ελεγμένα.

Απόδοση του άρθρου The ADHD Food Fix της Sandy Newmark, M.D.

Ιωάννα Αγγέλου

Ειδική Παιδαγωγός - Νηπιαγωγός